De benaming: het
Egyptische Oude Rijk, is een geschiedkundige indeling volgens de gevestigde
wetenschap: Egyptologie. De dynastieën van de oudheidhistoricus Manetho: III,
IV, V en VI worden hier ondergebracht. Op de tijdsbalk plaatst de orthodoxe
egyptologie de farao s van deze dynastieën tussen 2686 en 2181 v. Chr. en dit
volgens de theorie dat er in het oude Egypte een dubbele kalender gebruikt
werd: de zogenaamde Sothis-kalender. Zie recent het artikel op dit blog van 18.08.2017, link: http://www.bloggen.be/robertdetelder/archief.php?startdatum=1502661600&stopdatum=1503266400
De foutieve datering van
het Egyptische Oude Rijk op de tijdsbalk maakt dat elk mogelijk verband met de
Bijbel en de aartsvaders zoek is. Volgens de Joodse oudheidhistoricus Flavius Josephus was het bijvoorbeeld
Abram/Abraham die aan de Egyptenaren de kennis van de astronomie en andere
wetenschappen doorgaf, wat een heel ander licht op de ontstaansgeschiedenis van
het oude Egypte werpt.
Joodse Oudheden, Boek 1, hoofdstuk VIII.
2. For whereas the
Egyptians were formerly addicted to different customs, and despised one
another's sacred and accustomed rites, and were very angry one with another on
that account, Abram conferred with
each of them, and, confuting the reasonings they made use of, every one for
their own practices, demonstrated that such reasonings were vain and void of
truth: whereupon he was admired by them in those conferences as a very wise
man, and one of great sagacity, when he discoursed on any subject he undertook;
and this not only in understanding it, but in persuading other men also to
assent to him. He communicated to them
arithmetic, and delivered to them the science of astronomy; for before
Abram came into Egypt they were unacquainted
with those parts of learning; for that science came from the Chaldeans into
Egypt, and from thence to the Greeks also. (link: http://sacred-texts.com/jud/josephus/ant-1.htm)
Abram was dan ook geen in lompen geklede nomade (zoals Hollywood e.a.
bronnen hem al eens afbeelden) maar een prins in zijn tijd die aan de hoven van
de nieuw ontstane koninkrijken ontvangen werd. Later zou de zoon van Jakob:
Jozef, onderkoning van Egypte zijn en vonden de twaalf stammen van Israël/Jakob
asiel in Egypte ten tijde van een zevenjarige hongersnood. Later zouden de
Israëlieten in Egypte verdrukt worden toen een farao van een geheel nieuwe
dynastie de macht overnam. De tijdens de verdrukking geboren Mozes zou door de
dochter van de farao van de verdrukking geadopteerd worden en daarop veertig
jaar aan het hof van farao verblijven. Daarna volgde na heel wat perikelen de
vlucht van Mozes naar het land Midian voor een periode van ook veertig jaar. Naar
het einde toe van de tweede veertigjarige periode kwam het bericht dat de farao
van de verdrukking in Egypte overleden was. De farao van de verdrukking
regeerde Bijbels gezien voor een periode van meer dan tachtig jaar.
De Bijbel reikt drie
ankerpunten aan waarmee farao s van het Oude Rijk op de tijdsbalk geplaatst
kunnen worden. Het Oude Rijk verhuist hierbij op de tijdsbalk naar de periode
van 1739 v. Chr. tot 1483 v. Chr. of een verschil van 947 jaar met de orthodoxe
constructie.
In mijn
studie TIJD en TIJDEN, 2015, blz. 107-111,
heb ik farao Pepi II van de zesde dynastie als de farao van de verdrukking in
Egypte geïdentificeerd (Exodus 1:1-11).
De
aanleiding tot de identificatie was de lange regeerperiode van farao Pepi II
van negenennegentig jaar. De enige lange regeerperiode van alle farao s van
Egypte dat overeenkomt met de Bijbelse chronologische gegevens waarbij de farao
van de verdrukking minstens twee tijdsschijven van veertig jaar op de troon
zat.
Voor diegenen die zouden twijfelen aan de hoge ouderdom van Pepi II; ook
de andere beschikbare Egyptische bronnen vermelden een regeerperiode van plus
negentig jaar. De Turijnkoningslijst bijvoorbeeld die meestal in afwijking van Manetho
kleinere getallen voor regeerperioden opgeeft, geeft ditmaal voor Pepi II ook
negentig plus jaar op. Zelfs de orthodoxe Egyptoloog J. H. Breasted zag geen
reden om aan dit hoge getal te twijfelen.
Pepi II is zonder
twijfel de farao van de verdrukking van de Israëlieten in Egypte. Manetho
bericht dat hij als zesjarige de troon besteeg en negenennegentig jaar regeerde.
Hij stierf een korte tijd voor de uittocht van de Israëlieten. Een exodus die
we op de tijdsbalk plaatsen in het jaar 1483 v. Chr.
De Bijbel leert ook dat
met het opkomen van de farao van de verdrukking een nieuwe dynastie of huis aan
de macht was.
Exodus 1:1 Dit nu zijn de namen der zonen van Israël, die in Egypte
gekomen zijn, met Jakob; zij kwamen er in, elk met zijn huis. 2 Ruben, Simeon,
Levi, en Juda; 3 Issaschar, Zebulon, en Benjamin; 4 Dan en Nafthali, Gad en
Aser. 5 Al de zielen nu, die uit Jakobs heup voortgekomen zijn, waren zeventig
zielen; doch Jozef was in Egypte. 6 Toen
nu Jozef gestorven was, en al zijn broeders, en al dat geslacht, 7 Zo
werden de kinderen Israëls vruchtbaar en wiesen overvloedig, en zij
vermeerderden, en werden gans zeer machtig, zodat het land met hen vervuld
werd. 8 Daarna stond een nieuwe koning op
over Egypte, die Jozef niet gekend had;
9 Die zeide tot zijn volk: Ziet, het volk der kinderen Israëls is veel, ja,
machtiger dan wij. 10 Komt aan, laat ons wijselijk tegen hetzelve handelen,
opdat het niet vermenigvuldige, en het geschiede, als er enige krijg voorvalt,
dat het zich ook niet vervoege tot onze vijanden, en tegen ons strijde, en uit
het land optrekke. 11 En zij zetten oversten der schattingen over hetzelve, om het te verdrukken met hun lasten; want men bouwde
voor Farao schatsteden, Pitom en Raamses. (Statenvertaling)
Het Griekse
Nieuwe Testament maakt nog duidelijker dat een volledig nieuwe dynastie was
aangetreden. In het Bijbelboek Handelingen hoofdstuk 7 lezen
we het verhaal van Stefanus die voor het Sanhedrin heel beknopt maar duidelijk de
geschiedenis van Israël bracht. Stefanus zei het volgende over de farao van de
verdrukking: Doch naarmate de tijd der belofte,
waarmede God Zich aan Abraham verbonden had, naderde, vermeerderde het volk en
vermenigvuldigde zich in Egypte, totdat er over Egypte een andere koning aan het bewind kwam, die Jozef niet gekend had.
Deze nam list te baat tegenover ons geslacht en handelde slecht met de vaderen,
en liet hen hun zuigelingen te vondeling leggen, opdat het volk zich niet zou
voortplanten.
In de Griekse taal staat
er het woord HETEROS voor wat een andere betekent. HETEROS staat voor een
gans andere in plaats van het normale Griekse woord ALLOS wat gewoon anders
betekent binnen een zelfde soort. Het gebruik van het Griekse HETEROS maakt
duidelijk dat een farao van een nieuw huis of dynastie de macht overnam. Of hoe
een beetje Bijbelstudie van de grondtekst heel wat licht op de Egyptologie kan
werpen. De conclusie moet zijn dat de dynastieën van Manetho van het Oude Rijk
niet achter elkaar geheerst hebben maar elkaar dikwijls overlapten waarbij de
zesde dynastie een nieuwkomer was.
De volgende verankering van
een Egyptische farao van het Oude Rijk op basis van de Bijbelse chronologie is
die van farao Zoser van de derde dynastie van Manetho.
In mijn werk TIJD en
TIJDEN, 2015, blz. 61-71, heb ik de farao die Jozef als onderkoning had
geïdentificeerd met farao Zoser van
de derde dynastie. Uit de tijd van de Ptolemeeërs is er een rotsinscriptie
bewaard gebleven met de vermelding van een zevenjarige hongersnood die Egypte
ten tijde van farao Zoser getroffen heeft. Ook hier zoals bij de hoge leeftijd
van de farao van de verdrukking is de vermelding over een hongersnood die
bovendien exact zeven jaar duurde geen toeval maar een aangereikt ankerpunt op
de tijdsbalk waarmee we een regeerperiode van een farao kunnen vastpinnen. Het
was in het achttiende regeringsjaar van farao
Zoser dat de hongersnood van zeven jaar voorbij was. De overige farao s
volgend op Zoser heb ik op de tijdsbalk ingevuld. Het is geen toeval dat de
farao die de Israëlieten asiel verleende ook uit het zogenaamde Oude Rijk
stamde.
Als derde farao heb ik Oenas van de vijfde dynastie op basis
van Bijbelse chronologie op de tijdsbalk verankerd. De vijfde dynastie had mijn
aandacht in mijn boek TIJD en TIJDEN,
2015, blz. 104-106. De laatste farao van dynastie V: Oenas, heb ik op de
tijdsbalk verankerd met de tien plagen gevolgd door de exodus van Israël uit
Egypte. Van de regeerperiode van Oenas is er een bericht bewaard gebleven over
een hongersnood die Egypte toen trof. De vermelding van een hongersnood was
heel ongewoon voor het anders vruchtbare Egypte en er zijn over een periode van
ruim tweeduizend jaar slechts enkele verwijzingen naar een hongersnood. De
hongersnood van de periode van Oenas past hier in het Bijbelrelaas van het boek
Exodus met de tien plagen, die Egypte voor de Exodus troffen. De uittocht van
de Israëlieten betekende in de gereviseerde chronologie het einde van het Oude Rijk
van Egypte en dus ook van de vijfde dynastie.
De orthodoxe egyptologie
gaat er van uit dat de dynastieën die Manetho opgeeft in opeenvolging over
Egypte geheerst hebben. Zij laten bijvoorbeeld de vijfde dynastie opgevolgd
worden door de zesde dynastie alhoewel hier weinig of geen aanknooppunten over
bewaard zijn gebleven. Er zijn orthodoxe Egyptologen zoals Sir Alan Gardiner die
dit ook toegeven:
It is unknown why Teti (Dynasty VI) should have been
regarded as the inaugurator of a new dynasty, but it is about this time that we
first become fully aware of the momentous change that had come about in the
character of the Egyptian realm. Past and gone was the extreme centralization
of the previous periods
.
Sir
Alan Gardiner, Egypt of the Pharaohs, 1961, Book II, The Old Kingdom, page 91
In
hetzelfde hoofdstuk vestigt Alan Gardiner de aandacht op het feit dat de
bekende en alom wat chronologie betreft, gerespecteerde faraolijst: de
Turijn-canon, farao Oenas als laatste op een lijst van de farao s vanaf de eerste
farao Menes, opgeeft. Wat er volgens hem op wijst dat een bepaalde belangrijke
periode in de geschiedenis van Egypte met Oenas afgesloten werd.
After Unis
the Turin Canon inserted a total of
all the years from the accession of Menes
down to that reign; the number is unfortunately lost, but the entry serves a
useful purpose by showing that a great
period was thought of as terminating here.
Sir
Alan Gardiner, Egypt of the Pharaohs, 1961, Book II, The Old Kingdom, page 91
De
gegevens die van Manetho via zijn kopieerders bewaard bleven spreken elkaar
tegen wat aantal en regeerduur van de verschillende farao s van de vijfde
dynastie betreft. De kroniekschrijver Africanus, een van de kopieerders van
Manetho, vermeldt negen faraos voor de vijfde dynastie met een totaal van 248
jaar. De andere kopieerder van Manetho echter: Eusebius, vermeldt eenendertig
faraonamen, maar verward heel duidelijk de faraos van de vijfde dynastie met
die van de zesde dynastie. De bekende Abydos-koningslijst geeft in afwijking
van Manetho faraonamen voor de vijfde dynastie op, zij het zonder de regeerduur
te vermelden. De gefragmenteerde Turijnlijst heeft dan weer negen koningen
waarbij de derde naam in de lijst als gevolg van zware beschadigingen aan het
papyrusdocument verloren ging.
De
archeologie komt te hulp in het reconstrueren van de regeerperioden van de
respectievelijke farao s. In het British Museum is een grote kalkstenen
schijndeur uit het graf van de edelman Ptahsjepses te Sakkara, tentoongesteld.
Deze
edelman beschrijft in een inscriptie op de deur hoe hij tot zijn dood onder
zeven faraos leefde. Twee faraos van de lijst werden geïdentificeerd als
zijnde van de vierde dynastie van Manetho en vijf faraos zijn van de vijfde
dynastie. Er bestond aldus interactie tussen beide dynastieën die blijkbaar voor
een periode gezamenlijk over hun deel van Egypte heersten.
De
Britse egyptoloog Sir Alan Gardiner verwijst in zijn studie: Egypt of the
Pharaohs, 1961, hoofdstuk IV, naar graftempels van de vijfde en de zesde
dynastie en toont aan dat de weergegeven reliëfs soms identiek met elkaar zijn
en volgens hem van elkaar gekopieerd. Zo schrijft hij dat de tombe van Farao
Sahoe-ra van de vijfde dynastie een muurreliëf heeft met een scène van
krijgsgevangen Libische stamhoofden samen met buitgemaakt vee. Dit blijkt een
identieke scene te zijn met de gegevens gevonden in de dodentempel van Pepi II
van de zesde dynastie. Zelfs de opgegeven aantallen van krijgsgevangenen en vee
kloppen nauwkeurig. Voor de orthodoxe Egyptologie is dit een anomalie. Volgens
mijn reconstructie is er echter geen sprake van plagiaat maar waren de faraos
Sahoe-ra (1536/1529 v. Chr.) en Pepi II (1586/1487 v. Chr.) tijdgenoten van
elkaar, met Sahoe-ra ondergeschikt aan Pepi II.
Wat de
rangschikking van de farao s van de vijfde dynastie op de tijdsbalk betreft
heb ik in mijn boek TIJD en TIJDEN, 2015, als ankerpunt het jaartal van de
exodus genomen: 1483 v. Chr. en van dit ankerjaar in de tijd teruggewerkt tot
aan de regeerperiode van farao Menkaura van de vierde dynastie, waar ik de
verbinding met de vijfde dynastie maakte. De regeerperiode van farao Oenas
loopt aldus van het ankerjaar 1483 v. Chr. tot 1513 v. Chr. met een
regeerperiode van dertig jaar, die de Turijnkoningslijst opgeeft. Zoals eerder
vermeld is er uit de tijd van de regeerperiode van farao Oenas is een
vermelding bewaard gebleven over een hongersnood die Egypte toen getroffen
heeft.
De tien
plagen betekenden voor Egypte een economische ramp zonder weerga en de
vernietiging van het leger van farao in de Rode Zee daaropvolgend betekende dat
het land openlag voor de invasie van de Amoe /Hyksos /Amalekieten.
Een tot
dan toe ononderbroken lijn van farao s vanaf Menes tot op Oenas was aan haar
einde gekomen. Vreemde heersers zouden daarop voor een lange periode de
heerschappij over Egypte overnemen. Zie ook mijn boek: EXODUS, 2016, blz. 107-124
De
enige intentie van de Egyptische oudheidhistoricus Manetho in de derde eeuw
voor Christus ten tijde van het Griekse bewind over Egypte, was om zijn
tijdgenoten en collega-historici aan te tonen dat de Egyptische geschiedenis de
oudste van heel de wereld was. Hierbij manipuleerde hij zijn faraolijsten waaruit
moest blijken dat zij in opeenvolging geregeerd hadden en elkaar niet
overlapten wat in werkelijkheid dikwijls het geval was.
Wordt vervolgd
.
Met vriendelijke groet,
Robert De Telder
Recente
publicaties:
EXODUS, 2016,
zie link: http://www.bravenewbooks.nl/books/102331
De Zonaanbidder, 2016,
zie link: http://www.bravenewbooks.nl/books/87999
TIJD en TIJDEN, 2015,
Zie link: http://boekscout.nl/shop/ViewProduct.aspx?bookId=5579
De Assyriologie herzien, 2012, zie link: http://www.bravenewbooks.nl/books/76234
De Tweede Wereldoorlog door de ogen van een neutrale
Belg, 2007, zie link: http://www.bravenewbooks.nl/books/69343
Apocalyps, 2009,
(dit boek is
uitverkocht maar op een PDF-document gratis op eenvoudig verzoek per email bij
de auteur verkrijgbaar).
