Getuigenissen over 100 jaar kerk in Maldegem.

Inleiding.

Marcel Dhuyvetter werd geboren in IJzendijke,  Nederland op 23 juni 1917, ietsje meer dan 100 jaar geleden.

Hij had een broer Omer Dhuyvetter, onderwijzer Broeder Raymond  in de broederschool, Stationsstraat nummer 56. Omer was geboren op 27 juli 1922.

 Omer en Marcel waren de zonen van Engelbert Dhuyvetter, geboren in Kaprijke op 6 juni 1879. Marcel had nog een zuster Clara Dhuyvetter. Zij bleef na haar huwelijk met een Nederlander, in Nederland wonen. De  ouders Dhuyvetter waren Belgen, maar zij vluchtten naar Nederland tijdens W.O. I en op die manier werden hun kinderen in Nederland geboren. Ze kwamen pas terug naar België in 1926.

Marcel Dhuyvetter deed zijn legerdienst vanaf 25 februari 1937. Hij was toen een jonge twintiger op de vooravond van de wereldoorlog. Hij nam deel aan de 18-daagse Veldtocht  van 10 mei tot 28 mei 1940, tegen de Duitsers en werd door hen gevangen genomen. Hij is dus oud-strijder.

Marcel Dhuyvetter was postbode vanaf 1950 in Maldegem, hij had diverse ronden doorheen de gemeente, eerst met de fiets, later met de auto. Hij koestert mooie herinneringen uit zijn lange loopbaan.

Hij trouwde  met Irma De Kezel  in 1942. Pastoor Sies zegende het huwelijk in.

Pastoor Sies is geboren als Franciscus Sonneville op 18 juli 1870 in
Destelbergen. Vader Charles en moeder Pauline Vereecken hadden een boerderij in de Kerkstraat. Franciscus was de tweede oudste van  zes kinderen. Vader vond dat zijn zoon niet geschikt was voor de zware boerenstiel. Hij mocht studeren aan het college in Eeklo. In 1893 werd hij priester gewijd en mocht hij onmiddellijk aan de slag als subregent aan het Sint-Antoniuscollege in Ronse. In 1897 werd hij aangesteld als onderpastoor in Wichelen. Over die periode is niet veel gekend, hij zweeg daar liever over. Wat we wel weten is dat hij enkele jaren uit zijn ambt gestapt is en handelaar in boter en eieren werd. Hij zei ooit over zijn periode in Wichelen: "Daar heb ik mijne stiel geleerd!" Hij bedoelde daarmee eigenlijk: ‘Ik heb daar leren pensen (stropen)!’ Op 7 februari 1918 werd hij aangesteld als pastoor in Watervliet, hij verbleef er 28 jaar! Hij overleed er op 5 december 1946. Hij ligt begraven op het kerkhof van Watervliet. In Watervliet kreeg hij de naam "Sies". Hij was een volksvriend, een fratsenmaker maar geen clown! Hij nam het vooral op voor de armen. Sies was heel gekend als penser (stroper) en jager, samen met de "grote" boeren. Veel van het wild dat hij schoot of uit zijn netten en stroppen haalde deelde hij met de behoeftigen. Het gebeurde wel eens dat hij 's morgens vroeg uit de polder kwam met een haas of een konijn, hij bond dat onder zijn soutane en zo deed hij de vroegmis! Hij had het hart op de tong en gaf menige gierige rijkaard een veeg uit de pan. Regelmatig kwam hij in aanvaring met zijn oversten. Het geld dat hij ophaalde met St.-Pieterspenning hield hij in Watervliet. "Rome, dat is veel te ver", zei hij daarover. Het boek over zijn leven in Watervliet,  geschreven door de Watervlietnaar Jef De Paepe, staat vol van anekdoten. Hierop is de belevingswandeling "Op stap met Paster Sies" van Norbert De Coster ontstaan.

In 1944 zetten de Duitsers Watervliet onder water en het echtpaar Dhuyvetter moest te voet met het kleine kindje Paula op de arm, door ’t water vluchten naar Waterman-Oudeman. In Maldegem woonden zij in de Vakekerkweg 64, later in de Politieke Gevangenenlaan, Maldegem. Zij vierden hun 67^ste huwelijksverjaardag met de hele familie. Het spreekt vanzelf dat Marcel nog altijd zijn echtgenote mist.

Marcel Dhuyvetter en Irma De Kezel  hadden drie dochters Paula (Watervliet, 26 08 1942), Christiane (Watervliet,16 10 1947) en Marleen (Eeklo, 07 03 1955) en de nakomelingen vormen vijf generaties: Ann en Philippe Debbaut, Veerle Landuyt, Thomas, Simon en Lien Swankaert.

Vierde generatie: Nicolas en Mathieu Deligne, Meghan Debbaut, Naomi, Massimo en Matteo Dhont.

In juni 2017 werd Tiesj Waerniers geboren als schitterend achterkleinkind – verjaardagscadeau voor zijn 100-jarige overgrootvader.

Vijfde generatie: Axelle en Vince Mouton, kleinkinderen van Veerle Landuyt. 

Marcel werd katholiek opgevoed en geloof en kerk bleven zijn leven en zijn gezin beïnvloeden. Hij ging naar de zondagsmis, de kinderen werden gedoopt, deden hun communie en trouwden in de kerk. Toen was dit de normale gang van zaken. De meeste oudere mensen zijn nog verbonden met de kerk door hun opvoeding. Hij is gestopt met de kerkgang toen hij negentig jaar werd en volgt nu de eredienst op de VRT.

Als 100-jarige kan hij terugblikken op een mooi en lang leven. Geloof en kerk waren verbonden met het dagelijks leven. Nu is de kerkgang en het geloof fel verminderd door allerlei omstandigheden en misschien ook wel wat door de achterhaalde visie van de paus en zijn omgeving die zich te weinig kunnen of mogen aanpassen aan de wijzigingen in de samenleving. Vroeger werden soms jonge mensen gedwongen door hun familie om priester of nonneke te worden. Zij waren de eersten later om hun roeping te wijzigen. Anderen volgden een roeping met verkeerde bedoelingen, met alle gevolgen van dien, niemand heeft daar echt grip op.

Marcel brengt een belangrijke, vredelievende  boodschap naar de ander: ‘Leer de anderen te aanvaarden zoals ze zijn, godsdienst, politiek, kleur, ras, afkomst, uiterlijk, kledij  mogen geen rol spelen. Als iedereen zijn best doet om met elkaar overweg te komen, dan zijn er geen problemen, geen ruzies, geen vetes en geen oorlogen.

Als 100-jarige kan je enkel dankbaar en tevreden zijn met het geluk in het leven, omringd door kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen.

Getuigenissen over 100 jaar kerk. Foto's  Els Stevens. Tekst M. Posman

26-05-2018 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1

25-05-2018 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1

E.H. Pastoor-Moderator en Ere-deken 

Stefaan DE PAEPE 

neemt afscheid van Groot-Maldegem eind september 2018.

https://photos.app.goo.gl/5u6DGndhgnDT4BVEA

Hij werd geboren in Gent op 29 oktober 1946, werd licentiaat Toegepaste Theologie, gaf les en was onderpastoor in Eeklo, was proost van de Arbeidersbeweging in Sint-Niklaas en was pastoor-deken in Ledeberg.

Hij kwam in Maldegem op 21 april 1996. Hij was de parochieherder van de Sint-Barbaraparochie in Maldegem op 6 mei 1996,  van de Sint-Vincentius à Paulo-parochie in Kleit op 6 februari 2000, van de Sint-Adrianusparochie in Adegem op 30 december 2008, van de Sint-Jozefsparochie in Maldegem-Donk op 2 april 2018 en van de Sint-Petrus en Paulusparochie Middelburg op 2 april 2018 tot begin september. Een zware taak.

Op zijn eigen, rustige manier leidde deze vriendelijke, rijzige priester tweeëntwintig jaar lang alle erediensten, aanvankelijk in de Sint-Barbarakerk van Maldegem en later in alle kerken van Groot-Maldegem. Elke eredienst droeg zijn stempel, sereen, ingetogen, medelevend, vrolijk en blij voor de kinderen. Hij legde het evangelie uit op zijn eigen manier, soms met een kwinkslag, maar zeer duidelijk. Naargelang de situatie paste hij zich aan. Hij was aanwezig bij alle evenementen in de diverse parochies, hij bezocht de zieken, hij stond de mensen bij in hun verdriet en hij was aanwezig op bijeenkomsten van verenigingen. Hij was een baken voor velen. Met onze uitstekende parochieherder verliezen velen een houvast. Hij laat een leegte achter in alle parochies maar Maldegem zal ook zijn opvolger. E.H. Luc Mertens verwelkomen midden oktober.

Elke parochie wordt gedragen door de priester, de parochieploeg, de kerkraad en een heel team medewerkers. De parochies zullen hem missen. Voor meer informatie, raadpleeg de Jaarboeken Ambacht of het kerkarchief en bekijk de filmpjes van Noël Ryheul met de glimlach.

Vaart wel…. in het Woon en Zorgcentrum Eke-Nazareth, dichterbij uw geboortestad.

We citeren Manu Verhulst:  ‘De priester is vandaag een zeldzaam exemplaar, tevreden en gelukkig in een wereld van ‘nooit genoeg’. Zijn vrede zit vanbinnen, in de binnenkamer van zijn hart als hij luistert naar Zijn Heer en Vriend. En elke avond mag Hij hem na bidden: “Hij die mij gezonden heeft, is altijd bij Mij. Hij laat me nooit alleen.” (Joh. 8, 29).

Op 30 september 2018 wordt afscheid genomen met de medewerking van de vijf Maldegemse parochies. Foto ‘Kerk en Leven’. 

https://photos.app.goo.gl/5u6DGndhgnDT4BVEA

Verwoord. M. Posman. Foto's internet, Els Stevens en M.J. De Clerck.

25-05-2018 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1

25-05-2018

“Getuigenissen over 100 jaar kerk.” Deel  2. Het is nu wel zo dat de parochiepriesters in Maldegem en in andere dorpen, het gedurende de eerste helft van de vorige eeuw niet echt moeilijk hadden om de evangelische boodschap te verspreiden. De parochianen waren gelovig, godvrezend  en hadden respect voor de geestelijken. Het grootste deel van de bevolking was arm Een bemerking van Remi De Roo stemt tot nadenken. Remi, Jozef, René De Roo, geboren in Brugge op 12 11 1929, opgegroeid  in Vake  gaat al heel zijn leven naar de zondagsmis. Toen hij klein was trokken hij, zijn broers en zussen te voet naar de kerk, later met de fiets en dat is zo gebleven tot op heden. Nog heel wat buren en kennissen gaan naar de kerk, maar dit zijn oudere mensen. Het geloof en de kerk hoorden vroeger bij de opvoeding, bij het onderwijs en het dagelijkse leven, zegt Remi. Geloof was een houvast. De laatste jaren merk je toch wel heel duidelijk dat de kerkgang afschrikwekkend snel achteruitgaat.    De jongere generaties interesseren zich niet meer voor de kerk, zij zijn niet meer gelovig, hoewel ze wel hun kinderen laten dopen, hun communie laten doen, naar katholieke scholen laten gaan of toch ‘godsdienst’  laten volgen. Sommige jonge mensen trouwen nog in de kerk maar heel veel uitvaarten grijpen plaats in troosteloze zalen van een begrafenisondernemer. Op een of andere manier hebben veel mensen liturgie afgezworen, de kerkelijke rituelen zeggen hen niets meer. Een groot deel van het Vlaamse cultuurpatrimonium gaat op die manier aan hen voorbij. Het erfgoed, de eeuwenoude rituelen raken in de vergeethoek, wat wel heel jammer is. De lichamelijke kenmerken worden doorgegeven in het nageslacht, de liefde en de herinneringen blijven bewaard maar het geestelijk erfgoed wordt niet meer geërfd, wat toch betreurenswaardig is. (R De Roo) In het Liber Memorialis ecclesiae et parochiae Sanctae Barbarae, Maldegem noteerde sinds 1872 elk parochiepriester, pastoor/deken de verwezenlijkingen tijdens de ambtsperiode. De parochieherders van Maldegem waren stuk voor stuk, ondernemende mensen die het goed voor hadden met alle lagen van de bevolking. Aan de ene kant waren er de adel, de burgerij, de landeigenaars, de welstellende klasse waartoe de priester door zijn studies en opleiding eigenlijk ook hoorde en die hij ook nodig had om het lot en de levensomstandigheden van het grootste deel van de bevolking van Maldegem, de armen, de ongeletterden een hoger niveau te bezorgen en allen dichter tot elkaar te brengen, zodat Maldegem grotendeels eensgezind en overwegend katholiek kon blijven bestaan en bloeien. Eind 19de eeuw en begin 20ste eeuw ontstond ook in Vlaanderen de industriële revolutie. In de steden Gent, Aalst maar ook in Eeklo en Waarschoot ontstonden textielweverijen en spinnerijen waar soms duizenden mensen werkten, mannen, vrouwen en heel veel kinderen, in mensonterende situaties. De werkomstandigheden waren erbarmelijk, soms barbaars en de lonen waren zeer laag. Men kon spreken van echte uitbuiting. De arbeiders groepeerden zich om tegen de uitbuitingen te strijden, de eerste syndicaten van socialistische inslag ontstonden. Denk maar aan priester Adolf Daens die zich het lot van de fabrieksarbeiders aantrok op het eind van de negentiende eeuw en op felle weerstand stootte van de bezittende klasse, gesteund door de kerk. De clerus die zich meestal ophield in de burgerij zag de bui hangen en sommigen zagen de noodzaak in dat ze ook iets moesten doen voor de arme werklieden en het boerenvolk. Een stap naar ontvoogding. Historiek. 19de eeuw. Pastoor Emmanuel Verstraete (Eeklo 1824 - Maldegem 8 juni 1888) had zich naast zijn ambt als zielenherder, vooral toegespitst op het katholiek onderwijs in Maldegem, ten koste van het bloeiend gemeentelijk onderwijs dat op die manier werd gedwarsboomd wat een blijvende kloof creëerde tussen katholieken en liberalen in ons dorp. De godsdienstlessen in het officieel onderwijs stonden op een laag pitje en dat strookte niet met de idealen van de parochieherders. Kennis van religie is levensnoodzakelijk om alles wat in de wereld gebeurt te begrijpen. De eerste Zusters Maricolen landden in Maldegem, onder leiding van Moeder Ida. In het begin gaven de zusters les in de zondagsschool. In datzelfde jaar kochten Kanunnik Andries en pastoor Teurrekens (pastoor van 1880 – 1888) een stuk grond aan de Markt en in 1874 werd de eerste steen gelegd van het KLOOSTER dat nu nog het gezicht van de Maldegemse markt bepaalt. In 1875 voldeed de school aan alle eisen. In 1885 werd er een mandenschool opgericht om arme meisjes op te vangen. Ze kregen wat les en werden intussen aan ’t werk gezet en voor hun werk betaald. Bron Jaarboeken Ambacht, boek Parochiaal Leven en Liber Memorialis.  Tekst Marianne Posman.  Foto M.J. De Clerck. (2) (wordt vervolgd).

25-05-2018 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1

MARIANNE POSMAN brengt: “Getuigenissen over 100 jaar kerk” in Maldegem.

“Getuigenissen over 100 jaar kerk.” Deel 3.

Historiek. 19^de eeuw.

Nico Vercruysse (1937) getuigt: ‘Ik was de zoon van Medard Vercruysse en Alice De Lille. Wij woonden in een melk- en kaaswinkel tijdens mijn jeugdjaren naast de huidige Spar De Linde op de Marktplaats in Maldegem. Ik liep school in de Broederschool en aangezien de woning van mijn ouders geen tuin had, mocht ik op straat spelen en ’s zondags ging ik naar de patronage, het Vakantie Patronaat (V.P.) op de hoek van de Mevrouw Courtmanslaan, rechtover de ingang van het Koninklijk Atheneum waar men kinderen op zondag aangenaam en godvruchtig bezighield en waar geturnd werd en waar toneeltjes werden opgevoerd enz. Heel wat gebouwen in Maldegem werden opgetrokken voor de armen, de jeugd, de verenigingen enz… met gelden en giften van en aan de kerk’

Na het overlijden van Pastoor Emmanuel Verstraete op 8 juni 1888 werd de 54-jarige dynamische en welgestelde priester Henricus Bouckaert (Waarschoot 01 01 1834 – 16 11 1911) als pastoor ingehuldigd op 12 juli 1888 in Maldegem. De Maldegemse Sint-Barbaraparochie had het geluk dat E.H. Henri BOUCKAERT er tot pastoor benoemd werd. Pastoor Bouckaert was een gefortuneerd man met een duidelijke plan om zijn fortuin ten dienste te stellen van de Maldegemse bevolking. Pastoor Bouckaert had zijn strepen al verdiend in Gentbrugge. Hij had kasteelheer Philippe Van de Velde gevraagd om een ‘Hospice’, een hospitaal en rustoord te bouwen voor de zieke en arme bevolking. Vanaf 1881 kwam het ‘gesticht’ of ‘hospice’ Sint-Joseph in gebruik, onder leiding van de Zusters van Waarschoot. Het Sint-Joseph Hospice werd de voorloper van AZ Maria Middelares Gent! Uit dankbaarheid bestaat er in Gentbrugge, een Henri Bouckaertstraat.

E.H. Henricus Bouckaert stortte zich onmiddellijk op het onderwijs voor klein en groot in het centrum en op het platteland in Maldegem. Hij kocht in 1888 een enorm stuk grond aan Juffrouw Storme en aan de kinderen van Himschoot, in de huidige 39e Linielaan 4, Maldegem en liet er een schoolvleugel met acht klassen bouwen achterin aan de nieuwe buurtweg. In 1889 konden de Broeders Hiëronymieten van Sint-Niklaas lesgeven in de ‘BROEDERSCHOOL’. E.H. Henricus Bouckaert liet ook ‘HET BROEDERHUIS’ optrekken voor de broeders-onderwijzers.

Toen alle broeders overleden of vertrokken waren konden vanaf 2004 de Maldegemse verenigingen voor hun activiteiten terecht in Het Broederhuis. De nieuwe accommodatie moest de leemte opvullen die er kwam na het wegvallen van De Gilde als parochiecentrum.  De vzw Dekenale Werken van het dekenaat Maldegem kreeg een erfpacht op de gebouwen van de gebroeders Hiëronymieten aan de 39ste Linielaan. Ook de vroegere kapel werd verbouwd. De ruimtes zijn in de eerste plaats bedoeld voor de parochiale verenigingen, maar ook anderen kunnen er al dan niet eenmalig gebruik van maken.

In 1890 liet pastoor Henricus Bouckaert een PATRONAGE OF GILDEHUIS voor jongens bouwen in de tuin van de broederschool, nu de refter en het bijgebouw van de lagere school bovenbouw De Ark II. De patronage liep tot aan de garage van Aloysius of Aloïs Elias, aanvankelijk smid later mecanicien en garagehouder en verdeler van het automerk Ford, na W.O.I., in de Voorstraat 7, vanaf 1936 de Mevrouw Courtmanslaan genoemd. De dochter van Aloïs, Madeleine Elias en haar echtgenoot August Standaert hadden er jarenlang een prachtige villa. Nu staan er op het domein Elias, o.a. vier rijhuisjes van Hyboma rechtover het Koninklijk Atheneum en op de hoek een flatgebouw.

Velen herinneren zich nog de patronage. Activiteiten zoals sport, spel, zang, toneel en godsdienst voor jongens grepen er plaats. Die patronage werd uitgebreid door de opvolger van H. Bouckaert, namelijk pastoor Petrus Van Loo in 1911. Het gebouw is afgebroken voor de aanleg van de Kanunnik Andrieslaan, een verbindingsstrook pas ontstaan tijdens de jaren dertig onder het bewind van de Familie De Lille. Van de tuin van de Broeders en de Broederschool nu speelplaats lagere school De Ark van de Zusters Maricolen, kon men naar die patronage.

De patronage verloor ook haar functie in 1930 met het ontstaan van talrijke jeugdbewegingen in Maldegem. Dank zij die scholen, die recreatiezalen enz. had de kerk invloed op de bevolking. Naast de Broederschool, het Broederhuis en de Patronage realiseerde Pastoor H.  Bouckaert nog talrijke projecten.

Bron: Boek Parochiaal Leven en Liber Memorialis. Tekst Marianne Posman. Fotograaf Els Stevens (broederhuis). (wordt vervolgd).

24-05-2018 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1

 “Getuigenissen over 100 jaar kerk in Maldegem.”  Deel  4.

Historiek. 19^de eeuw. 

Pastoor Henricus Bouckaert was door God gezonden in Maldegem, hij bracht veel veranderingen ten goede. 

Hij zorgde voor uitbreiding van het katholiek onderwijs en voor nuttige vrijetijdsbestedingen voor klein en groot.  

Denise Verplaetse (15 11 1925) getuigde: ‘Ik ben opgegroeid in het weeshuis in Maldegem. Mijn moeder stierf heel vroeg en de familie kon al mijn zussen en broers niet opnemen. Ik kwam terecht in het weeshuis. We werden er goed begeleid en opgeleid. Ik leerde de schrijnwerker Denys Van Haecke kennen en samen hebben wij een mooi gezin grootgebracht in de Speyestraat in Maldegem.’

Bovendien liet Pastoor Henricus Bouckaert in 1890 een weeshuis bouwen naast het bestaande klooster dat dateerde van 1874. Je kan dat nog zien aan de verschillende gevelstenen vooraan. De prentkaart van het klooster dateert van 1909, er was nog geen Nieuwstraat aangelegd, achteraan staat de Molen en er rondom waren velden, boomgaarden en moestuinen. Het klooster is in 2018, 128 jaar oud en een beschermd gebouw, het blijft een deel van het marktgezicht. 

De wezen van het weeshuis verlieten het klooster als ze werk vonden of als ze trouwden, sommigen hadden levenslang een familieband met de zusters en met elkaar. Velen herinneren zich Jeanneke, die levenslang in het klooster bleef wonen, als keukenhulp en manusje van alles. Zij was een overblijfsel van het voormalige weeshuis.

De kapel in de 39e Linielaan naast de Broederschool dateert van 1900. De gedenksteen in de achtergevel vermeldt: "Ter ere van de Heilige Antonius van Padua” E.H. H. Bouckaert, pastoor, Maldegem, 25 juni 1900". In 2004 kreeg de kapel een herbestemming als polyvalente ruimte voor het parochiaal verenigingsleven en dit onder de benaming van ‘Het Broederhuis’.

In 1894 richtte E.H. H. Bouckaert een school op in het Vossenhol met een huisje voor de lesgevende religieuze(n). De kinderen werden nu ook onderwezen op het platteland. Zij moesten die lange voettocht naar het centrum niet meer ondernemen. Duizenden kinderen van toen nog heel grote gezinnen liepen er school. Sommige ouders verkiezen een klein wijkschooltje i.p.v. mastodonten voor hun kinderen . Het gebouw staat er nog, het is dus (1894 – 2018) 124 jaar oud en is nog altijd een gegeerd wijkschooltje voor de lagere schoolkinderen uit de buurt. Er naast is een kapelletje.

E.H. H. Bouckaert liet een kant- en borduurschool voor de meisjes bouwen, boven de poort van een woning in de smalste strook vooraan in  de Noordstraat, eigendom van de Kerkfabriek. Het huis en de poort zijn er nog, de poort geeft toegang tot de tuin van de dekenij/pastorij. Heel veel meisjes kregen er wat godsdienstonderwijs terwijl ze leerden kantklossen en effectief borduren van ’s morgens tot ’s avonds tegen een klein uurloon. Volgens talrijke bronnen was dit een verdekte vorm van kinderarbeid. 

Bron: Boek Parochiaal Leven en Liber Memorialis. Tekst Marianne Posman.

Prentkaart 1909 internet.

Fotograaf Els Stevens : Vossenhol, schooltje 123 jaar oud en kapelletje. 

23-05-2018 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1

 “Getuigenissen over 100 jaar kerk.” Deel  5.

‘Getuigenissen over 100 jaar kerk’, toont aan dat de kerk altijd een grote rol heeft gespeeld in de samenleving. Nu krijg je vaak opmerkingen van ‘ongelovigen’ of hoe je hen ook noemt, over die kerk en die gemeenschap, alsof alle kwaad van sommige bedienaars komt en dat de kerk geen recht zou hebben op staatssubsidies. 

Historicus en Maldegemnaar André Posman (02 08 1946) oordeelt anders: 

‘De bedienaars van de eredienst krijgen een karig loon. Indertijd had ik een goede vriend die priester was en hier en daar pastoor en hij verdiende geen 15 000 BF. dat was nog geen 400 €. Ik had toen met een gelijkwaardig universitair diploma een pak meer. Hij huurde ook nog een huis, als ik me niet vergis... De lekenhelpers die in de gevangenis in naam van het humanistisch verbond, een pendant van de loge, helpen en dies meer, krijgen ook een loon. Het zit zo, dat na het verlies van de kerkelijke goederen tijdens en na de revolutie, Napoleon dit goed maakte door de geestelijken door de staat te betalen.

Godsdienst is cultuur en dat mag gesubsidieerd worden, zoals klassieke muziek, muziekscholen, scholen in het algemeen, sport enz. De loge moet daar zo geen grote mond over opzetten. Kwestie is, dat de kerk nog altijd een zeer groot patrimonium heeft, dat eigenlijk beschouwd wordt als een nationaal patrimonium, dat wordt onderhouden door de staat, maar het beheer van dat onderhoud is meestal nog in handen van de geestelijkheid. Dat zal nu veranderen, aangezien de pastoors uitsterven... Er zijn daar allemaal wetten voor, misschien eens zoeken op internet?

E.H. H. Bouckaert (01 01 1834 – 16 11 1911) liet een kant- en borduurschool voor de meisjes bouwen, boven de poort van een woning in de smalste strook van de Noordstraat, Maldegem. Die kantschool werd vanaf 8 januari 1929 tot 1961 de ‘Middelbare Landbouwhuishoudschool’ waar vele dochters uit de landbouwsector, opgeleid werden tot goede huisvrouwen van boerderijen, ze volgden er landbouw en huishoudkunde. Juffrouw Clara De Smet uit de Mevrouw Courtmanslaan maar ook de onderpastoors E.H. De Letter, Baes, Boënne, Van de Geuchte en Pieter Geerts (1944 – 1952) gaven er les. Toen de ‘Familiale’ richting voor meisjes opgericht werd bij de Zusters Maricolen, had die Middelbare Landbouwhuishoudschool geen toekomst meer. De school stond leeg. De Chiromeisjes kwamen er wel eens terecht op zondag bij regenweer.

De Broederschool, opgericht door E.H. H. Bouckaert werd onder de bescherming van Sint-Antonius geplaatst. Op 29 augustus 1898 werden de school, de patronage en het broederhuis door de pastoor verkocht aan de broeders Hiëronymieten. In de jaren 1920 en in 1932 en 1941 werden de schoolgebouwen uitgebreid en werd de schoolvleugel met een verdieping verhoogd.

Gaan we even terug naar ‘De Gilde’.

In het ‘Parochiale Leven’ van het Ambacht, p 82 e.v. kan je de volledige geschiedenis lezen van de Katholieke, Vrije Burgersgilde en in ’t kort komt het neer op het volgende.

De Werkmansgilde was een vereniging van arbeiders die werd opgericht in 1889 en ze kende toen al 1000 leden. De leden hielden aanvankelijk vergaderingen in de borduurschool in de Noordstraat. In 1892 richtte Pastoor Bouckaert (1834 – 1909) een vereniging op, de ‘Burgersgilde’. Het was zijn bedoeling om deskundigen t.t.z. katholieke kiezers te vormen en hen amusement, activiteiten en feesten te bezorgen. Om te mogen kiezen moest je niet alleen geld en eigendom hebben, maar moest je ook kunnen lezen en schrijven. Alle standen werden verenigd in ‘De Gilde’, de boeren, de burgers en de arbeiders. Zowel de neogotiek, die in Sint-Lucas in Gent werd uitgevonden en gedoceerd aan de architecten, als dit samengaan van alle standen in één sociaal-culturele vereniging, was helemaal geïnspireerd door de encycliek Rerum Novarum van paus Leo XIII. Daarin veroordeelde de paus het liberalisme en alle vormen van materialistisch socialisme, omdat dit neerkwam op onchristelijke broederstrijd, de klassenstrijd. Hij wilde naar het voorbeeld van de middeleeuwse 'gotische' ambachten iedereen, meesters en knechten, ondernemers-fabrikanten en arbeiders in de fabrieken, in één vereniging, nl de christelijke corporatie. Pastoor Bouckaert  was blijkbaar doordrongen van die nieuwe christelijke op oude leest geschoeide ideologie.

In 1896 bouwde Pastoor H. Bouckaert ‘‘DE GILDE’’ voor o.a. de vereniging de ‘Burgersgilde’ om ‘geletterde’ kiezers te vormen. Het was een achterin gelegen indrukwekkend neogotisch bakstenen gebouw, in de Stationsstraat 60, die 105 000 frank kostte, waarvan hij zelf 80 000 frank betaalde. De katholieke burgemeester in die tijd, van 1890 tot 1903 was Hippoliet Cuelenaere, Hereboer en grondbezitter in Broekhuize, medestichter van ‘De Gilde’. Het gemeentelijk beheer was katholiek dus Pastoor Bouckaert werd ten volle gesteund bij zijn initiatieven.

Pastoor Henricus Bouckaert zorgde voor een heel patrimonium op korte tijd. Hij verdient een gedenkteken of straatnaam in Maldegem.

Dank zij de ondernemingszin van Pastoor Bouckaert draaiden de Maldegemse handelszaken en de aannemers op volle toeren. 

Dank zij de kerk en de verwezenlijkingen van veel parochiepriesters deden heel wat Maldegemnaars jarenlang gouden zaken. Bijna alle gebouwen opgericht dank zij de initiatieven en de financiële middelen van de parochiepriesters en de gelovigen hebben meer dan een eeuw de tijd getrotseerd, jammer genoeg ging De Gilde tegen de vlakte in 2017 en de Sporthal Van Cauteren ondergaat hetzelfde lot in 2018.

Bronnen: Jaarboeken Ambacht, Verstraete L., Honderd jaar Broederschool, boek Parochiaal Leven en Liber Memorialis. Foto Gilde, internet. Tekst M. A. Posman. (wordt vervolgd).

22-05-2018 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1

 “Getuigenissen over 100 jaar kerk.” Deel 6.

W. VD W. getuigt (03 10 1931): ”Het ontspanningsleven van de werkmens en heel vaak ook van de werkgever speelde zich af in en rond de Gilde, in de volksmond de ‘Burgersgilde’. Eerst en vooral werd er frequent vergaderd in een bovenzaaltje van de Gilde, er werden allerlei activiteiten gepland met de vereniging, een tentoonstelling, een dansavond, een avondscholing, een toneelopvoering enz. We dronken daarna een pintje of een koffie in het café van de Gilde. Het was voor ons een verademing om eens samen te komen, te babbelen en te organiseren in een gekend en vertrouwd milieu in het centrum.”

‘De Gilde’ opgetrokken dank zij Pastoor H. Bouckaert groeide en bloeide meer dan een eeuw lang en speelde een belangrijke rol in het sociaal leven van de meestal katholieke Maldegemnaren. De gekende Zusters Cromheecke van de borduurschool huurden aanvankelijk een groot bovenlokaal in ‘De Gilde’ om er hun ‘kantlessen’ te geven. Alle activiteiten van meestal katholieke verenigingen of jeugdbewegingen, vergaderingen, opleidingen, spreekbeurten en toespraken van politici grepen er plaats. De broederschool hield er de ‘plechtige prijsuitreikingen’ van de scholieren op het einde van elk schooljaar. Alle jeugdbewegingen konden er filmvoorstellingen volgen, toneelgroepen en muziekmaatschappijen werden aangetrokken om er te repeteren en op te treden. Er was zelfs een gekend ‘Gildeorkest’ met bekende namen: dirigent Paul Standaert, Gaston en August Standaert (viool), muzikanten Lieve en Wies Missiaen, Roger Janssens, Gerard Wieme, enz. Talrijke anderen tentoonstellingen, rouwmaaltijden, kaartnamiddagen, huwelijksfeesten, boeken- en handelsbeurzen, dansavonden of fuiven, allerlei feesten enz … trokken massa’s bezoekers. Kortom de Gilde werd een trefpunt voor het grootste deel van de meestal katholieke Maldegemse bevolking en werd een goudmijntje voor heel wat Maldegemse zaakvoerders en een interessante broodwinning. Velen konden er ook daadwerkelijk werken, hetzij als vrijwilliger hetzij als bediende. Henri Bouckaert ging op rust toen hij zesenzestig werd. Hij trok in een nieuwe woning in de Stationsstraat nummer 64, laatst bewoond door metser Willy Vermeersch (14 01 1937) en Pharaïlde Vercruysse (07 07 1945). Dit huis werd enkele jaren geleden  afgebroken en verkocht door de kerkfabriek om toegang te verschaffen naar de garages van het nieuw flatgebouw naast de voormalige woning van Dokter Honoré Dhondt (10 11 1881) en Emma Vanhyfte en dochters, Stationsstraat 66, nu kinderdagverblijf en in nr. 58  de praktijk van de opvolgers van Dokter Van Reybroeck (nu nieuwe artsenpraktijk), ingang van De Gilde nr. 60, Kinderopvang Steyaert nr. 62, woning van H. Bouckaert, afgebroken en nu nieuw flatgebouw: nr. 64. Henri Bouckaert werd lid van de Kerkraad en hield een oogje in ’t zeil. Hij moedigde zijn opvolger Pastoor Petrus Van Loo aan om een nieuwe kerk te laten optrekken. Pastoor Van Loo  had immers in zijn vorige parochie, in Knesselare een nieuwe kerk laten bouwen. Bronnen: Boek Parochiaal Leven. (wordt vervolgd).

Tekst Marianne Posman.

Foto Geert Standaert.

Bijlagen:
Gildeorkest 1945.jpg verkleind.jpg (68.1 KB)