Met deze aflevering zetten we ons artikel van 16-04-2015 op dit blog verder betreffende de chronologie van het optreden van de profeet Jesaja. We hebben gezien dat hij zijn bediening begon in het jaar na de meganatuurcatastrofe van 776 v. Chr., en verder stonden we stil bij de tijdsbepaling van Jesaja 6:1 in het jaar 750 v. Chr., Jesaja 7:1 in het jaar 736 v. Chr. en Jesaja 14:28 in het jaar 722 v. Chr. Zie link: http://www.bloggen.be/robertdetelder/archief.php?startdatum=1428876000&stopdatum=1429480800

De volgende tijdsbepaling in het Bijbelboek Jesaja vinden we in hoofdstuk 36:

Jesaja 36:1 En het geschiedde in het veertiende jaar van den koning Hizkia, dat Sanherib, de koning van Assyrië, optoog tegen alle vaste steden van Juda, en nam ze in. (Statenvertaling)

Het veertiende regeringsjaar heb ik in mijn boek DE ASSYRIOLOGIE HERZIEN, 2012, op de tijdsbalk verankerd met het jaar okt710/sep709 v. Chr. Zie ook TIJD en TIJDEN, 2015, blz. 327, hoofdstuk: de kroniek van koning Hizkia. Zie link: Zie link: http://boekscout.nl/shop/ViewProduct.aspx?bookId=5579

In de aanloop naar mijn vorige uitgave van anno 2012 betekende dit een breken met de algemeen aanvaarde jaartallen van E. Thiele voor de koningen van Israël en Juda. Thiele dokterde op basis van de Assyrische koningslijst het jaartal 701 v. Chr., voor het veertiende regeringsjaar van Hizkia, uit. Hij deed dit via het aanpassen van de Bijbelse chronologische gegevens aan de Assyrische Khorsabad-koningslijst. Thiele verkorte uiteindelijk de algemene regeringstijd van de koningen van Israël en Juda met ongeveer veertig jaar, om in lijn met de Assyrische chronologische gegevens te komen.

De reden voor het loslaten van Thiele ’s fabricatie door mij is een gevolg van het duidelijk herkennen van een Bijbels Jubeljaar, dat verbonden was met de gebeurtenissen rond de Assyrische belegering van Jeruzalem, in het veertiende regeringsjaar van Hizkia. Het gaat namelijk om het vijftiende jubeljaar van oct709/sep708 v. Chr. sinds de instelling ervan door de wet van Mozes in 1483 v. Chr. Veertig jaar later bij de intocht van Kanaän door de Israëlieten, begon de sabbatjaartelling met negenenveertig jaar later in het najaar van 1395 v. Chr. het eerste jubeljaar okt1395/sep1394 v. Chr. Zie TIJD en TIJDEN, 2015, blz. 121. Het zijn de Assyrische chronologische gegevens die dienen aangepast te worden aan de Bijbelse chronologie en niet andersom.

De profeet Jesaja levert in de hoofdstukken 36 tot en met 39 het chronologische tijdskader rond het veertiende regeringsjaar van Hizkia en het vijftiende jubeljaar. In hoofdstuk 36 van het Bijbelboek Jesaja wordt de aankomst van het Assyrische leger o.l.v. Sanherib voor Jeruzalem beschreven met daaropvolgend de belegering van de stad. Het volgende hoofdstuk 37 beschrijft de smeekbede van koning Hizkia en de uitkomst die de HERE God door monde van de profeet Jesaja, biedt. De Assyriërs zouden namelijk door een ingrijpen van de HERE God verslagen worden en moeten afdruipen.

Jesaja 37:36 Toen voer de engel des HEEREN uit, en sloeg in het leger van Assyrië honderd vijf en tachtig duizend. En toen zij zich des morgens vroeg opmaakten, ziet, die allen waren dode lichamen. 37 Zo vertrok Sanherib, de koning van Assyrië, en toog henen, en keerde weder; en hij bleef te Nineve. 38 Het geschiedde nu, als hij in het huis van Nisroch, zijn god, zich nederboog, dat Adramelech en Sarezer, zijn zonen, hem met het zwaard versloegen; doch zij ontkwamen in het land van Ararat; en Esarhaddon, zijn zoon, werd koning in zijn plaats.

Het teken dat Jesaja aan Hizkia mag meedelen is het nakende Jubeljaar:

37:30 En dat zij u een teken, dat men in dit jaar, wat van zelf gewassen is, eten zal, en in het tweede jaar, wat daarvan weder uitspruit; maar zaait in het derde jaar, en maait, en plant wijngaarden, en eet hun vruchten.

Het volgende hoofdstuk 38 van de profeet Jesaja beschrijft het doodziek worden van Hizkia, zijn genezing en het toevoegen van vijftien levensjaren aan hem, door de HERE God.

Jesaja 38:1 In die dagen werd Hizkia krank tot stervens toe; en de profeet Jesaja, de zoon van Amoz, kwam tot hem, en zeide tot hem: Alzo zegt de HEERE: Geef bevel aan uw huis; want gij zult sterven, en niet leven. 2 Toen keerde Hizkia zijn aangezicht om naar den wand, en hij bad tot den HEERE. 3 En hij zeide: Och HEERE, gedenk toch, dat ik voor Uw aangezicht in waarheid en met een volkomen hart gewandeld, en wat goed in Uw ogen is, gedaan heb. En Hizkia weende gans zeer. 4 Toen geschiedde het woord des HEEREN tot Jesaja, zeggende: 5 Ga henen, en zeg tot Hizkia: Zo zegt de HEERE, de God van uw vader David: Ik heb uw gebed gehoord, Ik heb uw tranen gezien; zie, Ik zal vijftien jaren tot uw dagen toedoen; 6 En Ik zal u uit de hand des konings van Assyrië verlossen, mitsgaders deze stad; en Ik zal deze stad beschermen. 7 En dit zal u een teken zijn van den HEERE, dat de HEERE het woord, dat Hij gesproken heeft, doen zal: 8 Zie, Ik zal de schaduw der graden, die met de zon in de graden van Achaz' zonnewijzer nederwaarts gegaan is, tien graden achterwaarts doen keren. Dies is de zon tien graden teruggekeerd, in de graden, die zij nederwaarts gegaan was.

De tijdsperiode die Jesaja voor de regeerperiode van Hizkia verstrekt van veertien jaar plus vijftien jaar met als uitkomst negenentwintig jaar, stemt overeen met het Bijbelboek 2 Koningen hoofdstuk 18:2.

Gedeelte van een aarden pot met mogelijk een afbeelding van koning Hizkia van Juda, gezeten op een troon. Opgegraven te Ramat Rahel, een heuvel met een citadel en paleis, een plaats halverwege tussen Jeruzalem en Bethlehem.

2 Koningen 18:1 Het geschiedde nu in het derde jaar van Hosea, den zoon van Ela, den koning van Israël, dat Hizkia koning werd, de zoon van Achaz, koning van Juda. 2 Vijf en twintig jaren was hij oud, toen hij koning werd, en hij regeerde negen en twintig jaren te Jeruzalem, en de naam zijner moeder was Abi, een dochter van Zacharia. 3 En hij deed dat recht was in de ogen des HEEREN, naar alles, wat zijn vader David gedaan had. (Statenbijbel)

Verder zien we dat het jaar van de belegering van Jeruzalem in het veertiende regeringsjaar van Hizkia, het jaar van de noodzakelijke kalenderhervorming was, en dit als een gevolg van een duidelijke herkenning van het melden van een verstoring van de omwenteling van de aarde om de zon. Zie TIJD en TIJDEN, 2015, hoofdstuk: de noodzakelijke kalenderhervorming van de achtste eeuw voor Christus, blz. 331.

En tot slot van het chronologische gedeelte van de profeet Jesaja, zien we in hoofdstuk 39 een gezantschap van de koning van Babylon Merodach-Baladan in Jeruzalem aankomen.

Jesaja 39:1 Te dien tijd zond Merodach Baladan, de zoon van Baladan, de koning van Babel, brieven en een geschenk aan Hizkia; want hij had gehoord dat hij krank geweest en weder sterk geworden was.

In de chronologische fabricatie van E. Thiele met het jaartal 701 v. Chr., als veertiende regeringsjaar van Hizkia, past dit Bijbelgedeelte niet, aangezien volgens de Ptolemeüs-canon, Merodach Baladan de regeerperiode 721/709 v. Chr. heeft. In het model van Thiele moeten we ons aldus een koning van Babel op de dool voorstellen (wat hoogst onwaarschijnlijk is). Voor een studie over de Ptolemeüs-canon: zie TIJD en TIJDEN, appendix 6, de Ptolemeüs canon, blz. 482.

In het Bijbelse tijdskader, verankerd via de jubeljaren, valt het veertiende regeringsjaar van Hizkia in okt710/sep709 v. Chr. en is er geen chronologisch probleem met de koning van Babel; Merodach Baladan, op bezoek bij Hizkia in Jeruzalem.

Het zijn de jubeljaren die de sleuteljaren leveren tot het uitwerken van een exacte chronologie voor de koningen van Israël en Juda. De jubeljaren en de bijzondere wijze van rekenen van de sabbat- en jubeljaren heb ik van William Whiston (JOSEPHUS Complete Works, Translated by William Whiston, A.M., Appendix Dissertation V) overgenomen. Er waren in totaal dertig jubeljaren vanaf de eerste viering in 1395/1394 v. Chr. tot het optreden van Jezus Christus in 27/28 AD, het jaar dat Jezus het ‘aangename jaar des HEREN’ (Lucas hoofdstuk 4) uitriep en zich als de Messias voor de Joden bekendmaakte. Hierna een opsomming van alle jubeljaren vanaf één tot dertig.

Exodus jaartal:                      1483 v. Chr.

Begin sabbatjaartelling:        1443 v. Chr.

Jubeljaren v. Chr.:       Historische periode:

1.       1395/1394          Richter Othniël

2.      1346/1345           Ruth 6:6

3.      1297/1296          Richter Ehud

4.      1248/1247          verdrukking Jabin

5.      1199/1198           Richter Thola

6.      1150/1149           verdrukking Ammon

7.      1101/1100           Richter en profeet Samuël

8.      1052/1051           Saul

9.      1003/1002          Salomo

10.    954/953             Rehabeam

11.     905/904            Josafat

12.     856/855             Joas

13.     807/806            Amazia

14.     758/757             Uzzia

15.     709/708            Het veertiende regeringsjaar van Hizkia

16.     660/659            Manasse

17.     611/610              Josia - Val Nineveh

18.     562/561             Het 37ste jaar der ballingschap van Jojachin

19.     513/512              Haggaï

20.    464/463            Ezra

21.     415/414               Nehemia

22.    366/365             Perzische periode

23.    317/316               Griekse periode

24.    268/267             Griekse periode

25.    219/218              Griekse periode

26.    170/169              Griekse periode

27.    121/120               Makkabeeën

28.     72/71                  Makkabeeën

29.    23/22                 Hongersnood Herodes

30.    27/28 AD           Messias Jezus

William Whiston (1667/1752) was een Engelse wiskundige, historicus en theoloog. Hij is vooral bekend door zijn vertaling van de werken van Flavius Josephus uit het Grieks naar de Engelse taal. In zijn ‘dissertatie V’ bovenaan vermeld, geeft Whiston tien historische verwijzingen naar het houden van sabbat- en jubeljaren door het oude Israël vanuit de Bijbel, de werken van Flavius Josephus en vanuit de apocriefe boeken van Makkabeeën. Deze verwijzingen vormen als het ware een ketting waarmee men op de tijdsbalk naar het verleden kan navigeren. Aan deze lijst van tien historische verwijzingen voegde ik nog een jaartal toe: het jubeljaar 562/561 v. Chr. als het eerste regeringsjaar van de Babylonische koning Evil Merodach, wanneer deze heerser koning Jojachin van Juda uit zijn gevangenis in Babylon verloste in het zevenendertigste jaar van diens ballingschap (2 Koningen 27:27).

De Jubeljaren hadden al enkele malen mijn aandacht op dit blog. Zie o.a. het artikel van 16-02-2015 op dit blog: het eerste jubeljaar. Zie link: http://www.bloggen.be/robertdetelder/archief.php?startdatum=1424041200&stopdatum=1424646000 en scrol naar beneden.

Het dertigste jubeljaar werd behandeld in het artikel van 17-12-2014: de sabbat- en jubeljaren vanaf 27/28 AD terug de tijd in. Zie link: http://www.bloggen.be/robertdetelder/archief.php?startdatum=1418598000&stopdatum=1419202800

Met het vermelde jubeljaar door de profeet Jesaja van okt709/sep708 v. Chr. kan men dit jaar als ankerpunt voor het herschikken van de regeerperioden van de koningen van Israël en Juda op de tijdsbalk, gebruiken. Het is namelijk het correct chronologisch hanteren van de jubeljaren dat de sleutel is tot een nieuwe betrouwbare Bijbelse chronologie. Zie TIJD en TIJDEN, 2015, appendix 4, blz. 471.

De dood van Salomo en de splitsing van het koninkrijk bijvoorbeeld krijgt op basis van de jubeljaren het jaartal 967 voor Christus. Het eerste jubeljaar van oct1395/sep1394 v. Chr. volgde na 7 x 7 (apr/mrt) sabbatjaren vanaf 1443 v. Chr. het jaar van de intocht van Kanaän onder leiding van Jozua, na veertig jaar verblijf van de twaalf stammen van Israël in de wildernis. Het jaartal van de Exodus was dan april 1483 v. Chr. Vierhonderdtachtig jaar later plaatsen we het vierde regeringsjaar (oct1004/sep1003) van Salomo op de tijdsbalk en dit op basis van het volgende Bijbelgedeelte:

1 Koningen 6:1 In het vierhonderd tachtigste jaar na de uittocht der Israëlieten uit het land Egypte, in het vierde jaar van Salomo ’s regering over Israël, in de maand Ziw, dat is de tweede maand, bouwde hij het huis voor de HERE.

De overige regeerperioden van de koningen van Juda en Israël laten zich alle logisch vanaf dit ankerjaar op de tijdsbalk, zoals uiteengezet in mijn uitgave TIJD en TIJDEN, invoegen. De overige ankerjaren zijn het veertiende regeringsjaar van Hizkia in okt710/sep709 v. Chr. en de val van Jeruzalem in 586 v. Chr.

Wordt vervolgd…

Met vriendelijke groet,

Robert De Telder