Virtual Reality is aan een opmars bezig en vind dit jaar zijn weg naar het grote publiek. De credits voor de wederopleving gaan volledig naar de Oculus Rift DK2 waarover ik recent schreef in het artikel de evolutie van Oculus Rift. Virtual Reality bestaat echter als sinds de jaren tachtig en is dus een vrij oude techniek.  In dit blogbericht ga ik dieper in over de wederopstand, eigenschappen en toekomst van vr. 

Virtual Reality (VR) is een computer gesimuleerde omgeving waar gebruikers worden ondergedompeld in levensechte ervaring. De zintuigen zicht en gehoor worden geprikkeld op een wijze waardoor de gebruiker denkt dat hij werkelijk onderdeel is van de omgeving. In de toekomst verwacht ik dat zintuigen zoals reuk en tast tevens virtueel geprikkeld worden.  Het concept Virtual Reality is vrij oud en gaat terug naar de jaren 30 waar de ervaring reeds omschreven werd. Het werkelijk betreden van een virtuele omgeving was echter een droom die gehinderd werd door technische beperkingen.

De (weder)opkomst van Virtual Reality

In de jaren negentig gedurende de opkomst van videogames werd het concept nieuwe leven ingeblazen. Zo introduceerde Sega de VR-1 motion simulator. Het apparaat was in staat bewegingen van het hoofd te registeren en beelden een stereoscopisch 3D weer te geven.  Dit is een techniek waarbij elk oog een verschillend krijg te zien waardoor de illusie van diepte wordt gecreëerd. Bekende  voorbeelden hiervan zijn de rood-groene bril en de wat moderne polaroidstereobrillen. Nintendo was een pionier binnen het de gamewereld en bracht in 1995 de Virtual Boy uit. Dit was de eerste draagbare virtual reality game ervaring. Het apparaat werd echter geen succes door de hoge prijs, het discomfort tijdens het spelen en slechte marketing.

Virtual Reality vandaag

Sinds de falende gamesystemen van de jaren tachtig en negentig en de hype van 3D films is de techniek verder gegroeid en staat Virtual Reality op het punt echt door te breken. Ik denk dat 2015 het jaar wordt dat bekend komt te staan als het begin van een nieuw tijdperk. De techniek is dermate ver dat het betreden van een virtuele wereld comfortabele, levensecht maar vooral betaalbaar is.  De vooruitgang gaat snel en in 2015 storen alle grote bedrijven zich massaal op Virtual Reality. Oculus is natuurlijk de pionier, op de voet gevolgd door samenwerkingspartner Samsung. Samsung levert de schermen voor de Oculus (momenteel die van de Galaxy Note 4) en Oculus de techniek. Partijen zoals Microsoft, Apple en Sony zijn tevens bezig met Virual Reality. Ik denk dat wij dit jaar van alle partijen virtual reality brillen en toepassingen gaan zien.

Techniek drijft ons virtueel voorwaarts

De snelle voortgang die momenteel gemaakt wordt is vooral te danken aan de verbeteringen van een aantal technieken. Belangrijkste is het terugdringen van motion sickness, oftewel wagenziekte. Vroegere apparaten kende een zeer hoge latency. Dit is de reactietijd van het beeld op de bewegingen van het hoofd. Dus de vertraging van het bewegen van je je hoofd en het meebewegen van de camera. Hoe hoger de latency des te lager de reactietijd waardoor je lichaam moeite heeft om het beeld bij te houden.  De reactietijd is momenteel een stuk lager maar er zijn nog veel mensen die het gevoel niet waarderen en misselijkheid ervaren. Oculus heeft dit probleem al weten terug te dringen maar de verwachting is dat het nog wel even gaat duren voordat Virtual Reality voor iedereen een prettige ervaring is.

Toepassingen van Virtual Reality

De mogelijkheden van Virtual Reality zijn eindeloos en enkel beperkt door de fantasie en technische mogelijkheden. De meest voor de hand liggende toepassing zijn games maar de virtuele wereld wordt ook aantrekkelijk voor bedrijven, muzikanten en therapeuten.

VR Games

Virtual Reality gaming gaat heel groot worden. Niet alleen Oculus brengt dit jaar een bril uit maar ook Sony en Microsoft werken achter de schermen aan virtual reality. Samsung is de enige partij die reeds een vr-bril heeft uitgebracht, de Gear VR. Virtual Reality games zijn binnenkort dan ook beschikbaar voor de PC, consoles maar ook smartphones.

De games die momenteel op de te spelen zijn tonen vooral de potentie aan van vr gamen. Omdat de belangrijkste bril, de Rift, nog niet uit is geven ze vooral en glimp van de toekomst. De games zien er nog vrij slecht uit en maken beperkt gebruik van de potentie van Virtual Reality. De leukste game die het best gebruik maakt van de mogelijkheden is Time Rifters.  De vewachting is echter dat het nog een tijdje duurt voordat Triple A titels geschikt zijn voor de Rift. Hardcore gamers moeten nog een aantal jaar geduld hebben voordat de technieken geperfectioneerd zijn. Belangrijkste obstakel is nog steeds de motion sickness en de benodigde hoge framerate voor een comfortabele ervaring.

Daarnaast zijn er enkel Triple A titels die backwards compatible zijn. Dit betekend dat zij niet specifiek zijn ontwikkeld voor Virtual Reality maar dankzij special software genaamd VorpX speelbaar zijn. Denk aan topgames zoals Battelfield, Skyrim en Far Cry. De gameplay is niet geschikt voor Virtual Reality want het tempo ligt te hoog en de beelden gaan veel te snel. Het is vooral leuk om rond te kijken en te genieten van de omgeving. Een game die wel geschikt is voor virtual reality en er ontzettend tof uit ziet is Dying Light. Deze komt dit jaar uit.

De toekomst voor virtual reality games ziet er echter rooskleurig uit met zoveel grote partijen die zich richten op deze nieuwe markt.

Virtual Reality films

De volgende stap in cinema is naar mijn mening die van 360 graden video’s.  Hierbij worden opnames gemaakt met een camera die in staat is beelden in 360 graden te filmen. De kijker heeft volledige vrijheid om zijn blik op elk punt te richten en de omgeving volledig in zich op te nemen.  Jaunt VR toonde de potentie van deze nieuwe manier van filmen reeds aan met diverse trailers van virtual reality films. Het bedrijf toonde onder meer een oorlogfilms, horrorfilm  en een Godzilla-achtige ervaring.

Ik heb alle trailers bekeken en was aangenaam verrast door de ervaring. Hoewel de beeldkwaliteit tegen viel en ik nog veel last had van stotterende beelden was de potentie duidelijk. Zodra de Rift uitkomt met een beter scherm een lagere latency gaat virtual reality cinema groot worden.  Er kleven echter enkele nadelen aan deze manier van filmen. Belangrijkste is dat de actie in 360 graden plaatsvind wat het regisseren lastig maakt. Je weet tenslotte nooit waar de kijker heenkijkt, wat er tevens voor zorgt dat belangrijke gebeurtenissen gemist worden wanneer er net de andere kant op wordt gekeken.  De potentie van vr-cinema is echter groot en ik denk dat we in 2015 de eerste full lenght virtual reality movie gaan zien.

360 graden bedrijfsvideo

Hollywood stort zich op virtual cinema maar ook bedrijven gaan de toepassing van een 360 graden video omarmen. Het laten maken van een 360 graden video is een unieke manier om een winkel, fabriek of project te tonen. De betrokkenheid en interactie is immens en zorgt voor een uniek perspectief. In 2015 komen er diverse 360 camera’s op de markt die in staat zijn full HD beelden op te nemen en zelfs live te streamen. Die van mij is reeds in bestelling en ik ga vanaf februari starten met het maken van 360 graden video’s voor bedrijven.

VR-YouTube

YouTube ondersteund sinds deze week 360 graden video's waardoor de adoptie van deze nieuw techniek in een stroomversnelling kan komen. Het grootste obstakel is echter de beperkte beschikbaarheid van 360 graden video camera's.  Deze komen echter in dit jaar in grote getale op de markt waardoor wij halverwege dit jaar overladen worden met 360 graden faalfimpjes. Voor bedrijven is dit tevens uitgelezen mogelijkheid om content snel bij de consument te krijgen.  Via de website van YouTube en de android app is het mogelijk om 360 graden content te bekijken. Via de app kijk je om je heen door je telefoon te bewegen en via de site met de muis.

Muziek

Het (her)beleven van een concert in virtual reality is iets wat over een aantal jaar de standaard is. Registratie van concerten en optredens gebeurt met 360 camera’s die op diverse plekken geplaats worden. In het publiek, op stage en vanuit vogelvlucht. Vervolgens kun je zelf kiezen vanuit wel perspectief je je favoriete band wil zien. Paul McCartney maakte vorig jaar samen met Jaunt VR al opnames van een concert. Ik zag een trailer en was gelijk verkocht. De kwaliteit van het beeld valt tegen maar de beleving zelf is the next best thing naast zelf aanwezig zijn. Het geluid beweegt tevens in 360 graden mee wat zorgt voor een zeer intense ervaring. Virtual Reality concerten worden naar mijn idee vanaf 2016 de standaard.

(live) events

Virtual Reality biedt met behulp van 360 graden video het ultieme middel om evenementen bij te wonen of opnieuw te ervaren. Camera’s streamen straks 360 graden video naar je vr-bril waardoor je het gevoel hebt dat je er zelf bij bent. In Nederland was de troonrede bijvoorbeeld al te volgen in 360 graden. Ik denk dat event zoals CES, GamesCon en Google IO zeer snel uitgezonden worden via een virtual reality livestream.  Bedrijven gaan intern denk ik ook snel gebruik maken van 360 graden video’s bij vergaderingen en open dagen.  Ik zie echter wel een obstakel, iedereen in een vergadering heeft straks een vr-bril op zijn snufferd. Ach ja, oogcontact is zo 2014.

Product en projectontwikkeling

Bij het ontwikkelen van nieuwe producten wordt al vaak gebruikt van 3D modellen. De mogelijkheid om deze producten in virtual reality te bekijken maakt het bouwen van complexe machines en dergelijk een stuk eenvoudiger. Virtual Reality bied tevens uitkomst bij projectontwikkelingen en industrie. Hoewel architecten en ingenieurs uit de voeten kunnen met technische tekeningen zijn deze vaak onbegrijpelijk voor de leek. Het omzetten naar een 3D maquette of model maakt het voor geldschieters en toekomstige bewoners mogelijk een wandeling te maken door een virtuele omgeving.

Training en praktijk

Simulatie wordt al jarenlang gebruikt om ordehandhavers en specialisten voor te bereiden op uiteenlopende situaties.  Piloten, soldaten maar ook Nederlandse politieagenten training vaak in een digitale omgeving waar zij veilig kennis maken met levensbedreigende omstandigheden. Het leger maakt reeds gebruik van de volledige potentie van Virtual Reality.  Het gebruik van draagbare vr-brillen, data pakken en handschoenen en virtuele wapens maken trainingen levensecht.

Huidige oorlog draait steeds minder om mens en steeds meer om machine. Drones domineren meer en meer het luchtruim en onbemande tanks zijn op komst. Virtual Reality biedt de mogelijkheid om de mens enkel als controller in te zetten. De meest voor de hand liggende (en beangstigende) is de inzet van cybersoldate, of cyborgs. Machines die enkel bestuurd worden door een mens, die veilig zit op een basis ver van het front. Dit klinkt eng en als toekomstmuziek maar ik denk dat er achter de schermen er al hard wordt gewerkt aan de oorlogsmachines van de toekomst.

Therapeutische toepassing

Virtual Reality kent gelukkig ook vredelievende doeleinden. Het is mogelijk om allerlei soorten omgevingen virtueel na te bootsen waardoor het mogelijke is allerlei angsten te behandelen. Een ruimte vol spinnen, een hoog gebouw of een plein vol met mensen. Het is simpel te creëren waardoor mensen veilig met hun angsten geconfronteerd kunnen worden.  Virtual Reality wordt al gebruikt om bijvoorbeeld Posttraumatisch Stresssyndroom bij soldaten te behandelen.  Veteranen worden geconfronteerd met oorlogssituaties die levensecht maar geheel veilig zijn.  Ik de toekomst denk ik dat veel medici en psychiaters gebruik gaan maken van de therapeutische toepassingen van Virtual Reality.

Virtual Reality brillen

De bekendste bril is natuurlijk de Rift. Vorig jaar gekocht door Facebook en grotendeels verantwoordelijke voor de wederkomst van Virtual Reality. Daarnaast komt in januari 2015 de Samsung Gear VR naar Nederland en werd vorig jaar bekend dat Sony tevens werkt aan een vr-bril. Deze krijgt de naam Project Morpheus mee. Microsoft en Apple blijven niet achter en geruchten doen de ronde dat deze bedrijven dit jaar hun eigen vr-brillen aankondigen. Grote afwezige is Google. Die enkel Google Cardboard uitbracht en zich voor de rest vrij stil hield op virtueel gebied. Wellicht dat zij verder werken aan Google Glass maar ik verwacht dat zij zich ook snel in de virtueel wereld gaan begeven.

Virtual Reality apparatuur en accessoires

Rondkijken in virtuele werkelijkheid is eenvoudig met een vr-bril en voelt als een levensechte ervaring. Bewegen is dat echter niet. Momenteel navigeer je door cyberspace met gebruik van een controller de vertrouwde toetsenbord en muis. Simpelweg opstaan en rondlopen is in principe mogelijk met camera’s die je bewegingen registeren of een zogenaamd bodysuit. Het grootste obstakel (letterlijk) is dat je niet ziet waar je loopt.  Navigeren is dan ook een aspect dat nog verder uitgewerkt moet worden om werkelijk te zorgen voor een immersive ervaring.  Gelukkig zijn er al diverse bedrijven die bezig zijn met virtual reality controllers die bewegen een stuk eenvoudiger maken. In heb reeds een blogbericht gewijd aan de meest innovatieve controllers voor de Rift maar zal ze hier nog kort noemen.

Virtuix Omni Treadmill

Dit is een loopband die de bewegingen registreert. Bukken, lopen en omdraaien, het is allemaal mogelijk met dit uniek apparaat. De bewegingsvrijheid is immens en zorgt voor een werkelijk unieke ervaring. In combinatie met een vr-bril en een virtueel wapen is dit een perfect accessoire om shooters zoals Battlefield mee te spelen.

PRIO-VR

Dit is een full bodysuit dat je aantrekt en die middels sensoren alle lichaamsbewegingen registreert. Er zijn geen camera’s on andere hardware noodzakelijk. Dit is naar mijn mening één van de tofste controllers die werkelijk volledig vrijheid biedt.

Stem System

Dit apparaat lijkt op de PRO VR en waarbij sensoren op je lichaam worden geplaatst. Twee controllers die je in je handen houdt registeren je bewegingen bieden volledig bewegingsvrijheid.

Leap motion

Dit apparaat is al een tijdje uit en registreert de bewegingen van je handen met behulp van een speciale camera zoals we die kennen van de Kinect. Het apparaat kan voorop de Oculus Rift worden geplaatst waardoor je handen zichtbaar zijn in Virtual Reality. Geen volledige bewegingsvrijheid dus maar een stuk beter dan een standaard controller.

Razer Hydra

De Razer Hydra is een motion controller. De twee controllers die je in je handen houdt registeren bewegingen waardoor bijvoorbeeld slaan en schieten een stuk natuurlijke aanvoelen.

The PEREGRINE Wearable Interface

Dit is een handschoen met programmeerbare knoppen. Je drukt met je vingers op de handschoen waarnaar bepaalde voorgeprogrammeerd acties worden uitgevoerd. Ideaal voor games waarbij veel acties per minuut noodzakelijke zijn zoals League Of Legends.

Voldoende controllers dus die op de markt zijn (of komen) die virtual reality nog overweldigender maken. Ik weet dat Oculus zelf ook werkt aan een controller en hoop dat deze gelijktijdig wordt gereleaset met de Rift zelf.  Recent kochten zijn nog een bedrijf over die zich volledig richt op het ontwikkelen van vr-controllers wat mijn hoop versterkt.

Virtual Future

Virtual Reality wordt dé mediarevolutie van de komende tien jaar. Zoals met elke nieuwe techniek zal het tijd hebben om te groeien en zijn weg naar de mainstream te vinden. Ik ben er echter heilig van overtuigd dat Virtual Reality over tien á vijftien jaar net zo groot is als het internet nu is. Ik blijf de ontwikkelingen actief volgen en houd Nederland op de hoogte via mijn blog. Wil je kennismaken met Virtual Reality? Dat kan,wij verzorgen Oculus Rift demonstraties door heel Nederland!