Pas na recent infraroodonderzoek werd duidelijk dat de donkere, vage plekken op de rechterarm van de gemummificeerde man eigenlijk oeroude tattoos zijn. Het zijn tekeningen van twee dieren: een gigantische wilde stier en een wild Noord-Afrikaans geitachtig wezen.

Tot voor kort werd aangenomen dat de abstracte groepen stippen op het lichaam van de Alpen-mummie, ook wel gekend als Ijsman, de oudste tatoeages waren. Maar door de nieuwe studie wordt duidelijk dat de 5.200 jaar oude Egyptenaar wel degelijk de eerste gevonden tatoeages heeft onder de vorm die wij kennen.

Macho stier

De grootste van de twee tekeningen stelt een oeros voor, een soort van gigantische stier die nu uitgestorven is. De dieren werden gevreesd, maar ook bewonderd en zelfs aanbeden in verschillende delen van de toenmalige wereld. Ze staan aan de oorsprong van vele legendes uit de oudheid, zo doet het verhaal van de Griekse Minotaurus misschien wel een belletje rinkelen. Maar ook het sterrenbeeld stier, de Taurus, klinkt velen erg bekend in de oren.

In de oude Egyptische religie waren er drie stierengoden die elk symbool staan voor vruchtbaarheid of oorlog. Het is dan ook waarschijnlijk dat de man deze tatoeage droeg om een beeld van kracht en mannelijkheid uit te stralen. Volgens de wetenschappers kan de mummie wel eens een typische macho geweest zijn in de oudheid.

Berberse geit

De tweede, kleinere tatoeage is een geitachtig wezen dat gelinkt wordt aan een schaap uit Barbarije. Dat was van de 16e tot 19e eeuw de benaming voor de kustgebieden van Noord-Afrika. Ook achter de tekening van dit dier zit vermoedelijk een boodschap van mannelijkheid verscholen. Gedurende een groot deel van de oudheid werden geitachtige wezens vaak geassocieerd met mannelijke seksualiteit. Zo vind je in de Griekse mythologie de ram Pam, god van het wild, en ook wel bekend om zijn erotische avonturen.

Ook in het oude Egypte werd de ram aanzien als een oerkracht gekoppeld aan voortplanting. Er waren drie schaapachtige goden die of voor vruchtbaarheid of voor schepping staan.

De tekeningen werden volgens het onderzoek zo’n 5.200 jaar geleden op het lichaam van de Egyptische man gezet. Hij leefde met andere woorden in een tijd waar het hiërogliefenschrift nog niet tot stand was gekomen. Om die reden is er nergens schriftelijk bewijs te vinden van zijn precieze beweegredenen. Latere goed gedocumenteerde Egyptische mythologieën wijzen wel in die richting.

Oudste vrouw met tatoeages

De wetenschappers van het Britse museum hebben ook een tweede Egyptenaar met tatoeages uit de oudheid ontdekt. Het gaat deze keer om een vrouw met meer abstracte ontwerpen: een reeks kleine S-vormige tekeningen op haar rechterschouders en een gebogen lijn aan het uiteinde van haar rechterarm. Dat motief symboliseerde vaak de staf van een kantoor en zou kunnen duiden op een teken van autoriteit. Bewezen is dat natuurlijk niet. Wel is ze de oudste vrouw ter wereld die tot nu toe is ontdekt met tatoeages op de huid.

Zowel de man als de vrouw waren bij vondst al van nature gemummificeerd als gevolg van de extreem droge klimatologische omstandigheden.

Verder onderzoek

Er zijn nog minstens 14 heel oude, natuurlijk gemummificeerde personen uit het oude Egypte verspreid in musea in Egypte, Canda en Italië. Naar alle waarschijnlijkheid zullen ook zij nu opnieuw onderzocht worden met de infraroodapparatuur. Wie weet worden dan nog meer tatoeages ontdekt en kan er een link gelegd worden.

https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20180301_03384035