De Oudtestamentische profeet Hosea verwijst in het hierna volgende Bijbelgedeelte in zijn oordeelsaankondiging tegen het Israël van de oudheid, naar een zekere ‘Salman’. Een krijgsheer die in loop van de geschiedenis van Israël, verantwoordelijk was voor de meedogenloze verwoesting van de plaats Bet-Arbel. Alle overige versterkte plaatsen in het gebied van het tienstammenrijk zouden volgens het Profetische Woord van Hosea op gelijkaardige wijze verwoest worden.

Hosea 10:12 Zaait u tot gerechtigheid, maait tot weldadigheid; braakt u een braakland; dewijl het tijd is den HEERE te zoeken, totdat Hij kome, en over u de gerechtigheid regene. 13 Gij hebt goddeloosheid geploegd, verkeerdheid gemaaid, en de vrucht der leugen gegeten; want gij hebt vertrouwd op uw weg, op de veelheid uwer helden. 14 Daarom zal er een groot gedruis ontstaan onder uw volken, en al uw vestingen zullen verstoord worden, gelijk Salman Beth-arbel verstoorde ten dage des krijgs; de moeder werd verpletterd met de zonen. 15 Alzo heeft Beth-el ulieden gedaan, vanwege de boosheid uwer boosheid; Israëls koning is in den dageraad ten enenmale uitgeroeid. (Statenvertaling)

Over de identiteit van Salman bestaan er meerdere meningen. De meest voorkomende verklaring is dat Salman een verkorting van de naam Salmaneser, was. De naam namelijk van de Assyrische koning Salmaneser V die in 717 v. Chr. Samaria innam, de versterkte steden van het tienstammenrijk ontmantelde, en de tien stammen van Israël in ballingschap wegvoerde. Tegen deze identificatie kan men echter stellen dat ‘Salman’ met de beschreven verwoesting van Beth-Arbel, voorafging aan de geprofeteerde verwoesting. De Bijbelvorser E.W. Büllinger verwijst in zijn commentaar op dit Bijbelgedeelte, dat met Salman ‘misschien’ Salamanoe een koning van Moab bedoelt is, die ten tijde van de regeerperiode van de Assyriër Tiglath Pileser III leefde, en alzo een tijdgenoot van Hosea was. De Hebreeuwse Septuagintvertalers in de derde eeuw voor Christus in Egypte, hebben in het Grieks ‘Salman’ dan weer weergegeven als een ‘Prins Salomo’ uit het huis van Jerobeam? Vraagteken op vraagteken roept de studie ter identificatie van ‘Salman’ op.

De mogelijke identificatie van Salman met een Assyrische koning met de naam Salmaneser III, IV en/of V wijs ik alvast af. De naam Salmaneser is in de Bijbel bewaard gebleven als degene die Samaria in 717 v. Chr. veroverde, en het lijkt mij onwaarschijnlijk dat de profeet Hosea deze schrijfwijze niet gevolgd zou hebben.

De profeet Hosea trad op ten tijde van koning Jerobeam II van het tienstammenrijk en ten tijde van de koningen Uzzia, Jotham, Achaz en Hizkia van het tweestammenrijk Juda.

Hosea 1:1 Het woord des HEEREN, dat geschied is tot Hosea, den zoon van Beëri, in de dagen van Uzzia, Jotham, Achaz, Hizkia, koningen van Juda, en in de dagen van Jerobeam, zoon van Joas, koning van Israël. (Statenvertaling)

De regeerperioden van de vermelde koningen zijn de volgende:

Jerobeam II        816/776 v. Chr.

Uzzia                   803/750

Jotam                  755/739

Achaz                  739/722

Hizkia                  724/697

Van af het begin van de regeerperiode van Jerobeam II tot het einde van de regeerperiode van Hizkia geeft dit een totaal van honderdnegentien jaar. Met zekerheid kunnen we aannemen dat de profeet Hosea zijn bediening had tot aan de val van Samaria, in het zesde regeringsjaar van koning Hizkia van Juda in 717 v. Chr. Het begin van zijn bediening zou aan het einde van de regeerperiode van Jerobeam II geplaatst kunnen worden, zoals bijvoorbeeld in het jaar 776 v. Chr., het jaar dat ook de profeet Jesaja zijn bediening begon. Indien deze jaartallen in aanmerking komen hebben we een totaal van zestig plus jaren voor de bedieningsperiode van de profeet Hosea. Wat maakt dat indien Hosea vanaf zijn dertigste jaar geroepen werd, hij een leeftijd van meer dan negentig plus jaar, bereikt heeft. Het blijft echter bij gissen aangezien in het betreffende Bijbelgedeelte alleen de namen van de koningen opgegeven worden en geen jaartallen.

De bedoeling van dit artikel is om Salman te identificeren en Bet-Arbel op de landkaart te plaatsen. Want dit laatste blijft ook tot op heden onduidelijk. Zie hierna het commentaar van de Bijbelse Encyclopedie, Uitgever J. H. KOK, Kampen, tweede druk:

“Bet-Arbel: De profeet Hosea stelt aan het Tienstammenrijk Bet Arbel ten voorbeeld, dat door Salman is verwoest, Hos. 10 14. Het is niet bekend op welke gebeurtenis Hosea zinspeelt, wie Salman is (verkorte vorm voor Salmanassar?) en welke plaats met Bet Arbel is bedoeld. Volgens het onomasticon ligt Bet Arbel “aan gene zijde van de Jordaan in de landstreek van Pella”, het Arbela der Makkabeeën, thans Irbid. Maar er is ook een Khirbet Irbid ten westen van het meer Gennésaret; ook dit zou Bet Arbel kunnen wezen en eveneens het Arbela van 1 Mk. 9,2. “

Alhoewel de encyclopedie het antwoord niet heeft, krijgen we wel een aantal belangrijke aanwijzingen over de mogelijke ligging van Bet-Arbel, wat ‘huis van God ’s hinderlaag’, betekent.

Farao Sjosjenq I rukte in zijn twintigste regeringsjaar het gebied van het tienstammenrijk binnen. Van deze veldtocht is in Egypte te Karnak op een muur reliëf een verslag bewaard gebleven. De veldtocht van Sjosjenq kan zodoende op een landkaart vandaag uitgetekend worden, wat de voortreffelijke MacMillan Bible Atlas ook gedaan heeft. Door de rangschikking van de vermelde steden op het tempelmuur-reliëf te Karnak is het mogelijk om de veldtocht van Sjosjenq I in kaart te brengen. Eén en ander blijft weliswaar moeilijk vanwege beschadigingen aan het tempelreliëf en als een gevolg van het moeilijk te identificeren van sommige Egyptische plaatsnamen. Het reliëf bevat honderdvijfenvijftig namen van steden. Enkel zeventien hiervan kunnen met zekerheid geïdentificeerd worden. Veertien hiervan in Israël, in het tienstammenrijk.

Het is de mogelijke identificatie van Bet-Arbel met de over-Jordaanse landstreek Pella dat mijn aandacht trok. Het is vanuit het revisionisme van de geschiedenis van het oudheid-Egypte, dat een andere kandidaat voor Salman in aanmerking komt: namelijk farao Sjosjenq I van de tweeëntwintigste dynastie. Het revisionisme van de oudheidgeschiedenis heeft hem namelijk op zijn juiste plaats op de tijdsbalk in de achtste eeuw v. Chr. geplaatst.

Het was de erudiete Dr. Immanuël Velikovsky die in zijn boek ‘Eeuwen in chaos’, 1952 (1977 naar het Nederlands vertaald), hoofdstuk IV, blz. 196, er op wees dat de conventionele egyptologie met haar identificatie van de Bijbelse farao Sisak met Sjosjenq I van de tweeëntwintigste dynastie fout zit. De stad Jeruzalem wat het hoofddoel van farao Sisak was, staat niet op de lijst van Sjosjenq I vermeld wat een anachronisme is indien men Sjosjenq I met de Bijbelse Sisak wil identificeren. Velikovsky toont aan dat de Libische dynastie te verankeren is met de periode rond de val van Samaria. De Bijbelse farao So op wie de laatste koning van het tienstammenrijk Hosea vertrouwde, behoorde volgens Velikovsky tot de tweeëntwintigste Libische dynastie. Zie het artikel van 13.10.2017 op dit blog: wie was de Bijbelse farao met de Hebreeuwse naam ‘So’ ten tijde van de val van Samaria in 717 v. Chr.?, zie link: http://bloggen.be/Robertdetelder/archief.php?startdatum=1507500000&stopdatum=1508104800

Farao Sjosjenq I van de tweeëntwintigste dynastie werd door de conventionele egyptologie foutief met de Bijbelse farao Sisak geïdentificeerd en op de tijdsbalk in de tiende eeuw v. Chr. ondergebracht, ten tijde van Salomo en Rehabeam? De aanleiding tot het identificeren van de Bijbelse farao Sisak met Sjosjenq I gaat terug op Jean-François Champollion (1790/1832 AD). Hij was een Frans taalkundige en wordt aanzien als de grondlegger van de egyptologie. Hij is vooral beroemd doordat de ontcijfering van het Egyptische hiërogliefenschrift met behulp van de bekende Rosetta-steen grotendeels aan hem te danken is. In 1828 AD bezocht hij Egypte. Te Karnak onderzocht hij de tempelmuur van farao Sjosjenq I met diens veldtocht naar Kanaän met vermelding van de veroverde steden op de muur aangebracht. Bij de plaatsnaam J W D H M L K in hiërogliefenschrift meende hij het koninkrijk Juda vermeld te zien. Een noodlottige identificatie die leidde tot de verbinding van de Libische dynastie met de Salomo-Rehabeam era.

Het is de verdienste van de Egyptoloog en revisionist van de geschiedenis van de oudheid David Rohl in detail de stedenlijst van Sjosjenq I bestudeerd te hebben en de marsroute van Sjosjenq ’s leger te reconstrueren (David Rohl, A Test of Time, 1995, Chapter Five). Het blijkt nu dat Sjosjenq ’s veldtocht met uitzondering van de versterkte stad Aijalon, het koninkrijk Juda links liet liggen en zich volledig concentreerde op het gebied van het tienstammenrijk of Israël. De plaatsnaam JAD-HA-MELEK betekent ‘hand van de koning’ en verwijst naar een ‘monument’ of een ‘stele’ van een koning in het noorden van Israël. De naam Jeruzalem komt nergens op het tempelmuurreliëf van Sjosjenq voor.

In mijn boek: de zonaanbidder, 2016, heb ik een appendix (3) toegevoegd over de plaatsing van de tweeëntwintigste Libische dynastie in Egypte in de achtste eeuw v. Chr. Hierna een korte samenvatting. De tweeëntwintigste dynastie van Manetho was van Libische oorsprong en hun hoofdstad was Boebastis in de Nijldelta. Het was in de noordoostelijke Nijldelta dat zij de toelating van Thothmosis IV kregen zich te vestigen. Spoedig zouden zij door farao als een soort aanvalshonden gebruikt worden. De eerste farao van de tweeëntwintigste dynastie was Sjosjenq I, die de opperbevelhebber van alle Egyptische legerdivisies zou worden, iets wat de orthodoxe Egyptologie overigens bevestigt. In de Thebaanse verslagen heet Sjosjenq I ‘Grote leider van de Mesjwesj’. De Mesjwesj werden oorspronkelijk uit Libische stammen als een interne politiemacht, gerekruteerd. (Kroniek van de farao ‘s, Peter A. Clayton, de derde tussentijd). De Egyptische oudheidhistoricus Manetho geeft voor zijn tweeëntwintigste dynastie via de kroniekschrijver Africanus, negen farao’s op, met een regeerperiode van in totaal honderdtwintig jaar. De eerste farao was Sjosjenq I die eenentwintig jaar regeringstijd meekrijgt. Het twintigste regeringsjaar (aug-764/jul-763 v. Chr.) van Sjosjenq I met zijn veldtocht naar het tienstammenrijk verankeren we met het eerste regeringsjaar van koning Zacharia van het tienstammenrijk in 764 v. Chr. Het resultaat voor Sheshonk I’ regeerperiode is nu van 783 v. Chr. tot 762 v. Chr. De overige farao ’s van de Libische dynastie worden na Sjosjenq I op de tijdsbalk ondergebracht. Zo doende wordt Manetho ’s tweeëntwintigste dynastie met de Bijbels-chronologische gegevens correct op de tijdsbalk verankerd en niet via de pseudo-astronomische datering van de orthodoxe egyptologie.

Ik verwijs met recht naar de ‘veronderstelde’ Sothis-kalender van de orthodoxe egyptologie als zijnde pseudo-astronomisch, aangezien het aangetoond is dat de Sothis-cyclus een uitvinding van de Grieken van latere tijd was:

‘This all looks as though the cycle was invented by the later Greeks at Alexandria. Nor is there anything to indicate that it was known to the Egyptians in earlier times; no mention of it being found in their inscriptions or papyri, though occasionally these note the rising of the dog-star’, Memphis and Mycenae, 1896, Egyptologist Cecil Torr (1857/1928).

Op een tempelmuurreliëf te Karnak werd de veldtocht van Sjosjenq I afgebeeld met een opgave van de door farao veroverde steden in Kanaän. Alle geïdentificeerde plaatsnamen bevinden zich binnen het gebied van het tienstammenrijk. En iets dat men over het hoofd gezien heeft: Jeruzalem dat het doel van Sisak was komt niet op de lijst voor.

Sinds de dood van Jerobeam II in het jaar 776 v. Chr. had het tienstammenrijk geen koning meer en was het in anarchie ondergedompeld. Vermoedelijk zaten in steden zoals Shechem, Tirza en Penuel in het over-Jordaanse gebied, usurpators (Hosea 8:4) op de troon. Deze drie steden vinden we op de lijst van Sjosjenq I ook terug en zijn alle drie ooit hoofdsteden van het noordelijke rijk geweest. Eén van deze plaatsen kan met het Beth-Arbel van de profeet Hosea (10:14) geïdentificeerd kunnen worden. Het is nu mogelijk om Bet-Arbel op de landkaart te plaatsen en te identificeren met het over-Jordaanse Penuël.

Bet-Arbel is volgens mijn reconstructie een plaats waar een van de usurpators van de kroon van het tienstammenrijk zijn hoofdplaats van gemaakt had. Farao Sjosjenq I ging hier blijkbaar meedogenloos te werk zodat de profeet Hosea in zijn oordeelsaankondiging aan het adres van het tienstammenrijk hier naar verwees. De val van Samaria die de profeet in 10:15 aankondigde zou gelijkaardig zijn aan de verwoesting van Bet-Arbel.

Wordt vervolgd…

Met vriendelijke groet,

Robert De Telder

Recente publicaties:

Dertig Jubeljaren, 2018, zie link: https://www.bol.com/nl/p/dertig-jubeljaren/9200000101929798/?suggestionType=searchhistory&bltgh=jLyCAgDUe71UKHV4eLlBLQ.1.7.ProductImage&fbclid=IwAR1FW-GC4SRsGCLFOa0BP_MG9IXEYx3Uo2Ugz3s6x74aPfO0kexdKcN4hqU

Kronieken van de koningen van Israël, 2017, zie link: https://www.bol.com/nl/p/kronieken-van-de-koningen-van-israel/9200000086650052/?suggestionType=searchhistory

EXODUS, 2016, zie link: http://www.bravenewbooks.nl/books/102331

Dit boek kan inmiddels volledig online gelezen worden via de volgende link: https://jezusleeft.weebly.com/exodus.html

De Zonaanbidder, 2016, zie link: http://www.bravenewbooks.nl/books/87999

TIJD en TIJDEN, 2015, Zie link: http://boekscout.nl/shop/ViewProduct.aspx?bookId=5579

De Assyriologie herzien, 2012, zie link: http://www.bravenewbooks.nl/books/76234

De Tweede Wereldoorlog door de ogen van een neutrale Belg, 2007, zie link: http://www.bravenewbooks.nl/books/69343

Genesis versus Egyptologie, 2009, dit boek is uitverkocht maar kan online gelezen worden op de hierna volgende link: http://jezusleeft.weebly.com/genesis-versus-egyptologie.html

Apocalyps, 2009, (dit boek is uitverkocht maar op een PDF-document gratis op eenvoudig verzoek per email bij de auteur verkrijgbaar)

Ontmoeten. Vragen. Ontdekken. Zie alphavlaanderen.be