Veel kans dat zich twee geheime kamers achter graf van Toetanchamon bevinden
Er bestaat "90 procent kans" dat zich achter de muren van de tombe van farao Toetanchamon twee geheime kamers bevinden. Dat heeft vandaag de Egyptische minister van Oudheidkundige Zaken gezegd.
Hij baseert zijn kansberekening op de voorlopige resultaten van een analyse van de dodenkamer in Luxor met gesofisticeerde radars. Het bestaan van geheime kamers was een hypothese van een Britse archeoloog-egyptoloog, die nu blijkbaar door de realiteit wordt bevestigd.
De Brit meent dat de geheime ruimte het stoffelijk overschot herbergt van de legendarische koningin Nefertiti, destijds de "mooiste vrouw ter wereld"; minister Mamduh al-Damati denkt eerder aan een echtgenote van farao Echnaton (Amenophis IV), de vader van Toetanchamon, of een van diens dochters.
MSN nieuws - 17/09/2016
16-03-2016
Archeologen ontdekken prehistorische gravure van "Twittervogel"
Archeologen ontdekken prehistorische gravure van "Twittervogel"
di 15/03/2016 - 23:40 Alexander Verstraete In Frankrijk hebben archeologen een kleine gravure van een vogel ontdekt die verdacht goed op de "Twittervogel" lijkt. De ets is 35.000 jaar oud en beeldt waarschijnlijk een draaihals, een zangvogel of een fazantachtige uit.
Enkele jaren geleden hebben archeologen verbonden aan het Inrap (Institut national de recherches archéologiques préventives) een gravure in een steen ontdekt tijdens opgravingen in de buurt van Bergerac in de Dordogne. Recent is de steen in Spanje nader onderzocht. De resultaten zijn in het Journal of Archaeological Science verschenen.
Concreet gaat het om een gravure in een stuk silex die zowat 35.000 jaar geleden is gemaakt tijdens het Aurignacien, een periode in het Laat-Paleolithicum waarin de moderne mens voor het eerst in West-Europa opdook. Met een stenen werktuig heeft iemand destijds een vogelfiguur in de steen gekerfd die velen vandaag doet denken aan de "Twittervogel", het logo van de gelijknamige sociaalnetwerksite.
De vogel meet zowat 5 bij 5 centimeter en is afgebeeld met de vleugels opengeslagen, duidelijk herkenbare veren, een korte bek, poten en een staart. 35.000 jaar geleden kwamen drie grote vogelfamilies in de streek voor: draaivogels, zangvogels en fazantachtigen. Waarschijnlijk gaat het om een weergave van één van deze vogelsoorten.
De gravure:
De échte Twittervogel:
09-02-2016
"Gevaarlijkste dam ter wereld" bedreigt half Irak
"Gevaarlijkste dam ter wereld" bedreigt half Irak
AP
"Gevaarlijkste dam ter wereld" bedreigt half Irak
di 09/02/2016 - 21:57 Jos De Greef
Amerikaanse militaire ingenieurs waarschuwen dat de Mosul Dam in het noorden van Irak elk ogenblik kan instorten. Dat zou een enorme catastrofe in het noorden van Irak veroorzaken en zou een half miljoen levens kunnen kosten. Constructiefouten liggen aan de basis van de instabiliteit van de dam.
Het rapport van het Amerikaanse leger over de "gevaarlijkste dam ter wereld" is onlangs bekendgemaakt. Volgens experten kan de dam "op elk ogenblik instorten".
AP
Als dat gebeurt, zou een muur van twintig meter water doorheen de grootstad Mosul, 40 kilometer stroomafwaarts, donderen. Daar wonen nu nog 700.000 mensen. Meer nog: een gigantische hoeveelheid water zou honderden kilometer zuidwaarts doorheen de vallei van de rivier de Tigris donderen tot aan de hoofdstad Bagdad.
Volgens het rapport van het VS-leger zouden er daarbij een half miljoen doden kunnen vallen en miljoenen andere Irakezen verplaatst worden. Probleem is ook dat die vruchtbare vallei van de Tigris niet zomaar ontruimd kan worden omdat al die mensen niet in de woestijn of steppe kunnen overleven. De instabiele Mosul Dam zou een groter gevaar voor Irak zijn dan de terreurgroep IS die het noorden van het land in zijn greep heeft.
Komen aanpassingen op tijd?
De "Saddam Dam" zoals hij eerder heet, werd begin de jaren 80 gebouwd ten noorden van Mosul, de tweede stad van Irak. Al snel bleek dat de ondergrond in het gebied erg instabiel was en er grote grotten waren op de plaats waar de 113 meter hoge dam gebouwd werd. Bezwaren van ingenieurs werden echter door het regime weggewuifd.
Als snel bleek de dam weg te zakken, wat voortdurend verhinderd moest worden door er betonmortel onder in de holtes te spuiten. Als dat niet gebeurt, dreigt de dam gewoon in de grond te zakken en te breken. Dat is uiteraard een lapmiddel en daarom werd stroomafwaarts begonnen met de bouw van de nieuwe Badush Dam die de Mosul Dam op termijn zou moeten vervangen.
Dat werk is echter stopgezet door oorlogen en financiële problemen. Die nieuwe dam zou twee miljard dollar kosten en de Iraakse regering lijkt niet echt overtuigd over de noodzaak. In 2014 werd de dam kort bezet door IS, maar daarna is die groep verdreven. Door de strijd is het echter erg moeilijk om de door het water leeggespoelde holtes onder de dam op te vullen.
05-02-2016
Europese bevolking flink dooreengeschud tijdens laatste ijstijd
Europese bevolking flink dooreengeschud tijdens laatste ijstijd
do 04/02/2016 - 18:05 Luc De Roy De Europese bevolking is drastisch veranderd na de laatste ijstijd, en die ijstijd bleek een "flessenhals" voor de Europese populatie. Dat hebben onderzoekers vastgesteld uit een DNA-studie van meer dan dertig menselijke resten uit zes landen. Het genetisch materiaal van Belgische vondsten bewijst bovendien dat moderne mensen rechtstreeks van Afrika naar Europa getrokken zijn en geen ommetje gemaakt hebben via Azië, zoals altijd gedacht werd.
Een internationaal team van wetenschappers heeft het DNA geanalyseerd van 35 jager-verzamelaars van 35.000 tot 7.000 jaar oud, die in Italië, Duitsland, Frankrijk, Tsjechië, Roemenië en België leefden. Ze kregen daardoor meer inzicht in hoe de Europese populatie veranderd is tijdens en na de laatste ijstijd.
De onderzochte Belgische resten - van acht individuen - komen uit de grotten van Goyet bij Namen en zijn tussen 35.000 en 15.000 jaar oud. Ze behoren tot de collecties van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN).
Out of Africa, into Europe
De wetenschappers van het Max Planck Instituut in Jena en de Universiteit van Tübingen ontrafelden het complete mitochondriale DNA (mtDNA) van de 35 prehistorische individuen en bekeken ook 20 bestaande mitochondriale genomen - al de genen van een individu, in dit geval van de mitochondriën van een individu - in hun analyse.
De ingang van de grotten van Goyet.
mtDNA is het genetisch materiaal uit de mitochondriën, de energiefabriekjes van de cel die eigen DNA hebben, dat alleen via de moeder wordt overgedragen.
Die analyse leverde een verrassing op: twee individuen uit Goyet (35 en 34.000 jaar oud) en één uit het Franse La Rochette (28.000 jaar oud) behoren tot de zogenoemde haplogroep M. Een haplogroep is een groep van personen die genetisch met elkaar verwant zijn op basis van haploïde DNA, DNA waarvan maar een chromosoom per cel voorkomt, en haplogroep M is een genetisch patroon dat totaal afwezig is bij de Europeanen vandaag, maar heel vaak voorkomt bij de huidige Aziaten, de oorspronkelijke Australiërs en indianen.
"Dit eerste bewijs van haplogroep M in onze streken wijst erop dat de moderne mensen bij de uittocht uit Afrika niet alleen een route naar Azië volgden, maar ook naar Europa trokken", zegt paleontoloog Mietje Germonpré van het KBIN, een van de auteurs van de studie. Tot nog toe werd gedacht dat de moderne mens vanuit Afrika in Europa is beland via een omweg langs Azië.
Uit de mutatiesnelheid van het mtDNA van zowel haplogroep M als van N - die ook werd gevonden - konden de wetenschappers afleiden dat de oversteek van Afrika naar Eurazië tussen 50.000 en 60.000 jaar geleden plaatsvond.
Flessenhals
De 35 genetische profielen leveren ook nieuwe gegevens op over de veranderingen binnen de Europese populatie. Het Laatste Glaciale Maximum - het ogenblik tijdens de laatste ijstijd waarop wereldwijd het meeste water als ijs was opgeslagen en de ijskappen hun grootste omvang bereikten - bleek een "flessenhals" voor de Europese menselijke populatie.
Een stuk menselijk dijbeen van 35.000 jaar oud uit Goyet (foto: E.Dewamme/KBIN).
Een genetische flessenhals is een scherpe terugval in de populatie van een bepaalde soort, waarna de soort ofwel uitsterft, of zich herstelt. Als dat laatste het geval is, is dat merkbaar in het DNA omdat de genetische pool van individuen die zich kunnen voortplanten, veel kleiner is geworden.
Toen die barkoude periode aanbrak, 25 tot 19.500 jaar geleden, trokken de groepen jager-verzamelaars zich in een aantal schuiloorden terug in het zuiden van Europa. In het noorden ontbreekt voor die periode alvast elk spoor van menselijke bewoning.
Haplogroep M moet in die zuidelijke vluchtoorden uitgestorven zijn toen de groepen er sterk uitgedund werden. Toen het klimaat daarna warmer werd en de ijskap zich terugtrok, heeft de populatie - maar dan zonder groep M - zich weer over Europa verspreid.
Populatie vervangen
De genetische analyses leverden nog een bijzondere vaststelling op: de Europese jager-verzamelaars zijn ongeveer 14.500 jaar geleden, tijdens een periode van klimaatopwarming gevolgd door een korte ijstijd, zo goed als volledig vervangen door een populatie met een andere moederlijke oorsprong.
Wie die andere bevolkingsgroep was, moet een studie van het kern-DNA - DNA uit de kern dat zowel via de vader als de moeder wordt doorgegeven - van prehistorische beenderresten binnenkort duidelijk maken.
concertphotographers.be
Fragmenten van menselijke botten uit de grotten van Goyet. De fragmenten zijn tussen 27.000 en 35.000 jaar oud en behoren tot de haplogroepen M of N (foto: Eric Dewamme/KBIN).
De tachtigtal stukjes menselijk bot uit de grotten van Goyet werden in de jaren 1860 opgegraven door geoloog Edouard Dupont, maar kwamen pas recent aan het licht toen de Goyet-collectie van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen opnieuw onder de loep werd genomen.
In de grotten zijn ook beenderen van mammoeten en reuzenherten gevonden.
"Onderzoekers uit verschillende disciplines moesten de menselijke botjes uit duizenden resten van dieren filteren", zegt paleoantropoloog Patrick Semal, hoofdconservator aan het KBIN en co-auteur van de studie.
"Door de analyse van isotopen, koolstofdatering en DNA-analyse wisten we met zekerheid dat het om moderne mensen ging en konden we ze in de tijd situeren. Dat werk levert nu resultaat op, want door de menselijke resten van Goyet krijgen we nu een beter beeld van hoe onze voorouders Europa stelselmatig hebben bevolkt. En Goyet is de enige vindplaats die fossielen van verschillende Europese bevolkingsgroepen heeft opgeleverd."
De studie is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Current Biology.
02-02-2016
Belgische archeologen ontdekken inscriptie "die geschiedenis Oman herschrijft"
Belgische archeologen ontdekken inscriptie "die geschiedenis Oman herschrijft"
Jubelparkmuseum
di 02/02/2016 - 15:57 Alexander Verstraete In de Verenigde Arabische Emiraten hebben archeologen verbonden aan het Jubelparkmuseum in Brussel een belangrijk fries ontdekt in een graf. Op het fries staat een inscriptie die de geschiedenis van het oude koninkrijk van Oman in een heel nieuw daglicht stelt.
Het fries is op 17 december vorig jaar gevonden in Mleiha in de Verenigde Arabische Emiraten door doctor Bruno Overlaet en zijn team archeologen van het Jubelparkmuseum. Enkele dagen geleden is het officieel aan de pers en de wereld voorgesteld door sjeik Sultan bin Muhammed al-Qasimi, het staatshoofd van het emiraat Sharhaj.
"Het was al onze zevende campagne in Mleiha", vertelt Overlaet aan deredactie.be. "De stad was ooit een handelscentrum en lag pal op verschillende handelsroutes naar Mesopotamië, het Westen en Indië. Met onze opgravingen proberen we jaar na jaar de chronologie van de bevolking te achterhalen."
"Dit jaar concentreerden we ons op twee graven. Die lagen vol puin, maar in één van de graven was een groot kalkblok zichtbaar. Normaal zouden we dat laten zitten, maar het was de laatste dag van de campagne dus besloten we het om te keren. Toen ontdekten we de inscriptie."
Jubelparkmuseum
"Alles schuift twee- tot driehonderd jaar achteruit in de tijd"
De tekst is opgesteld in het Aramees en het Oud Zuid-Arabisch en verkeert in een uitmuntende staat, zegt Overlaet. Het centrale paneel vermeldt dat het graf is gebouwd voor een functionaris in dienst van de koning van Oman en dit aan het einde van de derde eeuw voor Christus. "Het is het eerste bewijs dat het oude koninkrijk van Oman toen al bestond", zegt Overlaet. "Het oudste bewijs dat we tot nu toe hadden, dateert van de eerste eeuw na Christus."
Dat een verwijzing naar het oude koninkrijk van Oman in de Verenigde Arabisch Emiraten opduikt, hoeft niet te verbazen. "In de Oudheid behoorde het grondgebied van de huidige emiraten en dat van het noordelijke deel van het huidige Oman tot één en dezelfde cultuur."
"Deze inscriptie herschrijft de geschiedenis van het oude koninkrijk van Oman. Alles schuift twee- tot driehonderd jaar achteruit in de tijd. Het fries doet bovendien vermoeden dat Mleiha de hoofdstad van het koninkrijk was."
Op dit moment bevindt het fries zich in Sharhaj waar het wordt gereinigd en gerestaureerd. Overlaet hoopt op termijn een kopie te bemachtigen om bij ons tentoon te stellen. Eind dit jaar trekken hij en zijn team overigens opnieuw naar Mleiha voor een nieuwe campagne.
24-01-2016
Klungelige baardplakkers Toetanchamon vervolgd
Klungelige baardplakkers Toetanchamon vervolgd
zo 24/01/2016 - 15:24 Sara Van Poucke
Egypte gaat de museummedewerkers vervolgen die anderhalf jaar geleden op een erg klungelige manier het beschadigde dodenmasker van Toetanchamon probeerden te herstellen. Dat melden Egyptische media.
In augustus 2014 raakte het dodenmasker van farao Toetanchamon, een onbetwist archeologisch topstuk, beschadigd. Toen het uit de vitrine was gehaald, was de baard losgeraakt. De museumdirectie drong aan op een snelle, discrete oplossing: met sneldrogende lijm werd de baard opnieuw aan het gezicht gekleefd.
Het incident kwam pas een half jaar later aan het licht. Een ploeg restauratiedeskundigen onder leiding van een Duitse expert werd aangesteld en slaagde erin om het wereldberoemde dodenmasker in zijn oude glorie te herstellen. Sinds vorige maand staat het opnieuw op zijn plaats in het museum.
De acht museummedewerkers die het snelle plakwerk deden, worden nu vervolgd voor onnauwkeurige restauratie en nalatigheid. Volgens het openbaar ministerie zijn ze roekeloos te werk gegaan en hebben ze geprobeerd de bewijzen van hun blunders te verdoezelen. Bij de beklaagden zijn de toenmalige directeur en de chef restauratie van het museum.
01-01-2016
Niet iedereen telt straks af naar 2016
Niet iedereen telt straks af naar 2016
do 31/12/2015 - 13:22 Jonas Van Boxel
Doorheen alle feestgedruis voor 2016 zouden we bijna vergeten dat de jaartelling een menselijke, en in ons geval christelijke, uitvinding is. Hier is een beknopt overzicht van groepen die traditioneel de gregoriaanse kalender niet volgen, en waarvoor om middernacht in principe gewoon een nieuwe dag begint. De meesten vieren daarentegen maar al te graag mee vanavond, natuurlijk.
Het islamitische nieuwjaar, of Ras als-Sanah al-Hijriyah, viel volgens onze kalender op 15 oktober 2015. Aangezien de islamitische jaartelling begint met de Hidjra, de reis van de profeet Mohammed van Mekka naar Medina in 622, is het voor de meeste moslims op dit moment het jaar 1437.
Rosj Hasjanah, het joodse nieuwjaar, valt in onze kalender in september of oktober. Hun jaartelling begint vanaf het jaar waarin volgens de joden de schepping van de wereld heeft plaatsgevonden, omgerekend in 3761 voor Christus. Voor de joden is het op dit moment dus het jaar 5776.
AP
De Chinezen vieren het volgende jaar, het Jaar van de Aap, op 8 februari 2016. Op dit moment is het nog het Jaar van de Geit: als we weten dat de Chinezen zijn beginnen tellen vanaf de eerste Gele Keizer in 2697 voor Christus, is het nu 4712.
In Zuidoost-Azië vieren de theravada-boeddhisten nieuwjaar doorgaans bij de eerste volle maan in april. Hun jaartelling begint vanaf de paranirvana of de dood van de stichter Siddhartha Gautama, ook de Boeddha genoemd. Volgens het theravada-boeddhisme viel dat op 543 voor Christus, en is het nu 2559.
Belga
De Ethiopiërs vieren Enkutatash op 11 september van onze kalender. Het land hanteert de koptische kalender, die 12 maanden van 30 dagen en 1 maand van 5 dagen heeft. Hun jaartelling wijkt daarbij 7 à 8 jaar af van de onze, omdat ze een andere berekening van de geboorte van Christus hanteren. Traditioneel is het in Ethiopië dus 2008.
Noord-Korea, steeds de vreemde eend in de bijt, houdt er ten slotte dezelfde kalender maar een andere jaartelling op na. Het volk viert dus ook vannacht, maar omdat ze daar opnieuw zijn beginnen tellen vanaf de geboorte van leider Kim Il-sung, springt de teller daar op 105.
www.deredactie.be
29-12-2015
Migraties brachten landbouw en brons naar Ierland
Migraties brachten landbouw en brons naar Ierland
AP
ma 28/12/2015 - 22:37 Jos De Greef
Uit onderzoek van erfelijk materiaal van skeletten zou blijken dat zowel de neolithische als de metaalrevolutie door grote migraties naar Ierland zijn gebracht. Ook zouden de voorouders van de Kelten al omstreeks 2.000 voor Christus in Ierland hebben gewoond.
Wetenschappers bikkelen er al langer over dat de grote evoluties in de menselijke economie al dan niet het gevolg waren van migraties op grote schaal. Zo zouden boeren uit het Midden-Oosten via de Balkan de landbouw naar Europa hebben gebracht. Duizenden jaren later zou de verspreiding van de metaalbewerking en dan vooral van het brons het gevolg zijn geweest van migraties uit het gebied ten noorden van de Zwarte Zee. Die laatste migratie wordt dan in verband gebracht met Indo-Germaanse invloeden.
Tegenstanders gaan er dan weer van uit dat het om erg beperkte migraties gaat en dat de oorspronkelijke bevolking vrij snel nuttige expertise overname van de nieuwkomers.
Genetici van Trinity College in de Ierse hoofdstad Dublin en van de Queen's University in de Noord-Ierse hoofdstad Belfast hebben nu tenminste voor hun eigen eiland een sluitende verklaring gevonden voor het bewijs van migratie en ontwikkeling.
Uit onderzoek van het DNA van een 5.200 jaar oude vrouw uit het Neolithicum wiens resten zijn gevonden in de buurt van Belfast, blijkt dat haar erfelijk materiaal veel gelijkenis vertoont met de huidige inwoners van Spanje en het Italiaanse eiland Sardinië. Dat zou de stelling ondersteunen dat de neolithische revolutie naar Ierland is gekomen in het spoor van migranten uit de Middellandse Zee.
Tegelijk bleek dat het DNA van drie mannen van 2.000 jaar geleden uit de Bronstijd dan weer voor een derde wees op een herkomst uit de Pontische Steppe in Zuid-Rusland en Oekraïne. Die migratie wordt dan weer in verband gebracht met de metaalbewerking.
Die groep van mannen uit de Bronstijd bleek dan weer veel erfelijke gelijkenissen te vertonen met de huidige Ieren, Schotten en Welshmen, de Keltische inwoners van de Britse Eilanden. Dat DNA verschilt dan weer van dat van de Engelsen, die cultureel en dus ook genetisch beïnvloed werden door de migraties van Germaanse Angelen, Saksen en Juten en later Vikingen uit het Baltisch gebied.
Vreemd genoeg lijkt de intocht van neolithische boeren in het geval van de vrouw samen te vallen met oude Ierse sagen, die verhalen over verschillende invasies op het eiland, waarvan de laatste teruggaat tot die van de Milesiërs die afkomstig zouden zijn uit de Middellandse Zee.
23-12-2015
Nefertiti blijft verleiden
Nefertiti blijft verleiden - Tim Trachet
do 10/12/2015 - 08:35 Tim Trachet
De speurtocht naar een verborgen ruimte achter het graf van Toetanchamon zorgt voor een nieuwe egyptologische hype over de Vallei der Koningen bij Luxor. Waarom is dit voor velen zo spannend? En waarom blijven Toetanchamon en Nefertiti fascineren?
Tim Trachet is medewerker bij VRT Nieuws en betrokken bij de herdenkingen van Wereldoorlog I.
De graftombe van de jonge farao Toetanchamon is een van de tientallen rotsgraven die gevonden zijn in de Vallei der Koningen nabij de Egyptische stad Luxor (de oude hoofdstad Thebe). De graven van de faraos uit het Egyptische Nieuwe Rijk werden er uitgehakt uit de rotsige ondergrond. De ingangen werd verstopt om de tombes, die veel kostbaarheden bevatten, te beschermen tegen grafrovers. Een groot aantal rotsgraven werd inderdaad geplunderd en veel mummies uit ongeschonden graven werden in een latere tijd uit de tombes gehaald, om ze nog beter te beschermen op een geheime plaats.
Het graf van Toetanchamon is een uitzondering, omdat het integraal bewaard bleef inclusief de honderden voorwerpen die de mummie moesten begeleiden - tot het in 1922 werd ontdekt.
De speurtocht naar een verborgen kamer in de tombe is merkwaardig genoeg het gevolg van een poging om de graven te beschermen tegen toeristen. De Vallei der Koningen kent dagelijks een stroom van bezoekers en de koningsgraven behoren tot de grootste toeristische trekpleisters, zeker vanwege de prachtige wandbeschilderingen, die vaak uitstekend zijn bewaard (de rest van de inhoud is meestal naar musea verhuisd). Maar de aanwezigheid van al die toeristen is op den duur schadelijk voor die decoraties, al was het door de vochtige lucht die ze inademen. Om die reden is het aantal bezoekers aan het graf van Toetanchamon (dat trouwens enkele jaren gesloten was voor restauratie) nu beperkt tot 400 per dag.
Facsimile
In 2008 werd besloten een aantal bedreigde graftombes op termijn te sluiten voor het publiek. De toeristen zouden in plaats daarvan replicas bezoeken die in de Vallei der Koningen zouden worden opgesteld (een dergelijke replica werd eerder al gemaakt van de grot van Lascaux met haar beroemde prehistorische rotsschilderingen). Die replicas zouden met de grootst mogelijke precisie worden gemaakt.
Hiervoor werd een beroep gedaan op het gespecialiseerde bedrijf Factum Arte in Madrid. Dat werd aanvankelijk opgericht om een facsimile te maken van de tombe van Seti I, de grootste van alle rotsgraven. Om praktische redenen werd dat project uitgesteld. Men begon dan aan het scannen van de veel kleinere tombe van Toetanchamon, d.w.z. van de eigenlijke grafkamer (de Egyptische graven hebben meestal meerdere kamers), omdat die de enige is met wandbeschilderingen.
Met hoogtechnologisch materiaal werden fotos van zeer hoge resolutie van de wandschilderingen gemaakt. Anderzijds scande een speciaal laserapparaat het reliëf van de wanden, met een zeer grote nauwkeurigheid (oneffenheden van minder dan een millimeter waren zichtbaar). Op die manier, en onder toezicht van bekwame kunstexperts, kon een perfecte facsimile van elke wand worden gemaakt. (Kijk hier)
Toen de facsimile-grafkamer van Toetanchamon voltooid was, gaf Factum Arte de gegevens ven de scans vrij. Het was toen dat Nicholas Reeves, een vrij bekend Brits egyptoloog verbonden aan de universiteit van Arizona, de scangegevens onder de loep nam.
Verborgen ruimte
Reeves mekte in een wand oneffenheden op die leken op die van spleten die door plaaster waren bedekt. Mogelijk zouden die wijzen op een verborgen deur. De deur zou dezelfde afmetingen hebben als die van de bestaande deur naar een zijkamer. Markeringen in een andere wand zouden er bovendien op wijzen dat er zich achter die wand een lege ruimte bevindt.
Nader onderzoek heeft intussen het bestaan van de verborgen ruimte bevestigd. Metingen van infraroodstraling wijzen op een temperatuurverschil van de muren en dat kan verklaard worden als er een holte achter staat.
Volgens Reeves zou die verborgen ruimte een ander graf kunnen zijn. Hij heeft daar enkele argumenten voor. Toen Toetanchamon rond 1323 v. Chr. Overleed, was hij hoogstens 18 jaar oud. Er was geen tijd geweest om een volledig nieuwe graftombe voor hem te bouwen. Reeves meent dat men een deel van een bestaande graftombe voor Toetanchamon heeft ingericht, en de rest heeft afgesloten. Dat zou verklaren waarom zijn graftombe relatief klein is. Er zijn trouwens andere voorbeelden waar een graftombe later gedeeld werd met een ander graf.
Van wie zou de grotere graftombe dan zijn geweest? Reeves denkt aan koningin Nefertiti, die met Toetanchamons vader Echnaton was getrouwd, al was ze waarschijnlijk niet de moeder van de jonggestorven farao. Ze stierf tien jaar voor hem. Reeves meent in de beschilderingen van Toetanchamons grafkamer aanwijzingen te vinden voor de aanwezigheid van Nefertiti.
Kritische bemerking
We kunnen natuurlijk niet met zekerheid weten wat er zich achter de muren bevindt, zolang er niet effectief naar gezocht is. Eenvoudig is dat niet. Er kan natuurlijk geen sprake van zijn om de wanden met hun prachtige beschilderingen te doorboren. Intussen zijn er wel enkele kritische kanttekeningen te maken bij al die speculaties. Dat er zich achter een graftombe een holle ruimte bevindt, is op zich niet zo ophefmakend.
Toetanchamons graf was haastwerk. Daarom zijn wellicht alleen de muren van de eigenlijke grafkamer beschilderd en niet de hele tombe. Uit sporen van bacteriën blijkt dat de verf nog niet droog was toen de ruimte werd afgesloten. Maar dat betekent nog niet dat deze ruimte een deel van een grotere graftombe vormde. Meestal wordt aangenomen dat het ging om een tombe die oorspronkelijk voor een dignitaris of lid van de koninklijke familie was bestemd, niet voor de farao zelf.
Er is in de rotsen van de Vallei der Koningen zeer veel gegraven, maar het graafwerk werd soms stopgezet als de kwaliteit van de steen onvoldoende is. Veel gangen leiden naar niets.
Als Nefertiti inderdaad de moeder van Toetanchamon was, weten we dat ze begraven lag in een andere graftombe in de Vallei der Koningen. De mummie van een vrouw, de zgn. Younger Lady, die gevonden werd in tombe KV35 werd immers door DNA-onderzoek geïdentificeerd als de moeder van Toetanchamon én als de dochter van farao Amenhotep III (tevens de vader van Echnaton). De echtelingen Echnaton en Nefertiti zouden dan broer en zus zijn geweest, maar dat gebeurde wel meer in de Egyptische koningshuizen En als Nefertiti niet de Young Lady is, dan is ze mogelijk de mummie van een vrouw die in nog een ander rotsgraf werd gevonden.
Het is trouwens allesbehalve zeker dat Nefertiti in de Vallei der Koningen is begraven. Veel egyptologen denken dat ze rust in Amarna, de hoofdstad die door haar echtgenoot Echnaton werd gesticht.
Naijver
De beweringen van Reeves kregen meteen tegenwind van de bekende Egyptische archeoloog Zahi Hawass, die jarenlang zowat de hoogste autoriteit was inzake opgravingen in Egypte. Tijdens de Arabische Lente van 2011 was hij korte tijd zelfs minister van Oudheden.
Hawass is het niet eens met de argumenten van Reeves, met wie hij eerder al in botsing was gekomen. Toen een Amerikaanse archeoloog in 2006 liet weten dat hij een nieuw rotsgraf nabij dat van Toetanchamon had opgegraven, beweerde Reeves dat hij die tombe al eerder ontdekt had door ondergrondse radarmetingen.
Hawass weerlegde toen Reeves aanspraken. Beiden zitten in elkaars vaarwater, beiden hebben boeken over Toetanchamon geschreven.
Hawass heeft de reputatie dat hij het archeologisch werk in Egypte wil domineren en andere archeologen in de schaduw zetten of zelfs tegenwerken. Zelf is hij in opspraak gekomen door de hoge honoraria die hij vraagt voor lezingen en zijn medewerking aan tv-documentaires, waarin hij in Indiana Jones-tenue verscheen. Hij werd ook beschuldigd van smokkel van oudheden. Naijver tussen befaamde egyptologen die graag in de aandacht van de media komen komt wel meer voor
Likkebaarden
Waarom dan die speculaties en media-aandacht? Het zou allemaal wel heel mooi kunnen worden als er inderdaad een onbekend graf wordt gevonden.
Iedereen heeft nog de ontdekking van het graf van Toetanchamon in het achterhoofd. Niet alleen was die vondst op zich zeer indrukwekkend, de ontdekking in 1922 was een waar media-event. De officiële opening van de graftombe door de ontdekker Howard Carter (hij was er natuurlijk al even in geweest) vond plaats in aanwezigheid van heel wat journalisten en prominenten (waaronder koningin Elisabeth van België en haar zoon, de toekomstige Leopold III).
De mogelijkheid dat we iets dergelijks opnieuw meemaken, doet iedere liefhebber van het oude Egypte likkebaarden. Het zou trouwens een goede zaak zijn voor het toerisme in Egypte, waarmee het de laatste jaren maar pover gesteld is, vanwege de terreurdreiging.
Nog werk te doen
En Nefertiti is niet alleen bekend als de vrouw van de ketterse farao Echnaton, ze is onsterfelijk geworden door het prachtige borstbeeld dat in 1905 in Amarna van haar werd gevonden. Zo prachtig, dat sommigen aan de echtheid ervan zijn gaan twijfelen. Misschien wordt er dus helemaal niets gevonden. Hoe dan ook heeft de ondergrond van het oude Egypte nog lang niet al zijn geheimen prijsgegeven. We kunnen nog verrassingen verwachten, maar niet noodzakelijk over Nefertiti.
De Egyptische beschaving omvat een tijdspanne van zowat 3000 jaar. Alleen al het Nieuwe Rijk, de periode die het hoogtepunt van de Egyptische macht vormt, duurde circa vijfhonderd jaar (16e tot 11e eeuw v. Chr.). Een onwezenlijk lange tijd, waarin ontzettend veel gebeurd is. De archeologen hebben nog veel werk te doen.
Min van Toetanchamon was mogelijk zijn oudste zus Auteur: Alexander Verstraete
di 22/12/2015 - 16:51 Alexander Verstraete
De vrouw die de Egyptische farao Toetanchamon borstvoeding heeft gegeven, was zijn oudste zus Meritaton. Dat beweren de archeoloog die haar tombe in 1996 heeft ontdekt en de Egyptische minister van Antiquiteiten Mamdouh al-Damati.
Volgende maand gooit Egypte de deuren van de zogenoemde tombe van Maya open voor het grote publiek. Die tombe is in 1996 ontdekt door de Franse archeoloog Alain Zivie in de necropolis Sakkara en is genoemd naar de vrouw die Toetanchamon borstvoeding gaf. Dat is de farao die in de 14e eeuw voor Christus over Egypte regeerde. In latere tijden is de tombe voor andere doeleinden gebruikt en danig aangepast, maar recent heeft Egypte de muren en het interieur in de oorspronkelijke staat hersteld.
Zowel Zivie als minister al-Damati woonden zondag de voorstelling van de tombe aan de pers bij. Het was bij die gelegenheid dat ze de hypothese over de ware identiteit van de min opwierpen. Zij zou niemand minder dan Meritaton zijn, de oudste zus of halfzus van de wereldberoemde farao.
Potscherf
Zivie baseert zijn conclusie onder meer op afbeeldingen van Maya en Toetanchamon op de muren van de tombe van Maya. "Ze lijken ontzettend goed op elkaar", zegt hij. "Ze hebben dezelfde kin, dezelfde ogen en dezelfde familietrekjes. De afbeeldingen tonen Maya terwijl ze op de koninklijke troon zit. Toetanchamon zit op haar schoot."
Al-Damati verwees op zijn beurt naar een potscherf die in de tombe van Maya is gevonden. Die vermeldt verschillende titels waaruit moet blijken dat ze méér was dan gewoon een min en een hogere functie bekleedde.
Achnaton
Tot slot haalden de beide heren ook inscripties op de muren van de tombe van farao Achnaton aan, de vader van zowel Meritaton als Toetanchamon. Die beelden onder meer de begrafenis af van Maketaton, de tweede dochter van Achnaton. "Daarop is een vrouw te zien die een baby de borst geeft", zei Zivie. "Die vrouw is prinses Meritaton." De afgebeelde baby zou dan de latere farao Toetanchamon zijn.
De mummie van Meritaton is nooit gevonden, maar volgens minister al-Damati bevindt die zich mogelijk in een verborgen ruimte achter de muren van tombe van Toetanchamon. Zoals bekend onderzoekt de Britse egyptoloog Nicholas Reeves die tombe momenteel op de aanwezigheid van zulke ruimtes. Mogelijk ligt ook de legendarische koningin Nefertiti in één van die ruimtes begraven.
ma 07/12/2015 - 12:08Kathleen HeylenBritse archeologen hebben ontdekt dat de rechtopstaande monolieten waaruit Stonehenge is opgetrokken, oorspronkelijk zijn uitgehouwen uit rotsen in Wales. Een en ander leidt hen tot de theorie dat er ergens een "origineel" Stonehenge moet zijn geweest, waarvan het Stonehenge dat we nu kennen, een gerecycleerde versie is. De speurtocht naar de locatie van dat "originele" Stonehenge is volop aan de gang.
Stonehenge is een van de beroemdste prehistorische monumenten ter wereld, een cirkelvormige opstelling van grote, rudimentair bewerkte rechtopstaande blauwstenen met rondom een aarden wal. Het dateert uit het Stenen Tijdperk, volgens de meest recente schattingen van rond 2.900 voor Christus.
Het ontstaan en de "functie" van Stonehenge spreken tot de verbeelding, de wildste theorieën daaromtrent doen dan ook de ronde. Een team wetenschappers van de universiteiten van onder meer Londen, Manchester, Bournemouth en Southampton voegt nu nóg een schepje toe aan het mysterie. Volgens hun bevindingen zou het monument eerst in Wales hebben gestaan, in plaats van in Engeland.
"500 jaar om stenen te verslepen, weinig waarschijnlijk"
Een beetje aardrijkskunde. Stonehenge ligt in het graafschap Wiltshire, in het zuidwesten van Engeland, op de laagvlakte van Salisbury Plain. De grens met Wales is in vogelvlucht bekeken niet zo ver. Eerder was al bekend dat de monolieten die de binnenste cirkel van Stonehenge vormen, uit de Preseli Hills in Pembrokeshire komen, een graafschap in het zuidwesten van Wales. De afstand tussen de Preseli Hills en de Salisbury Plain bedraagt ongeveer 140 mijl, omgerekend zo'n 225 kilometer.
Normaal gezien doen we niet vaak zulke fantastische ontdekkingen, maar dit is er wel een
Professor Mike Parker Pearson
Nu hebben archeologen een bijzondere reeks uitkappingen in rotsformaties ontdekt in Carn Goedog en Craig-Rhos-y-felin, in het noorden van de Preseli Hills. Die uitkappingen komen in grootte en vorm exact overeen met de andere monolieten in Stonehenge. In de buurt vonden de onderzoekers gelijkaardige uitgehouwen monolieten die niet zijn meegenomen. Ze ontdekten ook een soort laadperron vanwaar de zware gesteenten weggesleept konden worden.
De archeologen hebben met koolstofdatering achterhaald wanneer de blauwsteen uit de rotsen van Carn Goedog en Craig-Rhos-y-felin gehouwen is. De resultaten noemen ze "verbazingwekkend". "We hebben data van rond 3.400 jaar voor Christus voor Craig-Rhos-y-felin en rond 3.200 jaar voor Christus voor Carn Goedog", zegt professor en projectleider Mike Parker Pearson. "Intrigerend, want de gesteenten op Stonehenge werden pas rond 2.900 voor Christus opgericht."
"Het zou de neolithische stenensjouwers bijna 500 jaar gekost hebben om ze in Stonehenge te krijgen, maar dat lijkt in mijn ogen maar weinig waarschijnlijk. Het is meer plausibel om aan te nemen dat de stenen eerst in een plaatselijk monument werden gebruikt, niet ver van de opgravingen, dat later werd ontmanteld en naar Wiltshire versleept."
Belga
Een "origineel" en een "tweedehands" Stonehenge?
De datering zou erop kunnen wijzen dat Stonehenge ouder is dan tot nu toe wordt aangenomen, maar volgens de wetenschappers is het dus meer waarschijnlijk dat de steenkappers hun eigen monument in Wales wilden bouwen.
Ergens in de buurt van de opgravingen zou dus "het eerste Stonehenge" hebben gestaan, en het Stonehenge dat we nu zo goed kennen, is dan een "tweedehandse" versie. "Normaal gezien doen we niet vaak zulke fantastische ontdekkingen, maar dit is er wel een", zegt Mike Parker Pearson.
De archeologen zijn ook op zoek naar een mogelijke locatie voor "het eerste Stonehenge". "We voeren groot geofysisch onderzoek, proefopgravingen en analyses van luchtfoto's uit op de omgeving en we hebben al mogelijke locaties kunnen bepalen. De resultaten zijn hoopgevend, mogelijk vinden we wel iets groots in 2016", zegt professor Kate Welham.
De bevindingen van de wetenschappers worden vandaag gepubliceerd in het vakblad Antiquity. Daarnaast verschijnt ook een nieuw boek van de Council for British Archaeology, getiteld "Stonehenge: Making Sense of a Prehistoric Mystery".
Egyptoloog Nicholas Reeves is bijna zeker dat er achter de muren rond de tombe van Toetanchamon geheime kamers zijn. Dat er ook nog eens geruchten de ronde doen dat koningin Nefertiti daar zou liggen, geeft hoop op goed nieuws. En goed nieuws kan de Egyptische economie zeker gebruiken, schrijftNY Times.
Wekenlang hebben archeologen en experts de muren in de graftombe van de Egyptische farao Toetanchamon gescand met gespecialiseerde apparatuur. Ze hopen dat de wetenschap daarmee de theorie van de bekende Egyptoloog Nicholas Reeves zal bevestigen.
Reeves haalde de afgelopen jaren al meerdere argumenten aan waarom er achter de muren van de tombe geheime kamers liggen. Koningin Nefertiti, die aan de zijde van farao Achnaton heerste, zou in één van die geheime kamers haar eeuwige rustplaats hebben gevonden. De tombe van Toetanchamon is slechts een voorkamer, zei Reeves. Daarachter ligt een verborgen netwerk van graftombes die vermoedelijk allemaal toebehoren aan koningin Nefertiti.
De mooie is gekomen
Nefertiti zou één van de meest machtige koninginnen van het Egyptische rijk geweest zijn, die na de dood van farao Achnaton een tijdlang heerste over het Nieuwe Rijk. De naam Nefertiti betekent letterlijk De mooie is gekomen.
Als Nefertiti werkelijk in een geheime kamer naast Toetanchamon ligt, is dat niet enkel goed nieuws voor de theorie van Reeves, maar ook voor de Egyptische economie, aldusThe New York Times. Dit zou de perfecte timing zijn voor een baanbrekende ontdekking, schrijft de krant. Het toerisme in het land is bevroren door jarenlange politieke conflicten en de angst voor aanslagen. Zelfs de Egyptische stranden lopen leeg sinds de crash van het Russische passagiersvliegtuig boven de Sinaïwoestijn.
Volgens de egyptoloog Nicholas Reeves is het gouden doodsmasker van Toetanchamon niet voor hem gemaakt, maar voor zijn (stief)moeder, Nefertiti. Toetanchamons naam zou zijn aangebracht boven een eerdere inscriptie met Nefertitis titel. Ook andere objecten in het graf van de jong overledene bleken al tweedehands. Op dit moment wordt onderzocht of er nog een ruimte ligt achter zijn grafkamer, na eerdere ontdekkingen van Reeves.
In Egypte is een team wetenschappers begonnen met een nieuwe analyse van de tombe van farao Toetanchamon. Dat heeft de minister van Antiquiteiten Mamdouh al-Damati gezegd. De resultaten worden zaterdag in Luxor voorgesteld.
Het onderzoek vindt plaats in de tombe van farao Toetanchamon in de Vallei der Koningen in Egypte. Zoals bekend vermoedt de Britse Egyptoloog Nicholas Reeves dat zich achter de muren van de grafkamer van de Egyptische heerser verborgen ruimtes bevinden én dat de legendarische Egyptische koningin Nefertiti in één van die ruimtes ligt begraven.
Begin november had een eerste, voorlopige analyse al temperatuurverschillen op de wanden van de tombe aangetoond. Een nieuwe, verregaande analyse moet nu meer uitsluitsel bieden. Die analyse is vandaag begonnen en zal drie dagen duren, zo meldt minister al-Damati. Nog steeds gebruiken de wetenschappers enkel radarstralen en infraroodstralen zodat de eeuwenoude grafkamer niet beschadigd geraakt.
Komende zaterdag staat een persconferentie gepland in Luxor in het zuiden van het land. Dan worden de resultaten van het nieuwe onderzoek nader toegelicht.
Droogste plek op aarde, en toch liep er ooit een rivier
Foto: AFP
De Sahara, een van de droogste en onhergbergzaamste plaatsen op aarde, was niet altijd de exclusieve habitat van kamelen, dromedarissen en schorpioenen. Uit een nieuwe studie van een Frans wetenschappelijk team blijkt dat duizenden jaren geleden een immense rivier door de woestijn kronkelde. Dat staat deze week te lezen in het vakblad Nature Communications.
Een groot deel van de Sahara is dermate droog en warm dat er zo goed als geen leven in mogelijk is. Maar dat was niet altijd zo: ongeveer 10.000 jaar geleden zwierven dieren door de graslanden, gevolgd door mensen die rotstekeningen achtergelaten hebben, waarop onder meer giraffen te zien zijn. Een Japanse satelliet die in staat is door de hoge duinen van de grootste zandwoestijn ter wereld te turen, ontdekte bovendien een oude rivierbedding van ongeveer 500 kilometer lang in de dorre gebieden van het noordwesten van Afrika.
De wetenschappers kunnen niet exact zeggen wanneer de rivier nog door het gebied vloeide, maar men denkt ongeveer aan 12.000 tot 5.000 jaar geleden. In die periode viel zoveel regen in het nu zo dorre gebied, dat het ook bekendstaat als de groene Sahara. Dat zachte klimaat creëerde een groen landschap, vol leven, vol mensen, dieren en meren, zeggen experts.
10-11-2015
"Geheime kamers" in de piramides van Gizeh?
"Geheime kamers" in de piramides van Gizeh?
De piramides van Cheops (links) en Chefren (rechts)
"Geheime kamers" in de piramides van Gizeh?Auteur: Kathleen Heylen
di 10/11/2015 - 16:16 Kathleen Heylen
Zijn er écht "geheime" kamers en graftombes in de wereldberoemde piramides van Gizeh? Een team wetenschappers dat met doorgedreven scanapparatuur de constructie van de wereldberoemde monumenten probeert te doorgronden, lijkt een eerste "officiële" aanwijzing daarvoor te hebben gevonden.
Op 25 oktober ging het internationale project "Scan Pyramids" van start, waarbij de piramides in Gizeh, bij Caïro, met kosmische stralen onderzocht worden, op zoek naar aanwijzingen over hun constructie. De piramides van Cheops, Chefren en Mycerinus werden gebouwd tussen circa 2551 en 2472 voor Christus. Allerlei hypotheses en theorieën ten spijt, is het meer dan 4.500 jaar later nog altijd niet helemaal duidelijk hoe de Egyptenaren die kolossale bouwwerken opgericht hebben.
"Scan Pyramids" zet onder meer thermografische camera's in, die via infrarood licht de temperatuur van een object meten. Dat levert een infrarood "foto" op. De koudere delen worden in blauwtinten weergegeven, de warme in rode. De techniek laat toe om koude of warme zones snel op te sporen. Er zijn infraroodbeelden gemaakt van de piramides bij zonsopgang, als de zon de monumenten opwarmt, en bij zonsondergang, als de gebouwen afkoelen. En dat leverde opmerkelijke resultaten op.
"We hebben opvallende thermale anomalieën vastgesteld", zeggen de Egyptische, Franse, Canadese en Japanse wetenschappers en architecten die meewerken aan het project. Vrij vertaald: enkele van de massieve blokken kalksteen waarmee de piramides opgebouwd zijn, hebben een hogere temperatuur dan andere. Die "anomalieën" zijn er bij alle piramides, maar vooral bij de grootste, die van Cheops, zijn ze het meest uitgesproken. Drie aangrenzende blokken onderaan de oostelijke zijde van de piramide vertonen een hoge temperatuur.
AP
"Heel wat verklaringen mogelijk"
De wetenschappers hebben voorlopig geen verklaring voor de temperatuursverschillen. "Er zijn heel wat mogelijkheden, zoals lege ruimtes in de piramides en interne luchtstromingen, maar dit moet zeker verder onderzocht worden", zegt ook de Egyptische minister van Antiquiteiten Mamdouh al-Damati, die de voorstelling van de eerste onderzoeksresultaten aan de voet van de piramide van Cheops bijwoonde. Daar werd trouwens "livebeelden" van de infraroodcamera getoond.
Het voedt alleszins het mysterie rond de wereldberoemde piramides in Gizeh, waarvan al lang gezegd wordt dat er geheime kamers en graftombes moeten zijn. Of met deze ontdekking een eerste stap in de richting van bewijzen voor die theorie gezet is, zal nog moeten blijken. Dat onderzoek maakt alleszins verder deel uit van het project.
"Scan Pyramids" loopt nog tot eind 2016.
Elders in Egypte is de Britse egyptoloog Nicholas Reeves eveneens met scanapparatuur aan de slag. In het graf van farao Toetanchamon in de Vallei der Koningen gaat hij na of zich verborgen ruimtes achter de wanden van de tombe bevinden. Mogelijk ligt daar het graf verscholen van Nefertiti, de legendarische Egyptische koningin.
06-11-2015
Zo oud worden we gemiddeld
Zo oud worden we gemiddeld
Wie in het Romeinse Keizerrijk geboren werd, mocht van geluk spreken als hij ouder werd dan dertig. Maar intussen is de levensverwachting in dit deel van de wereld opgeklommen tot ongeveer 82 jaar. Met dank aan de medische vooruitgang. Tegen het einde van de eeuw zitten we wellicht aan 90 jaar. Maar dat is dan meteen ook de grens.
19 jaar. Dat was naar schatting de schamele levensverwachting van de neanderthaler. En tegen het begin van onze jaartelling was dat cijfer nauwelijks toegenomen. Over de gemiddelde leeftijd van de Romeinen heerst bijvoorbeeld veel discussie, zegt demograaf Patrick De Boosere (VUB). We moeten ons daarvoor behelpen met aantekeningen op grafstenen. Toch kunnen we ervan uitgaan dat men toen tussen de 26 en 30 jaar oud werd. Het gemiddelde werd vooral naar beneden gehaald door de grote kindersterfte. Het is dus een misvatting dat er toen geen oude mensen waren.
En ook in de middeleeuwen en in het industriële tijdperk is de levensverwachting niet spectaculair veel gestegen: in 1900 was ze in West-Europa nog altijd maar 45 jaar. Pas daarna kwam er een enorme stijging, met dank aan de medische vooruitgang die de baby- en kindersterfte sterk terugdrong. Zo kon wie vlak na de Tweede Wereldoorlog werd geboren in België of Nederland, al verwachten om 71 jaar te worden.
Sindsdien is daar beetje bij beetje nog een tiental jaar aan toegevoegd. Nochtans is de kindersterfte niet spectaculair afgenomen in die periode.
Egypte geeft toestemming voor radaronderzoek naar graftombe Nefertiti
vr 25/09/2015 - 22:19 Alexander Verstraete
Het Egyptische ministerie van Antiquiteiten heeft de Britse Egyptoloog Nicholas Reeves de toestemming gegeven het graf van farao Toetanchamon met een radar te scannen. Met het onderzoek wil Reeves nagaan of het graf van koningin Nefertiti zich achter de muren van de tombe bevindt.
Het was een spectaculaire theorie die Reeves afgelopen zomer introduceerde: achter de grafkamer van de beroemde Egyptische farao Toetanchamon in de Vallei der Koningen in Egypte bevinden ze nog meerdere, verborgen kamers. Sterker nog: één van die kamers zou wel eens de grafkamer van de al even legendarische koningin Nefertiti kunnen zijn.
Reeves kwam tot die bevindingen nadat hij 3D-foto's in hoge resolutie van de grafkamer van Toetanchamon had bestudeerd. Daarop ontdekte hij verschillende lijnen onder het plaaster op de muur die volgens hem de contouren vormen van deuren die naar andere kamers leiden.
Bovendien zou de indeling van de grafkamer van Toetanchamon meer op die van een koningin lijken dan op die van een farao. Reeves denkt daarom dat de farao na zijn plotse dood op 19-jarige leeftijd in allerijl in één van de buitenste kamers van een bestaand graf is begraven, namelijk dat van zijn stiefmoeder Nefertiti.
(foto onder: de ontdekking van de graftombe van Toetanchamon in 1922)
De Egyptische minister van Antiquiteiten Mamdouh el-Damaty is klaarblijkelijk danig onder de indruk van de theorie van Reeves want hij heeft de Egyptoloog de toestemming gegeven om de grafkamer van Toetanchamon met een radar nader te onderzoeken. Zonder de muren open te breken kan hij met het toestel nagaan of zich inderdaad verborgen kamers achter de wanden bevinden.
Volgens de woordvoerder van de minister komt Reeves aanstaande zaterdag in Egypte aan en zal hij samen met de minister naar de graftombe reizen. "We vinden het erg spannend", aldus de woordvoerder. "Mogelijk gaat het niet om de grafkamer van Nefertiti, maar om die van edelen. Als het wél die van Nefertiti is, zou dat ongelooflijk zijn."
Wie was Nefertiti?
Nefertiti was een Egyptische koningin die leefde in de veertiende eeuw voor Christus. Nu nog steeds staat ze bekend om haar legendarische schoonheid. Een beroemde buste van haar is te zien in het Egyptisch museum in Berlijn.
Nefertiti was de vrouw van Achnaton, de farao die het monotheïsme in Egypte probeerde te introduceren en de vader van Toetanchamon. Lange tijd werd gedacht dat ze zijn moeder was, maar DNA-onderzoek heeft dat uitgesloten. Hoe dan ook speelde ze een belangrijke rol tijdens de regering van Achnaton, zowel politiek als religieus.
Het is onduidelijk wat met haar gebeurde na de dood van Achnaton. Sommige onderzoekers menen dat ze een tijdlang zelf over Egypte regeerde. Ook na het aantreden van Toetanchamon zou ze nog invloedrijk zijn geweest.
Over het overlijden en de begrafenis van Nefertiti heerst nog veel onduidelijkheid. Eerder werden twee mummies aan haar toegeschreven, maar dat bleek uiteindelijk onjuist.
Eerste analyse wijst op warmteverschillen in tombe Toetanchamon
Zoektocht naar Nefertiti
Nefertiti was een legendarische Egyptische koningin die leefde in de 14e eeuw voor Christus
Ze was de vrouw van farao Achnaton en was vermoedelijk de stiefmoeder van farao Toetanchamon
De Britse Egyptoloog Nicholas Reeves is in de tombe van die laatste op zoek naar haar graf
AP
Eerste analyse wijst op warmteverschillen in tombe ToetanchamonAuteur: Alexander Verstraete
vr 06/11/2015 - Alexander Verstraete
Uit een eerste, voorlopige analyse van de graftombe van de Egyptische farao Toetanchamon blijkt dat temperatuurverschillen op de wanden voorkomen. Dat heeft de Egyptische minister van Antiquiteiten Mamdouh al-Damati gezegd.
In de Vallei der Koningen in Egypte is het langverwachte radaronderzoek in de graftombe van Toetanchamon eindelijk begonnen. Met het onderzoek wil de Britse Egyptoloog Nicholas Reeves samen met zijn team nagaan of zich verborgen ruimtes bevinden achter de wanden van de grafkamer.
Zelf is hij overtuigd dat dit het geval is. Sterker nog: hij meent dat niemand minder dan de legendarische Egyptische koningin Nefertiti in één van die verborgen kamers ligt begraven.
Een eerste analyse lijkt alvast hoopgevend. Met de hulp van infraroodstralen heeft het team de wanden van de tombe aan een thermisch onderzoek onderworpen. "Op die manier wilden we de temperaturen van de wanden in kaart brengen", ze meldt minister al-Damati.
"Deze eerste, voorlopige analyse heeft temperatuurverschillen op de noordelijke wand aan het licht gebracht", gaat hij verder. "Om deze eerste resultaten te bevestigen, moeten we verder onderzoek doen om die delen van de wand die een afwijkende temperatuur hebben met zekerheid te onderscheiden."
![Veel kans dat zich twee geheime kamers achter graf van Toetanchamon bevinden]({"default":{"load":"default","w":"51","h":"34","src":"//img-s-msn-com.akamaized.net/tenant/amp/entityid/BBqze29.img?h=339&w=512&m=6&q=60&o=f&l=f"}})
