Heel lang geleden
Reeds heel vroeg hebben volkeren onze streek uitgekozen om er zich neer te zetten. Er werden zeer oude gebruiksvoorwerpen gevonden die aantonen dat het gebied bewoond was. De ophoping in de wijk De Tomme (Ottenburg) dateert van voor 2500 jaar voor Christus ; zij is een stille getuige van de aanwezigheid van een interessante cultuur.
In de Romeinse periode was het gebied volledig bebost. Een aantal wegen doorkruisten de gemeente. Zo was er de Noord-Zuid-heerweg, de zogenaamde Waalse baan, die Baucelet en Rumst verbond.
Hoe liep dan deze baan ?
We volgen ze van Noord naar Zuid.
De weg verliet Duisburg via de huidige 'Huldenbergstraat'. Zoals de naam het laat vermoeden, was dit de richting die de reizigers namen om naar Huldenberg te gaan. De weg ging dichtbij aan de 'Schonenboom' voorbij. Vanaf dat punt heette de weg 'Groeneweg' : dit is een naam die algemeen gegeven wordt aan wegen met gras begroeid, een benaming dus die voorkomt om Romeinse wegen aan te duiden.xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
Vanaf de grens met Huldenberg heette de weg 'Aardeweg' ; hij nam dan de richting van de 'Rattenberch straete' die voordien de 'Pickendoren straete' heette (1532). Er was een alternatief via de 'Hoogstraat' en de 'Peynsbeekstraat'. Zo kwamen de reizigers aan de 'Luizenberch' voorbij en kort daarna kwamen ze terecht op het gemeenteplein, de 'Helle', van Huldenberg.
Eens over de 'Grote Brug' of 'Smeiersbergbrug' nam men de 'Gemeyne heerwech gaende van Mechelen naar Namen' (1530) die nadien 'Straete van Huldenbergh naar Namen' en nog later de 'Straete gaende naar Waver' heette. Pas in de 19e eeuw kreeg ze de naam 'Elzasstraat'.
De reis ging dan verder over de 'Coxberg', dan bergaf naar Terlaenen via 'Vossekouter'. Er bestond hier ook een alternatief : men nam de 'Kausdelle' ('Kaus' is afgeleid van 'calciata' waaruit het Middelnederlandse 'calside" - kasseide - afstamt) en men daalde af naar Terlaenen via de 'Moskesstraat'.
Na Terlaenen liep de weg via Neerpoorten over Ottenburg richting Waver en Baudecet.
Het ontstaan van een plein
Aan het kruispunt met Oost-West-verbindingen vormden zich woonkernen. De belangrijkste was wellicht degene die gelegen was aan de 'grote brug', de enige plaats in de streek waar men met een kar over de IJse kon rijden. Op deze plaats ontstond het huidige gemeenteplein dat wellicht in de Frankische periode zijn huidig uitzicht kreeg. Het plein heeft nog altijd een driehoekige vorm bewaard ; het plein van Duisburg bezit trouwens een gelijkaardig patroon. Het is evident dat beide ontstaan zijn na het doortrekken van de heirweg.
Om over de brug te rijden moest er tolgeld betaald worden. Die brug stond aan de zuidelijke kant van het huidige gemeenteplein. Het was de ideale plek om even halt te houden, te pauzeren, iets te eten of te drinken. Op deze wijze is het plein ontstaan : een aantal huisjes werden gebouwd met bewoners die van de doortocht van de reizigers leefden.
Alles wijst er dus op dat Huldenberg dankzij de heirweg ontstaan is en dat er zeer vroeg een dorpskern moet geweest zijn.
Jean-Pierre Van Binnebeek
Geraadpleegde bronnen:
Uit het verleden van de gemeente Huldenberg. Erik Martens 1978, blz.19.
In en om het kasteel van Huldenberg. Jozef Vanhoren 1983, blz. 44-46.
Het gemeenteplein te Huldenberg. Jozef Vanhoren. Huldenbergs Heemblad 18.2, blz. 153.
Duisburg, oude vrijheid op nieuwe wegen. Maurits Wijnants 1996, blz.15, 42.
Het toponymische Taallandschap te Huldenberg. Guy Vandeputte 2006, blz.26
Kaart van C. Everaert A° 1756
|
