Met dit artikel vervolgen we onze reeks schema ’s, op dit blog begonnen op 17-12-2014 en vervolgd op 29-12-2014 en 07-01-2015. De bedoeling is de sabbat- en jubeljaren van het oude Israël chronologisch op de tijdsbalk te verankeren. De gebruikte schema ’s werden door mij samengesteld met het oog op een nieuw boek dat in het voorjaar van 2015 DV zal worden gepubliceerd. Elk schema beslaat veertien jaar met bovenaan de jaartallen volgens de westerse kalender. Elk jaar beslaat twintig millimeter verdeeld in vier kwartalen van elk vijf millimeter. Onder de jaartelling volgens de westerse tijdsrekening ziet u de Joodse sabbat- en jubeljaren in een afzonderlijke balk op het schema uitgetekend. De sabbatjaren lopen van april tot maart ononderbroken door in een cyclus van zeven maal zeven jaar. In het negenenveertigste jaar begon in oktober het Jubeljaar, dat liep tot september van het jaar daarop, waar het eerste jaar van een nieuwe sabbatjaarcyclus al in april aangevangen was. Dit is de wijze van tellen, waar William Whiston in zijn werk op wees. Zie link: http://bloggen.be/robertdetelder/archief.php?startdatum=1396821600&stopdatum=1397426400 en scrol naar beneden.

Met de aflevering van 07-01-2015 eindigde ons historisch overzicht in het jaar 471 v. Chr. Met het hierboven afgebeelde schema vervolgen we onze reeks met de periode van 485/472 v. Chr. Over het Perzische Rijk begint op ons schema, de heerschappij van koning Xerxes. Hij is de vierde Perzische koning waar de profeet Daniël naar verwijst in het gelijknamige Bijbelboek Daniël 11:2b. Ons schema geeft ook aandacht aan Herodotos die tijdens deze periode geboren werd. Op volwassen leeftijd zou deze bekende historicus naar Egypte reizen en hier in zijn geschriften over berichten. Zijn titel ‘vader der historie’ kreeg hij na zijn dood van de bekende Romeinse staatsman Cicero.

‘Herodotos is mijn naam, ik kom uit Halikarnassos en maak hierbij het verslag wereldkundig van het onderzoek dat ik heb verricht om de herinnering aan het verleden levend te houden en de grootse, indrukwekkende prestaties van de Grieken en andere volken te vereeuwigen.’

Uit het werk van Herodotos kunnen we vooral de duur van de regeringsjaren van Griekse en Perzische vorsten vernemen. De vermelde regeringsperioden van Perzen en Grieken zijn van belang en passen exact in mijn schema ‘s. Halikarnassos, waar hij geboren werd, heet tegenwoordig Bodrum en ligt aan de zuidwestkust van Turkije. In Herodotos’ tijd was het een Griekse kolonie met het Ionisch als omgangstaal. Herodotos was de eerste classicus die een gedetailleerd verslag over Egypte neerschreef. In de 5^de eeuw voor Christus, wanneer Herodotos Egypte bezocht, was de geschiedenis van dit land nog steeds een levende geschiedenis. De piramiden in beneden-Egypte hadden bijvoorbeeld nog steeds hun glanzende buitenbedekking.

Ons volgende chronologische schema bestrijkt de periode 499/486 v. Chr. en toont de laatste jaren van de lange regeerperiode van de Pers Darius I. Het is ook de tijd van de eerste oorlog tussen Perzen en Grieken. In Judea leeft een overblijfsel van de Joden onder Perzische heerschappij. De Ptolemeüs-canon bevat alle Perzische heersers over Babylon vanaf 539 v. Chr. Zie het artikel op dit blog van 17-10-2014 met link: http://www.bloggen.be/robertdetelder/archief.php?startdatum=1413151200&stopdatum=1413756000

Onze reis in de tijd gaat verder met de periode 513/500 v. Chr. Het is nog altijd de regeerperiode van de Pers Darius die over het Medisch-Perzische Rijk heerst. Bovenaan het schema in de sabbat- en jubeljarentijdsbalk bemerken we het negentiende jubeljaar in okt513/sep512 v. Chr. Naar dit jubeljaar bestaan er geen historische verwijzingen. Het is de periode van de stille tijd tussen de laatste profeet van het Oude Testament; Maleachi en Johannes de Doper uit het Nieuwe Testament.

Het volgende schema geeft de periode weer van 527/514 v. Chr. Het is een periode met ditmaal enkele historische verankeringen. Bovenaan het schema zien we de vertrouwde blauwe tijdsbalk met de sabbat- en jubeljaren. Het sabbatjaar apr520/mrt519 en het jaar van de dubbele zegening daaraan voorafgaand apr521/mrt 520, is historisch verankerd met het Bijbelboek Haggaï. Over dit gebeuren schreef ik eerder op dit blog een artikel op 01-02-2014. Zie link: http://www.bloggen.be/robertdetelder/archief.php?startdatum=1390777200&stopdatum=1391382000 en scrol naar beneden.

Verder merken we op het schema in het zesde regeringsjaar (voorjaar516/voorjaan515 v. Chr.) van Darius de Pers dat de Tempel te Jeruzalem eindelijk herbouwd was en ingehuldigd.

Ezra 6:14 De oudsten der Judeeërs bouwden voorspoedig voort tijdens het profeteren van de profeet Haggai en van Zacharia, de zoon van Iddo; zij voltooiden de bouw volgens het gebod van de God van Israël en volgens het bevel van Kores, Darius en Artachsasta, koning van Perzië, 15 en zij waren met dit huis gereed tegen de derde dag van de maand Adar (februari/maart), en wel in het zesde jaar van de regering van koning Darius. 16 Toen vierden de Israëlieten, de priesters, de Levieten en de overigen die in de ballingschap geweest waren, de inwijding van dit huis Gods met vreugde, 17 en offerden ter inwijding van dit huis Gods honderd stieren, tweehonderd rammen en vierhonderd lammeren; verder twaalf geitebokken tot een zondoffer voor geheel Israël, naar het getal der stammen Israëls.

Het volgende aandachtspunt op het schema is het jaar 525 v. Chr. met de invasie van Egypte door de Pers Cambyses. Dit betekende het einde van de 26^ste dynastie en het einde van de Egyptische onafhankelijkheid. Over de Egyptische 26^ste dynastie schreef ik eerder een artikel op dit blog op 11-01-2014. Zie link: http://www.bloggen.be/robertdetelder/archief.php?startdatum=1388962800&stopdatum=1389567600 en scrol één artikel naar beneden. Het is de historicus Herodotos die de geschiedenis van de overrompeling van Egypte door Kambyses beschreven heeft. Op het schema zien we meerdere verwijzingen naar het werk van Herodotos. De gegevens van Herodotos, de Ptolemeüs-canon en de Bijbel zijn hier allen in harmonie met elkaar. De waanzinnige Kambyses die Egypte overrompelde kreeg ook de aandacht in het artikel op dit blog van 04-08-2014: de datering van de bediening van de profeet Zacharia. Zie link: http://www.bloggen.be/robertdetelder/archief.php?startdatum=1407103200&stopdatum=1407708000

En nu aandacht voor het volgende schema met de periode 541/528 v. Chr. In het najaar van 539 v. Chr. zien we op het schema de val van Babylon gemarkeerd. Het betekende het einde van de Babylonische Rijk en het begin van de heerschappij van de Meden en de Perzen over het gebied van het ontvolkte Israël. Vier jaar later in 535 v. Chr. zou de Pers Kores (of Cyrus) aan de Joden in ballingschap toelating tot terugkeer naar het oude land der vaderen geven. En in datzelfde jaar kon de herbouw van de Tempel te Jeruzalem een aanvang nemen. Volgens de profeet Daniël was Darius de Mediër, de eerste heerser over het veroverde Babylon van 539 tot 535 v. Chr. Deze periode had mijn aandacht in het eerder geciteerde artikel van 04-08-2014: de datering van de bediening van de profeet Zacharia. En ook de eerder geciteerde link verwijzende naar het artikel over de Ptolemeüs-canon van 17-10-2014 is van belang voor deze periode.

Het was onder leiding van Zerubbabel dat de eerste terugkeer van de ballingen plaatsvond. Het eerste wat zij bij hun terugkeer deden was het altaar van de God van Israël te Jeruzalem, oprichten.

Ezra 3:1 Toen nu de zevende maand aanbrak, terwijl de Israëlieten in hun steden waren, verzamelde het volk zich als één man te Jeruzalem. 2 En Jesua, de zoon van Josadak, met zijn broeders, de priesters, en ook Zerubbabel, de zoon van Sealtiël, met zijn broeders, maakten zich op en bouwden het altaar van de God van Israël, om daarop brandoffers te offeren, zoals voorgeschreven is in de wet van Mozes, de man Gods. 3 Zij richtten het altaar op zijn fundamenten op, want vrees voor de volken der landen was over hen gekomen, en zij offerden daarop brandoffers voor de HERE, brandoffers voor de morgen en voor de avond. 4 Ook vierden zij het loofhuttenfeest, zoals voorgeschreven is, en brachten dag aan dag brandoffers in het vereiste aantal, dagelijks het voor die dag vastgestelde; 5 en van toen af ook het dagelijks brandoffer, en dat voor de nieuwe maanden en voor al de heilige feesten des HEREN, en voor ieder die de HERE een vrijwillig offer bracht. 6 Van de eerste dag der zevende maand (september/oktober) af begonnen zij de HERE brandoffers te offeren; het fundament van de tempel des HEREN was echter nog niet gelegd. 7 En zij gaven geld aan de steenhouwers en de timmerlieden, en spijs en drank en olie aan de Sidoniërs en de Tyriërs, om cederhout van de Libanon naar de zee van Jafo te brengen, zoals Kores, de koning van Perzië, hun had toegestaan. 8 In het tweede jaar na hun aankomst bij het huis Gods te Jeruzalem, in de tweede maand (april/mei), begonnen Zerubbabel, de zoon van Sealtiël, en Jesua, de zoon van Josadak, met hun overige broeders, de priesters en de Levieten, en allen die uit de gevangenschap naar Jeruzalem gekomen waren, de Levieten aan te stellen van twintig jaar en daarboven om toezicht te houden op het werk aan het huis des HEREN.

Het volgende schema toont de periode 555/542 v. Chr. Het is de tijd van de Babylonische Ballingschap voor het Joodse volk. De groene tijdsbalken op het schema geven de Meden en Perzen voor deze periode weer en de grijze tijdsbalk geeft de Babylonische koningen weer. De gele tijdsbalk toont de lange regeerperiode van farao Amasis van de Egyptische 26^ste dynastie. Maar nu verder naar het volgende schema met een historisch herkenbaar Jubeljaar.

Het laatste schema voor dit artikel gaat over de periode 569/556 v. Chr. Het jaar okt562/sep561 v. Chr. was het 18^de jubeljaar sinds de instelling ervan. Dit jubeljaar is heel merkwaardig omdat het samenvalt met het eerste regeringsjaar van de Babyloniër Evil Merodach die in dat jaar zijn gestorven vader Nebukadnezar opvolgde, en koning Jojachin van Juda in diens 37^ste jaar van zijn ballingschap uit zijn gevangenschap verlostte. Het 37^ste jaar van de ballingschap van Jojachin viel in okt562/sep561 v. Chr. en is gelijk aan het jubeljaar. Evil Merodach nam de scepter op 11 januari 561 v. Chr., van zijn vader over. En in februari/maart, de twaalfde maand (Adar), van het jaar 561 v. Chr. werd Jojachin uit zijn gevangenis verlost.

2 Koningen 25:27 En het geschiedde in het zevenendertigste jaar van de ballingschap van Jojakin, de koning van Juda, in de twaalfde maand, op de zevenentwintigste van de maand, dat Ewil-Merodak, de koning van Babel, in het jaar van zijn troonsbestijging, Jojakin, de koning van Juda, begenadigde en uit de gevangenis ontsloeg; 28 hij sprak vriendelijk met hem en stelde zijn zetel boven die van de koningen die met hem in Babel waren; 29 hij mocht zijn gevangenisklederen afleggen, en hij at geregeld aan zijn tafel, zolang hij leefde. 30 En zijn levensonderhoud werd hem geregeld vanwege de koning verstrekt, zoveel hij elke dag nodig had, zolang hij leefde. (NBG Vertaling 1951)

Het feit dat de vrijlating van Jojachin door de nieuwe koning van Babylon Evil Merodach in een Jubeljaar geschiedde, is heel opmerkelijk. De vrijlating van Jojachin was een vingerwijzing Gods voor het volk van Israël in Babylonische ballingschap. Zij waren namelijk in ballingschap als straf voor het niet houden van de sabbat- en jubeljaren in het verleden. Gedurende de periode van de Babylonische Ballingschap had het land Israël rust en werden de zeventig keer vergoed, dat zij in hun lange geschiedenis, sinds het in bezit nemen van het land Kanaän in 1443 v. Chr., het sabbatgebod negeerde. Een wet die leerde dat elk zevende jaar het land niet bewerkt mocht worden (Leviticus 25:1-5).

Hierna een lijst van de jubeljaren die we sinds het eerste artikel van 17-12-2014 gezien hebben:

30.    27/28 AD                    Messias Jezus – Lukas 4

29.    23/22                 Hongersnood Herodes de Grote

28.     72/71                  Makkabeeën

27.    121/120               Makkabeeën

26.    170/169              Griekse periode

25.    219/218              Griekse periode

24.    268/267             Griekse periode

23.    317/316               Griekse periode

22.    366/365             Perzische periode

21.     415/414               Nehemia

20.    464/463            Ezra

19.     513/512              Haggaï

18.     562/561             Het 37^ste jaar der ballingschap van Jojachin

Een ander opmerkelijk feit is dat de uitkomst met het 18^de jubeljaar via het rekenen vanaf 27/28 AD met het 30^ste jubeljaar, de wijze van tellen volgens William Whiston (JOSEPHUS Complete Works, Translated by William Whiston, A.M., Appendix Dissertation V), bevestigd. William Whiston (1667/1752) was een Engelse wiskundige, historicus en theoloog. Hij is vooral bekend door zijn vertaling van de werken van Flavius Josephus uit het Grieks naar de Engelse taal. In zijn vermelde ‘dissertatie V’ geeft Whiston tien historische verwijzingen naar het houden van sabbat- en jubeljaren door het oude Israël vanuit de Bijbel, de werken van Flavius Josephus en vanuit de apocriefe boeken Makkabeeën. Deze verwijzingen vormen als het ware een ketting waarmee men op de tijdsbalk naar het verleden kan navigeren. Aan deze lijst van tien historische verwijzingen voeg ik het jubeljaar van 562/561 v. Chr. toe. Dit betekent ook dat wanneer we verder via deze wijze van tellen de tijd ingaan, dat dan het 15^de jubeljaar van 709/708 v. Chr. samen valt met het veertiende regeringsjaar van koning Hizkia van Juda. Het is het Bijbelboek Jesaja dat dit duidelijk herkenbare Jubeljaar plaatst volgend op het veertiende regeringsjaar van Hizkia:

Jesaja 37:30 "En dit zal u het teken zijn: gij zult dit jaar eten wat vanzelf opkomt en in het tweede jaar wat nawast; maar zaait in het derde jaar en oogst, plant wijngaarden en eet de vrucht daarvan.."

Het jubeljaar waar de profeet Jesaja naar verwijst liep van oktober 709 tot september 708 v. Chr. Het woord van de profeet: ‘gij zult dit jaar eten wat vanzelf opkomt’, situeert zich in het zevende sabbatjaar (april 709/ maart 708) en ‘in het tweede jaar wat nawast’, slaat op het jaar april 708 tot maart 707 v. Chr., het houden van het jubeljaar liep tot september 708 v. Chr. Daarna kon er gezaaid en geplant worden: ‘maar zaait in het derde jaar en oogst, plant wijngaarden en eet de vrucht daarvan’

Het jubeljaar van 709/708 v. Chr. wordt door weinig onderzoekers opgemerkt en dit als een gevolg van het linken van de regeerperiode van koning Hizkia aan die van de Assyrische koning Sanherib. Bijna honderd jaar geleden werd de Assyrische koningslijst gepubliceerd. Een koningslijst die liep van de zevende eeuw tot ongeveer de negende eeuw voor Christus met exacte jaartallen en regeerperioden voor de vermelde Assyrische koningen. De Bijbelse koningslijst en de jaartallen tot dan in gebruik stonden hier haaks tegenover en werden daarom door de geleerde E. Thiele aangepast, verkort zodat de Bijbelse koningslijst en haar jaartallen zouden overeenkomen met de Assyrische Khorsabad-lijst. De regeerperiode van koning Hizkia werd door Thiele in lijn gebracht met de regeerperiode van de Assyrische koningen Sargon II en Sanherib. In vele zogenaamde christelijke naslagwerken en Bijbelatlassen worden de jaartallen van E. Thiele gehanteerd. Het trieste resultaat is dat als een gevolg van Thiele ’s fabricatie de vermelding van Jesaja hoofdstuk 37 met de verwijzing naar een jubeljaar niet meer (h)erkend wordt. Maar hier gaan we dieper op in bij onze volgende aflevering.

Wordt vervolgd…

Met vriendelijke groet,

Robert De Telder