Wie eigenaar van een kat is, heeft mogelijk een stukje Egypte in huis. Uit een studie die maandag in Nature Ecology and Evolution verschijnt, blijkt dat een groot deel van de hedendaagse huiskatten afstamt van een groep gedomesticeerde katten die rond 500 voor Christus in het land van de farao's leefde.

Vast staat dat 10.000 jaar geleden al gedomesticeerde katten in de Levant leefden, de zogenoemde vruchtbare sikkel. Van daaruit verspreidden de dieren zich over de rest van de oude wereld. Zo waren gedomesticeerde katten 6.000 jaar geleden in de Balkan terug te vinden.

Toch was het pas bij een tweede kolonisatiegolf dat katten de wereld echt veroverden. Die golf vond veel later plaats tijdens de Ptolemaïsche en Romeinse periode. Rond 300 voor Christus raakten katten toen vanuit Egypte over de rest van de wereld verspreid. Blijkbaar zijn het die katten die vandaag nog grotendeels voortleven in de hedendaagse huiskatten.

"De huiskat deed het in Egypte erg goed", zegt Wim Van Neer van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen in Brussel die samen met Claudio Ottoni van het Centrum voor Archeologische Wetenschappen van de KU Leuven aan het onderzoek meewerkte.

"Het zou kunnen dat ze daar, net als in het Oude Nabije Oosten, ter plekke is gedomesticeerd uit de lokale wilde katten. Maar het is ook mogelijk dat ze in Egypte huiskatten uit de Levant hebben geïmporteerd of dat ze zijn meegekomen als scheepskatten uit dezelfde regio. In die tijd waren katten al ingeburgerd als noodzakelijke bewoners van vrachtschepen."

Katten waren erg in de mode in het oude Egypte, al van voor de faraonische tijd. Op verschillende plaatsen werden katten begraven met hun eigenaars. Zo zijn in Hierakonpolis zes katten in een graf aangetroffen dat dateert van 3.700 voor Christus.

De katten raakten tijdens de Grieks-Romeinse tijd verder verspreid over Europa en het Euraziatisch continent, via de Romeinse kolonisatie. Er werd zelfs Egyptisch katten-DNA gevonden in een kat uit de vikinghaven van Ralswiek, in het noorden van Duitsland.

Alle vroege katten hadden een streepjespatroon, zoals hun wilde voorouder. Pas in de middeleeuwen duiken de eerste katten met een vlekkenpatroon op.

Onze huiskatten stammen met zekerheid niet af van onze eigen inheemse wilde katten (Felis silvestris silvestris). Die zijn erg schuw, laten zich niet benaderen, ook niet met voedsel, en mijden contact met mensen. Wel is er in de loop van de tijd vermenging geweest van huiskatten met de wilde kat. Tijdens de tijd van de grote ontdekkingsreizen werden de huiskatten verder meegevoerd tot in de nieuwe wereld.

http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/wetenschap/1.3005925