Onderstaand Essay is een bijdrage van Rik Simons, student Vrijetijdsmanagement.
Er hangt al een geruime tijd in de lucht dat de Virtual Reality-beleving gaat aantreden op de consumentenmarkt. Vandaag staan we aan de vooravond van een enorme ontwikkeling. De afgelopen jaren heeft deze ontwikkeling een enorme vlucht genomen. Toch zijn we nu pas aan het begin van een periode waarin vele nieuwe mogelijkheden worden ontdekt. Over een aantal jaren zal het een product zijn dat het leven van iedereen gemakkelijker gaat maken en dat is precies waar vooral Nederlanders naar op zoek zijn.
In grote delen van Noord-Amerika, Europa en Australië wordt het leven als zeer goed ervaren waardoor consumenten steeds meer op zoek gaan naar een comfortabeler bestaan. (Kras, 2014) Deze behoefte wordt mede door de Virtual Reality vervuld, maar daar later meer over. Deze technologische ontwikkeling zal ook een rol gaan spelen in de vrijetijdssector, een absolute grote rol. Vandaar dat de stelling luidt: Virtual Reality gaat een complete verandering brengen in de vrijetijdssector.
Virtual Reality, wat betekent het nu precies?
De letterlijke vertaling van Virtual Reality is virtuele werkelijkheid. Via deskresearch kwam ik erachter dat er nog geen complete definitie is van het begrip. Vandaar dat ik met de kennis van nu een eigen definitie heb gemaakt die alles omvat omtrent Virtual Reality. Deze luidt als volgt: Virtual Reality is een visuele omgeving gevormd door een natuurlijk of virtueel beeld waarin de zintuigen zicht en gehoor worden misleid zodat het lijkt alsof het geen wat men ziet ook daadwerkelijk gebeurt. Hierbij is het niet uit te sluiten dat meerdere zintuigen later door ontwikkeling zullen worden gebruikt om zo de beleving en echtheid te vergroten. (Simons, 2015) Omdat Virtual Reality in vergelijking met 10 jaar geleden immens is gegroeid door nieuwe technieken, is het goed om de definitie verder te operationaliseren in een theoretisch model.
Anno 2015 zijn er in de weergave van Virtual Reality drie grote verschillen. Bij een natuurlijk beeld valt er een onderscheid te maken tussen werkelijk beeld zoals je het normaal ziet, maar met digitale visuele objecten erbij en een beeld dat is opgenomen door middel van een 360° camera. Aan de andere kant is er het beeld dat volledig virtueel is en eruit ziet als een game zoals op een spelcomputer. Deze soorten Virtual Reality zijn beschikbaar in passieve of actieve vorm.
Bij passieve vorm kan men volledig om zich heen kijken en gaat het slechts om het zien en horen in de visuele omgeving. Bij de actieve vorm kan er in tegenstelling tot de passieve vorm wel zelfstandig in de omgeving worden bewogen. Vooral bij een virtueel beeld gaat men meer het gevoel krijgen dat men uit de werkelijkheid ontsnapt (escapisme). Door de snelle ontwikkelingen rondom Virtual Reality is het vanzelfsprekend dat de operationalisering van het begrip steeds groter wordt.
Tot nu toe kan men door middel van een dichte bril en een open bril Virtual Reality beleven. Bij deze dichte brillen waarbij het zicht wordt gesloten door een scherm zijn nog twee grote verschillen. Er zijn brillen waarbij een smartphone wordt gebruikt. Het scherm van een smartphone wordt gebruikt als Virtual Reality instrument. Deze brillen zijn toegankelijker voor de consumenten van nu door de prijs. De standaard Virtual Reality-brillen moeten worden aangesloten op een computer of een gameconsole. De prijs voor deze brillen is aanzienlijk hoger.
Toepassen in de vrijetijd
Tijdens mijn scriptieperiode in het laatste jaar van de opleiding Vrijetijdsmanagement dook ik in de branche van (service) bioscopen en filmhuizen. Daar heb ik kunnen zien hoe sterk deze videosector onderhevig is aan technologische ontwikkelingen. Vooral op het gebied van digitalisering en visualisering zijn er enorme stappen genomen die zich elk jaar verder ontplooien. Er is echter wel een nadeel voor bioscopen die bij de tijd willen blijven. Sinds 2012 zijn alle bioscopen in Nederland pas overgegaan op digitale projectie. Daarvoor waren het altijd de bekende filmrollen.
Na het digitaal worden is 3D-toepassing gekomen. Nu drie jaar later zijn er laserprojectoren die een nog scherper beeld laten zien dan de laatste systemen met 3D-toepasmogelijkheden. Door de snelle evolutie is het voor bioscoop- en filmhuiseigenaren moeilijk om steeds opnieuw te investeren in de nieuwste technologieën. De positieve kant van de snelle ontwikkeling van digitalisering en visualisering is dat er in een snel tempo innovatieve producten en diensten kunnen ontstaan. Hierbij komt de Virtual Reality om de hoek kijken.
Dit is één van de populairste vernieuwende richtingen die de behoefte van consumenten binnenkort moet gaan aanwakkeren. Het is een techniek die objecten kan toevoegen aan de werkelijkheid en/of een geheel nieuwe omgeving kan visualiseren. Dit geeft nieuwe mogelijkheden om bijvoorbeeld de beleving van bestaande vrijetijdsactiviteiten te optimaliseren, zoals bijvoorbeeld bij de vrijetijdsactiviteit lasergamen. Bij deze activiteit wil men graag een oorlog nabootsen om te ervaren hoe het is om met een geweer te schieten. Een onderneming in lasergamen kan momenteel in een indoorhal zonder Virtual Reality een veel mindere belevenis creëren dan met de aankomende techniek.
Door speciale effecten en een virtuele buitenomgeving te scheppen zal voor veel consumenten het gevoel van oorlog veel groter zijn. Hiermee is nog maar één voorbeeld van de duizenden beschreven die over lange termijn gaan komen. Vanuit deze invalshoek kan er worden bevestigd dat Virtual Reality vele toepassingen kan hebben om de vrijetijdsector te veranderen of op zijn minst een toegevoegde waarde te hebben.
Digitalisering = vooruitgang
Globaal gezien is er in de afgelopen 35 jaar veel veranderd. Als men gaat kijken naar de manier waarop deze veranderingen tot stand zijn gekomen is dat bijna altijd af te leiden van digitalisering. (Meijer, 2009) Net zoals bij het voorbeeld van bioscopen en filmhuizen is visualisering verbeterd door ontwikkelingen van digitale producten. Bij attractiepark de Eftelinghebben ze een aantal jaren geleden sprookjes in het sprookjesbos gedigitaliseerd. Voor peuters en kleuters waren de ouderwetse poppen de beleving wel waard, maar voor ouders en oudere kinderen was duidelijk de echtheid er vanaf.
Vandaar dat door middel van verbeterde technologie de verhalen van sprookjes beter in beeld komen en zo zijn ze virtuele beelden gaan weergeven met speciale beamers. De authenticiteit van deze beelden is bijna niet meer te onderscheiden van de werkelijkheid. Daarnaast zijn de bewegingen van de personen in het digitale verhaal veel realistischer dan met de vroegere poppen. De Efteling heeft door middel van digitalisering niet alleen voor kinderen de beleving versterkt, maar ook voor oudere personen die minder enthousiast zijn om naar het sprookjesbos te gaan. Dit zijn nog maar kleine voorbeelden van wat de technologie kan doen om de ervaring te verbeteren.
Om wat dieper in te gaan op bedrijfsniveau heeft de technologie de digitalisering veel opgeleverd. Er werden nieuwe toepassingsmogelijkheden gecreëerd om afnemers sneller en doelgerichter te bereiken. Dit begon na de lancering van internet op de consumentenmarkt al duidelijk te worden. Vanaf dat moment gingen mensen ervaren wat voor grote veranderingen dit met zich mee kon gaan brengen. Vanaf de jaren 00 werd het stapje voor stapje mogelijk gemaakt om de informatievoorziening te vergroten door internet te gebruiken en op websites te komen waar consumenten kennis konden delen.
Ondernemingen bouwen eigen websites om zo op een nieuwe manier personen te bereiken en dichter bij de consument te komen vanuit huis. Met Social media zoals Facebook, Twitter en Instagram werd de communicatielijn naar de klant toe nog eenvoudiger en interessanter waardoor bedrijven de beleving ook via deze manier konden intensiveren. Over het algemeen gezien gaf de technologie voor ondernemingen tot nu toe grote voordelen om te gebruiken.
Met deze voorbeelden wordt duidelijk gemaakt dat organisaties en bedrijven al een geruime tijd weten wat voor impact de groei van digitalisering heeft. Het zal daarom onwaarschijnlijk zijn dat bedrijven de ontwikkeling van Virtual Reality aan zich voorbij laten gaan. Voor hen is het gemakkelijk om er op in te gaan, omdat ze weten dat het in de meeste gevallen heeft gezorgd voor een kwaliteitsverhoging bij hun klanten.
Elk voordeel heeft zo zn nadelen
Populair gaat het absoluut worden, maar wordt het uiteindelijk ook zo succesvol in de vorm van sterke implementering in de vrijetijdssector? Naast alle bewijsvoering die hierboven beschreven staat zijn er ook tegenmotieven met redeneringen waarom Virtual Reality niet zal gaan slagen. Verstandig is om,te bestuderen wat een aanleiding kan zijn tot het mislukken van de Virtual Reality. Niet alles wat een fortuin leek is daadwerkelijk een succes geworden. Een goed voorbeeld hiervan is de positionering van de 3D-functie op de nieuwste tv-schermen bij de consument. De producenten hadden de insteek om een verschil te gaan maken met 2D-tvs en een overvloed aan fans te maken voor deze nieuwe technologie.
Het onverwachte voor hen gebeurde, uit onderzoek is gebleken dat consumenten de 3D-functie niet of nauwelijks gebruiken. (Kriek, 2012) Dit zou ook bij producten van Virtual Reality kunnen optreden. Het zou mij verbazen wanneer dit bij Virtual Reality gebeurt, omdat deze evolutie betekenisvoller kan zijn dan de 3D-functie. In 3D kijken is de Unique Selling Point (USP) oftewel het onderscheidende element dat men diepte ziet in videos, games en/of fotos.
Bij Virtual Reality is de USP veel sterker: men kan 360 graden om zich heen kijken, men krijgt het gevoel dat men helemaal in de belevenis zit en het is nu al mogelijk om 3D toe te voegen in het kijken door een Virtual Reality-bril. De impact van het implementeren zal dus op vele vlakken van de vrijetijdssector veel groter zijn dan de consument verwacht.
Om verder te gaan op de functie van 3D is het zo dat de bril bij de meeste consumenten als irritant wordt ervaren. Het is niet comfortabel om de hele tijd een bril te dragen. Je zou hiermee kunnen concluderen dat dit ook zou gaan gelden voor de Virtual Reality-brillen. Waarom ik niet denk dat dit hierbij het geval is komt door het feit dat de ontwikkelingen rondom Virtual Reality in een hoog tempo doorgaat.
Voor dit probleem zal men dan ook snel een oplossing vinden zodat een bril dragen voor consumenten geen negatieve ervaring zal geven wanneer men de bril langer op heeft. Dit zal ook te maken hebben met de motivatie om Virtual Reality te ervaren een stuk sterker zal zijn dan de negatieve ervaring van het bril dragen. Dit komt doordat de beleving van Virtual Reality vele malen hoger is dan 3D kijken. Uiteindelijk zit men bij 3D kijken nog gewoon op de bank of in de bioscoop. Dat lijkt erg op normaal een film kijken. In Virtual Reality lijkt het alsof men zich in een andere wereld begeeft en men kan zich er zelfs in bewegen.
Uitzicht op talloze nieuwe mogelijkheden
Bij Virtual Reality zal men snel denken aan het domein entertainment van vrijetijd. Het is ten slotte een belevenis waar producenten in eerste instantie veel amusement in kunnen stoppen. Maar daar houdt het niet bij op, want entertainment is niet de enige belangrijke factor in het vrijetijdsveld. (Mommaas, 2011)
Hierboven staat het model van vrijetijdsdomeinen die door Mommaas zijn ingedeeld. Bij elk domein is er een product of dienst te verzinnen om Virtual Reality toe te passen. Ik zal een voorbeeld geven om te laten zien hoe waardevol virtuele realiteit kan hebben in de vrijetijdssector.In het domein kunst en cultuur kan men op een hele mooie manier gebruik maken van Virtual Reality-brillen. Een geschiedenispand zoals het Anne Frank Huis is een perfecte locatie om te laten zien hoe het er vroeger echt uitzag. Daarnaast is er bij Virtual Reality de mogelijkheid om een intens verhaal te bouwen waardoor consumenten worden meegenomen in de zogenaamde storytelling.
Bij de Social Embassy vertalen zij dit als volgt: Storytelling is het vermaken van personen en het overbrengen van een boodschap aan de hand van een verhaal. (Wijsman, 2014) Al vanaf het bestaan van de communicatie zijn verhalen een belangrijk onderdeel van communiceren. Het lijkt mij duidelijk dat ook dit belevenisinstrument belangrijk is in Virtual Reality. Om terug te komen op het voorbeeld van Anne Frank, het verhaal leeft meer met Virtual Reality omdat men zich volgens zijn/haar beleving in het Achterhuis bevindt.
Een verteller beschrijft het verhaal van hoe Anne zich staande hield in het Achterhuis vanaf het moment dat de Jodenvervolging start in Nederland. Een typisch voorbeeld van een hele vernieuwende beleving van kunst en cultuur. Zo zitten er bij de andere domeinen nog talloze mogelijkheden om hiermee aan de slag te gaan en op een creatieve manier consumenten te verassen, want uiteindelijk is dat waar de markt op zit te wachten.
Conclusie
Virtual Reality gaat de komende tijd veel van zich laten horen. Het heeft potentie om grote veranderingen te brengen in de vrijetijdssector en dat gaat hoe dan ook binnen een aanzienlijke tijd op de markt gebracht worden. Ik ben ervan overtuigd dat het zelfs in de maatschappij meer ondersteuning kan gaan bieden waar iedereen profijt uit kan halen.
Nu maken zorginstellingen zoals de GGZ hier al gebruik van. Zij behandelen personen met psychische klachten door een Virtual Reality-bril op te zetten om hun angsten aan te gaan. (GGZ Friesland, 2015) Om juist af te sluiten wil ik nog citeren met een uitspraak van een Amerikaanse politicus die een goede verwoording brengt van Virtual Reality: The digital world, the world of virtual reality is going to be part of the embrace of this great, new cooperative venture. (Valenti, 2000)
Bibliofrafie
GGZ Friesland. (2015). Landelijke primeur: Denk behandelt angststoornissen met levensechte virtual reality therapie. Retrieved from GGZ Friesland: https://www.ggzfriesland.nl/landelijke-primeur-denk-behandelt-angststoornissen-met-levensechte-virtual-reality-therapie
Kras, J. (2014). Dit zijn de 30 meest welvarende landen ter wereld. Retrieved from Welingelichte Kringen: http://www.welingelichtekringen.nl/economie/385124/dit-zijn-de-30-meest-welvarende-landen-ter-wereld.html
Kriek, J. (2012). Meer 3D televisies in huiskamers maar 3D functie wordt niet gebruikt. Retrieved from Totaaltv: http://www.totaaltv.nl/nieuws/6274/meer-3d-televisies-in-huiskamers-maar-3d-functie-wordt-niet-gebruikt.html
Meijer, R. (2009). Wat is er door digitalisering mogelijk? Retrieved from http://www.jawemoetenvernieuwen.nl/weblog/: http://www.jawemoetenvernieuwen.nl/weblog/wat-is-er-door-digitalisering-mogelijk
Mommaas. (2011). Leisure! . Bussum: Coutinho.
Simons, R. (2015). Tijd voor nieuw spektakel! 4.
Valenti, J. (2000).
Wijsman, S. (2014). Het verhaal achter storytelling. Retrieved from Social Embassy: http://www.socialembassy.nl/het-verhaal-achter-storytelling-2
