De meisjes zijn aangekomen en dat bleek nog de beste medicijn. Gisteren lag ik nog in de lappenmand, hier wil dat zeggen ; te suffen in de hangmat. Toch wilde ik de aankomst niet missen. Het weer zat wel niet mee. De straten stonden blank van enkele onweders. De immigratie heeft ons geduld nog op de proef gesteld, na een uur wachten waren ze pas buiten. Het hotel was in alle geval goed gekozen, als je hier na een nachtelijke aankomst het raam opent en alleen nog maar het licht ziet ben je meteen op vakantie. De lucht was opgeklaard, de zee was kalm en de golven zo blauw als ze kunnen zijn. En vandaag had ik gelukkig ook terug zin in zwemmen. Het is wel veel warmer en vochtiger dan de vorige dagen, plakweer. Maar de zee heeft wel de goede temperatuur. Trouwen schijnt wel een populaire bezigheid te zijn in Cancun. Het koppeltje van vandaag had wel meer geluk met het weer. Gisteren was er een huwelijk op het strand maar dat moest zo'n beetje tussen de buien door. Om 12 uur zijn we dan naar Tulum vertrokken, dat is 130km snelweg verder. Die kilometers zijn grotendeels gevuld met resorts, attracties... Vanaf de weg is er niet veel te zien maar alles is hier op het toerisme gericht. Wij zijn dan een beetje tegendraads en zijn onze lunch gaan zoeken in een dorp waar het hotelpersoneel werkt. Dat was een grotendeels nieuwe urbanisatie op zijn Nederlands maar dan in Mexicaanse stijl. We hebben lekkere taco's gegeten, keuze was er wel niet, het was varkensvlees of varkensvlees maar het was prima. Dan zijn we de bekende ruïnes van Tulum gaan bekijken, ze zijn mooi maar het is vooral hun ligging die ze aantrekkelijk maakt. De mexicanen waren vandaag goed vertegenwoordigd want die mogen op zondag gratis binnen, ze zaten wel voornamelijk op het kleine strandje. Tourbussen waren er gelukkig niet. Contrasten geven ook extra smaak aan het leven, gisteren sliepen we in een sjiek hotel, nu zitten we in onze tuba, een betonnen buis waar net een bed inpast. We moeten toch ook eens ondervinden hoe het is in een hostal te slapen. Hopelijk slapen de muggen als ik mijn nachtelijke plas moet gaan doen. (De titel is trouwens de internetcode, mocht er iemand in de buurt zijn). Nu gaan we eens zien of we een lekker avondmaal kunnen scoren.
Dat is natuurlijk de zee van hierbovenuit gezien. Zelfs met een grijze lucht en veel wind blijven de golven bewegen in allerlei blauwtinten. 'Niets' heeft vandaag ook wel betrekking op mijn activiteit. Snorkelen zit er nog niet in, hopelijk ben ik beter als de kinderen komen, ik wil ze vooral geen snotvalling cadeau doen. Vandaag dus maar een wasje gedaan en een rustige strandwandeling gemaakt. Er zit heel veel vocht in de lucht, dat is wel goed voor mij. En nu dan maar een boekje gaan lezen, dat is er deze reis nog niet van gekomen.
Gisteren eerst een beetje als een kip zonder kop rondgelopen, dit is niet echt mijn habitat. De zee is nochtans erg mooi. De golven zijn hier echt blauw. In Noord Florida zat er een groentint in. In de namiddag heb ik mijn fietsje bovengehaald om wat op ontdekking te gaan. Twee keer ben ik net niet van mijn sokken gereden door een bus. De eerst kilometers voorbij ons hotel is er wel een voetpad maar daar moet je om de haverklap afstappen. Verder was er wel 3km splinternieuw fietspad maar er viel niet veel te zien. Langs de kant van de lagune is er wel veel groen maar dat ziet er redelijk ondoordringbaar uit. Zwemmen doe je daar best niet want overal staan er waarschuwingen voor krokodillen. Waterskiën kan wel. Ik heb in alle geval geleerd dat ik de fietsjes hier op stal moet laten. Gisterenavond ben ik serieus gaan hoesten en snotteren, ook in warme streken kan je blijkbaar een goeie snotvalling opdoen. Vandaag zijn we naar het centrum gereden en hebben geprobeerd wat nuttige dingen te doen. De stad doet eerder Amerikaans aan, grote autolanen met shoppingcentra en daarachter de kleinere neringen. Al het hotelpersoneel woont ook in de stad. Het is zo'n plaats waarvan je blij bent er terug buiten te zijn. Vandaag heeft Frans voor het eerst gewaterskied. Voor een keer ben ik maar eens meegegaan. Zwemmen zegt me helemaal niets vandaag. Morgen zouden we gaan snorkelen, toch maar even afwachten want een duikbril vol snot lijkt me ook niet alles. de foto is van de straatzijde van ons hotel.
Het ziet er natuurlijk fantastisch uit. We hebben voor het ontbijt al gezwommen maar nu begint het me al te vervelen. Wat durf ik toch te zeuren! De auto kunnen we een nazicht geven, toch nog iets nuttigs op het programma.
Deze morgen gelukkig nog een ommetje gemaakt in Valladolid en dan de snelweg naar Cancun genomen. Het eerst stuk hebben we nog een paar vrachtwagens voorbij gestoken, de laatste 60km voor de afslag naar de stad hebben we 2 auto's gezien. De peage lag dan ook wel behoorlijk hoog. Een hotelreservatie hebben we nog niet, we dachten hier eerst eens te kijken wat er is. Het internet liet ons deze ochtend trouwens in de steek. Het is wel duidelijk dat dit het soort plaats is die ik meestal vermijd. De zee zit verstopt achter ontelbare heel grote hotels. Alles ziet er wel proper uit en de obligate palmbomen staan ook netjes in de rij. Het betreft hier wel de hotelzone maar in de stad is er blijkbaar toch niets te zien. Frans heeft trouwens een tandartsafspraak in de namiddag en die praktijk ligt bij de hotels. Het is een praktijk gericht op Amerikanen voor wie de kosten thuis heel hoog kunnen oplopen. Het binnenlopen in hotels levert niet echt goeie prijzen op, het is hier natuurlijk veel duurder, net als bij ons aan de kust. We lopen ook niet echt warm voor dit soort resorts. De laatste keer dat we in zo'n hotel logeerden is trouwens 29 jaar geleden, in Eilat met een mini Charlotte. Dat was toen allesbehalve een succes. We zoeken ons heil dan maar in een starbucks om op het internet te kunnen. Nu hebben we dus inderdaad uitzicht op de zee en onder ons het zwembad met honderden kamers errond. Ik kan niet wachten om mijn handdoek alvast op een ligstoel te draperen! Ondertussen is Frans bij de tandarts geweest. Hij kwam niet zo gelukkig buiten. Volgens deze arts had de vorige behandeling geen zin en zal hij best twee tanden laten trekken en er implantaten laten zetten. Dat moet dan maar in België gebeuren. Tanden trekken,als het nodig is, kan hij ook in centraal Amerika laten doen. Morgen kan hij zijn frustratie hopelijk uitwerken in een rondje waterskiën. Gelukkig ben ik tijdens het lange wachten op de tandarts, bij valavond, nog een strandwandeling gaan maken, dat maakt de dag dan weer goed.
Ik heb Frans toch nog kunnen overtuigen om een stop te maken in Valladolid. Eens je Merida uit bent wordt je niet bepaald moe van het autorijden in Yucatan. Dat is best want van het landschap zou je wel eens in slaap kunnen vallen, je ziet er namelijk geen, enkel lage bomen en struikgewas. Onderweg eten we kip die op straat wordt gebraden, ze is heerlijk. Chitzen Itza rijden we voorbij, we willen niet iedere dag oude stenen zien. Een paar cenotes gaan er nog wel in. We komen nu niet van de snelweg en daar zijn de bordjes blijkbaar vergeten naar de bezienswaardigheden. Een vrouw vertelt ons af te slaan bij de ceiba. Dat leek ons eerst niet zo duidelijk, tot we de boom in kwestie zagen, niet te missen, hij was echt heel oud en groot. Hier zien we ook fietspaden naast de weg, op zijn Hollands. Er blijken twee cenotes vlak bij elkaar te liggen met eenzelfde parking. Het stomme is dat je voor iedere cenote apart moet betalen, we kiezen er 1 uit (voornamelijk omdat we de regeling stom vinden). Er is een trap uitgehouwen om in de grot af te dalen. Het is voornamelijk een diep rond gat met helder water op de bodem en een opening in het dak waar nog heel lange boomwortels doorhangen. Toch wel indrukwekkend. Hier kan je wel makkelijker in het water want er zijn trappen gemaakt. Het water is weer niet koud. Hier zitten enkel zwarte vissen en van die kleintjes die aan je voeten komen kriebelen. Er is nog een groepje Franse jongeren. Je kan hier verder zwemmen maar er is wel veel minder te zien dan gisteren. Het is ook wel wat griezelig om over het diepste zwarte gedeelte te zwemmen. Na het autorijden doet het zwemmen wel deugd. In Valladolid is er ook drukte maar hier heb je tenminste nog plaats op het voetpad. De plaza is ook sfeervol, in Yucatan hebben ze eerder een fontein dan een kiosk op het plein, dus geen muziek. In het stadje zelf is er ook een cenote. Die is half overdekt, dat maakt het wel mooi omdat je deels grot hebt en deels groen. Het water is hier wel helder maar donker, niet blauw. Toch wel handig voor de stad zo'n natuurlijk zwembad. Er zit alleen geen kinderbadje bij. Bij beide cenotes kan je wel lifesavers huren. Ons hotel ligt in een rustige straat die naar een oud klooster loopt. Er blijken een aantal sjieke winkels in te zitten. Voor het eerst zie ik prijzen in dollar in Mexico. Er is ook een chocoladewinkel. Met een paar Fransen krijg ik een kleine rondleiding en daarna mogen we een tiental verschillende chocolades proeven. Hij is aan te raden die mayachocolade. Je gaat me niet horen zeggen dat de Belgische beter is. En die met een beetje piment is dus ook zeker niet in Belgie uitgevonden. In de gids stond dat dit stadje middeleeuws aan doet, in deze straat op weg naar het klooster is dat inderdaad het geval. Het klooster is ook meer een fort. De kerk is een van de oudste in het land. De sfeer vind ik geweldig, het is net donker geworden, er wordt gevoetbald op het plein. Er zijn een heleboel kinderen in uniform aan het spelen voor de school. Een verlicht cafeetje zit verscholen achter twee oude bomen. In een nis naast de kerk zet een moeder haar zoontje op het verhoog met de heiligenbeelden zodat hij Jezus kan aanraken. Ik las net in de standaard over het grote aantal mensen in Vlaanderen met een burnout. In Mexico hebben veel mensen problemen om de eindjes aan elkaar te knopen maar de werkende mensen zie je vaak lachen en praatjes maken onder elkaar. Laatst in de bank ook mochten wij als klant wachten want er kwam juist een kennis van de bediende voorbij, het praatje kwam eerst. Van de andere kant zijn het hier wel lange werkdagen voor een aantal jobs. De winkels zijn erg lang open. Ik vraag me wel af wanneer sommigen hun werk thuis kunnen doen.
De naam valt niet te onthouden, het is ook geen vloek maar een plaatsje ten noorden van Merida met ruïnes en een cenote. Nu is er een dorp, lang geleden hebben hier wel 40 000 mensen gewoond. De site zelf is niet spectaculair maar er werd toch wel weer werk gemaakt van het museum, een origineel gebouw met ook uitleg in het engels. Wat het bezoek aan de site plezant maakt is het zwemmen in de cenote. In de ondergrond van Yucatan zit veel water, er zijn grotten, ondergrondse meren en rivieren. Soms zakt het plafond van zo'n grot in en krijg je een meertje dat erg diep kan zijn. In Florida zwommen we in echte bronnen waar er kleine of grote rivieren ontstonden, dat water was erg koud. Hier is het 28°. Als je met je voeten in het water gaat zitten komen de visjes er al aan likken. De visjes hier zijn ook helemaal niet bang, als je met je mond open zwemt zou je ze zo kunnen ophappen. Deze cenote was helemaal niet groot (ovaal en 15m lang schat ik)maar toch zagen we verschillende soorten visjes, sommigen erg mooi. Een soort had zilveren stipjes op blauw en een grote waaier als rugvin die ze konden neerlaten of opzetten. In het midden en aan een zijde stonden er waterlelies, het is ook wel knap om daar dichtbij te snorkelen. Daartussen zaten de grootste vissen. naast het water stond een boom met gele bloesems, ook mooi. Bij het buitenwandelen zagen we nog een prachtige vogel. Net opgezocht, een motmot, speciaal is dat hij twee waaierveertjes heeft aan zijn staart en bovendien met prachtige kleuren kan pronken. Op de terugrit zagen we een raar gebouw, een evocatie van een boom. Het was het mundo maya museum. In plaats van fietsen in Merida zijn we hier een (lange) kijk gaan nemen. De vorm van het museum verwijst volgens mij naar de 'ceiba', een boom die volgens de maya's de verbinding is tussen de verschillende werelden. Zowat alle aspecten van de maya's in Yucatan werden belicht, te beginnen met het heden. Spijtig was wel dat er volgens mij te veel geld in het spectakelgebouw is gestoken en dat het budget voor de belichting blijkbaar op was. In kleinere musea was die vaak wel uitstekend. Hier zijn ze voor het grote gegaan maar vaak zit de meerwaarde toch in de details. Op zondag is het wel gezelliger in Merida, de hoofdstraat was inderdaad autovrij en de plaza stond nu vol stalletjes. Er waren een 10tal gasten die heel goed konden breakdancen, onwaarschijnlijk hoe die bijvoorbeeld in handstand dansen. De kerstversieringen zijn hier sober gehouden. Tot hiertoe spant Campeche op dat gebied de kroon, met de meeste flikkerlichtjes, maar het sympathiekste blijft Chiapa de corzo met zijn kinderlijke kitsch.
Vanuit Campeche is het heel vlot rijden richting Merida, de keerzijde is dat er onderweg niet veel te zien is. Voor een hacienda waar ze vroeger sisal kweekten hebben we een kleine omweg gemaakt. Vanop de parking zag het gebouw er niet echt aantrekkelijk uit, het leek meer op een grijze kazerne. De gele dubbele toegangspoort was wel mooi. Een bezoeker die terugkwam naar de enige auto op de parking vond het alleen de moeite waard als je van oude meubelen houd. Daar houden wij niet van. Maar we hadden de omweg gemaakt en dus besloten we toch maar een kijkje te nemen. Bij het binnenkomen weet je meteen ; dit is een sfeer die ik nog nergens ben tegengekomen. Hoge plafonds, met patronen beschilderde muren, waarbij je soms de onderliggende laag nog zag, grote deuren tussen de kamers zodat je een doorzicht had, grote ramen, lichte, fijne meubels, tegelvloeren met verschillende patronen...een mooie patio. Erg didactisch was het wel niet, in Louisiana op de suikerrietplantage kreeg je het hele familieverhaal, hier moet je zelf het foldertje lezen. Ze hadden wel een heel irigatiesysteem waarbij water uit een hele diepe put werd opgepompt. Een oude stoommachine was er ook nog te bewonderen. Verder waren ze met heel velen bezig tafels te dekken voor een trouwfeest in openlucht. We gingen nog op zoek naar zwemgelegenheid maar we vonden alleen maar stoffige wegen waar de gps ons naartoe leidde. Dan maar naar Merida waar we een hotel met een zwembad hadden geboekt. Tot hiertoe heeft dit de beste prijs-kwaliteitsverhouding in de klasse van betere hotels. Voor 45 hebben we hier een heel ruime kamer met zicht op de tuin, in de oude stad, met parking en ontbijt inbegrepen. Tot hiertoe valt Merida zelf wel wat tegen. Het verkeer is erg druk, het is zaterdag en de voetpaden zijn eigenlijk te smal voor alle winkelaars. Op de plaza is er niets te doen. Tegenover Campeche ziet de stad er meer afgeleefd uit. Het museum voor hedendaagse kunst was wel gratis maar de tentoonstellingen waren niet erg boeiend. Op zondag zouden er enkele straten autovrij zijn en wordt er blijkbaar veel gefietst, dan doen we morgen ook mee.
En ja, de fietsjes zijn nog eens bovengehaald. Campeche heeft een lange promenade langs de zee met een prima fietspad. Het laatste stuk naar het westelijke fort was wel over de weg maar die was breed genoeg om ons erbij te hebben. Eventjes 9 en 10% moeten klimmen om bij het fort te komen. Een schattig fortje met een kromme oprit en een ophaalbrug. Binnenin waren er enkele mooie mayastukken te zien. Ook 2 skeletten met hun giften en sieraden. Dan naar het oostelijke eind van het fietspad gereden. Toen hebben we nog 2 fietsters gezien. Onderweg waren ze het rode voetpad aan het herschilderen. We hebben onze banden toch maar zwart gelaten. Misschien hadden ze beter de palmen naast het pad wat gesnoeid want we moesten vaak tussen de afhangende bladeren slalommen. Op het einde waren er een 10tal restaurantjes aan zee. We hebben ons de garnalen goed laten smaken. Daarna ben ik nog een eindje gaan fietsen. Ook buiten de stadsmuren zijn er nog kleurige koloniale huizen. Er was hier maar een klein kerkje voor het gouadelupefeest. Je zag nog amper bedevaarders, die lagen nu waarschijnlijk proper en uitgeteld in hun bed. Wel veel families met schattig uitgedoste kindjes. Daarna kwam ik langs een splinternieuw shoppingcenter en cinepolis. Ik dacht even een blik binnen te werpen. Mijn fiets aan een paaltje voor de ingang vastmaken mocht niet, hij moest Links in de parking. Toen hij daar net vasthing kwam een andere bewaker me vertellen dat ik hem aan het ander eind van de parking moest stallen. Als fietser ben je hier blijkbaar een paria. Aan de binnenkant van het centrum zal ik ook wel niks gemist hebben. Campeche is in alle geval de kleurrijkste stad die ik tot nog toe heb gezien.
Vandaag was de weg meestal recht, een deel waarbij de koeien natte voeten hadden, denk ik. Een aantal dorpen gepasseerd die echt aan de snelweg liggen. In een grotere stad langs de weg gegeten. Ze hadden daar wel 2 mooie toekans in kooien zitten (arme beesten). Het laatste stuk bij de kust werd terug heuvelachtig. Vandaag was er een nieuw fenomeen, de fietsende pelgrims. Bij een winkeltje hebben we drie gasten aangesproken. Ze hadden al 27 dagen gefietst, zo'n 100km per dag. Je zal zeggen OK, jonge gasten....maar ze sleuren dus 15kg heiligenbeelden of een kruis mee op hun rug, plus een zwaailicht en vlaggen van de maagd natuurlijk. (De beelden zijn gezellig samen gebonden met plasticfolie, Christus aan het kruis plakt dus tegen zijn moeder en enkele apostelen)We hebben al gezien dat die gasten buiten slapen. Volgens mij hebben ze deze maand ook nog geen douche gezien, laat staan dat ze hun kleren hebben gewassen. Morgen is het de feestdag en dan is het afgelopen. Ik hoop dat ze er een goeie aflaat voor krijgen voor hun gezwoeg.
Nu zitten we in Campeche, een kuststad met versterkingen omdat ze last hadden van piraten. Na een maand zien we nu de andere kant van de golf van Mexico, de kleur van het water is hier ook mooi.
Dit stond op mijn verlanglijstje omdat er fresco's te zien zijn en dat is uitzonderlijk. Vanmorgen waren we al om 7 uur weg omdat het toch 150km rijden is. Gelukkig valt de weg mee, bovendien is er na de eerste 30 km niet veel verkeer en het aantal dorpen en topes is niet zo groot. De weg volgt de grens met Guatemala en is ook redelijk vlak. Meestal rijd je door een breed dal met aan weerszijden bergen en heuvels. Om 9u30 waren we ter plaatse. Na een paar empanadas waren we klaar om, met een chauffeur, naar de site te rijden. De groep die daar woont is de enige bevolkingsgroep in Mexico die niet onderworpen is geweest door de spanjaarden. Ze leven dan ook in een grote jungle. Ze hebben het slim gezien om de parking bij hun dorp te plaatsen en zelf het vervoer te verzorgen. Het is hier zeker niet over de koppen lopen. Ik denk dat we met 8 bezoekers op de site waren. Soms is het wel goed om ter plaatse te komen, ook nadat je al foto's hebt gezien. Deze keer had ik het me veel groter voorgesteld. De drie ruimtes met fresco's zijn klein. Er mag max 3 man binnen. In Cacaxtla waren de figuren manshoog. Hier had je wel veel zeer gedetailleerde taferelen. Niet allemaal even goed herkenbaar maar gemiddeld zeer goed. Waarschijnlijk is het ook niet ideaal dat ze aan licht zijn blootgesteld, de tekeningen op de voorwand waren nog helderder van kleur. De tekeningen zelf zijn wel heel geraffineerd. De blauwe achtergrond contrasteerd ook mooi met de bruine figuren. (Op internet trouwens makkelijk te vinden). De meeste touroperaters combineren bonampak met een andere site die je per rivier kan bereiken. Wij hebben ervoor gekozen om nog een paar watervallen te bekijken. Bij de grootste waterval was het leven bijzonder stressloos. 1 mannetje kwam de entree ontvangen, er zat 5 man te kletsen om 5 pesos voor de wc te innen en er was 1 kokkin die ons een lekkere maaltijd heeft bereid. Ik verwachtte dat iemand anders zou opstaan om haar te helpen, maar nee. In ons hotel is net een bus Fransen neergestreken, nu ze aan tafel zitten is het internet nog te doen maar de foto bij mijn blog zetten risceer ik al niet want betrouwbaar is het allerminst.
Palenque stad is niet groot en heeft niet veel te bieden. We hebben wel een prima hotel vlakbij de kerk en de plaza. Het was er prima tot 1uur 's nachts. Kwamen er nu nog nieuwe wagens aan of vertrokken er weer, in alle geval daarna is het niet meer stil geweest. Religieus nachtlawaai wordt hier blijkbaar getolereerd ook al houdt dat in dat ze sirenes laten loeien en muziek (altijd hetzelfde liedje) door de luidsprekers laten schallen. Frans is nog wat op de kamer blijven werken, ondertussen heb ik de collectivo naar de ruïnes genomen. Ze voorspellen regen deze namiddag, daar had ik geen zin in. Er stonden even veel gidsen te wachten als er toeristen waren denk ik. Ik verondelstel dat de maya's in die tijd geen grasvelden rond hun gebouwen hadden maar toen moet het er wel heel indrukwekkend hebben uitgezien. Nu zie je ruwe stenen maar vroeger was dat allemaal bezet en veel beschilderd. Van verschillende gidsen heb ik hier en daar wel wat meegepikt. Op een basrelief met 4 mannen vroeg een gids om de naakte man er uit te zoeken. Ze schenen allemaal een lap voor te hebben hangen. Bleek de lap bij de laatste zijn reuzespel te zijn. Blijkbaar zetten ze een gevangen krijgsheer in zijn blootje om hem te vernederen, misschien wilden ze zo laten zien hoe groot hij wel niet was maar toch overwonnen. Een andere gids maakte haar clienten blaasjes wijs. Er zaten zogezegd 2 toekans in de bomen, tot ik zo vriendelijk was om er mijn verrekijker bij te halen. Toen vond zij ze niet meer maar het waren gewoon gele bladeren. Om 12u30 met Frans afgesproken en de wandeling naar het museum gemaakt. Eigenlijk spreekt dat me nog het meest aan, een aangelegd paadje soms met trappen die stijl afdalen tussen de boomwortels tussen het overvloedige groen. Je wandelt nog tussen ruïnes en je krijgt er nog een mooie waterval bovenop. In het museum zijn nogal wat replicas maar ook wel enkele heel mooie stukken. De belichting is goed zodat je de reliëfs goed kan zien. De belangrijkst stukken van Palenque staan in Mexico city. Bij een aantal van de mayatekens staat een vertaling. Data blijken ze goed te kunnen lezen. Verder lijkt het mij wel redelijk onwaarschijnlijk om die tekens te begrijpen. Wie weet hadden de onderzoekers wel veel fantasie en er is geen Maya meer om hen op de vingers te tikken. Na onw, bezoek aan de site zijn we een ander hotel gaan bekijken. Aan ons 1ste hotel staan er nog meer wagens, de straat is zelfs afgezet. We besluiten dus maar te verhuizen. Dit is dan wel een dure nacht(met 2 betaalde kamers) maar we zullen tenminste slapen. We kunnen nog een pakket was afhalen in de wasserij. Vanaf nu zullen we vaker van kleren moeten wisselen, tempels beklimmen bij een hoge vochtigheidsgraad maakt dat je binnen de kortst keren plakt. In de zomer wil je hier niet zijn.
Gisterenavond nog aan tafel gezeten met ex-apothekers die aan de westkust een project hadden gestart waarmee nu 12 families hun kost verdienen. Ze waren met een containerschip meegevaren omdat ze nog een kleine machine kwamen afleveren. Wij hadden vandaag een heel mooie rit. Heel veel draaien wel. Maar ik begin het ondertussen gewoon te worden. Nu zitten we ook echt op het toeristische circuit. Aqua azul is in alle geval een schitterende waterval, of beter gezegd zijn het watervallen want de rivier komt langs verschillende kanten naar beneden. De plaats heeft zijn naam ook niet gestolen want het water is inderdaad mooi blauw. Op het eerste stuk wandeling loop je wel naast allemaal verkoopsstalletjes. Er zijn ook verschillende poelen waar je kan zwemmen. We zijn gewandeld tot een gewapende politieman die ons vertelde dat het verder 'muy solitario' is. Dat wil hier zeggen dat je risico loopt overvallen te worden. In het weekend kan je waarschijnlijk wel een groepje vinden om verder mee te wandelen maar nu was het ook bij de watervallen rustig. Veel eetstalletjes en restaurants wachtten tevergeefs op klanten. De volgende waterval 'misol ha' heeft een kleiner debiet maar valt wel van hoger. Je kan ook achter het watergordijn, daar wordt je wel goed nat. Hier kan je tot bij de waterval zwemmen. Ik was al een beetje fris van het vochtgordijn. Frans is wel even gaan zwemmen. Hier komen blijkbaar minder mensen want er was maar 1 restaurant. Straks slapen er hier op straat,voor ons hotel en aan de kerk, een heleboel jongeren. Die waren ook vandaag nog onderweg met de virgin de gouadelupe. Er loopt gewoonlijk 1 jongere met een fakkel voorop en de rest volgt in de laadbak van een kleine vrachtwagen. Allemaal met witte Tshirts met een beeltenis van de maagd. Hier in Palenque zagen de meesten shirts wel niet meer wit, er zal veel dash nodig zijn om die terug goed te krijgen. Voor het ogenblik hoor ik een groepje zingen onder het raam. De straat staat hier ook vol met hun kleurrijke wagens. Verder is Palenque zelf niet bijzonder, iedereen komt hier voor de ruïnes (of voor de kerk maar die is ook niet bijzonder).
Twee uurtjes gereden door een landchap dat ook de Vogezen zou kunnen zijn alhoewel ik daar nog geen bananenboom langs de weg ben tegengekomen. In het begin zijn er alleen dennen maar met het dalen komt er veel meer variatie in de begroeiing. De kleur van Chiapas is in alle geval groen. Onderweg zien we verschillende groepen jongeren die met de virgen de Gouadelupe onderweg zijn. Ook weer een groepje brommers met ballonnen en een schilderij van de maagd op hun knieën. Voor het ogenblik zitten we op het terras van ons hotel te genieten van (weeral) een marimbaconcert. Het regent wel zachtjes en alhoewel we nu maar op 900meter hoogte zitten is het toch nog fris. Deze middag zijn we Tonala gaan bezoeken, onze eerst mayatempel maar dan ook meteen de hoogste van het land. In de jaren 70 zijn de Fransen begonnen met de opgravingen want de stenen zaten verstopt onder het bos. Daarna hebben de Mexicanen de site verder opgedolven en gerestaureerd. Onze gids heeft 40 jaar geleden geholpen bij de opgravingen. Hij is dus niet meer van de jongste maar goed genoeg in vorm voor de stijle klim en afdaling. Zelf was ik aanvankelijk wat bang voor het afdalen, de trappen zijn heel smal en stijl. Bij de bouw moeten er nogal wat slaven zijn gestorven. In de vertrekken van de nobelen was er zelfs een toilet. En het uitzicht van boven was...heel groen. Op de terugweg passeren er heel veel van die kleine vrachtwagentjes, versierd met de heilige maagd en palmbladeren, en afgeladen vol mensen. Op sommige wagens zitten ze bovenop de rand van de laadbak, levensgevaarlijk zeker gezien de staat van deze weg. Blijkbaar vieren ze dit weekend de maagd van Gouadelupe. Normaal is het op de 12de maar omdat dat geen vrije dag is wordt het nu gevierd. De kerk zit in alle geval de hele avond en middag vol.
Dat zijn wij. Vanavond zijn we een 'mayashow' gaan zien. Er was veel werk gestoken in de costumes en het decor. Er waren projecties op een doorzichtig doek. De acteurs hadden ook in de cast van de chippendales kunnen zitten. De regie en de choreografie waren echter maar flauw. Frans had gedacht zich te kunnen opwarmen in het theater maar aan verwarming doen ze hier nergens. Met een zwitsers koppel daarna op restaurant geweest. Een echt toeristenrestaurant waar je traditionele gerechten krijgt die je soms beter op straat eet. Maar het was wel gezellig (ook koud). We warmen nu op onder een laag dekens.
Een van de topbestemmingen in Mexico. De rit ernaartoe is heel vlot, gestaag bergop. Spijtig dat er onderweg mist hangt maar ter bestemming is de lucht weer open. San Cristobal ligt op dezelfde hoogte als Tignes Val Claret (2100m). Hier staan er wel een paar flinke palmbomen maar 's avonds zullen die het toch ook fris hebben. In Tignes wachten ze blijkbaar nog op sneeuw, hier hebben ze er ook weer gemaakt voor een glijbaan en de ijspiste is er ook. Het is echt wel een mooi en gezellig stadje tussen groene bulten. Er zijn hier heeeel veel koffiebars en natuurlijk alles wat bij een toeristisch centrum hoort. Ook een alternatieve scene die hier is neergestreken. Die doen de inwoners concurrentie aan door ook kleren en vegetarische hamburgers op straat te verkopen. Een van de kerken zit als het ware verstopt tussen al de kraampjes met handwerk. In een opgeknapt klooster zit het maya textiel museum. Prachtig handwerk maken ze hier, ook mooi tentoongesteld. Er was er ook een expo waar origineel handwerk te koop was, hier was de prijs wel navenant het werk, de meeste stukken waren al verkocht. Ook hier wordt er marimba gespeeld op de kiosk maar er wordt niet gedanst, het orkestje is ook veel kleiner. Vanavond waren er maar liefst 3 optochten, alle drie voerden ze een vlag van maria de gouadelupe, het bekendste bedevaartsoord in Mexico maar de deelnemers waren erg verschillend. Een folkloregroep, een groep in roze trainingspakken en een groep motards met ballonnen aan hun motors. Ze hadden allemaal veel lawaai bij. We kwamen nog een groep Fransen tegen die vanuit Cancun op bedevaart zijn naar Gouadelupe bij Zacatecas. Toen wij in Zacatecas waren beseften we nog niet hoe belangrijk die Maria hier wel niet was, haar beeltenis is echt overal in Mexico te zien. Toch ben ik blij dat we door die tand wat langer in Tuxtla zijn gebleven, daar bepaalt het toerisme het straatbeeld niet.
In toeristensteden heb je 1 groot voordeel, je kan er door de band lekkerder ontbijten. Bij het ontbijt werden we aangesproken door een plaatselijke gids. We waren net in dubio hoe we de omliggende dorpen zouden bezoeken. Dus zijn we maar op zijn aanbod ingegaan. Hij had zogezegd een groep maar toen we toezegden werd onmiddelijk een chauffeur gebeld. We waren wel blij dat we ons eens konden laten rijden want er waren natuurlijk weer omleidingen. De topes waren zo hoog dat onze gewone auto met de bodem over het beton schuurde. De eerste stop was een huis waar je het huisaltaar kon zien, de keuken en natuurlijk de winkel. Iets wat wij niet kunnen missen zag je daar niet, een stoel. Onze gids sprak wel vloeiend de taal van de dorpelingen, hij is in een kleiner dorp opgegroeid. Dit dorp bevind zich in een vallei die volstaat met plastic serres. Er worden hier vooral veel bloemen gekweekt, zelfs voor de uitvoer. In Mexico komen bijna al die bloemen voor een heilige te staan. Er worden massaal veel bloemen geofferd, meestal verwerkt in bloemstukken. Er worden hier ook veel groenten gekweekt. De toppen en de steile hellingen zijn nog bebost, meestal met naaldbomen(met heel lange afhangende naalden) In het volgende dorp zien we meer mensen. Hier worden er geen bloemen op de blouses geborduurd. Hier worden rokken en vesten gedragen van opgeruwde witte of zwarte wol. De mannen met het meeste aanzien dragen de witte wol. Hier heeft de pastoor niet veel meer te zoeken in de kerk. De verering is hier een kruising tussen oude mayarituelen en het katholicisme. Langs de muur staan allemaal kasten met heiligen en als ik het goed heb begrepen behoort een kast tot een bepaalde familie die er dan ook zorg voor draagt. Alle heiligen in de kast dragen een spiegel, ter reflectie van de gelovige. Er staan geen stoelen of banken maar de grond ligt vol met dennennaalden. Op de grond worden veel kaarsjes vastgezet. Langs de heiligen staan er ook super veel kaarsen in glazen. De mensen zitten in groepjes op de grond bij de kaarsjes. Ook hier zijn er heel veel bloemen in de kerk. De dennennaalden zijn er om hun verbondenheid met de natuur aan te geven. Er was ook een hele familie aanwezig. De sfeer in de kerk was echt wel heel bijzonder. Je mag er geen foto's maken en dat is maar goed ook. De buitenkant mag je wel fotograferen en die is wel mooi, fris wit met een portaal en vensters in groentinten en felle kleuren. verder waren er natuurlijk weer heel veel kraampjes. Als je een huis kleurrijk wil inrichten is Mexico wel 'the place to be'. Spijtig genoeg voor de mensen hier hebben we eigenlijk niets meer nodig. Frans heeft gisteren nog een hemd gekocht maar je kan niet blijven kopen. Het kerkhof was ook wel heel speciaal. De graven zijn gewoon zandhopen met dennennaalden erover en een dennentak erachter. Twee nieuwe graven liggen bomvol witte bloemen. We vervoegen onze gids in een restaurant ik drink een milkshake van meloen, lekker. Daarna gaan we terug naar de auto, die er niet meer is. We wachten een goeie 10 minuten, dan daagt de chauffeur terug op. Gelukkig vertelde Frans me pas bij het uitstappen dat volgens hem de chauffeur onder invloed was. Ik zat achter hem en merkte ook niet dat de gids hem meer aanwijzingen gaf. Deze middag in een mini Thais restaurantje gegeten. Het verbaast me wel altijd hoeveel personeel ze vaak hebben in de keuken. Gisterenavond was dat zelfs extreem. Deze namiddag nog het huis bezocht van een Deense antropoloog en zijn Duitse vrouw die hier de ' true people' hebben gevolgd in de Lancandan jungle. Blijkbaar het enige volk in deze omgeving waarop de spanjaarden geen invloed hebben gehad. Verder bracht de wandeling me nog naar het andere kerkje op een heuvel. Terwijl ik hier zit zijn er weeral 2 optochten door de straat gepasseerd. Nu weet ik dat ze naar dat kerkje trekken. Langs de trappen staat het vol met eetstalletjes en er zijn ook kermisattracties. Ik heb meteen maar een paar foto's van de optocht gemaakt.
De meisjes zijn aangekomen en dat bleek nog de beste medicijn. Gisteren lag ik nog in de lappenmand, hier wil dat zeggen ; te suffen in de hangmat. 
Ik heb Frans toch nog kunnen overtuigen om een stop te maken in Valladolid. Eens je Merida uit bent wordt je niet bepaald moe van het autorijden in Yucatan. Dat is best want van het landschap zou je wel eens in slaap kunnen vallen, je ziet er namelijk geen, enkel lage bomen en struikgewas. Onderweg eten we kip die op straat wordt gebraden, ze is heerlijk. 
