De groentenmarkt is weer twee nieuwe groenten én een nieuwe fruitsoort rijker: broccolini, tangelo en toma bella. Bij het kweken van deze groenten wordt ook speciaal gelet op hun toegevoegde waarde: hun vitamine- en mineralengehalte wordt dus goed in het oog gehouden. En minstens even belangrijk: ze vormen variatie in het groente- en fruitpatroon.
Broccolini is een koolsoort, en zoals de naam doet vermoeden een combinatie van gewone en Chinese broccoli. Het frivool genaamde 'broccolini' zou zoeter smaken dan gewone. In deze groente vind je vitamines A & C, foliumzuur en ijzer.
De 'tangelo' wordt al jaren verkocht. De combinatie van een clementine ('tangerine') en een grapefruit (ook al een combinatie, van pompelmoes en sinaasappel) kan herkend worden aan zijn feloranje kleur en het uitstekend stulpje ter hoogte van het kroontje. Net als alle citrusvruchten bevatten ze veel vitamine C en vezels.
Tot slot is er nog de 'Toma Bella', ook wel de toma pepper genomed, een soort 'paprikomaat'. Deze groente smaakt mild, met de krokante textuur van een paprika. Ook de Toma Bella is een bron van vitamine A en C en lycopene. (edp)
Ingrediënten 600 g spiering zonder been, arachideolie, 1 bot jonge wortelen, 1 bot witte asperges, 100 g peultjes 1 jonge bloemkool 1 dl groentebouillon, 1 pakje lente-ui, 1 bot koriander, 1 citroen, 100 g pecannoten.
voor de marinade: een duimdik stuk gember, 1 teentje knoflook, een takje vers bonenkruid, sesamolie, een scheutje sojasaus, peper.
Bereiding Snijd het varkensvlees in kleine stukjes. Schil de gember en pel de look. Snijd beide zeer fijn. Doe de look en de gember bij het vlees met het gesneden bonenkruid, enkele druppels sesamolie, een scheutje sojasaus en peper. Meng goed door en laat een half uurtje rusten.
Schil intussen de wortelen en de asperges en snijd alle groenten in kleine stukjes. Verhit de wok en doe er een scheutje olie in. Schroei het vlees dicht en haal het terug uit de wok. Voeg wat verse olie toe en roerbak de wortelen, de bloemkool en de asperges enkele minuten. Blus met de groentenbouillon en voeg de peultjes toe. Bak verder tot het vocht is verdampt.
Doe er het varkensvlees terug bij om door te warmen. Werk de wokschotel af met de gesneden lente-ui en koriander, de noten en de geraspte schil van de citroen. Recept : Geert Van Der Bruggen
Net zoals dieren al heel wat schrijvers tot verhalen hebben aangezet, heeft de natuur ook al veel schilders en andere kunstenaars geprikkeld.
De natuur is een echte inspiratiebron voor kunstwerken, Veel schilders gingen in een bos zitten schilderen, of ze zaten lang naar een ondergaande zon te turen, terwijl ze probeerden om de diepe, oranjerode kleuren met verf op het doek na te bootsen, sommigen deden het met lange verfstrepen, anderen met kleine puntjes.
Velen probeerden vooral een impressie van de natuur weer te geven, Veel meer dan een natuurgetrouwe weergave, Zo ontstond het impres-sionisme: niet zozeer de werkelijkheid interesseerde de schilders, wel de emotie, de indruk, de impressie die de werkelijkheid op hen maakte, en die probeerden ze met speciale verftechnieken dan weer te geven. Het zijn vaak heel poëtische schilderijen die je even onder de indruk laten zijn.
Fotografen proberen de natuur doorgaans op een andere manier te 'vangen'. Door een plant, een dier, een landschap vanuit een bepaalde hoek vast te leggen. Of in een bepaald licht. Meestal heel natuurgetrouw, toch kun je met een camera ook wel schilderen.
Zoals de foto hiernaast laat zien. Het is echt wel een foto. Het beeld is achteraf niet met een computer of zo bewerkt. Het kwam zo uit de camera. Het werd wel op een speciale, meer geschilderde manier genomen. Het is een indruk, een impressie van een dreefje in een bos.
Zoektocht met de krant naar het gezelligste cafeetje, ( 10) laatste cafeetje- menselijke warmte in 't Oud Gemeentehuis.
Op 25 februari mocht Lieve Sneyaert 70 kaarsjes uitblazen, maar dat is de goedlachse cafébazin niet aan te zien, Al 42 jaar staat ze achter de toog van 't Oud Gemeentehuis en ze doet dat nog altijd met evenveel goesting, "Ik ga door tot ik er bij val, tot mijn ''laatste dag", lacht Lieve. Het interieur van het café, ooit inderdaad nog het gemeentehuis van Schore (nu bij Middelkerke), stamt uit de goede oude tijd: met de typische kleine houten tafeltjes en bijpassende stoelen, Wie wat verlichting zoekt, moet hier nog naar de koer. " Het enige echte moderne detail zijn de afgeprinte foto's aan de muur, beelden van Lieves groots verjaardagsfeest.
Lieve zelf staat achter de toog, waar geen tapkraan te bespeuren is, "Ik heb nooit een tap gehad en ik hoef er ook geen .. , Ik bewaar de biertjes op ideale temperatuur in mijn koelkast. En wat is er leuker dan een pintje zelf uitschenken , lacht Lieve, "En mijn brouwers ook al 42 jaar dezelfde, leveren goede marchandise".
Geen muziek Er speelt hier trouwens ook geen muziek. In de jaren 60 hadden we een juke-box, maar die heb ik na enkele maanden buitengegooid. Dat ding speelde de hele dag dezelfde liedjes voor een stuk van 5 frank... En zonder muziek kan je tenminste nog een deftig gesprek voeren." Lieve maakt er een erezaak van om met elke klant een babbeltje te slaan en werkelijk iedereen voelt zich thuis in 't Oud Gemeentehuis : jong en oud, land-bouwers en schepenen, en alles daartussenin.
Onze klanten maken de sfeer. Het ontbreken van muziek belet de klanten niet om te zingen, en dansen doen ze ook als het nodig is zelfs op de tafels. Alles mag hier, zolang het maar niet uit de hand loopt, benadrukt Lieve. Met echtgenoot André Dreeten Keirsebilck in de buurt worden opflakkerende ruzies vlug gedoofd. "Als er problemen waren, dan stak Dré zijn kop binnen in 't café en dat was genoeg om de rust weer te krijgen", lacht Lieve. "Maar Lieve is de baas in 't café, zoals ik vroeger de baas op 't land was. Ik heb hier in het café niets te zeggen", besluit André al 'lachend ... Waar kan je 't Oud Gemeentehuis vinden? Schorestraat 19, Schore Uitbater: Godelieve 'Lieve' Sneyaert. Soort café: volkscafé. Opmerkelijk: interieur uit de tijd van toen. Specialiteit: Kasteelbier hier te verkrijgen voor 2 euro. Eten: geen. Prijs van een pintje : 1,20 euro. Openingsuren: vrijdag en zaterdag vanaf ' s namiddags, op zondag de hele ,dag.
Algemeen Poperinge ligt in het heuvelachtige zuiden van West-Vlaanderen. De stad is met Ieper verbonden door de N38 die verder doorloopt naar de Franse grens. Op het platteland rond Poperinge wordt tachtig procent van de jaarlijkse hopproductie gerealiseerd. Poperinge draagt dan ook niet voor niets de titel van 'hoofdstad van het hoppeland'.
De talrijke historische monumenten, waaronder drie imposante kerken en de schilderachtige deelgemeenten, maken van Poperinge een interessante toeristische stad en een goed vertrekpunt voor de verkenning van de grensstreek.
Geschiedenis Poperinge duikt in de vijfde eeuw in de geschiedenis op als een Frankische nederzetting. Vanaf de 7de eeuw behoorde de landbouwexploitatie in het gebied van de huidige stad toe aan de abdij van Sint-Omaars in het noorden van Frankrijk. Poperinge ontwikkelde zich in de Middeleeuwen tot een voorspoedige lakenstad, met een omzet die de naburige Ieperlingen jaloers maakte.
Uit de bloeiperiode van de 13de en 14de eeuw dateren de gotische Sint-Janskerk en de Onze-Lieve-Vrouwekerk, een eeuw later wordt de Sint-Bertinuskerk herbouwd. Ondanks talrijke belegeringen en verwoestingen slaagde Poperinge erin haar economie te heroriënteren naar de hopteelt. De Eerste Wereldoorlog, die in het nabije Ieper een totale verwoesting aanrichtte, trof Poperinge in geringere mate.
Het Talbot House, dat dienst deed als ontmoetingsplaats voor Britse frontsoldaten, werd bewaard zoals het in 1917 was. Enkele andere bezienswaardigheden in Poperinge zijn het Hopmuseum, het weeuwhof op het Sint-Annaplein en het militaire kerkhof van Lyssenthoek.
Zachtjes door het sop, de zeilsport is democratischer geworden en de wind komt steeds beter te zitten. kortom steeds meer Belgen hijsen de zeilen. Een overzicht voor beginners.
Enkele bewijzen van de positieve trend zijn het succes van de jaarlijkse Belgian Boat Show in Gent en het toenemend aantal 'plezierboten' waar-door het almaar drukker wordt voor een plaatsje in de Belgische marina's. Da's dan weer de keerzijde van de medaille.
Ook de afmetingen van de boten evolueerden de voorbije,tien jaar: je kan nu meer ruimte en comfort krijgen voor minder geld. Wat (nog) niet betekent dat de zeilsport is weggelegd voor jan-en-alleman maar via clubs, stages en andere formules wordt het kostenplaatje wel een stuk minder.
Skipper of matroos? Je moet kiezen. Een boot besturen met alle zeilen en stromingen is geen kinderspel en vergt ervaring en nog eens ervaring (zonder het te hebben over de nodige brevetten). Je bent gewaarschuwd: geen sprake dus dat je je vrienden meeneemt voor een tochtje op volle zee met een boot waar je nog maar nauwelijks hebt gevaren.
Elk ongeval kan rampzalige gevolgen hebben. Heb je twijfels gaan dan maar beter mee als matroos en droom nog maar wat verder van jezelf als skipper. Je kan natuurlijk ook een boot met bemanning huren maar als je echt als matroos en voor geen geld de wereld wil zien dan raden we je aan de bemannings-beurzen te bekijken op de websites van de zeilclubs.
Het is de plek waar booteigenaars op zoek gaan naar bemanningen voor al dan niet langere tochten op onze Noordzee en de wereldzeeën. Als je ervaring genoeg hebt om het roer zelf in handen te nemen, hou dan toch maar rekening met deze oude zeemanswijsheid: "Als de meeuwen voet aan wal zetten, moet je rechtsomkeer maken".
Zachtjes door het sop Velen zullen wellicht verbaasd zijn als ze nu lezen dat er in ons land voldoende plassen zijn om te zeilen en marina's van waaruit men via de binnen-waters naar de Kust kan varen. Een leuk idee om in het zog van de aken langs de kanalen te varen. Zo zijn er bijvoorbeeld de Zeeschelde, het Centrum- en het Albertkanaal om vanuit Antwerpen Charleroi, Luik of Brussel de kust te bereiken. Onze meren en plassen zijn dan weer ideaal voor het aanleren en bijscholen ver van golven en druk verkeer.
In Henegouwen zijn er bv de bekende lacs de l'Eau d'Heure en de haven van Péronnes, nabij Doornik, met haar ruime wateroppervlakten en infrastructuur, of de Maas in Namen, Luik of Maaseik. Een lidmaatschap van een lokale zeil- of watersportclub maakt alles wat makkelijker, zeker wat de contacten betreft met andere "zoet- en zoutwatermatrozen". Jambers en Naessens zeilzigeuners.
17-18 mei Abdijsite Herkenrode-Hasselt. Na een geslaagde eerste editie van Kruiden en Tuinen, kon een vervolg niet uitblijven. Op 17 en 18 mei heeft de tweede editie plaats op de abdijsite Herkenrode.
Een maand later dan de vorige editie om de simpele reden dat de kruiden zich dan pas echt van hun geurigste en kleurigste kant laten zien. Bovendien is de kruidentuin op een jaar tijd nog meer uit de kluiten gewassen. Ook de restauratiewerken aan de abdij zelf zijn ondertussen in een ver gevorderd stadium gekomen. Een uitdaging om ook het beursgedeelte uit te breiden en er een echt tuinevent voor tuingenieters van te maken. De kruiden Een dagje Kruiden en Tuinen begint met een boeiende wandeling door het hedendaagse kruidenpark, op smaak gebracht met de verhalen, tips en weetjes van vooraanstaande kruidenexperts als Ivo Pauwels en Gabriëlla Nauwelaerts. Je wordt er ingewijd in intrigerende verhalen en ver-neemt hoe kruiden worden en werden gebruikt door mensen van alle tijden en culturen tot nu.
De tuinen In de entourage van de abdij wordt een gezellig shoppingpark opgezet rond het thema'Tuinen' en kruiden in het algemeen. Deze tuinbeurs heeft gedeeltelijk plaats in de prachtig gerestaureerde tiendenschuur vlakbij de kruidentuin. Het openluchtgedeelte wordt stijlvol geïntegreerd in het decor van de abdij.
Exposanten uit de groensector presenteren er producten en diensten die het buitenleven aangenamer maken. Het aanbod gaat van planten voor sier- en moestuin tot buitenmeubilair, water en weiiness, tuininrichting en decoratie, tuingereedschappen en -producten ... Maar ook delicatessen, zomerse drankjes en hapjes horen erbij. Om straks optimaal van je zomertuin te genieten.
Volop genieten van een heerlijk dagje uit, inclusief hapjes en drankjes, kan straks op Kruiden en Tuinen in Herkenrode!
Ingrediënten 30 gewassen krieltjes, 1 eierdooier, 1 theelepel mosterd, 300 ml olijfolie, 1 teentje look, geperst 0,5 theelepel draadjes saffraan, sap van een halve citroen, plantaardige olie, peper en zout
Bereiding Kook de aardappelen 2 à 3 minuten in een bodempje water in de microgolfoven (+/- 6 minuten op 600W). Verhit 1 cm plantaardige olie in de wok en bak de aardappeltjes gedurende 1 minuut (eventueel in meerdere porties).
Voor de aïoli: Meng de eierdooier met de mosterd en een beetje zout. Klop het mengsel heel langzaam in olijfolie op. Voeg het citroensap toe. Breng op smaak met peper, zout en de geperste look.
Verzacht de saffraandraadjes in 2 eetlepels heet water en druk de draadjes met een lepel in het water uit om smaak te geven en te kleuren. Laat het saffraanwater 5 minuten staan en meng dan door de aïoli. Overgiet de aardappeltjes met de aïoli en serveer heet. Tip: Een onverwacht maar o zo heerlijk smakenpalet. Dit bijgerecht is heerlijk bij een dichtgeschroeid stukje lam - of als aperitiefhapje.
Nederlanders drinken het op koninginnedag, maar ook in Vlaanderen werd de likeur gedronken.
Oorspronkelijk ontstonden de bitters uit pure noodzaak. In Nederland werden bitters ook wel scheepsdranken genoemd. Scheepsartsen vermengden de bittere drank met jenever en suiker.
Niet alleen werd hiermee scheurbuik voorkomen, bitters dienden ook om het vaak niet te drinken water te ontsmetten en ze maakten uiteraard het leven aan boord een stuk amusanter.
Maar was dit drankje wel zo bitter? En welke zijn de ingrediënten? Oranjebitter is een sterke drank die rond 1910 bedacht is door Hartog Noord.
De basis is beeren-burger, een kruidige sterke drank met onder andere gentiaan, jeneverbes, laurierbes en zoethout gemaakt van door houtskool gefilterde brandewijn.
Hieraan worden sinaasappelschillen toegevoegd en moutjenever. Na een paar maanden in de fles is de drank klaar. Gezondheid, (santé).
Ook altijd gedroomd van Mongolië? Je kan alvast gaan oefenen in de Mongoolse gers (''yurt'' in het Russisch) aan de rand van het Otterlose bos bij Gelderland in Nederland.
Otterlo Actief heeft vier originele Mongoolse gers (typische grote, ronde familietenten van vilt, die zijn opgesteld rond een houten binnengeraamte) op een beschut terrein naast het bos van Otterlo. Omdat de nomadententen geïsoleerd zijn met schapenvilt, zijn ze geschikt voor alle weersomstandigheden.
Tipi Het authentieke Mongoolse interieur omvat een houtkachel. Er is stroom noch water in de tent, maar dat vind je wel vijftig meter verder. In een grote tipi (Aùmerikaanse indianentent) staat alles klaar om uw eigen potje te koken.
Leuk voor kinderen De arrangementen zijn all in: ontbijt en andere maaltijden, gebruik van de buitensauna, het sanitaire gebouw en een vuurplaats. Je kan met het gezin of groepen tot 35 man de gers huren. Een gezin van vier betaalt 75 euro per nacht voor het slapen in een ger en het koken in de tipi. Voor 6 euro per dag huurt je er een mountainbike, en het terrein beschikt over talrijke speeltoestellen en een zwembadje voor de kinderen. De avonden breng je dicht bij elkaar door aan het kampvuur.
"Het ruikt hier naarkruiden"Welke soort dragon plant ik het best in mijn tuintje? Er zijn verschillende soorten dragon. Er is de Russische en de Franse soort.
De Franse dragon smaakt het lekkerst, maar kan niet tegen de koude. Hij heeft dus een winterjas nodig. En dat is nog niet alles. De Franse dragon wil graag om de drie jaar veranderen van standplaats. Je scheurt hem dan best. Op die manier voorkom je verzwakking van de plant.
De Russische dragon kan tegen een stootje en voelt zich in alle klimaten thuis. De Rus blijft bovendien graag op dezelfde plaats staan. Hij verbetert zelfs van smaak als je hem met rust laat. Was dat maar met meer dingen zo...
Dragon zet je best op een zonnige, beschutte plaats op een rijk, licht en droog bedje. Hij houdt niet van zware of natte grond. Wat kan ik met dragon in de keuken uitspoken?
Dit keukenkruid is familie van alsem (artemisia absinthium), bijvoet (artemisia vulgaris) en citroenkruid (artemisia abrotanum). In 1536 schreef J. de la Ruelle: "Inter acetaria olera, gratissimam" (=Dragon is één van de meest dankbare kruiden in de sla). Geen wonder dat dragon in Frankrijk tot de 'aristocraat van de kruiden' gebombardeerd is. Die titel doet hij ook eer aan, want dragon kan helemaal in zijn eentje een gerecht op smaak brengen.
Dragon gebruik je altijd vers, anders verliest hij veel van zijn aroma. Vooral wie zoutloos moet eten zal de bitterzoete smaak van dragon weten te appreciëren. In eiergerechten, sauzen, kruiden-boters en kruiden-tuiltjes is hij helemaal op zijn plaats. Je kan de blaadjes invriezen, drogen of op olie zetten.
Als je ze droogt, doe dat dan snel op 27 graden en bewaar ze in een bruine papieren zak. Als je ze op olie zet, gebruik dan liefst een lichte olie zoals safloer-, zonnebloem-, of druivenpittenolie. Koudgeperste olijfolie zou de dragonsmaak helemaal overheersen.
Tip: Wees een beetje zuinig met dragon in je gerechten. Dragon overheerst nogal vlug de andere smaken.
Dragon hoort samen met o.a. tijm, rozemarijn en peterselie zeker thuis in je verzameling fine herbs.
Je mayonaise smaakt eens zo goed als je er wat dragon bij doet.
Zelfs in ijsblokjes staat dragon beeldig. Zon blokje in je drank geeft een pittig smaakje. (DH kruiden)
Mensen die 's morgens het ontbijt overslaan hebben 4,5 keer meer kans op zwaarlijvigheid, dat meldt De Huisarts.
Obesitas Voor mensen die 4 keer per week geen ontbijt nuttigen, is het risico 2 keer zo hoog. In de Verenigde Staten slaat 20 tot 30% van de mensen systematisch het ontbijt over. Dat kan een verklaring zijn voor de obesitas waar een groot deel van de bevoling mee kampt.
Omgekeerd verband Waarom een ontbijt zo belangrijk is voor het gewicht is nog niet bekend. Mensen die 4 keer per dag eten, hebben minder kans hebben om bij te komen. Dat geeft aan dat er een omgekeerd verband bestaat tussen het aantal maaltijden per dag en de kans op overgewicht.
Spek en eieren Een stevig ontbijt moet ongeveer 20% van de dagelijkse energiebehoeften dekken. De traditionele spek en eieren, blijken echter even schadelijk te zijn voor gewichtscontrole als niet ontbijten. Een ontbijt samengesteld uit brood en granen is de enige gezonde mogelijkheid.
Restaurant Ook op restaurant ontbijten, blijkt ongezond te zijn. Mensen worden dan snel in de verleiding gebracht om calorierijke dingen te eten. Bovendien dienen de restaurants veel te grote porties op. (belga/ep)
Pinguïn Pierre moet zich niet langer schamen voor zijn bloot achterwerk. Biologen van de California Academy of Sciences hebben immers een zwempak gemaakt voor de arme stakker. Dat meldt NBC.
Beschaamd Pierre, een Afrikaanse pinguïn van 25 jaar, was de jongste tijd zwaar kaal aan het worden. Gevolg was, dat het dier het constant koud had en niet meer in de waterbak van het biologisch centrum in San Francisco durfde te springen. Bovendien leek het ook alsof Pierre erg beschaamd was over z'n blote kontje.
Rillingen "Hij stond constant te rillen", zegt biologe Pam Schaller die zich over het dier ontfermde. Een lamp bleek niet afdoende om de pinguïn warm te houden. "Waarom dan geen wetsuit laten maken?", dacht Schaller.
Zorgeloze oude dag Een uitdaging die het personeel van het gespecialiseerde bedrijf Oceanic Worldwide met beide handen aangreep. "We stelden alles in het werk om Pierre te helpen", zegt marketingman Teo Tertel van Oceanic Worldwide. "Deze pinguïnsoort wordt gemiddeld 20 jaar oud en Pierre is al 25. We hebben er voor gezorgd dat hij een zorgeloze oude dag kan slijten".
Aanvaard Na talrijke pasbeurten heeft Pierre nu zijn zwempak dat op z'n rug dichtgemaakt wordt met Velcro. Z'n vinnen passen netjes in twee uitsnijdingen. De vrees bestond dat het dier zou verstoten worden door z'n soortgenoten omwille van z'n vreemde 'look', maar dat blijkt niet het geval te zijn.
Pierre draagt z'n pak nu zes weken en sindsdien is hij aardig bijgekomen. Ook verliest hij geen veren meer en duikt hij weer vrolijk in de watertank. (eb)
Veel planten hebben iets met geuren. Ze produceren geurstoffen om verschillende redenen. Vaak zijn het SOS-signalen. Via de geuren roepen ze om hulp...
Uitgeklaard.
Je zou het misschien niet meteen zeggen, maar ook planten nemen elke dag beslissingen. En die hebben allemaal te maken met hun voortbestaan. Als planten lekker ruiken, doen ze dat niet om ons een plezier te doen. Nee, eigenlijk zijn planten heel egoïstisch. Ze geven lekkere geuren af om insekten te lokken, en die zijn nodig om het stuifmeel van de meeldraden tot op de stamper te brengen. En geloof het of niet: veel planten houden op met hun geurproductie als de bestuiving klaar is.
Veel minder bekend zijn de SOS-geuren. Dat zijn geurstoffen die planten maar af en toe maken, als ze worden bedreigd. Als de tabakspijlstaartvlinder aan de tabaksplant gaat knagen, dan produceert de plant snel een speciale geurstof die de vijanden van de vlinder aantrekt. Zo "hoopt" de plant snel van die vlinder verlost te worden. Met die speciale geurstoffen roept de plant dus haar lijfwachten te hulp: sluipwespen of roofwantsen. En ze past de geur aan aan haar belager. De SOS-geur die de plant maakt als een rusp van haar bladeren eet, zal anders zijn dan de geur als ze wordt aangevallen door bladluizen. Omdat ze andere lijfwachten nodig heeft.
Wetenschappers denken ook dat planten elkaars geur kunnen ruiken. Als een plant een SOS-geur uitzendt omdat ze wordt aangevallen , ruiken de buurplanten dat en gaan al op voorhand dezelfde SOS-geur maken. Ook al worden ze zelf nog niet aangevallen. Ze roepen hun lijfwachten dus op voorhand al op. Dat idee zou interessant kunnen zijn om planten tegen insecten te beschermen zonder giftige sproeistoffen. Men zou de SOS-geuren kunnen namaken en op voorhand rond de planten verspreiden.
Pijn in de schouder, vocht in de knie, stramme vingergewrichtjes, een rug die niet meer meewil...Vroeg of laat krijgt iedereen wel te maken met één of andere vorm van reuma. Die term is immers de verzamelnaam van alle aandoeningen die gewrichten, botte, spieren of pezen aantasten en die niet door een val of ander incident worden veroorzaakt. En dat zijn er heel wat!
Alle reumatische ziektes op een rijtje zetten, is onbegonnen werk. Het zijn er meer dan honderd. Sommige vormen zijn makkelijk te verhelpen. Andere zijn hardnekkig en moeilijk of zelfs niet te genezen. Bepaalde reuma-aandoeningen komen vooral bij ouderen voor. Andere vormen kunnen op elke leeftijd toeslaan, ook bij kinderen. Reuma is dus helemaal geen ouderdomsziekte!
Artritis of artrose ?
In de groep van reuma-ziekten die vooral de ge-wrichten aantasten, maken artsen vooral een onderscheid tussen artrose (slijtagereuma en artritis (ontstekingsreuma). Artrose heeft te maken met slijtage van het gewrichtskraakbeen waardoor het onderliggende bot meer druk te verwerken krijgt en bewegen pijnlijk wordt. Slijtagereuma komt meer voor op oudere leeftijd en treft vooral de ge-wrichten van de hals- of lenden-wervel-kolom, heup en knie en de hand-gewricht jes.
Artritis kan op iedere leeftijd toeslaan. Schoolvoorbeeld van. een chronische gewrichtsontsteking is reumatoïde artritis. Vaak treedt de ontsteking eerst op ter hoogte van de kleine vinger-en teengewrichtjes die stram en pijnlijk aanvoelen en een zwelling vertonen. Als de ontsteking blijft voortduren kan dat leiden tot aantasting van het kraakbeen en het onder-liggend bot. Ook jicht is een vorm van artritis. Jicht wordt veroorzaakt door een te hoge urinezuurconcentratie in het bloed. Wanneer urinezuur-kristallen neerslaan in de gewrichten geeft dat aanleiding tot een pijnlijke jichtopstoot.
Een derde regelmatig voorkomende vorm van artritis is de ziekte van Bechterew die behoort tot de groep van de spondylartropathieën. Bij deze aandoeningen concentreert de ontsteking zich vooral in de gewrichten en pees-aanhechtingen van de ruggengraat. Broze botten Een veel voorkomende reumatische aandoening die niet de gewrichten maar het bot aantast is osteoporose of bot-ontkaIking. Vooral vrouwen lopen een risico, in het bijzonder na de menopauze. Het wegvallen van vrouwelijke hormonen leidt immers- tot een versneld verlies aan botmassa. Osteoporose op zich is niet pijrilijk maar houdt wel een belangrijk risico in voor botbreuken, vooral ter hoogte van heup, pols en ruggenwervels, met alle gevolgen vandien.
Spieren. weke delen en andere Ook de spieren maken deel uit van het bewegingsstelsel. Polyrnyalgie is de meest frequente vorm van reumatische spierziekten. Ze komt vooral voor bij bejaarden. Weke-delenreuma vormt nog een aparte groep van reuma-aandoeningen. Typisch is de ontsteking van weke-delenstructuren die nauw aanleunen bij de gewrichten, wals de pezen of slijmbeurzen. Tendinitis, bursitis, carpale-tunnelsyndroom maar ook rugpijn,
IIschias en fibromyalgia horen in dit rijtje thuis. Gewrichtsontsteking kan tot slot gepaard gaan met ontstekingsverschijnselen van meerdere weefsels en organen. Hier zitten we in het domein van de klassieke reumatische bindweefselziekten. De meest voorkomende vormen zijn lupus, en sclerodermie.
