|
De Lochtink II.
Na 60
jaar platteland ben ik vijf jaar dorpsbewoner in de herfst van mijn leven. Ik
heb al veel tijd gehad om rond te kijken. Ik moet nu geen goten, regenputten noch
afvoerputjes meer schoonmaken en geen grasperken meer maaien. Hagen scheren, takken
en bladeren rapen, bomen en struiken bijknippen of afzagen en opritten reinigen
horen tot het verleden. Hoewel werken in de tuin soms
meer ontspannend kan zijn dan het volgen van een moeilijk politieverhaal of
actiethriller. Alles heeft zijn voor- en nadelen.
Ik mis wel het groene
uitzicht van mijn leefwereld tijdens mijn kinderjaren en volwassen leven, van onze
thuis. Ik heb heimwee naar het zicht van de verschillende schakeringen groen
van gras, bomen, struiken en planten na een regenbui. Heel mijn leven keek ik
door gelijk welk raam en zag de uitgestrekte velden en weiden richting
Strobrugge, de bomenrij langs het Schipdonkkanaal in Moerhuize, de meersen van
Broekhuize en de scheef gewaaide loofbomenrijen langs de weg. In de
Brugsesteenweg, zag je uitgestrekte velden met bremstruiken en braambessen, sparrenbosjes,
dikke beukenbomen, hagen rond ons strookje grond met diverse kleurrijke struiken
en talrijke boomsoorten in de tuin. Nu mis ik al dat groen, de natuur. Maar je
kan niet alles hebben.
Het centrum en de
centrumbewoners hebben mij altijd gefascineerd. De straten ogen gezellig en de
handelszaken uitnodigend. Je loopt er altijd iemand tegen het lijf die er goedgekleed,
verzorgd gekapt en gemaquilleerd, opgewekt en onvermoeid uitziet.
Wat ik hier wel gemerkt heb
in het centrum, dat er niet veel plaats meer is voor kinderen. Je ziet hier nauwelijks
jonge mensen en toch moeten zij er zijn. Niet iedereen woont op het platteland.
Sommige grote woningen hebben geen tuintje, soms geen koertje en er is weinig
of geen speelruimte in het centrum. Je ziet het jonge volkje sporadisch
opduiken aan de Piramiden in het Sint-Annapark of voor en na de vrijetijds activiteiten
aan de Meos en de Kuma. Na de buitenschoolse activiteiten worden de kinderen binnen
gehouden in het veilige nest bij hun familie. Het gaat er minder levendig in
een dorp aan toe dan vroeger. Het centrum, de kerk, de straten, veel ligt er meestal verlaten
bij.
Ik merk ook dat het nu niet
veel beter is in de wereld dan in die goede oude tijd. Oorlog, kommer en kwel
gelukkig voorlopig elders, maar toch niet ver weg.
Bovendien zijn de berichten
over de armoede van een groot deel van de bevolking hier en elders alarmerend
en confronterend. Vergelijken we de armoede vroeger en nu.
Ik geloof dat de armoede nu
meer gezinnen treft. Vroeger konden de mensen zelf voor een deel in hun voedselbehoeften
voorzien. Niet veel mensen beschikken meer over een moestuin en het kweken van
kleinvee is onmogelijk geworden in de bebouwde kom. Vroeger hadden de mensen
kleinvee op hun erf, een aardappel- of tarweveld en een moestuin, zelfs in het
centrum. Andere dorpsbewoners hadden een volkstuintje of huurden er een op de
dorpsrand. Was het moeilijk om grote gezinnen met een laag loon van het
allernoodzakelijkste te voorzien, de huisvrouwen waren vindingrijk en creatief
genoeg om dagelijks twee uitgebreide, voedzame warme maaltijden en twee
broodmaaltijden te serveren van eigen kweek voor heel het gezin en ook
toevallige bezoekers werden aan tafel uitgenodigd. Er was niets tekort. De
broodwinners werkten wel heel hard elke dag, vrije tijd was er niet echt, laat
staan vrijetijdsbesteding. De zondag was het kerk-, familiebezoek- en rustdag.
Vroeger konden heel gewone
mensen een lapje grond kopen, een huis laten bouwen met een grote tuin met
moestuin, soms een stal voor wat kleinvee, dus echte honger hadden de mensen
niet. Vroeger leefde men met weinig comfort en probeerde men van het inkomen
een deel te sparen om een eigendom te verwerven. Dat was toen nog mogelijk, nu
is dat veel complexer geworden. Sparen en kopen van een eigen woning is bijna
onbetaalbaar geworden, want de prijzen van bouwgronden, huizen en flats zijn zeer
hoog. Nu zitten veel gezinnen noodgedwongen opgestapeld in een kleine maar
comfortabele flat in torengebouwen dicht aan elkaar geregen, meestal zonder
uitzicht, dikwijls zonder natuurlijk licht.
De jongere generatie heeft
nood aan een klein eigen stukje grond in het centrum waar ze de essentiële
voedingswaren o.a. groenten kunnen telen en verbouwen, waar ze tot rust komen
en een deel van hun basis voedsel kunnen verwerven om hun uitgaven te beperken.
Zij moeten de kinderen betrekken in dit proces en hun kennis en vaardigheden in
de voedselproductie doorgeven, zodat de volgende generatie zelfredzamer wordt
en niet afhangt van voedingsketens.
Terwijl de basisbehoeften
tot ver in de 20ste eeuw zich beperkten tot voeding, kleding en woonruimte,
zijn de basisbehoeften van een modern mens in de 21ste eeuw enorm geëvolueerd.
De vrijetijdsbesteding is een industrie geworden. Digitale televisie, smart
Phone, telefoon, internet, computer, IPod, tablet, verre reizen, korte
weekenduitstappen en pretparken maken deel uit het van het dagelijks leven. De moderne
behoeften horen bij het leven van de hedendaagse mens maar slokken een groot
deel van het inkomen op. Blijven deze behoeften betaalbaar? De energieprijzen
en de kostprijs van zuiver water stijgen de pan uit. Bovendien wil de moderne mens
een minimum aan comfort in de woning. Vaatwasmachine, droogkast, diepvries,
wasmachine en andere dure huishoudelijke apparaten zijn essentieel geworden waardoor
de huurprijs van een goed uitgeruste flat of woning zeer hoog oploopt. De
eigenaar moet immers alles voorzien, laten herstellen of vervangen, de woning
onderhouden en hoge belastingen betalen op eigendom en inkomen. De huur van een
woning of de afbetaling van een eigendom zijn afschrikwekkend hoog.
Ik denk dat de armen, de
minderbegoeden het nu veel moeilijker hebben dan vroeger. Je leest dat sommigen amper drie
euro per hoofd per dag kunnen besteden aan
voedsel. Dat is de prijs van één krop sla en een half brood. Jammer dat onze
welvaartsmaatschappij in haar voorzieningen sommige nieuwe basisbehoeften niet
kon incalculeren.
We moeten de
mensen, de jeugd en de kinderen terug kennis laten maken met de vele voordelen
die het bezit van een moestuin met zich meebrengt. Er is nog voldoende plaats
op openbare ruimten en elders waar de centrumbewoners hun eigen groenten kunnen
telen. Tuinieren wordt terug een dagdagelijkse bezigheid waar ook de kinderen
in verweven worden zodat zij kennis en vaardigheden verkrijgen en de traditie
verder zetten. Tuinieren wordt geen onbelangrijk tijdverdrijf maar bevordert de
zelfredzaamheid van de moderne mens. Moestuinen, het telen van groenten worden opnieuw
geïntegreerd in het dagelijkse leven als rustgevende factor in een hectisch leven
maar ook als een
noodzakelijke aanvulling op een karig inkomen.
Alle huidige moestuinbezitters zijn terecht trots op hun kleurrijk kunstwerk:
aardappelen, savooien, rode, witte en groene kolen, bonen, erwten, pompoenen,
komkommers, spruiten, prei, selder, augurken, allerlei soorten sla, kervel, peterselie,
uien, tomaten, bieslook en andere kruiden vormen een smakelijk geheel. Ik heb
ooit eens de kastelen van de Loire bezocht en een ervan was Villandry. Rond het
indrukwekkend kasteel was een immense tuin, met korte kleine haagjes en binnen
in die haagjes teelde men groenten soorten in diverse kleuren, geel, paars, blauw,
rood, wit, alle schakeringen groen. Elk strookje, elk perceeltje groenten was nauwkeurig
afgebakend met een tuinkruid of iets anders. Tussen de groenten bloeiden
"stinkertjes" waarvan de wortels een afleidingsmanoever vormen voor
de wormen die de wortels van de groenten bedreigen. Veel moestuinen worden
omzoomd door kleurrijke bloemsoorten: margrieten, hortensias, dahlias,
irissen, gladiolen en geven de moestuin een feestelijke, extra dimensie.
Het bezit van
een lochtink of moestuin blijft te allen tijde een bron van levens- en arbeidsvreugde voor jong
en oud. De
gemeente die de laatste decennia toelating gaf vele natuurgronden te
betonneren, zij het voor verbreding van wegen, aanleg van nieuwe verkavelingen
of industriezones, kan in overweging nemen om aan belangstellende inwoners
sommige resterende groene percelen ter beschikking te stellen voor het
aanleggen en onderhouden van een kleine moestuin.
Moestuinkriebels? Informatie
via transitiemaldegem@live.be
of via facebook op https://www.facebook.com/groups/150964341747635/
Met dank voor de
informatie, aan de Heer Diëgo Van de Keere en aan allen die interesse toonden voor
de mooiste schepping op aarde: de moestuin, de volkstuin, de plekjes waar iets
gezaaid, besproeid en geoogst kan worden.
De fotos stellen een stukje moestuin voor van Valère Claeys, Louis Posman
en van de leerlingen van de Zusters Maricolen.
Link
https://plus.google.com/photos/116688562905656264433/albums/6018543417414217249
04-06-2014 om 00:00
geschreven door Marianne Posman 1
|
