KRONOS

Met het artikel van 09.01.2017 op dit blog bracht ik een herziening van de chronologie van de Assyrische koningen Pul, Tiglath Pileser III, Salmaneser V, Sargon II en Sanherib in relatie tot de koningen van Israël en Juda. Ik toonde aan dat Pul en Tiglath Pileser III volgens de Statenvertaling naar de Hebreeuwse grondtekst van de Bijbel twee te onderscheiden koningen zijn. Ook toonde ik aan dat verschillende vermelde koningen in het artikel co-regentschappen met elkaar kenden en dat de betreffende Assyrische eponiemlijst aldus geen opeenvolging van Assyrische koningen voorstelt. De Assyriologie die met de Bijbel en/of andere bronnen zoals o.a. Flavius Josephus geen rekening houden, stellen dat de Eponiemlijsten een exacte chronologie voor de Assyrische koningen vanaf het jaar 892 tot het jaar 648 v. Chr. voorstellen. Zij leren één ononderbroken lijst van Assyrische koningen die elkaar opgevolgd zouden hebben zonder co-regentschapen of onderbrekingen. Een lijst ook waaraan volgens hen absoluut geen namen van koningen ontbreken. Een lijst ook waarvan zij veronderstellen dat elk eponiem een jaar voorstelt?

Het ankerpunt op de tijdsbalk voor de Assyriologie werd het jaartal 763 v. Chr., een jaar waar een zonsverduistering over Nineveh plaatsvond die vermeld werd in het tiende regeringsjaar van Assur Dan III ten tijde van het eponiem van Bur Sagale. Alle overige koningen en gebeurtenissen werden vanaf dit jaar op de tijdsbalk gerangschikt. Hun uitgangspunt was dat er geen namen van koningen konden ontbreken.

De Bijbel levert nochtans voor de achtste eeuw v. Chr. een Hebreeuwse eigennaam op van een Assyrische koning die niet in de Assyrische koningslijst voorkomt: JAREB. Dat we met de profeet Hosea in de achtste eeuw v. Chr. zitten, leert het Bijbelboek aan de hand van de dan regerende koningen over Juda en Israël:

Hosea 1:1 Het woord des HEEREN, dat geschied is tot Hosea, den zoon van Beëri, in de dagen van Uzzia, Jotham, Achaz, Hizkia, koningen van Juda, en in de dagen van Jerobeam, zoon van Joas, koning van Israël.

We moeten ons wel bedienen van de oude Statenvertalingbijbel die de naam ongeschonden als een eigennaam weergaf:

Hosea 5:8 Blaast de bazuin te Gibea, de trompet te Rama; roept luide te Beth-aven; achter u, Benjamin! 9 Efraïm zal tot verwoesting worden, ten dage der straf; onder de stammen Israëls heb Ik bekend gemaakt, dat gewis is. 10 De vorsten van Juda zijn geworden, gelijk die de landpalen verrukken; Ik zal Mijn verbolgenheid, als water, over hen uitgieten. 11 Efraïm is verdrukt, hij is verpletterd met recht; want hij heeft zo gewild; hij heeft gewandeld naar het gebod. 12 Daarom zal Ik Efraïm zijn als een mot, en den huize van Juda als een verrotting. 13 Als Efraïm zijn krankheid zag, en Juda zijn gezwel, zo toog Efraïm tot Assur, en hij zond tot den koning Jareb; maar die zal ulieden niet kunnen genezen, en zal het gezwel van ulieden niet helen. (Statenvertaling)

Latere vertalingen van de Bijbel door godgeleerden volgden de gezaghebbende Assyriologie en vertaalden de eigennaam JAREB naar een synoniem toe. Aangezien de naam Jareb niet in de bekende Assyrische koningslijsten voorkomt moest daarom volgens hun denken, de naam Jareb een synoniem van een bekende Assyrische koning zijn. De NBG-vertalers van 1951 vertaalden Jareb naar Strijdlust en de NBV-vertalers van anno 2005 vertaalden naar Kemphaan.

Hosea 5:13 Toen Efraïm zijn krankheid zag, en Juda zijn gezwel, ging Efraïm naar Assur en zond boden naar koning Strijdlust (JAREB). Deze echter kan u geen genezing schenken, en zal het gezwel van u niet wegnemen. (NBG Vertaling 1951)

Hosea 5:13 Toen Efraïm merkte hoe ziek het was, en Juda zijn zwerende wonden zag, wendde Efraïm zich tot Assyrië om hulp te zoeken bij koning Kemphaan (JAREB). Maar die kan geen genezing brengen, die heeft geen middel tegen hun kwalen. (NBV 2005)

We hebben hier nochtans met een eigennaam van een Bijbelshistorische Assyrische koning te doen die in de achtste eeuw voor Christus op de tijdsbalk ondergebracht moet worden. Ook de Septuagint-vertalers in de derde eeuw v. Chr. die de Bijbel van het Hebreeuws naar het Grieks overzetten, hanteerden de naam van een voor hen toen bekende Assyrische koning, zij het met een kleine afwijking van de Masoretische tekst.

Hosea 5:13 And Ephraim saw his disease, and Judas his pain; then Ephraim went to the Assyrians, and sent ambassadors to king Jarim: but he could not heal you, and your pain shall in nowise cease from you. (LXX, naar het Engels vertaald)

In mijn boek De Assyriologie herzien, 2012, heb ik getracht de Bijbelse Assyrische koning Jareb met de bekende Sardanapallos van een Griekse legende te identificeren. Een studie van Dr. Arie Dirkzwager (C&AH Catastrophism and Ancient History - Volume X, part 1 Sardanapallus and Arbaces) volgt een andere piste en identificeert Jareb, met Arbakes van dezelfde Griekse legende. De naam Arbakes zou dan een Griekse verbastering van de Hebreeuwse naam Jareb zijn?

De conclusie moet in ieder geval zijn dat de Griekse legende betreffende Sardanapallos heel wat feitelijke geschiedschrijving bevat. Zie ook het artikel op dit blog van 27.02.2015: Sardanapallos Mythe of werkelijkheid?, link: http://www.bloggen.be/robertdetelder/archief.php?startdatum=1424646000&stopdatum=1425250800

De Assyriër Jareb staat bij naam als koning van Assur in de Bijbel vermeld, daar kan geen twijfel over bestaan.

Hosea 10:5 De inwoners van Samaria zullen verschrikt zijn over het kalf van Beth-aven; want zijn volk zal over hetzelve treuren, mitsgaders zijn Chemarim (die zich over hetzelve verheugden), over zijn heerlijkheid, omdat zij van hetzelve is weggevaren. 6 Ja, datzelve zal naar Assur gevoerd worden, tot een geschenk voor den koning Jareb; Efraïm zal schaamte behalen, en Israël zal beschaamd worden vanwege zijn raadslag. (Statenvertaling)

Waar exact hij in de achtste eeuw v. Chr. op de tijdsbalk geplaatst moet worden, is alsnog moeilijk. In mijn boek De Assyriologie herzien, 2012, appendix 1, Mitanni, heb ik de Bijbelse Jareb ingevuld als de opvolger van Assur Nerari V alias Artatama. Ik besef nu dat ik hier voorbarig geweest ben. De Mitannische Artatama is vermoedelijk de legendarische Sardanapallos, en Jareb komt nu op de tijdsbalk na hem terecht.

In mijn boek vermeld ik al de Assyrische koningen vanaf Shamsi Adad tot Essarhaddon met opgave van hun vermoedelijke alter egos in Mitanni. Mitanni is geen staatverzinsel van de Egyptologie, maar staat gewoonweg voor Assyrië. Hierna het betreffende gecorrigeerde schema met in de linkse kolom de Mitanni-namen en rechts hun hoogstwaarschijnlijke alter egos in Assur:

Kirta Shamsi Adad 860/847

Suttarna I Adad Nerari 847/818

Baratarna Salmaneser I 818/808

Parsatatar Assur Dan III 808/790

Saustatar Assur Nerari V 790/782

Artatama Sardanapallos 782/776

Suttarna II Pul 776/761

Artashumara Jareb 776/ ???

Tushratta Tiglath Pileser III 768/730

Kurtiwazza Salmaneser V 730/712

Sattuara I Sargon II 721/686

Vashasatta Sanherib 716/680

Sattuara II Essarhaddon 680/668

Misschien dat Jareb geïdentificeerd kan worden met de Mitannische naam Artashumara, een zoon van Suttarna II alias Pul. Artashumara werd vermoord en er is verder weinig over hem bekend. De oorzaak is de damnatio Memoriae door latere Assyrische heersers uitgevoerd.

Het jaar 776 v. Chr. met in de maand oktober de genoteerde meganatuurcatastrofe ook bekend als de aardbeving ten tijde van Uzzia, betekende een breuklijn in de geschiedenis van de volken. In het tienstammenrijk begon hier na de dood van Jerobeam II een periode van anarchie en in Juda werd koning Uzzia in het jaar van de aardbeving met melaatsheid geslagen. Het is ook de tijdsperiode dat de Hebreeuwse profeet Jona naar Nineveh ter aankondiging van het oordeel gezonden werd. In de Bijbel lezen we dat de koning van Assyrië zich toen op de prediking van Jona tot de God van Israël keerde ter uitredding. Ook de naam van deze koning noch deze geschiedenis vinden we in de bewaarde Assyrische annalen terug.

Conclusie: de stelling van de vakwetenschap Assyriologie dat de Eponiemlijsten het chronologische kader bevat van een volledige ononderbroken lijst van Assyrische koningen, meen ik weerlegd te hebben. In de Bijbel, in de werken van Flavius Josephus en andere bronnen, zijn er duidelijke aanwijzingen dat bepaalde namen van Assyrische koningen zoals o.a. die van Jareb uit de lijst verwijderd werden, en dat de aangeboden chronologie van de Assyrische koningen vraagtekens oproept.

Het is nochtans aan deze onbetrouwbare tijdsconstructie dat de geleerde Edwin E. Thiele (1895/1986) de Bijbelse koningen van Juda en Israël gelinkt heeft door middel van het aanpassen van hun regeerperioden ter in lijn brenging met de Assyrische gegevens. Bijbelgedeelten zoals 2 Koningen 18:9-13 die niet compatibel met de fabricatie van de Assyriologie zijn verklaarde hij als kunstmatig aan de Bijbel toegevoegd. Zijn werk The Mysterious Numbers of the Hebrew Kings wordt tegenwoordig nochtans algemeen beschouwd als de definitieve Bijbelse chronologie en vindt men in menig naslagwerk terug.

Wordt vervolgd

Met vriendelijke groet

Robert De Telder

Recente publicaties van Robert De Telder

EXODUS, 2016, zie link: http://www.bravenewbooks.nl/books/102331

De Zonaanbidder, 2016, zie link: http://www.bravenewbooks.nl/books/87999

TIJD en TIJDEN, 2015, Zie link: http://boekscout.nl/shop/ViewProduct.aspx?bookId=5579