HET FEEST VAN O.-L.-VROUW TEN HEMELOPNEMING IN HULDENBERG

Op 15 augustus viert Huldenberg het feest van O.-L.-V. tenhemelopneming.  Traditiegetrouw vindt op die dag de jaarlijkse kermis plaats.  Getuigen van dit feest zijn het schilderij van Gaspar De Crayer en de glasramen van Lou Asperslag.

Onze Lieve Vrouwe tenhemelopneming is in de katholieke kerk de feestdag van de opneming van Maria in de hemel, “met lichaam en ziel”.

In de katholieke kerk wordt dit feest sinds ongeveer het jaar 700 gevierd.  Volgens de traditie stierf Maria in aanwezigheid van de apostelen, behalve Thomas, en werd haar lichaam en haar ziel ten hemel opgenomen.  15 augustus was de datum waarop de kerkwijding van een basiliek aan Maria toegewijd, gelegen tussen Bethleem en Jeruzalem, plaatsvond.

Barokke altaren

In 1734, na een brand die de kerk teisterde, wou pastoor Joannes-Josephus Van den Eede komaf maken met gotiek in zijn kerk    Deze architecturale stroming had inmiddels al lang afgedaan en de barokke bouwkunst vierde hoogtij.  Bij de herstellings- en restauratiewerken liet hij een zadeldak plaatsen over de hoofd- en zijbeuken.  Zodoende werden de hoger gelegen gotische ramen verborgen.  In het koor en in de dwarsbeuken werden ramen dichtgemetseld; drie barokke altaren werden opgetrokken tegen de oostelijk gelegen binnenwanden.  Dit uitzicht bleef onveranderd tot 1937.

Het schilderij van Maria tenhemelopneming

Het schilderij toegeschreven aan Gaspar De Crayer heeft tot 1938 boven het altaar gehangen. Men vindt het nu in de rechter zijbeuk, boven de ingangsdeur van het zuidportaal.
Het stelt de tenhemelopneming van Maria voor. Het kunstwerk werd met olieverf tussen 1651 en 1670 geschilderd. Het is een typisch werk uit de barokke periode.

Gaspar De Crayer (1584 - 1669) was een kunstschilder uit de Antwerpse school. Hij trok wel naar Brussel waar hij het grootste deel van zijn werken vervaardigde. Hij stond onder invloed van het werk van Rubens. Na diens dood ontwikkelde hij zijn eigen stijl.

Hij behoorde tot de meest toonaangevende kunstenaars van de Zuidelijke Nederlanden. Hij kreeg veel opdrachten en bezat een groot atelier. Net als Rubens maakte hij zelf  het ontwerp van zijn schilderijen en liet zijn leerlingen en medewerkers zijn werken uitwerken.

Op het schilderij zien we Maria omringd door een groep engeltjes, putti en twee personages.  Ze wordt ten hemel opgenomen in een opwaartse spiraal.
Bovenaan, links en rechts merken we de wapens van de familie de Baudequin de Peuthy.  Deze familie kwam op 13 januari 1714 in Huldenberg aan.  Zij verbleef op het kasteel tot het midden van de 19e eeuw. 

Links, het wapenschild van Baron Karel-Filips de Baudequin de Peuthy (1693-1771) en rechts dat van zijn echtgenote Marie-Anne d’Eynatten (1704-1777) (huwelijk op 11 maart 1735) die bij de herschildering van de lijst de wapenschilden in de hoeken lieten aanbrengen.  In 1734 werd de kerk door een brand geteisterd.  Pastoor Joannes-Josephus Van den Eede (pastoor tussen 1727 en 1755) nam de gelegenheid te baat om over te gaan tot grootse verbouwingen.  De ramen van het koor werden o.a. dichtgemetseld en een groot barok altaar werd ervoor geplaatst.  Het schilderij ‘Maria tenhemelopneming’ kreeg er een centrale opstelling.

De kerkfabriek van de O.-L.-V.-kerk van Huldenberg heeft onlangs drie restaurateurs om een offerte gevraagd, ten einde de nodige restauratiewerken aan het doek te laten uitvoeren.

Lou Asperslag

Lou Asperslag werd op 12 juni 1893 in Den Haag geboren en trad in 1920 in het huwelijk met Anna Maria Petronella Engelen.  Het echtpaar kreeg zeven kinderen.  Asperslag volgde een opleiding aan de Academie van Den Haag.  Daarna legde hij zich toe op de studie van de glasschilderkunst bij Jan Schouten in Delft.  In 1928 stichtte hij zijn eigen atelier, samen met zijn twee jongere broers.  In 1934 vestigde hij zich te Heverlee, eerst aan het Arendbergplein, daarna in de Kardinaal Mercierlaan.  In een later stadium verhuisde hij naar Linden.  Hij overleed te Leuven op 9 november 1949 en werd te Linden begraven.

Hij behoorde tot de vooroorlogse school van katholieke glazeniers, waarvan Joep Nicolas en Charles Eyck de kern vormden.  Hij voerde stijlvernieuwing in, die later jongeren inspireerde.  Zijn studie van de ramen in de Franse kathedralen maakten van hem een meester in het toepassen van kleur- en lichtvariaties.  

Drie glasramen in het koor

De glasramen in het koor van Huldenberg werden uitsluitend door giften betaald.  Gravin Evrard de Limburg Stirum nam het centrale raam van het koor op haar rekening.  De twee kleine zijramen kwamen tot stand dankzij de vrijgevigheid van de parochianen.

Lou Asperslag schreef op 10 maart 1938 in een brief aan Kanunnik Lemaire, die de werken orchestreerde: “…De ramen zullen veel opvallend licht krijgen, van de veel te lichte zijvensters.  Het is toch ook uw wens dat de ramen achter het altaar mooi diep van kleur worden, niet waar ?”

En dat werd het ook. Het mariale blauw gecombineerd met het rood-bruine van het habijt van andere personages creëren een perfecte schakering voor het oog.    

In dezelfde brief anticipeerde hij reeds het vervolg van het project: “Beleefd … geef ik u in overweging de twee vensters, die volgen op die achter het altaar met wat kleur te bezetten en zeker te tinten opdat een overgang wordt bereikt en zij geen schade zullen doen aan de gebrande vensters.”

De langste dreef van België met Japanse kerselaars op haar best. (foto's JP Van Binnebeek - april 2014)

Uit 'Kunstwerken in de O.-L.-Vrouwekerk van Huldenberg'. J.-P. Van Binnebeek. 2015

De spitsboogomlijsting van het zuidportaal van de O.-L.-Vrouwekerk  van Huldenberg. (Eigen foto)

In het portaal stonden de kerkgangers dan voor een spitsboogomlijsting die nog altijd bestaat.  Hierin zijn vier nissen voorzien.  In de twee bovenste bevinden zich nog twee engelen.  In het midden staan nog altijd drie merkwaardige beelden uit de jaren 1390 ; zij vormen samen de oudste groep kunstwerken van de streek.  Zij stellen de H. Catharina van Alexandrië, O.-L.-Vrouw met kind en de H. Barbara van Nicomedië voor.

De H. Catharina, dochter van koning Costus, leefde in de 3^de eeuw en werd gevangen gezet omdat ze haar geloof niet wou afzweren.  Ze werd veroordeeld tot de dood op het rad maar dat werd vernietigd door een engel.  Zij werd dan onthoofd en haar lichaam werd door engelen naar de berg Sinaï gebracht.  Zij wordt afgebeeld met een (gebroken) rad aan haar voeten.  In haar rechter hand houdt zij een boek: als zij samen met de H. Barbara wordt afgebeeld – wat het geval in Huldenberg is – stelt Catharina het contemplatieve en Barbara het actieve voor.  De H. Catharina wordt aangeroepen bij zweren en kringvormige huidziekten.

De H. Barbara van Nicomedië werd door haar vader, de heiden Dioscurus, in een toren opgesloten omdat ze weigerde te huwen.  Ze werd gefolterd met toortsen en door haar vader onthoofd; hij werd terstond door de bliksem getroffen.  De H. Barbara wordt hier voorgesteld met in de rechter hand een toren met drie ramen als toespeling op de toren waar ze opgesloten werd en de Heilige Drievuldigheid die ze eerde.  Zij wordt aangeroepen tegen brand en blikseminslag.

De H. Maria staat in het midden en zij draagt het Kind Jezus op haar rechter arm.   Het hoofd van het kindje is afgebroken. 

Technische gegevens

Beeldengroep zuidportaal O.-L.-Vrouwekerk Huldenberg

                Vervaardiger: onbekende beeldhouwer
                Datum: 1391 - 1400

                Materiaal: zandsteen

                Techniek: gebeeldhouwd

                Productieplaats:Brabant

                Afmetingen en beschrijving: serie van 3
                                H. Catharina van Alexandrië: hoogte. 70cm;

                                O.L.Vrouw met Kind:hoogte 100cm;

                                H. Barbara: hoogte  70cm.

                                 2 engelen: hoogte 70 cm.

(De volledige brochure is te verkrijgen bij Pastoor J. Bertmans.)

Ooit Gezien?

Herfst. Regen, wind, grijze luchten.

Spinnen in huis: kruisspin, huisspin, hooiwagen…

Op de stijl van de garagepoort zit een insect met dezelfde kleuren als een wesp. Het insect is echter groter.

Op het eerst zicht denk je: een wesp. Of zoals ze in Huldenberg zeggen een “peremispel”.

Bij nader toezien heeft het diertje geen zes maar acht poten!

Het is dus een spin.

Het is de WESPEN – of TIJGERSPIN .

Ze is echt niet te verwarren met een ander spin.

Het  vrouwtje meet 12 tot 26 mm wijl het mannetje met moeite 5,5mm bereikt.

Het is een mooi voorbeeld van mimicry.

Het achterlijf heeft dezelfde gele en zwarte strepen als de wesp. Dit is nu juist zijn verdediging tegenover predators. Voor een wesp gaan de meeste al een straatje alom.

Haar poten zijn bruin met gele banden.

Het mannetje daarentegen is vaal grijs en heeft geen kleuren. Nu ja, met 5,5 mm val je zeker al niet op.

De spin leeft in droog gras, natte velden en zandige vlakten.

Het is een ongevaarlijke spin, al ziet ze er wel wat gruwelijk uit. Dat is ze wel voor het mannetje.

Het mannetje bezit twee genitaliën, die hem in staat stellen tweemaal de daad te stellen. Maar… Eens hij  het wijfje bevrucht heeft wordt hij onmiddellijk ingesponnen en opgegeten, althans leeggezogen. Zo  verhindert madame dat hij nog bij een ander een nageslacht verwekt.

In augustus komt de cocon er aan en deze zal pas ontluiken in de meimaand.

De wespspin bouwt een wielweb dat gestabiliseerd is door een paar draden. Zij wordt niet verwittigd door het trillen van het web maar

ligt op de loer. Zij hangt ook ondersteboven in het web. Dreigt er  gevaar dan bijt ze de stabilisatiedraden door en vlucht.

Buiten het verorberen van haar ventje vangt ze sprinkhanen, libellen, kevers.

De wesp – of tijgerspin werd rond 1980 voor het eerst gespot  in  Limburg. Sindsdien is ze haar terrein langzaam aan het uitbreiden en af en toe heb je dan geluk.

Ontmoet je ze observeer ze dan en wees er zeker niet bang van.

norbert mosselmans 18/09/2015

foto: norbert mosselmans

Inhuldiging van Onze-Lieve-Vrouw van den Elzas

Op dit feest van O.-L.-V.- Tenhemelopneming werd op 15 augustus 2015 Onze-Vrouw van den Elzas op een plechtige wijze ingehuldigd.

Het beeldje dat op een 'wonderbare' wijze gered kon worden kreeg een plaats in een gotische nis in de kruisbeuk van de O.-L.-Vrouwekerk van Huldenberg.

Nadat het gedurende 100 jaar op de Elzasstraat heeft gewaakt zal het aanwezig zijn in onze prachtige gotische kerk.

Tekst en foto's : Jean-Pierre Van Binnebeek

Schilderijen in levende lijve : de Sint-Rochusommeganck in Huldenberg op 9 augustus 2015 om 14.30.

De Sint-Rochusommeganck van Huldenberg

Negenendertig jaar geleden, op 15 augustus 1976, trok voor de eerste keer de voorloper van ‘ommeganck’ door de straten van Huldenberg.  Dit jaar is de ‘Huldenbergse ommeganck’ op 9 augustus 2015 aan zijn 17^de editie toe.

Oorsprong

De ‘ommegang’ is een benaming voor twee typische uitingen van het Vlaamse volksleven: de kerkelijke processie en de burgerlijke praaloptocht ; de profane ommegangen komen overigens voort uit dezelfde kerkelijke traditie.  Uit de plechtige processie waarin litanieën werden gezongen, ontwikkelde zich een vorm waarbij men het leven van de patroonheilige en taferelen uit het Oude en het Nieuwe Testament zingend of reciterend uitbeeldde. 

Vanaf de 14^e eeuw (Brussel 1359 en Lier 1377) ontwikkelden zich deze processies in vrijwel alle plaatsen van enige betekenis tot optochten met beelden, praalwagens en allegorische groepen. Door een lang seculariseringsproces kregen de optochten een profaan karakter. Zij waren bij het volk zeer geliefd.

Ook in Huldenberg is de huidige Sint-Rochusommeganck uit de historische processie voortgevloeid.

Ommegang of ducasse 

De naam wijst op de Nederlandstalige oorsprong van Brussel. In het Vlaamse landsgedeelte wordt een processie rond de kerk "ommegang" genoemd terwijl men in het Franse landsgedeelte spreekt over een "ducasse", afgeleid van "dédicasse", dat ‘toewijding’ betekent in het Nederlands.

De samenstelling van enkele, vaak groots opgezette, ommegangen, meestal opgebouwd rond een centraal thema, is bewaard gebleven.   In de 17^e eeuw begon het verval van de ommegangen, enkele zijn echter blijven bestaan of worden in de huidige tijd opnieuw georganiseerd, zoals de Brusselse ommegang, de Mechelse ommegang en de tienjaarlijkse ommegang van het Ros Beiaard te Dendermonde.  De Huldenbergse ‘ommeganck’ trok voor het eerst door de straten van ons dorp in 1976.

Onze Lieve Vrouw op ‘t Stokske

De traditie van de Ommegang gaat terug tot de eerste processie van die aard die in Brussel plaatsvond.

Het ontstaan van de jaarlijkse ommegang van Brussel is verbonden met de oprichting van de O.L.V.-kerk op de Zavel, waar het beeldje van O.L.V. op 't Stokske zich bevindt. Dit beeldje is volgens de legende in 1348 met Beatrijs Soetkens naar Brussel gekomen:

In die tijd was Brussel een jonge welvarende stad die steeds uitbreidde. Met een bevolking van 40 000 zielen moest ze trouwens niet onderdoen voor andere Europese steden zoals Londen of Amsterdam.

De legende vertelt ons dat Beatrijs Soetkens, echtgenote van een arme lakenwever uit Brussel, op zekere dag hemelse stemmen hoorde.  Deze vertelden haar dat Onze Lieve Vrouw de Kruisboogschuttersgilde, die op de Zavel een kapel had opgericht ter ere van de Maagd Maria, en tevens de stad Brussel wenste te begunstigen.

Beatrijs moest zich naar Antwerpen begeven om er het miraculeuze beeldje van O.L.V. op 't Stokske te ontvoeren en naar Brussel over te brengen. Met haar man roeide ze snel naar Antwerpen. Daar begaf Beatrijs zich rechtstreeks naar de O.L.V.-kerk en nam het beeld mee. De koster, die zich ertegen verzette, stond roerloos, “als van Gods hand geslagen”. Beatrijs spoedde zich vervolgens met het beeld naar het bootje. Tegen wind en stroomopwaarts ging de terugtocht slechts moeizaam vooruit. Tot bovenaardse krachten hen ter hulp kwamen : het bootje snelde opeens over het water naar Brussel en strandde vlak bij het oefenterrein van de Schuttersgilde waar zij het op de oever van de toen goed bevaarbare Zenne overhandigde aan Jan III, de toenmalige hertog van Brabant. De onverwachte verschijning van het bootje, omhuld in een vreemde schemering en vergezeld van zoete muziek, bracht de onverwachte verschijning van het bootje heel wat deining teweeg in de buurt. Men riep "mirakel", te meer daar ook de Antwerpenaars zich neerlegden bij deze buitengewone gebeurtenis. Nooit, gaven ze toe, zou een eerlijke en godvrezende vrouw zoals Beatrijs, haar hand durven leggen op een alom vereerd beeld, zonder er door een bovennatuurlijke kracht toe gedwongen te zijn.

In een plechtige optocht en gevolgd door de hele Brusselse bevolking, bracht Jan III het miraculeuze beeld naar de Zavelkapel. Wegens de grote toeloop van bedevaarders moest de kapel snel vergroot worden. Het beeld zelf werd vernield tijdens de beeldenstorm in 1566. De plechtige optocht waarin het beeld door hertog Jan III naar de Zavelkapel gebracht werd, vormt de oorsprong van de "Ommegang" die nu nog jaarlijks in Brussel georganiseerd wordt

Bovendien werd beloofd op de plaats van deze kapel een grotere kapel op te richten en jaarlijks het O.L.V.-beeld, onder de bescherming van de gewapende Gildenbroeders, in processie rond te dragen.

                                                        

O.-L.-V. op ’t Stokske (bron Internet)

Zo ontstond, volgens de legende, de Ommegang in Brussel : een uiting van diepe godsvrucht ondersteund door een militaire garde.

Zoals het vaak het geval is, is deze legende de enige niet maar ze is wel de mooiste en de meest verspreide.  Zo weet men ook te vertellen dat in de 14^e eeuw twee Brusselse kruisboogschutters de Zenne met een bootje stroomopwaarts vaarden om deel te nemen aan een schietwedstrijd die in een weide langs de toen groene oevers plaatsvond.  Op een bepaald ogenblik vroeg een jonge dame met een kind op de arm hen of ze mee mocht.  De twee Brusselaars gaven hun toestemming waarop de dame hen zei dat zij de winnaars van de wedstrijd zouden zijn.  Daarop werd de dame met een lichtgevende stralenkrans omgeven.  De twee boogschutters herkenden de Heilige Maagd.  Als dank voor de overwinning werd de schuttersgilde onder de bescherming van  Onze Lieve Vrouw geplaatst.  Aan de ingang van de Zavelkerk worden de twee kruisboogschutters met hun bootje afgebeeld.

Vanaf 1348 zette deze gebeurtenis de Brusselaars ertoe aan om elk jaar een processie te houden met het heilige beeld voorop gedragen door de leden van de kruisboogschuttersgilde (l’ancien Grand Serment royal et noble des arbalétiers de Notre-Dame du Sablon). Eerst trok de stoet rond de Zavelkerk (vandaar de naam Ommegang), later zakte hij af naar de Grote Markt. Iedereen was erbij: het stadsbestuur, de militaire gezagsdragers, de clerus van de stad. De optocht van 2 juni 1549 was de mooiste van allemaal, want in dat jaar besloot het stadsbestuur hulde te brengen aan Karel V, diens zoon Filips en zijn zusters Maria van Hongarije, de landvoogdes van de Nederlanden, en Eleonora, koningin van Frankrijk, door hen uit te nodigen op het weelderige schouwspel. De keizer maakte van de gelegenheid gebruik om zijn zoon Filips als opvolger voor te stellen

Het duurde niet lang of de Ommegang werd dé grote jaarlijkse gebeurtenis in de stad. De magistraat, de ambachten, gilden en Rederijkerskamers namen er hun plaats in en zo ontstond die prachtige stoet die door de eeuwen heen, tot op heden, in ere werd gehouden.

De ommegang: dé grote gebeurtenis in de stad (bron Internet)

In 1928 werd de Vereniging "Ommegang Oppidi Bruxellensis" opgericht, die zich tot taak stelde jaarlijks de voornaamste groepen uit de eeuwenoude Ommegang op de Grote Markt in Brussel te laten defileren.  Het is nog altijd een groots opgezette historische optocht, ter ere van Keizer Karel en zijn zoon Filips. De Brusselse Grote Markt vormt het decor. Opmerkelijk is dat er verenigingen aan deelnemen die al in 1549 van de partij waren. Ook tussen de vertolkers van de entourage van Keizer Karel zitten verre afstammelingen van zijn hof. De organisatoren waken er dan ook nauwgezet over dat de historische waarde van de stoet zo hoog mogelijk blijft : authentieke kostuums, aankleding en decoratie...  In de jaren 1950 werd Thierry II de Limburg Stirum (de echtgenoot van de overleden gravin) voorzitter van de Maatschappij van de Ommegang.  Deze functie lag hem nauw aan ’t hart en hij blies er nieuw leven in.  Op 24 april 1951, naar aanleiding van een historisch gala in het Paleis voor Schone Kunsten, nam hij er aan deel en beeldde er de persoon van keizer Karel uit.
Dit jaar vond de Ommegang op 30 juni en 2 juli plaats.

Huldenberg ontdekken (deel 1)

Dorpsverkenning voor nieuwe inwoners door Norbert Mosselmans

Zaterdag 4 juli 2015

VERTREK: De Kronkel

De sporthal van de gemeente Huldenberg. Ze werd ontworpen door architect-zanger Zjef Van Uytsel, inwoner van onze gemeente. Deze sporthal werd officieel ingehuldigd op 30 mei 1996. Ze kreeg haar naam van de kronkels die de IJse maakt.

Inuit Controversy

In navolging van Adrien de Gerlache vertrok Dixie Dansercoer in 2007 vanuit Nieuwpoort naar de Noordpool. De heruitgave van de legendarische expeditie zette kunstenaar Freddy Cappon (Oostende) ertoe aan om de Poolreiziger te maken, een monumentaal kunstwerk dat in Nieuwpoort in de havengeul te bewonderen valt.

Het kunstwerk ‘Inuit Controversy’ in Huldenberg is een geschenk van Freddy aan Dixie. Het werk maakte oorspronkelijk deel uit van (Ant)Artic Matters – een kunstproject van Dixie.  Huldenbergenaar Dixie koos ervoor dit werk aan de inwoners van Huldenberg te schenken.

Het kunstwerk beeld een Inuit en een iglo uit en staat symbool voor de moeilijke situatie waar de Inuit-cultuur zich vandaag in bevindt. Smeltend ijs, een verarmde visfauna en het verlies van biodiversiteit in hun woongebied maakt dit volk zeer kwetsbaar. In 2013 werd het werk officieel ingehuldigd.

Gemeentehuis:  werd gebouwd in 1887. Werd gerestaureerd onder leiding van Zjef Van Uytsel.

Pomp:

De watermolen van Huldenberg: 1604, onderslagmolen. Iedereen van het dorp moest in deze banmolen zijn graan laten malen.

  Kasteel van Huldenberg:

Pomp en bron: van hieruit vertrekt het water voor de fontein op het Gemeenteplein. In het dorp meer daarover.

Huldenberg ontdekken (deel 2)

Dorpsverkenning voor nieuwe inwoners door Norbert Mosselmans

Zaterdag 4 oktober 2014

Felix Sohie         

Oktober 1959. Huldenberg maakt zich op voor zijn eerste druivenfeesten. Middenstand en druivenhandelaars hebben de handen in elkaar geslagen en willen er iets groots van maken. Op 4 oktober 1959 wordt aan de ingang van het kasteelpark de gedenkzuil Felix Sohie onthuld. René Spreutels metselde de zuil en Harry ElstrØm (°1906 - † 1993) maakte de bronzen gedenkplaat.

Waarom staat deze zuil aan de kasteelpoort?

Baron de Peuthy gaf in 1861-1862 Felix de toestemming om in de kleine serre van het kasteel proeven te doen met druivenkweek onder glas. Na vele jaren van vallen en opstaan lukte het hem.

Onze-Lieve-Vrouwkerk: Toegewijd aan O.L.V. Ten Hemelopneming; Staat 13m boven het dorpsplein. Vervangt een Romaans kerkje. Inkom langs de westerkant. Voor 1817 moet deze ingang bestaan hebben. Vroeger kwam men binnen langs de zuidkant. De kerk is niet groot maar wel zeer aangenaam omwille van het licht en de helderheid. Ze heeft de vorm van een Latijns kruis.

Op de zuiderzijgevel bevindt zich een zonnewijzer met de boodschap:

DE TIJD HELAES!  ZIET VERGAET ALS DIT TEECKEN VROEGH EN LAET.

 Het chronogram geeft, ontcijferd, 1764 weer.

In 1733 brandde het dak en het gewelf van de kerk. Men overkapte de resten en stak een nieuw plafond. De toren staat nog steeds op de viering. De kerk bezit ook enkele mooie glasramen.

Tegenover de zonnewijzer staan de gelauwerde gedichten van inwoners. Ze werden gedicht bij gelegenheid van de LAST POST-dag in mei 2014. In onze vijf deelgemeenten vinden we de bekroonde gedichten terug. Er werden er 12 uitgekozen en op de  verschillende begraafplaatsen gezet, nabij de graven van de gesneuvelden en oud-strijders.

Pastorie:  westergevel 1664. Het gebouw ernaast dateert van 1737.

We stappen tot aan de

De Heilige Familie en de kleine Johannes

In de linker dwarsbeuk van de O.-L.-Vrouwekerk van Huldenberg hangt het schilderij ‘De Heilige Familie met de kleine Johannes’.

Maria zit met het opgewekte kindje Jezus op haar schoot. Terwijl achter haar Jozef met de handen zijn hoofd vasthoudt en aan het lezen is, komt de kleine Johannes de Doper nieuwsgierig dichterbij ; in de armen houdt hij een lammetje dat aandacht heeft voor het kindje Jezus. Op de achtergrond is rechts door een opening een wijds landschap zichtbaar.  Onderaan ligt op een wit doek een schapenschaar.

Johannes werd een half jaar vóór Jezus geboren. Volgens het Evangelie was Johannes de enige zoon van de priester Zacharias en zijn vrouw Elisabeth, de nicht van Maria.

Johannes roept op tot bekering en heeft het over de nakende komst van God: “Als een herder zal Hij zijn schapen weiden, in zijn armen ze samenbrengen, de lammeren dragen tegen zijn boezem, de schapen met zachte hand geleiden.” Dit zijn woorden van tederheid, zachtheid, vreugde en vertrouwen.

Tederheid, zachtheid en vreugde stralen ook uit het schilderij.  Het schilderij toont aan dat de Heilige Familie momenten van geluk beleeft.

Schilder is wellicht Robert Van Den Hoecke (Antwerpen 30 november 1622 – Bergues-St-Winoc 1668) ; het kunstwerk moet rond 1660 geschilderd zijn.  Van Den Hoecke was de schilder van aartshertog Leopold-Willem van Oosterrijk (de persoon die in 1650 de eerste (twee) stenen legde van de kerk van Jezus-Eik. Hij staat trouwens afgebeeld in één van de glasramen van de kerk).  Leopold-Willem was prins-bisschop en een zeer devoot man.  Zeer vaak ging hij bidden in het bedevaartsoord Jezus-Eik.

In de kerk van de Heilige Familie in Waregem hangt quasi hetzelfde schilderij in een iets groter formaat ; het is getekend en gedateerd.

Foto KIK

Technische gegevens

Schilderij O.-V.-Kerk Huldenberg

Schilderdoek, olieverf

Afmetingen:

breedte 110 cm

Schilderij Kerk Heilige Familie Waregem

Schilderdoek, olieverf

Productiejaar1660

hoogte: 180 cm
breedte: 130 cm

JP Van Binnebeek

De handboogschuttersgilde van Huldenberg

Het huidige gemeenteplein of de "Plaetse ofte merkt" ontstond op 29 september 1681 door ruiling van goederen onder Ridder Filips Ryckewaert (+1689), heer van Tyberchamps. Hierdoor bekwam Huldenberg een geschikte plaats voor het oprichten van een schietboom of wip voor de schuttersgilde.

Het zoeken naar een ideale locatie

In een eerste fase koos men voor de Schriekmansbeemd.  Deze lag tussen de oude IJse en twee vijvers van het kasteel.  Blijkbaar gaf deze locatie geen voldoening want de doelen werden verplaatst naar de Mottenbeemd.  Deze beemd grensde aan het Pijlijzershof (later het pachthof Sneessens) dat gelegen was achter het huidige gemeentehuis.

Het Pijlijzershof met beemd op de Ferrariskaart

Een terrein van ongeveer 25 are (3/4 van één dagwand) werd uitgetekend.  Het lag ten zuiden van het hof en grensde aan de “straete gaande naer Waever” bekend in andere documenten als “straete van Huldenbergh naer Namen”, de huidige Elzasstraat.  De doelen waren noordoostelijk gericht opgesteld, in de richting van Loonbeek dus om minder gevaar op te leveren.  In het midden van de 18^e eeuw (1759) vinden we de benaming “doelhof” in een tekst over de verhuring van het terrein.

De handboogschuttersgilde van Huldenberg

De gilde zelf gaat terug tot ongeveer 1750 en was een ‘Broederschap van den Heijligen ridder en martelaere Sebastiaen’ en was onder voorzitterschap van Baron de Baudequin de Peuthy.  Zij is de oudste vereniging uit het volksleven van Huldenberg.  Handboogschieten was een belangrijke activiteit geworden in het dorpsleven.  Wereldlijke en geestelijke hoogwaardigheidsbekleders namen er aan deel. 

De Franse republiek schafte op 28 april 1796 de gilde af. 

Ten tijde van Napoleon flakkerde het verenigingsleven opnieuw op en werd aan de baron gevraagd de gilde nieuw leven in te blazen.  Dit gebeurde op 20 januari 1803, op het feest van de heilige Sebastianus, patroonheilige van de gilde. Wip- en doelschieting kregen een nieuwe start.

Op die dag mocht baron Theodoor de Baudequin de Peuthy als eerste met boog en pijl de wipschieting openen.  Hij was het die de prijzen uitdeelde.  Ook vrouwen die op doelen schoten werden beloond door de barones.

De schietingen gebeurden tijdens de zomer, wanneer de baron op zijn kasteel in Huldenberg vertoefde.  De feestelijkheden begonnen met een heilige mis gevolgd door een processie.  Dan vonden de wip- en doelschietingen plaats.  Soms werd de koningsvogel neergehaald: dan gaf de schieting een  nieuwe koning.  De feestelijkheden werden afgesloten met een banket.

De schieting van 1839

In september 1839 vond een schieting plaats met uitreiking van prijzen, o.a. een tinnen schotel waarvan afbeelding hieronder.

(Verzameling tin van Brabantse schuttersgilden, Karsten Vandebotermet)

SEPTEMBRE 1839 PRIX DONE (donné) PAR MONSIEUR LE BARON DE PEUTHY POUR LE TIR A L’OISEAU A HULDENBERG

Hieronder zoomen we in op de tekst:

SEPTEMBRE 1839                                                            PRIX DONE (donné)

PAR MONSIEUR LE BARON DE PEUTHY

POUR LE TIR A L’OISEAU

A HULDENBERG

Op de achterzijde van de schuttersschotel van Huldenberg

• Het gekroonde roosmerk als garantie voor de beste tinlegering,
  

• Sint Michiel als symbool voor de plaats van herkomst, = Brussel waar de schotel dus gemaakt werd.

Beide merken dragen de naaminitialen F D L van de tingieter die deze schotel gegoten heeft. Het gaat om Frans De Leeuw: geboren in s' Hertogenbosch in 1800, gehuwd te Brussel in 1821 en daar ook overleden in 1863.

Sebastianus van Rome

Hij was een officier van de keizerlijke lijfgarde te Rome, die om zijn christelijk geloof op bevel van Diocletianus met pijlen werd beschoten en voor dood achtergelaten.  Door de zorgen van de heilige Irene herstelde hij.  Hij werd nadien opnieuw gevangengenomen en met knuppels doodgeslagen (circa 288 na Ch.).

De diverse schuttersgilden

De schuttersgilden waren verenigingen die sinds de middeleeuwen voor de verdediging van steden en dorpen instonden en daartoe hun leden de nodige opleiding gaven.  Vanaf de 14^e eeuw werden zij gesteund door de steden en door de adellijke heren en als gilden erkend.

Men onderscheidt naar hun wapen handboog- en kruisbooggilden en op het einde van de 15^e eeuw ook kolveniers- of bus- en schermersgilden.

In sommige kerken (bv. in de Zavelkerk in Brussel) hadden zij hun altaar en verzamelden zij kunstwerken. Zij hadden ook hun eigen patroonheilige.

1. Kruisboogschutters

   Groot serment van de kruisboogschutters (met onderstel)

   Patroonheilige : St-Joris

   Klein serment van de kruisboogschutters

   Patroonheilige : St-Gregorius

Haakschutters of busschutters

Met haakbus (handcanon)

Patroonheilige : St-Christoffel

Schermers :

Patroonheilige : St-Michiel

Boogschutters :

Patroonheilige : St-Sebastiaan & St-Antonius, ook St-Maculphus

Tekst  Jean-Pierre Van Binnebeek

Afbeeldingen : Internet

De primaat van Petrus

De Paus ontleent zijn gezag aan het Boek der Pausen - dat zijn levensbeschrijvingen van de eerste pausen, o.a. dus die van apostel Petrus.  Daarin staat te lezen dat Petrus door Jezus gekozen is als eerste leider van de Kerk.

In het Evangelie zijn er twee passages waarin het primaatschap aan bod komt:

• in het Evangelie volgens Matteüs (Math 16:18-19) staat:

Jij bent Petrus, de rots waarop ik mijn kerk zal bouwen… Ik zal je de sleutels van het koninkrijk van de hemel geven…

Jezus geeft de sleutels aan Petrus. Fresco Pietro Perugino in de Sixtijnse Kapel. (Foto Internet)

• in het Evangelie volgens Johannes (Johannes 21, 15-19) lezen we:

Jezus zei tot Simon Petrus: Simon, zoon van Johannes, hebt gij Mij waarlijk lief, meer dan dezen? Hij zei tot Hem: Ja Here, Gij weet, dat ik U liefheb. Hij zei tot hem: Weid mijn schapen… En dit gezegd hebbende, sprak Hij tot hem: Volg Mij.

Dit tafereel wordt uitgebeeld in het schilderij dat in de linker kruisbeuk van de O.-L.-Vrouwekerk van Huldenberg hangt.

Volgens het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium gaat het terug tot de periode tussen 1600 - 1700 en is het één van de oudste kunstwerken die in het bedehuis te vinden zijn.

De primaat van Petrus (O.-L.-Vrouwekerk Huldenberg) (eigen foto)

De schilder brengt ons in een exotisch landschap met in de achtergrond mysterieuze rotsformaties en een zuiderse kust.  De boten verwijzen naar het vissersberoep van sommige apostelen. Eén visser staat in de boot, twee anderen hebben het vaartuig verlaten. Symbolisch is het ook zo dat vanaf dat ogenblik de apostelen vissers van mensen worden.

Vooraan omkadert een weelderige vegetatie (bomen, struikgewas) het centrale tafereel.

Jezus staat in het midden van het schilderij; hij wijst met de rechter hand naar de schapen waarvan sprake in het Evangelie van Johannes.  Ondertussen richt hij zich tot zijn apostels, meer bepaald tot Petrus, die met de armen gekruist op de borst geknield is en Hem antwoord geeft. Achter hem, een jonger personage met rood gewaad, wellicht Johannes, en vier andere apostelen. In de achtergrond komen nog twee personen aan.

Dit schilderij wordt toegeschreven aan een schilder van de Vlaamse School.  De scène die zich hier afspeelt vertoont wel veel gelijkenissen met die van schilderijen van voor 1600.  We denken o.a. aan de landschappen van Vlaamse Primitieven.

JP Van Binnebeek

Gerestaureerd orgel Sint-Niklaaskerk Ottenburg

Op zaterdag 14 maart 2015 werd het gerestaureerd orgel plechtig opnieuw in gebruik genomen.

Dit orgel was op 12 oktober 1981 als beschermd monument erkend.  De kerkfabriek van Ottenburg diende vervolgens een dossier voor de restauratie in.  Het duurde 24 jaar vooraleer de huidige kerkraad het dossier heeft kunnen afsluiten.

Er zijn geen gegevens betreffende de bouw en de leeftijd van het orgel.  Uit de opbouw, toonhoogte en andere aanwijzingen wordt als bouwjaar ergens rond 1805 geschat.  Het zou toegeschreven aan de familie Smets uit Brussel, dit op basis van gelijkaardige orgels die door deze familie gebouwd of hersteld zijn.  Het orgel is het gaafst bewaarde van deze familie.  De orgelkast is ouder: ze zou uit de late 17 of 18^e eeuw dateren.  De balustrade zou ook rond 1805 gebouwd zijn, het snijwerk is van laat 17^e of 18^e eeuw.

Het orgel heeft 54 toetsen, 10 registerknoppen en geen voetwerk.

 Er hebben een aantal restauraties plaatsgevonden:

• In 1904 door August D’Hondt,

• Nadien door Theo Boexks,

• In 1925 werd het hersteld en het dokzaal verbouwd.

• In 1947 werd overgegaan tot het plaatsen van een elektrische blaasinstallatie.

• In 1979 werd nog een kleine herstelling verricht.

Voor de huidige restauratie werd in 2004 een dossier voor de aanbesteding opgemaakt onder impuls van Mr. Lemmens en Mr. Zweers.  In 2010 kreeg de firma Pels-D’Hondt uit Herselt het werk toegewezen voor een bedrag van 195.000 euro. De werken startten op 1 maart 2011 en werden in oktober 2013 afgesloten en de definitieve oplevering op 14 oktober 2014.

Om het orgel te beschermen tegen temperatuurverschillen werden de verwarming en de vloer van de kerk ook veranderd.  Een temperatuur van 16 graden wordt continu aangehouden en de stookkosten zijn ook merkelijk gedaald.

Na de restauratie van het orgel van de St-Paulus en St-Pieterskerk in Neerijse beschikt Huldenberg over een tweede prachtig orgel in zijn kerken.

Tekst en foto's

Josse Michiels & Jean-Pierre Van Binnebeek
 

Monsieur Dupont

Monsieur Dupont heeft - telefonisch - zijn wens uitgedrukt mij nader te leren kennen. Ik heb dat bezoek al een tijdje uitgesteld, maar vandaag bijt ik door.  Ik begeef mij naar de deftigste straat van onze gemeente, want daar woont hij, Monsieur Dupont, in een statig herenhuis dat zijn beste tijd gehad heeft. Het is 14.30 uur als ik aanbel.

Ik sta geruime tijd te wachten onder het glazen afdak waarvan verschillende ruitjes stuk zijn, maar niet vervangen.

Tenslotte wordt opengedaan. Mademoiselle Marie-Louise, de oude dienstmeid, laat me binnen in de ruime hal.  De muren zijn beschilderd alsof het marmer is : lichtgrijze achtergrond, donkergrijs dooraderd.  Akelig vind ik dat, en kouwelijk.  Op het plafond zijn blote engeltjes aangebracht die zich in het blauwe zwerk voortbewegen, moeiteloos bloemenkransen voortstuwend, met fladderende, lange linten.  Eén van deze mollige wezentjes is een armpje kwijt, doordat een stuk plakwerk van het plafond naar beneden plofte.  Een vochtig huis lijkt het wel.

Mr. Dupont verschijnt stralend, schudt me hartelijk - maar iets te lang naar mijn zin - de hand, en leidt me het salon binnen, dat ontegensprekelijk naar mottebollen ruikt.

“We hadden u reeds lang verwacht”, zegt hij, “spijtig, mijn vrouw is juist naar de kapper.  Ze had u ook graag leren kennen.  Dommage...” Want Mr. Dupont is van huize uit Franstalig, maar doet zijn best Nederlands te spreken.

Ondertussen ben ik angstwekkend diep weggezakt in een pluchen zetel; er mankeert blijkbaar iets aan de vering.

“Wat mag ik u aanbieden ?” vraagt mijn gastheer, “een Cognac ?”

“Ja, graag Cognac”, stem ik in.

Mr. Dupont gaat naar de kast.

“Tiens, de fles Cognac is weg... Tiens... Wenst u misschien een porto ?”

“Ja, een porto is ook goed” - want ik wil niet lastig zijn.

Mr. Dupont neemt een fles porto uit het barmeubel; evenwel zonder inhoud.

“Wat is dat nu ?” merkt hij verbauwereerd op, en graait naar de sherry : eveneens leeg ! De voorraad lijkt opgebruikt.

“Een glas bier, dan, dat wil u wel, niet ?” maar hij zegt het op zo'n toon alsof hij hoopt dat ik zal weigeren.

“Prima !” vind ik, maar... ruik onraad.

Mr. Dupont bedenkt zich : “excuseert u mij, ik ben niet zeker of.... en hij belt om mademoiselle Marie-Louise.

“Hebben wij bier ?” vraagt hij aan de gouvernante.

 “Neen, mijnheer.”

“Wat, geen bier in huis ?” doet hij met voorgewende verontwaardiging. (Zo lijkt me toch.) Ik krijg het sterk (onchristelijk) kwaad vermoeden dat hier al maanden geen rekening meer betaald werd aan de brouwer. “Breng ons dan thee”, besluit hij, “en fait, c'est l'heure du thé.”

“Met citroen of melk en suiker ?” laat hij me royaal kiezen, maar mademoiselle Marie-Louise maakt hem erop attent dat zij geen citroen meer heeft in de keuken. “Dan melk en suiker”, beslist hij, en ik voorkom verdere problemen door te zeggen dat ik geen melk hoef. Ik ben er zeker van dat ze die evenmin in huis hebben, en als ze er hebben is ze ongetwijfeld zuur. We zijn dus - ten lange laatste - van een krachtige Cognac naar een slappe thee afgezakt ! Die mensen hebben gewoon niks in huis om gasten te ontvangen. Niks, behalve complimenten. “Gesten.”

“Vroeger”, vertelt Mr. Dupont, “hadden mijn ouders een grote textielzaak in Brussel, met verschillende bijhuizen in de provincie.” Vroeger...

Alles ademt hier vergane glorie en decadentie.  Zelfs Mr. Dupont, in een wolk van flauwe, voor mij onuitstaanbare, after-shave.

Mr. Dupont is de mening toegedaan dat alle onheil in de wereld is gekomen door de veranderingen in de kerk.

“Manque d'autorité”, stelt hij vast, en vooral : “manque de respect!” Het gekende refrein van de gezagscrisis, en de noodzaak van een ijzeren hand, meer tucht en discipline, à la Jean-Paul II.

Helemaal ongelijk hebben onheilsprofeten als Mr. Dupont natuurlijk niet, maar God behoede ons toch voor de integrale restauratie zoals mijn gastheer die voorstelt. Ik wil, onder geen beding, terug naar de kerk uit mijn kinder- en jeugdjaren.

“Par exemple : de verplichte zondagsmis”, voert hij aan, “hoewel mensen vegen daar...”

“Gaat u naar de mis ?” onderbreek ik lomp zijn beschouwingen, want ik zag hem nooit in onze dorpskerk.

“Eh... à Bruxelles”, herpakt hij zich, “chez les pères.”

“En”, vervolgt hij zijn betoog, “met de biecht te verminderen, zijn de psychiaters vermeerderd.” -

“ U gaat nog regelmatig te biechten ?”, onderbreek ik driest.

“Eh... à Bruxelles”, antwoordt hij, “chez les pères.” 

Mr. Dupont zet zijn klachtenlitanie verder.  Over de vernieuwde catechese.  Waardeloos ! Zijn kinderen krijgen tenminste nog een degelijke, katholieke opvoeding.

“Waar ?” wil ik graag weten, want Mr. Dupont gewaardigd zich niet zijn telgen naar onze dorpsschool te sturen.

“A Bruxelles”, bekent hij, en ik vervolledig vlugger dan hij : “chez les pères... ?”, want nu begin ik hem door te hebben.  Hoe langer hoe meer gaat deze wufte man, in zijn Bordeaux kamerjasje en dit fin-de-siècle-décor mij tegensteken.  Hij speelt een spel, maar is niet eens een goed acteur.  Hij is een aansteller.  Een komediant.

 Ik verwed er iets op dat hij, straks bij het buitengaan, knielend om mijn priesterzegen zal vragen: suprême modestie...

Hij zaagt nog wat verder, en het wordt vier uur. Ik stap liever op, dan hem het affront aan te doen mij te moeten, uitnodigen “pour le goûter”, en dan weer spijtig vast te stellen dat er vermoedelijk geen korst brood in heel het huis is.

Mr. Dupont begeleidt mij - onder protest wegens het vroege vertrek - naar de voordeur.

Dat van die priesterzegen vraagt hij niet. Ik begin te begrijpen waarom: dat doet hij alleen  “à Bruxelles,

chez les pères....”

Hoe dat beeld van Onze-Lieve-Vrouw in de kerk was gekomen, wist niemand. Zekere dag stond het daar, op het zij-altaar. Schijnbaar achteloos neergezet.

De pastoor had niets besteld, de kerkfabriek evenmin, niemand wist wie het beeld daar geplaatst had. Was koster Prosper er nu nog geweest, dan zou die misschien iets gemerkt hebben. Maar Prosper was een paar dagen geleden begraven. Onverwachts was het gekomen. Een ongeval. En nog zo jong, geen veertig jaar was hij.

Een voorbeeldige koster, Prosper, en een begaafd orgelist. Een beetje kunstenaar. Hij kon opgaan in zijn orgelspel, alles rondom vergeten, wegvluchten in de muziek... Maar als de laatste orgeltoon in de kerk bestorven was, kwam vaak een rare leegte in zijn hart, en klam verdriet druppelde als vergift in zijn gemoed. Treurig gestemd verliet hij dan het kerkgebouw, en ging peinzend en verstrooid naar huis. Eigenlijk was het begonnen toen hij in 1918 terugkwam van het front. Als een knaap was hij de oorlog ingegaan, als een getekend man er uit gekomen. Hij was stiller geworden, had te veel gezien, te veel gehoord, te veel meegemaakt...

Een tijdje liep hij rond met de gedachte priester te worden, of in een slotklooster te gaan om daar alles te vergeten; hij hield van de kerk en de eredienst, hoorde graag de gewijde gezangen, voelde zich thuis in het huis van de Heer. lang had hij geaarzeld, kon niet beslissen, zei nu eens ja, dan weer nee, dacht aan zijn oude moeder waar hij als enig kind bij woonde, en die sinds vaders dood nog meer op hem rekende en hem nodig had. Zo bleef hij verdeeld, wist niet wat kiezen, en liet de keuze over aan de tijd en het toeval.

Tenslotte stelde hij zich toch in dienst van de Heer -zij het op een andere manier als eerst gedacht -werd koster-orgelist, kwam dus weer in de kerk terecht, niet langs de hoofdingang van het priesterschap, maar langs de achterdeur van de sacristie, om zo te zeggen. In stilte deed hij zijn werk. Mijnheer pastoor was tevreden over hem. Prosper was weinig van zeggen. Hij dacht veel na, piekerde over zijn leven en over de toekomst, verloor zich dan weer in het orgelspel op zijn koninklijk instrument en goot de kerk vol klanken en muziek. Maar lang duurde dat vreugdevuur niet. Altijd opnieuw sloop de weemoed in zijn hart, kwam er onrust, angst soms, en wist hij maar waarom ?

Aan trouwen had Prosper wel gedacht, maar “tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren, en ook weemoedigheid”. Vooral dat laatste.

De jonge schooljuffrouw, die zag hij graag. Maar hoe moest een mens dat uitleggen ? Ze was vriendelijk, voornaam en lief met de kinderen, zei men. Als zij 's zondags naar het lof kwam - hij zag het onmiddellijk vanop het hoogzaal -dan speelde hij eens zo zacht, eens zo mooi, met heel zijn gevoel speelde hij, net of hij speelde voor haar en voor haar alleen.

Op straat zei hij haar beleefd goeiendag, en zij groette minzaam terug, maar daar bleef het bij. Och, kon hij haar eens aanspreken, kon hij toch eens zeggen hoe graag hij bij haar wilde zijn, hoe eenzaam hij soms was, en hoe alleen... In gedachten oefende hij zich, maar verder kwam hij niet. Het maakte hem neerslachtig; een zwaar en zwart verdriet kringde wurgend in hem omhoog. Hij zei nog minder, at weinig, sliep slecht.

Mijnheer pastoor zag wel dat er iets broeide. Af en toe praatte hij eens wat langer met Prosper: over 't weer of de nieuwsjes van 't dorp. Maar meer niet. Ook de zielenherder kon in zijn hart niet kijken. En zwaarder werd het leed, vermoeider de gedachten, drukkender de last.

Prosper zocht troost in het gebed, las resems weesgegroeten ter ere van Onze-Lieve-Vrouw die hij kinderlijk vereerde als een tweede moeder. Hij brandde kaarsjes, volgde vroom de mis, deed zijn werk, deed zijn plicht; maar rusteloos bleef zijn geest, zonder vreugde zijn gemoed, zonder vervulling zijn leven.

De maandag van de kermis kreeg Prosper de genadestoot. In 't dorp deed het de ronde dat de jonge schooljuffrouw zich zou verloven met de knappe hoofdonderwijzer. Men had ze samen op het kermisbal gezien.

's Anderendaags, na de mis, vertrok Prosper naar Brussel. ‘Om kommissies te doen’, zei hij tegen zijn moeder, ‘hij wist niet om welk uur hij terug zou zijn’. Dat was het laatste wat men van hem hoorde. Pas tegen het einde van de week werd hij teruggevonden, werd hij opgehaald uit het donkere water. ‘Hij moet in 't kanaal gesukkeld zijn’, zei men...

Mijnheer pastoor sprak van een ongeval, een moment onaandachtzaam : Prosper kon soms zo verstrooid zijn. Maar zijn priesterhart brak haast toen hij zijn trouwste medewerker begeleidde naar zijn laatste rustplaats, en hem -toch maar -begroef in de gewijde grond, als gold het een onvrijwillig ongeluk.

Wat later drong het gerucht door tot in de parochie. Iemand van twee dorpen verder dacht Prosper verleden week gezien te hebben, in Brussel. Hij zou uit een winkel gekomen zijn waar ze van alle gewijde dinges’ verkochten: rozenkransen, kruisbeelden, kaarsen, plaasteren heiligenbeelden, enz.

Vanaf dat ogenblik werd onder 't volk gezegd, en voor waarheid voortverteld dat Prosper met zijn laatste geld dat beeld van Onze-Lieve-Vrouw in die winkel had gekocht voor de kerk, zonder zijn naam te noemen, zonder verdere uitleg.

Een laatste gebaar zou het geweest zijn, voor hij afscheid nam van dit leven dat hem te zwaar was geworden. Een laatste gebaar, ter ere van de Maagd en Moeder Gods, Maria, Troosteres der Bedrukten, in de hoop dat vervuld zou worden wat hij zo dikwijls had gevraagd: “Bid voor ons, arme zondaars, nu en in het uur van onze dood”.

Jaak Bertmans