De handboogschuttersgilde van Huldenberg

Het huidige gemeenteplein of de "Plaetse ofte merkt" ontstond op 29 september 1681 door ruiling van goederen onder Ridder Filips Ryckewaert (+1689), heer van Tyberchamps. Hierdoor bekwam Huldenberg een geschikte plaats voor het oprichten van een schietboom of wip voor de schuttersgilde.

Het zoeken naar een ideale locatie

In een eerste fase koos men voor de Schriekmansbeemd.  Deze lag tussen de oude IJse en twee vijvers van het kasteel.  Blijkbaar gaf deze locatie geen voldoening want de doelen werden verplaatst naar de Mottenbeemd.  Deze beemd grensde aan het Pijlijzershof (later het pachthof Sneessens) dat gelegen was achter het huidige gemeentehuis.

Het Pijlijzershof met beemd op de Ferrariskaart

Een terrein van ongeveer 25 are (3/4 van één dagwand) werd uitgetekend.  Het lag ten zuiden van het hof en grensde aan de “straete gaande naer Waever” bekend in andere documenten als “straete van Huldenbergh naer Namen”, de huidige Elzasstraat.  De doelen waren noordoostelijk gericht opgesteld, in de richting van Loonbeek dus om minder gevaar op te leveren.  In het midden van de 18^e eeuw (1759) vinden we de benaming “doelhof” in een tekst over de verhuring van het terrein.

De handboogschuttersgilde van Huldenberg

De gilde zelf gaat terug tot ongeveer 1750 en was een ‘Broederschap van den Heijligen ridder en martelaere Sebastiaen’ en was onder voorzitterschap van Baron de Baudequin de Peuthy.  Zij is de oudste vereniging uit het volksleven van Huldenberg.  Handboogschieten was een belangrijke activiteit geworden in het dorpsleven.  Wereldlijke en geestelijke hoogwaardigheidsbekleders namen er aan deel. 

De Franse republiek schafte op 28 april 1796 de gilde af. 

Ten tijde van Napoleon flakkerde het verenigingsleven opnieuw op en werd aan de baron gevraagd de gilde nieuw leven in te blazen.  Dit gebeurde op 20 januari 1803, op het feest van de heilige Sebastianus, patroonheilige van de gilde. Wip- en doelschieting kregen een nieuwe start.

Op die dag mocht baron Theodoor de Baudequin de Peuthy als eerste met boog en pijl de wipschieting openen.  Hij was het die de prijzen uitdeelde.  Ook vrouwen die op doelen schoten werden beloond door de barones.

De schietingen gebeurden tijdens de zomer, wanneer de baron op zijn kasteel in Huldenberg vertoefde.  De feestelijkheden begonnen met een heilige mis gevolgd door een processie.  Dan vonden de wip- en doelschietingen plaats.  Soms werd de koningsvogel neergehaald: dan gaf de schieting een  nieuwe koning.  De feestelijkheden werden afgesloten met een banket.

De schieting van 1839

In september 1839 vond een schieting plaats met uitreiking van prijzen, o.a. een tinnen schotel waarvan afbeelding hieronder.

(Verzameling tin van Brabantse schuttersgilden, Karsten Vandebotermet)

SEPTEMBRE 1839 PRIX DONE (donné) PAR MONSIEUR LE BARON DE PEUTHY POUR LE TIR A L’OISEAU A HULDENBERG

Hieronder zoomen we in op de tekst:

SEPTEMBRE 1839                                                            PRIX DONE (donné)

PAR MONSIEUR LE BARON DE PEUTHY

POUR LE TIR A L’OISEAU

A HULDENBERG

Op de achterzijde van de schuttersschotel van Huldenberg

• Het gekroonde roosmerk als garantie voor de beste tinlegering,
  

• Sint Michiel als symbool voor de plaats van herkomst, = Brussel waar de schotel dus gemaakt werd.

Beide merken dragen de naaminitialen F D L van de tingieter die deze schotel gegoten heeft. Het gaat om Frans De Leeuw: geboren in s' Hertogenbosch in 1800, gehuwd te Brussel in 1821 en daar ook overleden in 1863.

Sebastianus van Rome

Hij was een officier van de keizerlijke lijfgarde te Rome, die om zijn christelijk geloof op bevel van Diocletianus met pijlen werd beschoten en voor dood achtergelaten.  Door de zorgen van de heilige Irene herstelde hij.  Hij werd nadien opnieuw gevangengenomen en met knuppels doodgeslagen (circa 288 na Ch.).