Psalm 136:13 Dien, Die de Schelfzee in delen deelde; want Zijn goedertierenheid is in der eeuwigheid. 14 En voerde Israël door het midden van dezelve; want Zijn goedertierenheid is in der eeuwigheid. 15 Hij heeft Farao met zijn heir gestort in de Schelfzee; want Zijn goedertierenheid is in der eeuwigheid….(Statenvertaling)

Ik heb in het hierboven geciteerde Bijbelgedeelte het woordje ‘met’ cursief geschreven om de nadruk te leggen op het feit dat de Bijbel leert dat Farao ‘met’ zijn leger is omgekomen tijdens het achtervolgen van de Israëlieten in de droge bedding van de Schelfzee, waarvan de muurwanden na de uitredding van de Israëlieten, op farao en zijn leger neerkwamen en hen vernietigden.

Ook de Joodse Septuagint vertalers van de derde eeuw v. Chr. in Egypte vertaalden het Hebreeuws naar het Grieks op gelijke wijze. Zie hierna de Engelse vertaling die online te raadplegen is:

LXX Psalm 136:13 To him who divided the Red Sea into parts: for his mercy endures for ever: 14 and brought Israel through the midst of it: for his mercy endures for ever: 15 and overthrew Pharao and his host in the Red Sea: for his mercy endures for ever.

Een veldslag in het oude Egypte was ook nooit zo maar alleen een oorlog tussen twee volken maar eerder een conflict tussen twee goden (Margaret A. Murray, The Splendour that was EGYPT, 1949, Chapter IV Religion, Burial customs). Farao reed hierbij altijd met de standaard van zijn god, op kop van zijn leger, de vijand tegemoet. Gelijkaardig ging het er aan toe bij de achtervolging van de Israëlieten door Farao en zijn legermacht. We kunnen ons aldus voorstellen dat wanneer de Egyptenaren de Israëlieten in de droge bedding van de Schelfzee achtervolgden, dat dit gebeurde met Farao met de standaard van zijn god Sobek, op kop. En Sobek, de krokodillen-god werd aanzien als de incarnatie van de god Amon, een belangrijke godheid aldus.

Men kan dit vandaag klasseren onder mythologie, Bijbels-historisch gezien was het echter een reële strijd van de HERE God van de Bijbel tegen de goden van Egypte. De Bijbel is hier duidelijk over:

Exodus 12:12 Want Ik zal in deze nacht het land Egypte doortrekken en alle eerstgeborenen, zowel van mens als dier, in het land Egypte slaan en aan alle goden van Egypte zal Ik gerichten oefenen, Ik, de HERE.

Er bestaat een geestelijke bovennatuurlijke wereld met interactiemogelijkheid naar de natuurlijke wereld. De Bijbel is ook hier heel duidelijk over:

Paulus aan 1 Korintiërs 8:5 Want al zijn er zogenaamde goden, hetzij in de hemel, hetzij op de aarde – en werkelijk zijn er goden in menigte en heren in menigte – 6 voor ons nochtans is er maar één God, de Vader, uit wie alle dingen zijn en tot wie wij zijn, en één Here, Jezus Christus, door wie alle dingen zijn , en wij door Hem.

Paulus aan Efeze 3: 8 Mij, verreweg de geringste van alle heiligen, is deze genade te beurt gevallen, aan de heidenen de onnaspeurlijke rijkdom van Christus te verkondigen, 9 en in het licht te stellen (wat) de bediening van het geheimenis (inhoudt), dat van eeuwen her verborgen is gebleven in God, de Schepper van alle dingen, 10 opdat thans door middel van de gemeente aan de overheden en de machten in de hemelse gewesten de veelkleurige wijsheid Gods bekend zou worden, 11 naar het eeuwige voornemen, dat Hij in Christus Jezus, onze Here, heeft uitgevoerd, 12 in wie wij de vrijmoedigheid en de toegang met vertrouwen hebben door het geloof in Hem. (NBG Vertaling 1951)

De profeet Daniël vermeldt in hoofdstuk 11:13 en 20, van het gelijknamige Bijbelboek, bovennatuurlijke geestelijke vorsten die in zijn tijd, over Perzië en Griekenland stonden.

In Nederland hadden we de theoloog en filosoof Dr. F. De Graaff, (1918/1993), die met zijn publicaties dit fenomeen uitgediept heeft. Zie de volgende link: https://nl.wikipedia.org/wiki/Frank_de_Graaff

Maar nu verder met de farao van de Exodus.

Exodus 14:21 Toen strekte Mozes zijn hand uit over de zee en de HERE deed de zee de gehele nacht door een sterke oostenwind wegvloeien, maakte haar droog, en de wateren werden gespleten. 22 Zo gingen de Israëlieten in het midden der zee op het droge; terwijl rechts en links de wateren voor hen waren als een muur. 23 En de Egyptenaren vervolgden hen en kwamen achter hen aan – alle paarden van Farao, zijn wagens en zijn ruiters – midden in de zee. 24 Toen dan, in de morgenwake, schouwde de HERE in vuurkolom en wolk naar het leger der Egyptenaren en bracht het leger der Egyptenaren in verwarring. 25 Hij deed de wielen van hun wagens wegglijden en met moeite voortrijden, zodat de Egyptenaren zeiden: Laten wij vluchten voor de Israëlieten, want de HERE strijdt voor hen tegen Egypte. 26 Toen zeide de HERE tot Mozes: Strek uw hand uit over de zee, opdat de wateren terugvloeien over de Egyptenaren, over hun wagens en ruiters. 27 En Mozes strekte zijn hand uit over de zee en tegen het aanbreken van de morgen vloeide de zee terug in haar bedding, terwijl de Egyptenaren haar tegemoet vluchtten; zo dreef de HERE de Egyptenaren midden in de zee. 28 De wateren vloeiden terug en bedekten de wagens en de ruiters van de gehele legermacht van Farao, die hen in de zee achterna getrokken waren; er bleef van hen niet één over.  (NBG Vertaling 1951)

Wanneer we de kracht van het door de HERE God ontketende natuurgeweld voor de geest halen (zoals bijvoorbeeld de kunstenaar John Martin het ‘gezien’ heeft), mogen we zelfs twijfelen of de stoffelijke resten van farao later gevonden konden worden? Niet één van hen bleef over, staat er in het hiervoor geciteerde Bijbelgedeelte.

Zoals de gevestigde Egyptologie de koningslijsten van Egypte op de tijdsbalk foutief gerangschikt heeft is men gedwongen om een kandidaat-farao voor de exodus in de achttiende en/of de negentiende dynastie te zoeken. Meerdere kandidaten zoals o.a. Thothmosis III, Amonhotep II, Ramses II, Merneptah e.a. zijn al voorgesteld. In de verschillende Hollywoodproducties sinds de Tien Geboden van Cecil B. De mille en meesterlijk vertolkt door Charlton Heston als Mozes, meent men farao Seti I en diens zoon Ramses II als de farao van de verdrukking en de farao van de exodus te kunnen identificeren. Bij de vernietiging van het leger van farao in de Schelfzee laat men dan wel farao aan de oever halt houden en getuige zijn van de vernietiging van zijn leger. Deze in beeld brenging is logisch, aangezien de stoffelijke resten van alle kandidaat-farao’s intact gevonden zijn. De foutieve conclusie, wanneer men de conventionele egyptologie volgt, is dat het beschreven geweld in de Bijbel, waarmee farao en zijn leger in de Schelfzee getroffen werden, dan ook wel niet zo erg was als beschreven,.

Het revisionisme van de geschiedenis van de oudheid heeft aangetoond dat de exodus gepaard gaande met de tien plagen en de vernietiging van farao en zijn leger in de Schelfzee, het einde betekende van zowel het Egyptische Oude- als het Midden-Rijk, rijken die naar het einde toe contemporain waren. De exodus loopt op de tijdsbalk dan ook als een breuklijn door de verschillende Egyptische Rijken. Eerst het oude en midden-rijk, die aan hun einde kwamen bij de Exodus, gevolgd door de Hyksos-periode, gevolgd door het nieuwe rijk, enz.

Dr. I. Velikovsky (Eeuwen in Chaos, 1952, hoofdstuk I) identificeerde de farao van de Exodus als Thom of Thoem, naar een inscriptie op een schrijn gevonden te El Arisj, een stad op de oude grens tussen Egypte en Kanaän. Het is een zwarte monoliet beschreven met hiëroglyfen waarop koningen, residenties, geografische plaatsen en de invasie van Egypte door vreemdelingen worden beschreven. De inscriptie beschrijft een periode van volslagen duisternis over Egypte voor een periode van negen dagen, wat een bevestiging is van het relaas in het Bijbelboek Exodus 10:22-23 waar een van de plagen beschreven staat met dikke duisternis gedurende drie dagen. Dit was trouwens het eerste dat bij Velikovsky de aandacht trok, toen hij de inscriptie in het licht van de Bijbel bestudeerde. Daarnaast verwijst de inscriptie naar Pi-Charoti waar farao aan zijn einde komt. Dit Pi-Charoti uit Egyptische bron was voor Velikovsky overduidelijk te identificeren met het Bijbelse Pi-ha-Chiroth aan de Schelfzee. De inscriptie op het schrijn verhaalt verder dat een zoon van farao, ‘zijne majesteit Geb’ op onderzoek uitgaat en naar de plaats Pi-Charoti trekt en daar bij de lokale bevolking navraag doet naar de ramp die farao Thoem en zijn leger getroffen heeft. Velikovsky merkt op dat de naam Thoem of Thom in de plaatsnaam Pi-Thom zit, een voorraadplaats die de Israëlieten in slavernij moesten bouwen. En de naam Thom, stelt Velikovsky, is ook identiek met het Griekse Timaios of Toetimaeus zoals Manetho via Flavius Josephus, hem heeft doorgegeven. Farao Timaios/Timaus is bij Manetho de farao die de invasie van de Hyksos of Amalekieten onderging. Zie ook het artikel op dit blog van 01-06-2015: http://www.bloggen.be/robertdetelder/archief.php?startdatum=1433109600&stopdatum=1433714400

Velikovsky (1895/1979) zie link: http://www.bloggen.be/robertdetelder/archief.php?startdatum=1419202800&stopdatum=1419807600) was een seculiere Jood die in zijn studies de Bijbel als historisch betrouwbaar behandelde, wat overigens positief is. De wonderen van de Bijbel wees hij echter af en hij probeerde alle beschreven tekenen gepaard gaande bij de exodus, wetenschappelijk te verklaren, wat hem overigens ook aardig lukte. Zijn enige probleem was de vermelding in de Bijbel van de specifieke dood van al het eerstgeborene in Egypte door de verderfengel, in de Pesachnacht. Daar had hij moeite mee en had de Bijbel voor hem geen gezag (zie Eeuwen in Chaos, blz. 56-59). De oorzaak van de vele sterfgevallen in de Pesachnacht verklaarde hij vanuit een bijzondere aardbeving die Egypte die nacht trof. Dat hierbij specifiek alleen de eerstgeborenen getroffen werden was voor hem ongeloofwaardig.

Dat de HERE God als een verderfengel in de Pesachnacht door het land trok en de huizen van de Israëlieten met het bloed van het geslachte lam aan de deurposten passeerde, maar in alle andere huizen de eerstgeborene doodde, was voor Velikovsky (en vele anderen) een brug te ver en werd weggeredeneerd. De beschreven gebeurtenissen van de Pesachnacht zijn dan ook een toetssteen voor velen: heeft de Bijbel gezag of alleen de rede. Ook de bekende revisionist van de geschiedenis van de oudheid David Rohl sluit zich bij Velikovsky aan, voor wat het afwijzen van het uitselecteren van de eerstgeborene, betreft (A Test of Time, 1995, Chapter 13, blz.283: I too have difficulty with this).

Hierna de betreffende Bijbelgedeelten die de dood van de eerstgeborenen in Egypte beschrijven:

Exodus 11:4 En Mozes zeide: Zó zegt de HERE: te middernacht ga Ik door het midden van Egypte. 5 Dan zal iedere eerstgeborene in het land Egypte sterven, van de eerstgeborene van Farao, die op zijn troon zou zitten, tot de eerstgeborene van de slavin achter de handmolen, ook alle eerstgeborenen van het vee. 6 En er zal een luid gejammer zijn in het gehele land Egypte, zoals er nooit is geweest en zoals er nooit meer zal zijn.

Exodus 12:12 Want Ik zal in deze nacht het land Egypte doortrekken en alle eerstgeborenen, zowel van mens als dier, in het land Egypte slaan en aan alle goden van Egypte zal Ik gerichten oefenen, Ik, de HERE. 13 En het bloed zal u dienen als een teken aan de huizen, waar gij zijt, en wanneer Ik het bloed zie, dan ga Ik u voorbij. Aldus zal er geen verdervende plaag onder u zijn, wanneer Ik het land Egypte sla. 14 En deze dag zal u een gedenkdag zijn, gij zult hem vieren als een feest voor de HERE; in uw geslachten zult gij hem als een altoosdurende inzetting vieren…..

….29 En te middernacht sloeg de HERE iedere eerstgeborene in het land Egypte, van de eerstgeborene van Farao, die op zijn troon zou zitten, tot de eerstgeborene van de gevangene, die in de kerker was, benevens alle eerstgeborenen van het vee. 30 En Farao stond des nachts op, hij en al zijn dienaren en alle Egyptenaren; en er was een luid gejammer in Egypte; want er was geen huis, waarin geen dode was. 31 Toen ontbood hij des nachts Mozes en Aäron en zeide: Maakt u gereed, gaat weg uit het midden van mijn volk, zowel gij als de Israëlieten; gaat, dient de HERE, zoals gij gezegd hebt. 32 Neemt ook uw kleinvee en uw runderen mee, zoals gij gezegd hebt; maar gaat! En wilt ook mij zegenen. 33 De Egyptenaren drongen eveneens sterk bij het volk aan, om het snel uit het land te laten gaan, want, zeiden zij, wij sterven allen.

Psalm 78:51 Hij doodde in Egypte elke oudste zoon, de eerstgeboren mannen in de tenten van Cham.

Wanneer we deze Bijbelgedeelten doorgenomen hebben blijkt dat Mozes in zijn tweede Bijbelboek Exodus, wel heel erg nauwkeurig de dood van specifiek alle eerstgeborenen beschrijft. Men aanvaardt deze geschiedschrijving of men aanvaardt (gelooft) dit niet. Alleen, en uitsluitend door het geloof, dat een gave van God is, aanvaardt men alle details van het Bijbelverhaal. Bij on-geloof, bij-geloof, en/of anders-gelovig zijnde, aanvaardt men dit niet en is het dwaasheid zoals Paulus overigens leert:

1 Korintiërs 2: 14 Doch een on-geestelijk mens aanvaardt niet hetgeen van de Geest Gods is, want het is hem dwaasheid en hij kan het niet verstaan, omdat het slechts geestelijk te beoordelen is.

De beschreven gebeurtenissen van de Pesachnacht van donderdag op vrijdag de vijftiende nisan, van het jaar 1483 v. Chr. waren al een beeld van het Pesach van 30 AD in ‘de volheid der tijden’, wanneer Jezus Christus, het Lam van God, Zichzelf offerde voor de zonde van de wereld.

Johannes 1:29 De volgende dag zag hij (Johannes de Doper) Jezus tot zich komen en zeide: Zie, het lam Gods, dat de zonde der wereld wegneemt. 30 Deze is het, van wie ik zeide: Na mij komt een man, die vóór mij geweest is, want Hij was eer dan ik. 31 En zelf wist ik niet van Hem, maar opdat Hij aan Israël zou geopenbaard worden, daarom kwam ik dopen met water. (NBG Vertaling)

En ook hier is het in het Nieuwe Testament, net zoals in de eerste Pesachnacht in Egypte, een persoonlijke zaak, een persoonlijke keuze; men kiest voor ‘het leven’ en gehoorzaamd (spreekwoordelijk) in het aanbrengen van het Bloed van het Lam aan de deurposten van je woning, zodat de verderfengel de komende nacht, voorbijgaat.

Johannes 3:16 Want alzo lief heeft God de wereld gehad, dat Hij zijn eniggeboren Zoon gegeven heeft, opdat een ieder, die in Hem gelooft, niet verloren ga, maar eeuwig leven hebbe. 17 Want God heeft zijn Zoon niet in de wereld gezonden, opdat Hij de wereld veroordele, maar opdat de wereld door Hem behouden worde. 18 Wie in Hem gelooft, wordt niet veroordeeld; wie niet gelooft, is reeds veroordeeld, omdat hij niet heeft geloofd in de naam van de eniggeboren Zoon van God. (NBG Vertaling)

Nu blijf ik iedere onderzoeker zoals Velikovsky, Rohl e.a. erkentelijk in het uitpluizen van de geschiedenis van de oudheid door hen, met de Bijbel als gids. Er vallen trouwens in hun studies heel wat goudklompjes te rapen. En Paulus, de apostel voor de niet-Joden, schrijft het volgende dienaangaande:

1 Thessalonicenzen 5: 19 Dooft de Geest niet uit, 20 veracht de profetieën  niet, 21 maar toetst alles en behoudt het goede.

Een onderzoeker/revisionist van de geschiedenis van de oudheid voor wie de historische boeken van de Bijbel gezag hadden, was Dr. Donovan A. Courville (1901/1996). Zijn opus magnum: ‘The Exodus Problem and its Ramifications, 1971’, brengt een volledige herziening van alle Egyptische dynastieën op de tijdsbalk. In Volume I, Chapter IX, Who was the Pharaoh of the Exodus?, levert ook hij zijn bijdrage tot het identificeren van de farao van de exodus.

Courville hechtte veel belang aan de Egyptische koningslijst bekend onder de naam; Sothis-lijst. Deze lijst geeft (o.a.) vijfentwintig faraonamen (in de Griekse taal) vanaf de eerste farao Menes tot aan Salatis. Deze laatste naam is de eerste Hyksos-farao. En aan de Hyksos-invasie van Egypte ging de Exodus vooraf. De vierentwintigste naam is die van Koncharis, wat volgens Courville een Griekse versie is van het Egyptische ‘Ka-ankh-ra’ van de Karnak-koningslijst, een naam die dan weer volgens Courville overeenkomt met Sobekhotep VI van de Turijn-koningslijst. En volgens de Turijn-koningslijst regeerde Sobekhotep VI voor een periode van twee jaar, twee maanden en negen dagen. Farao Koncharis/Ka-ankh-ra/Sobekhotep VI is volgens Courville de farao die de Hyksos-invasie onderging.

In het model van Courville waren het Oude Rijk en het Midden-Rijk voor een belangrijke periode contemporain. De farao van de verdrukking is in Courville ’s model Senwosret III van de twaalfde dynastie. De dertiende dynastie was gedurende een periode contemporain met de twaalfde dynastie en won na de dood van de farao van de verdrukking, aan macht. De tachtigjarige Mozes stond aldus bij zijn terugkeer in Egypte voor (een) Sobekhotep van de dertiende dynastie.

Courville wijst in zijn studie op nog een bijzonderheid van de Sothis-koningslijst. De voorgangers van naam nummer 24.Koncharis hadden namelijk allen tot aan nummer 18. de naam Ramesse in hun faraonamen verweven. Hierna het betreffende gedeelte van de koningslijst:

Faraonaam:                           regeerduur:        regeerperiode:

18.     Rameses                       29                       1673/1644 v. Chr.

19.     Ramesomenes              15                        1644/1629

20.    Usimare                        31                        1629/1598

21.     Ramessesseos              23                       1598/1575

22.    Ramessameno              19                        1575/1556

23     Ramesse Iubassz          39                       1556/1517

23.    Ramesse Uaphru         29                       1517/1488

24.    Koncharis                       5                        1488/1483

25.    Salatis                         190 jaar

Het is naar deze naam dat het Bijbelse Pi-Ramesse of Raämses, een voorraadstad die de Israëlieten onder dwang moesten bouwen, genoemd werd. In mijn boek TIJD en TIJDEN, 2015, hoofdstuk Pitom en Raämses, blz. 89-98, diep ik dit verder uit. Zie link: http://boekscout.nl/shop/ViewProduct.aspx?bookId=5579

In het aangehaalde hoofdstuk; Pitom en Raämses, leg ik de link tussen het Bijbelse Raämses en de tot nu toe niet gevonden tweede hoofdstad van het Egyptische Midden-rijk; It-taoey. De dertiende dynastie’ farao’s hadden hier ook hun residenties. Van de eerste farao’s van de dertiende dynastie; Hor, Sobekhotep II en Chendjer werden te Dahsjoer hun laatste rustplaatsen teruggevonden. Vanaf Sobekhotep III en diens opvolgers ontbreekt tot nu toe elk spoor naar een laatste rustplaats, of mummie.

In het variant dat de Egyptoloog David Rohl brengt (A Test of Time, 1995, Chapters 12 en 13) is de vermoedelijke farao van de exodus; Sobekhotep IV. Rohl haalt de christelijke oudheidhistoricus Eusebius aan die verwijst naar een nog oudere bron, de Joodse historicus Artapanus, en deze laatste vermeldt dat de farao ten tijde van Mozes, de naam ‘Khe-neph-res’ had. Vanuit deze naam distilleerde Rohl de naam ‘Kha-nefer-re’ van de Egyptische koningslijsten. En de naam ‘Kha-nefer-re’ stemt overeen met de Koninklijke naam die alleen farao Sobekhotep IV Kha-nefer-re, van de dertiende dynastie droeg. Het is boeiend studiewerk van David Rohl, iets dat zijn boek als een detectiveverhaal laat lezen.

Ter conclusie kunnen we opmerken dat de farao waar Mozes in het jaar 1483 v. Chr. tegenover stond, farao Sobekhotep IV van de dertiende dynastie was. Het is deze farao die meende de Israëlieten te kunnen achterhalen in de wildernis, en als een gevolg zijn einde vond in de Schelfzee. Het is deze farao wiens troonopvolger in de Pesachnacht door de HERE God gedood werd.

Het is farao Sobekhotep VI die de opvolger werd van Sobekhotep IV, de farao die niet terugkeerde van de Schelfzee en bovendien het Egyptische leger naar de ondergang gevoerd had. Als resultaat lag het Egypte van Sobekhotep VI wagenwijd open voor de kort daarop binnentrekkende Hyksos of Amalekieten. Over de het Hyksos-tijdperk voor Egypte schreef ik in juli op dit blog een artikel. Zie link: http://www.bloggen.be/robertdetelder/archief.php?startdatum=1437343200&stopdatum=1437948000

Wordt vervolgd…

Met vriendelijke groet,

Robert De Telder