De wespxml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

De voorbije zomer was er eentje die er mocht zijn. Heerlijk droog. Een lucht , blauw als in de Provence en vooral een temperatuur die ons echt opkikkerde.

Zo een zomer noodt tot terrasjes, zalig niets doen, een BBQ en een lekker glaasje wijn .

Maar … men is pas en goed aan al dat heerlijks begonnen of  ZZZZZZ… In duikvlucht wordt de aanval op al het lekkers dat op tafel staat aangevat.

Ze zijn er: de wespen. ’t Is alsof ze het ruiken en ergens in een hoekje van tuin of terras hun moment afwachten. De strijd tussen hen en de mens begint. Verjagen, wegwaaien, slaan … Hoe meer men het doet hoe meer er komen en hoe agressiever ze zijn.

Het kan de gewone wesp of de Duitse wesp zijn. De gewone wesp heeft op het kopschild een ankervormig zwart vlekje. De Duitse heeft 3 zwarte vlekjes op het gezichtsschild. Beide hebben een spits lichaam dat geel en zwart geringd is.  Ze worden ongeveer 22 mm lang.

Wie ze observeert stelt vast dat ze geen zuigslurf hebben zoals de bijen maar wel kaken die alles vermalen.

In het voorjaar en de voorzomer hebben we weinig last van deze insecten. Ze jagen dan op bladluizen en rupsen waarmee ze hun larven voeden. De wespen voeden zich op hun beurt met het zoete speeksel dat de larven produceren.

De koningin stopt bij het eind van de zomer met eierleggen. Het gevolg is dat er geen larven meer zijn die zoet speeksel voortbrengen. Gevolg: de wesp gaat op zoek naar zoet en vindt het dan bij ons: onze drank, fruit, confituur, limonade, ijs … Dan begint de strijdt tussen hen en ons.

Zij bouwen hun nest meestal ondergronds. Het nest, in dit geval de raten, wordt opgebouwd uit geknaagd hout. Vandaar dat die nesten de indruk geven van uit papier opgebouwd te zijn. In de raten komt geen honing: zij verzamelen die niet.  Maar in elke raat legt de koningin een eitje waaruit dan een werkster of een mannetje (dar) komt. In de herfst sterven de werksters en de mannetjes en zoeken de bevruchte nieuwe  koninginnen een schuilplaats om te overwinteren.

Een wespenkolonie telt ongeveer 5000 individuen terwijl er in een bijenkorf tot 50000 kunnen samenhokken.

Dat de wesp geen vriendje is heeft ze aan zichzelf te danken. Ze kan agressief zijn en bezit als verdedigingsmiddel een vlijmscherpe angel waarmee ze tot 10x toe kan steken  zonder er hinder van te vinden. Steekt de bij (die bijlange niet zo agressief is) dat moet ze sterven. Haar angel heeft twee weerhaakjes die in de huid blijven zitten en daardoor worden en angel en gifklier uit het lichaam gerukt met de dood tot gevolg.

De wespen gebruiken die angel in de eerste plaats om prooidieren, insecten, te doden. Maar daarnaast ook als verdedigingswapen tegen vogels, hagedissen en mensen.

In feite is de wesp een nuttig diertje omwille van zijn inzet om schadelijke insecten te verdelgen. Maar zo ervaren wij dit diertje niet: het is een ferme lastpost.

                  Uitzicht nest                                Nest

WAT DOEN?

Terroristen van de slaapkamer. Plaaggeesten van een picknick. Bijen en wespen, zij kunnen voor onaangename momenten zorgen.
Bijen of wespen steken meestal uit zelfverdediging, een enkele keer om zich te voeden met menselijk bloed. Tijdens de steek brengen ze een giftige stof in de huid. Afhankelijk van iemands gevoeligheid en het aantal steken (dat de hoeveelheid gif bepaalt) vindt een reactie plaats. Bij kinderen is deze vaak iets heftiger dan bij volwassenen. Meestal ontstaat slechts een plaatselijke reactie in de vorm van een rode, jeukende, soms pijnlijke bult, die na enkele uren of dagen weer verdwijnt. Soms echter veroorzaakt het gif een forse reactie in de directe omgeving. Dan ontstaat een uitgebreide rode zwelling die warm aanvoelt en pijnlijk is. Dan is binnen enkele uren alles rond de steekplaats rood, gezwollen en pijnlijk. En het duurt meestal meerdere dagen voordat die klachten verdwenen zijn. Uitermate vervelend maar gelukkig ongevaarlijk.

Alleen als u overgevoelig (allergisch) bent voor bijengif of indien u door zeer veel insecten tegelijk bent gestoken kan uw gezondheid in gevaar komen. Dan blijft de reactie op het gif niet beperkt tot de steekplaats zelf of de directe omgeving maar het hele lichaam reageert. Een dergelijk allergische reactie kan zich uiten in:

• een algemene huidreactie waarbij de huid op vele plaatsen rood wordt, hevig jeukt en zwelt.
• een reactie van de luchtwegen: hierdoor ontstaat een piepende ademhaling.
• een reactie van de darmen met braken en hevige diarree.
• In het ergste geval kan de bloeddruk sterk dalen en een verminderd bewustzijn optreden.

Dit gebeurt meestal binnen 20 minuten na de steek.

Wat kunt u zelf doen?

Een achtergebleven angel kunt u met uw nagel eruit schrapen of met een kleine pincet verwijderen. Als het gifzakje er nog aan zit knijp er dan niet in anders komt er nog meer gif in de huid. Het nut van uitzuigen is nooit aangetoond.

Tegen jeuk helpt koelen met ijs op de gestoken plaats (ijs niet direct op de huid maar bijv. gewikkeld in een doekje). Ook mentholpoeder kan de jeuk verlichten. Als de reactie in een arm of been zeer uitgebreid is kunt u het best de arm of het been enige tijd hoog leggen en koelen.

Wanneer moet u direct naar de dokter?

• Bij een steek in de mond, de tong of de keel
• Als u weet dat u allergisch bent voor bijen of als u de vorige keer een forse reactie hebt gehad op een bijensteek.
• Als zeer kort na een steek algemene verschijnselen optreden (overal rode gezwollen plekken, benauwdheid, diarree, flauwvallen).

Enkele tips om een ontmoeting met deze vliegende terroristen te voorkomen.

• Dek zoete etenswaren af.
• Eet niet op een plek waar bijen of wespen graag zijn, zoals in de buurt van bloemen of voedselafval.
• Loop niet op blote voeten in het gras, vooral oppassen met klaver.
• Sla niet naar wespen, dan komen ze juist naar u toe!
• Drink niet uit een flesje of blikje, geef kinderen een rietje.
• Draag beschermende kleding met lange mouwen, lange broek of sla een kleed om de benen.
• Draag niet iets zwarts of gebloemds. Iets wits, groen of bruin is het beste.
• Gebruik geen geparfumeerde artikelen. Smeer je zo nodig in met een middel als autan of citronellaolie, bij de drogist of apotheek verkrijgbaar.
• Een grootmoedermiddeltje: kneus het blad van een weegbree en wrijf er de ontstoken plaats mee in.

                                                    Weegbree

WIST JE:

dat de Italiaanse scooter VESPA zijn naam te danken heeft aan de terreur van ons gezellig samenzijn. De Latijnse naam van het insect luidt: VESPULA vulgaris. Het lawaai van de scooter doet aan een wesp denken.

VOLKSNAMEN: peremispel, appelbie, fru(i)tenier, pijwesp.

norbert mosselmans  09/2009

INFO:
Vlinders en insecten                           Readers digest
Courante insecten                              Cera
Foto’s                                               INTERNET

Wat doen ?                                      ALGEMENE INFO UIT KRANT