De kou van gisterenmiddag heeft me een moeilijke nacht bezorgd. Dus op tijd op en mijn tekst herschrijven. Gisterenmiddag had ik mijn dagtrip al beschreven en in de avond wou ik hem posten en vond hem niet terug. Zeker één uur al mijn bestanden doorploetert maar niet te  herkennen en de moed had ik niet om dan opnieuw te beginnen. Bij een lekkere koffie kwamen de woorden terug en heb ik niet getwijfeld om te posten. Om 6u45 trok ik de deur dicht en vertrok voor deze etappe. Het weer was dezes morgen een paar graden boven nul, geen wind en een beetje zon achter een sluier en al snel ging mijn jas uit. De GPX  gaf aan dat er veel omwegen waren maar dikwijls heeft de uitstippelaar van de etappe zo zijn redenen. De weg zoals hij gisteren was vervolgde langs wegen met ommuurde weiden. Wel kwamen er wat bosomgevingen bij en het landschap was meer golvend. Niet dat ik veel meer landschap zag want door de bomen aan de zijkanten werd het zicht beperkt. Een rustige etappe met mooie wegen en zoals op deze reis meestal het geval geen dorpen onderweg. Soms moet ik weer een akker over steken maar dat wordt een gewoonte. Mooi en buiten wat vogels geen dieren te bekennen. Als ik langs een masseria  moet wandelen merk ik op dat ze ook horeca faciliteiten hebben en zelf een hotel en ga opzoek naar en Capucinno. Ik vraag een man of het mogelijk is en onmiddellijk werd ik geholpen. Hij vertelde mij dat hij de boer was en tussen twee werken door snel een koffie voor mij zette. Ik betaalde hem 1 euro en hij nam afscheid om zijn werkzaamheden weer op te nemen.  Ik drink mijn koffie op en zet mijn reis verder. Ik merk enkele zalen op en dus is dit niet meer een kleine boerderij annex winkel voor hoeve producten maar ook een plaats voor feesten. De weg leidt me langs een andere masseria  waar arbeiders bezig zijn een lange oprit aan te leggen naar ook feestzalen. Een groot project verteld een arbeider die spreekt van 3 jaar, wel te verstaan met het heropbouwen van muren, zuilen en andere elementen. Ik voel zo de concurrentie tussen de boerderijen leven. Grote zaken die, zo zal ik zien onderweg, moeten strijden tegen privé initiatieven die dan Tenuta genoemd worden, zonder boerderij activiteiten. Ik kom dan een vader en dochter tegen die in omgekeerde richting lopen en hun weg zoek zijn. Ik help hun verder en wijs hun ook op de luxe van de GPX. Ze komen uit Venetië  en ontdekken Apulië. Ik stap verder en bereik rond de middag mijn einddoel. Ik word vriendelijk opgevangen en vraag waar ik dan kan gaan eten, op de middag. De host belt en reserveer een plaats voor 13u15. Ik vertrek op tijd want ik moet zoeken. Toch niet want nog geen half uur geleden was ik er gestopt omdat ik een sticker van de organisatie herkent had. In de deur zat een oudere man en als ik rond hem keek leek het me een oude tweedehands winkel. Maar neen, dit was de plaats waar ik zou eten. Ik durfde eerst niet binnen te gaan en keek wat rond tot ik iemand zag binnen gaan. Ik zette de stap door de deur en de bazin wees mij vriendelijk een stoel aan, ‘je bent toch de pellegrino’. Dit was nog eens een avontuur !!! Ik denk dat ik in mijn hele leven zoveel niet gelachen heb. Tussen allerlei zaken, souvenirs, foto’s  en noem maar wat,  was een plaatje gedekt voor mij met wijn, brood, water. Onmiddellijk werd een bord antipasti gebracht en kon ik eten. Heel lekker en mij vervelen hoefde niet want ik had veel om naar te kijken. Het was ook een komen en gaan van mensen die eten kwamen afhalen, het was tenslotte een ‘forno’, bakker die ook met afhaal maaltijden zijn kassa vulde.  De borden werden gewisseld en zo ging mijn lunch door met vier gangen + likeurtje. Ik heb genoten van de gedachten iemand mee te hebben die op hygiëne gesteld was of misschien een Piet Van Themsche zou uitnodigen. In België zou deze zaak op de seconde gesloten worden maar verder in Europa nog steeds aanwezig. Ik merkte ook allerlei documenten op en bij nader inspecteren zag ik dat het teksten van andere pelgrims waren. Alles werd bewaard en opgehangen en zo ook mijn bijdrage.  Voor deze etappe misschien wel de MAX. Ik heb nog de hele middag genoten van mijn lunch en denk dat het mij nog veel zal doen lachen, nu ook terwijl ik deze woorden schrijf. Na mij siësta was ik snel wat kledij en geniet van een koffie. S'avonds ga ik nog een wandeling maken om iets van het dorp te zien en wat boodschappen te doen en trek mij dan terug op mijn slaapplaats.

Om 4u45 was het nog stil in en rond mijn grotje en is kon ik rustig mijn tekst afwerken en op mijn blog plaatsen, een koffietje drinken en wat lezen. Tijdens het ochtendnieuws op de radio snel even naar buiten om een paar foto’s te nemen van de verlichte straatjes, ontbijten en mij klaar maken om te  vertrekken. Tijdens de fotosessie zag ik al een blauw streepje tussen de gebouwen wat veel mooier was dan de kleur van gisteren. Ik had gemerkt dat er onderweg een splitsing was met een snellere en een wat langere weg, een verschil van 5 km, dus moest ik wel attent zijn om de juiste te nemen. Gekleed zoals de vorige dagen ga ik op zoek naar mijn route en onderweg loop ik een kerk binnen waar enkele nonnen hun ochtendgebed aan het lezen zijn, collega’s van de tweeling in Rome en dat is al een positieve noot voor vandaag. Altamura zal mij als de wiskundige stad van Italië bijblijven met al zijn stellingen. Heel de stad is aan het verbouwen, mee met de vlucht van Matera. Het verlaten van een stad is steeds dalend en langs drukke wegen en al snel kom ik tussen de akkers, mijn benen zijn pijnlijk en ik hoop dat het snel betert. Een spoorwegovergang is afgesloten met betonblokken maar mijn pijlen wijzen me er langsheen zoals ook de auto’s doen. De zon breekt stilletjes door de sluier wolken en de wind komt uit de rug en heel wat gematigder. Het besluit is snel genomen en mijn jas gaat uit. Een mooier beeld voor de kiekjes. De eerste 5 km zijn vlak en ik wandel terug door akkers. Pas als de weg rotsige wordt gaan de akkers over in weiden en begint het landschap te veranderen. Het eentonige verandert snel en geeft de omgeving een swoeng. Veel plezanter om te stappen en te ontdekken maar vooral voorzichtig zijn tussen de rotsen. Pelgrims dat ik de vorige dagen tegenkwam vertelden mij over een masseria waar ze lekkere kaas produceerden en het is as een uitgelezen kan op en koffie, misschien wel mijn enige kans op deze etappe. Ik werd ontvangen door een gastvrije boer die onmiddellijk aan mijn koffie begon. Bij de koffie werden ook koekjes geserveerd en fier bracht hij ook een planken met zijn producten. Voor mij te vroeg om van te genieten maar ik vroeg alles in te pakken om mee te nemen.  Tijdens een babbel met veel uitleg en smile kwam vooral de overgang in de natuur ter sprake  dat de volgende kilometers zouden zichtbaar worden. Ik vroeg om te betalen maar zijn antwoord was ‘niente . Terwijl ik mijn geld bovenhaalde verdween hij terug en als ik klaar was om te vertrekken stond hij er plots terug met een flesje wijn. Het was een sombere kamer om mensen te ontvangen maar een warme cocon met een groothartige boer. Alles verdwijnt in mijn rugzak al ook mijn fleece en muts. De zonnebril wordt op de neus geschoven en de pet geven mij een ander look. Ik loop verder en zijn woorden worden werkelijkheid. De weg wordt met de stap plezanter. Op een splitsing heb ik de keus langs een masseria te lopen of de weg te volgen maar het rode streepje op mijn smartphone wijst mij de weg. Nodig want ik moet door een rotsige weide waar een zeug mij steevast begeleid. Het is wat zoeken naar de juiste richting want een weg is er niet en de merkpalen verdwijnen in de omgeving. Ik kom terug op normale wegen en mijn aandacht wordt getrokken door overstekende schapen. Rustig stappen ze met hun herder verder en enkele kijken mij verbaasd na. Om deze momenten is het zalig lopen in Italië, de tijd blijft op sommige plaatsen stilstaan. Mooi is de weg en ik zou honderden foto’s kunnen maken maar ik moet vooruit. Ik kom ook een schoolklas tegen maar ook daar heb ik buiten de beleefdheden geen tijd voor een babbel. Ik zou te snel kou krijgen en het ritme zou uit mijn stap verdwijnen. Op deze mooie weg langsheen stapelmuurtjes nader ik de stad. Een grote verandering want deze stad ik kou en gruw. Heel wat anders dan de vorige steden. Ik ga op zoek naar mijn overnachtingsplaats en opgevangen door een aangename host die mij helpt waar nodig. Op zijn aanraden ga ik naar de plek dat hij mijn aanwijst maar ik zou er nooit binnen stappen zonder advies. Binnen is het heel wat anders. Veel werklieden zijn er aan het lunchen in buffetformule en zij worden gewisseld  door bedienden. Vele mensen komen en gaan voor een semiwarme maaltijd. Ik ben blijkbaar de enige die vraagt zijn lasagne of maaltijd nog eens op te warmen. Frietjes worden koud gegeten. Ik de namiddag ga ik opzoek naar mijn stempel voor de kaart en ontdek dat deze stad niet veel te bieden heeft. Tomaten en melk heb ik nodig om de avond door te brengen bij mijn kaas en koffie. Er zal deze avond niet meer gewandeld worden maar rustig de dag afsluiten met allerlei taakjes.   

Alles goed geplant en warm aangekleed was ik klaar om te vertrekken, juist nog de stempel zoeken in het kantoor van de host om mijn credenziale aan te vullen. Ik had opgemerkt bij het inchecken waar de timbro zich bevond en had geen goesting de man te storen voor een onnozele stempel. Na de kleine inbraak kon ik mij begeven naar de ontbijtplaats om mijn croissant en koffie te nuttigen. Het was meteen de startplaats van deze etappe die mij naar Altamura zal leiden. Het was heel kou maar in de begin kilometers geen wind. Juist buiten de stad moest ik wel een heuvel op die mij op een plateau zou brengen waar ik het grootste deel van de tocht op zou blijven. De weg was wel licht golvend maar doenbaar. Het enige nadeel op deze etappe was alleen dat ik een drukke verbindingsweg tussen de twee steden driemaal moest kruisen. Veiligheid stond vandaag hoog in het vaandel. In de eerste kilometers dacht ik op een bepaalde plaats dat mensen een vuurtje hadden gestookt maar bij nader kijken bleek het een filmpje sneeuw te zijn. Ja op de akkers lag een laagje sneeuw mooi in lijntje, je zou gaan denken dat het poedersuiker was. De weg is goed aangeduid maar er valt weinig te beleven, akkers en nog eens akkers. Dan maar de robot in gang zetten en stappen. De wind zit vandaag in de goede richting en ik heb er weinig last van temeer dat hij ook matiger is. Altamura is snel herkenbaar in het landschap maar het zal nog 15 km duren vooraleer er te geraken. Onderweg loop ik langs zonnepanelenweiden en bij 1 van deze zijn 2 mannen aan het werk, de afsluiting herstellen. Als ik dan rondkijk zie ik dat wat panelen gestolen zijn en dus is er weer werk aan de winkel. Camera’s en alarmen hebben blijkbaar geen vat op dieven. Het is voor de dieven  ook heel gemakkelijk om aan de panelen te geraken, de afsluiting omheen het terrein is flinterdun. Eén plaats is er onderweg waar je even kan rusten en misschien iets nuttigen maar er is niemand thuis. Al snel bereik ik de stad maar vandaag geen groots aankomst. Eerst onder de spoorweg lopen en dan door industriegebied, een volledige nieuwe wijk en daar is de stad. Ik ga opzoek naar een bar voor vijf minuten rust en een koffie. Met de gps in de hand ga ik op weg naar mijn slaapplaats in de oude binnenstad. Een mierennest aan straatje waar je zelf verdwaald als je naar de bakker moet. Wel de ideale plaats om verstoppertje te spelen. Ik vind mijn grot voor de nacht, ideaal met keukentje geïntegreerd. De gps brengt mij naar de dichtstbijzijnde winkel voor wat aankopen en dan kan ik eten en rusten. In de namiddag ga ik de stad wat verkennen en kan ik ook wat spelen door plaatsen terug vinden zonder de smartphone te gebruiken. Een heel mooie kathedraal waar ik mijn stempel ga halen, zo mooi dat twee gidsen aanwezig zijn die heel fier vertellen over het interieur en tips geven van kijk daar en daar eens. Hier een groot aantal altaars met inleg mozaiekstenen. Ook de biechtstoelen zijn uniek want onzichtbaar gebouwd in de zuilen en van marmer. Zelf het deurtje, dat in hout is vervaardigd, dat toegang biedt aan de pastoor verdwijnt in het geheel. Volgens de gids uniek in de wereld. Ik dool terug naar mijn grot na een lekker ijsje en ga verder rusten en genieten van een glaasje wijn. 

   

Ik vond er een totaal nieuw wandelplan als een spinweefsel vertrekkend uit Matera. Een stad dat ik zeker wil bezoeken daar deze 3 jaar geleden één van  culturele hoofdstad van Europa was. Dan wordt het wat zoeken naar informatie maar alles werd mij duidelijk voorgesteld op de site van Cammino Materano. Bij het uitpluizen van de site vond ik er ook de zeer gewaardeerde GPX coordinaten en dat is het niet moeilijk meer om te gaan stappen. GPX is de GPS van de stapper. Hij geeft u geen wandeladviezen zoals ' hier naar rechts of aan het ronde punt 3de afslag nemen' maar duidt u wel U positie op onze wereldbol. Heel gemakkelijk en een grote hulp als je verdwaald. Ik spreek uit ervaring. Het enige nadeel is dat je een ganse dag met de smartphone in de hand moet lopen. Dus dan kon ik beginnen plannen en boeken. Ik vertrek dus vandaag met de auto richting Firenze en zal daar morgenmiddag aankomen. Ik verblijf daar een 5 tal dagen om de stad, die ik al meerdere malen heb bezocht, nu eens cultureel te bezoeken met als hoogtepunt de tentoonstelling. De 25 februari reis ik  verder naar Matera in Puglia waar ik de auto achterlaat en de VIA PEUCETA ga lopen van 168 km van Matera naar Bari (stad van St Nicolas) . Van daaruit neem ik de trein naar Brindisi en loop ik terug naar Matera over de VIA ELLENICA over een afstand van 290 km. Ik zie dan wel hoe laat het is en zal dan nieuwe beslissingen nemen. Ik ga zo het wondermooie binnenland van Puglia verkennen met zijn bijzondere Trullis, de uithangboordjes van Puglia. Een nieuw avontuur en het valt maar te hopen dat de primavera dit jaar een hele mooie wordt. De krijtlijnen zijn uitgetekend maar het mooie weer kan ik niet bestellen. Wel heel nieuw is dat ik Italië in de lente ga leren ontdekken. Ik stuur een paar foto's mee van een tentoonstelling dat ik 5 jaar geleden kon bezoeken in Firenze maar dan van onze andere artiest Jan Fabre, ook bij toeval ontdekt op mijn terugreis uit Napels. 

Zondag 3 oktober heb ik geen plan. Ik had de zusters gevraagd om welk uur de mis zou zijn en die was om 9u30. Als je graag de Laude bijwoont dan zijn die om 6u30. Daar ik wakker was wou ik dät graag bijwonen al weet ik niet te n vertellen waar het omgaat maar ik ga van de veronderstelling uit dat het een nieuwe dag begroeten is met gezangen en gebeden. Bij de zusters van zaterdag was het in ieder geval heel mooi. Dus ik ga erheen en toen vielen alle puzzelstukjes samen. De Clarissen zijn een gesloten gemeenschap, dus die zie je meestal niet maar in deze kerk is een scheiding gemaakt met ijzerwerk waardoor je toch een schim kunt waarnemen van de zusters. Ook hier mooie gezangen maar de 2de en 3de stem waren veel stiller of onbestaand maar de sfeer was sereen. Ik had nu ook een beeld van de kerk binnen die heel modern was en architectonisch een pareltje. Na de Laude kon ik gaan ontbijten op mijn alleen en teksten en foto’s trachten op mijn blog te krijgen. Om 9u30 dan naar de mis en nu speelde broeder zon ook zijn rol. In de glasramen kon de zon een wonderbaarlijk licht doen schijnen waar ik al een tijdje op kick. Sinds ik in Parijs foto’s  kon kopen van het interieur van een kerk met gekleurde beelden kijk ik steeds rond om dat ook te kunnen maken. Natuurlijk is het nu mis en kan ik niet zomaar rondlopen met een fototoestel plus dat de orde strikte regels naleeft. Spijtig want ik had een foto kunnen maken van invallend licht op een zuster die aan het lezen was. Heel mooi maar geen bewijs  alleen dat het op mijn netvlies gebrand is. Doordat de zon steeds klimt en draait krijg je steeds ander beelden wat de tijd doet vliegen. Na de mis ga ik naar de winkel om wat kaas te kopen en keer dan terug. De tweeling zitten buiten te praten met een man die daar regelmatig komt en ze vragen mij erbij te komen zitten en wat te praten. Ze leggen mij uit dat zij alleen contact hebben met de buitenwereld om mensen te ontvangen, boodschappen te doen en administratieve zaken te regelen. Na wat praten vertellen ze mij ook dat ze 34 j oud zijn en diep geloven in Sint Franscicus  waarvan het de 4 oktober zijn naamdag is. Hij is ook de beschermheilige van Italië  en zijn inwoners. Om 3u30 verhuis ik naar het pelgrimshuis van St Jacobus in Trastevere waar ik de 2 laatste nachten ga verblijven voor mijn terugkeer naar België. Een heel ander sfeertje dan het warme onthaal bij de zusters nu is alles efficiënter geregeld door de verantwoordelijken van het moment. Koel en afstandelijk maar ik kan er slapen, eten en buiten om Rome onveilig te maken. S'avonds  valt het bij de maaltijd nog mee daar er nog een andere verantwoordelijke bij is die uit de UK komt en met mij in het frans praat en een glaasje wijn drinkt. Hij heeft ook spijt naar huis te moeten na 14 dagen Rome waar hij vrijwilliger is geweest van het ontvangsthuis.

Maandag 4 oktober is gemodelleerd rondom mijn bezoek aan de scavi van St Pieter onder de basiliek. Ik ben op tijd begonnen een boeking te regelen om die te kunnen bezoeken met al zijn moeilijkheden maar vandaag kan ik er op bezoek onder strikte regels die nauwgezet worden opgevolgd, dus een beetje stress dat toch iets zou verkeerd gaan om 14u45. Om 9 u word ik vriendelijk verzocht de Spedale te verlaten tot 15u en dus mag ik mijn tijd invullen tot het bezoek. Heel leuk want dan ga ik zwerven door de stad en kijken hoe de romeinen er dagdagelijks leven. Straatje in, steegje uit en na een moment weet ik niet meer waar ik ben. Kerk in, basiliek uit met altijd nieuwe verassingen. Ik geniet en al snel moet ik iets eten en mij richting St Pieter bewegen. Ik kan mij aanmelden en samen met 8 andere bezoekers de rondleiding volgen. De stress valt van mijn schouders en samen met onze gids, een franse priester dalen we in de ondergrond van de  St Pieters basiliek met de vrijwillige volledige geschiedenis ivm de archeologische opgravingen. De gids heeft zijn les goed voorbereid en kan de ronde goed uitleggen spijtig genoeg mogen we geen foto’s maken. Je kan steeds enkele foto’s  oproepen via “Scavi San Pietro Roma” van de omgeving want het is heel mooi en een wonder dat de geschiedenis zich heeft kunnen openbaren. Na het bezoek moet ik mij reppen om mijn vlucht naar Brussel te bevestigen en dat zal mij niet lukken. Ik kan mijn mails voor de 20 september niet meer zien en toevallig is mijn laatste mail van 16 september. Om 17 u krijg ik hulp van thuis en kan alles geregeld worden. Nu genieten van mijn laatste gelato van deze reis en rustig verder regelingen treffen voor morgen. Het slenteren door de stad maak je moe maar je ziet wel wat en op het eind van de dag heb je 15 km gelopen en kan je tevreden terug blikken op de mooie beelden die je bijblijven.

Dinsdag 3 oktober moet ik mijn opvangplaats verlaten in de regen. Het heeft verleden nacht geonweerd en gebliksemd en het is koeler.  Deze morgen had ik een plan samengesteld om toch nog iets te maken van de voormiddag door de Catacombe van St Pancrazio te gaan bezoeken. Een klein  halfuur stappen naar de basiliek en zien of er rondleidingen zijn op de afgesproken uren, ik zou dan tenminste droog rondlopen en nog een plaatsje ontdekken dat niet in gidsen staat. Om 9u30  sta ik aan de balie maar niemand kan mij helpen. Er zijn geen rondleidingen voorzien en dus ook geen gidsen die je nodig hebt in de doolhof onder de grond. Ik kan niet anders dan naar Roma Terminal te gaan, onderweg iets eten  en mij dan een ticket te kopen naar de luchthaven. Spijtig van de want geen want het is een leuke wandeling door het leven van de Romeinen in hun stad. Het leven gaat hier verder zijn gewone gang en ik verhuis naar België  met een rugzak vol mooie herinneringen waar ik ten gepaste tijden in kan snuisteren. Ik heb geluk gehad met het weer, slechts drie dagen  waar het gedeeltelijk geregend heeft, iets minder geluk met de overnachtingplaatsen maar al bij al mag ik niet klagen want de streek waar ik gehalveerd heb is weinig bewoond en de dorpen zijn er aan het wegkwijnen. Het landschap is er wondermooi en zal zo blijven omdat de mens er onmachtig is. Verder blijft Italië  zoals het is, kunstig en veel natuur maar niet netjes. Zoals ik vertelde in het begin van mijn voetreis, als Italië  en spic en span zou zijn dan zou de charme er weg zijn. Nu bewaren en vereren ze hun oude stenen en gewoontes en dat weerspiegeld een land in zijn inwoners. Arriverderci Roma en Italië. 

Iets langer geslapen dan normaal maar de druk en afstanden zijn weg en dus kan het rustig aan. Ik heb onmiddellijk de ramen opengezet om wat frisse lucht toe te laten in de kamer. Rond 6u30 hoor ik engelengezang uit de kapel oprijzen. Wondermooie gezangen met 2 á 3 stemmen die de omgeving en ook mijn kamer bereiken. Dit zijn van die momenten dat men niet verwacht maar prachtige herinneringen nalaten. Je kan er geen foto’s van nemen op video’s van registreren want het zijn privé aangelegenheden van de zusters in de ochtend. Het was een verrassend lekker ontbijt bij de zusters Serafina en ik kan dan vertrekken op naar centrum Rome. Het zal niet ver meer zijn en dus slenter ik maar wat rondkijkend naar verborgen schatten. Ik heb al eens eerder foto’s genomen van met graffiti/kunst gespoten rolluiken van winkels  maar nu valt het me op dat het echt een beroep moet zijn om die rolluiken te bespuiten en zo reclame te plaatsen. Er zijn er sommige die echt prachtig zijn en dan is een foto snel genomen. Ik slenter maar voort en als ik de eerste keer over de Tiber stap merk ik aan mijn linkerzijde een oude stadspoort/brug op die dateert uit de middeleeuwen en waar de Tiber onder vloeit. Zo bewaren de italianen geschiedenis en is het ook moeilijk zulke gebouwen nu weg te vegen voor nieuw. Ik moet de Via Nomentana volgen tot de Porta Pia. Een brede laan met prachtige villa’s langs die dikwijls omgetoverd zijn tot ambassade die hun etiket van destijds bewaren en de grootsheid van destijds opfleuren. De ambassade van Afghanistan lijkt proper onderhouden maar wel gesloten te zijn en van andere landen kan men landseigenschappen erkennen, zoals de Thaise ambassade met 3 olifantenhoofden in het frontaal. Prachtig maar miljoenen mensen hebben het nog nooit gezien. Zo nader ik stilaan het centrum en ga ik mijn route aanpassen om eerst naar St Pieter te gaan voor de foto. Maar de situatie gebied mij wat meer tijd te slijten onderweg als ik aan de oude omwalling van Rome kom. Ook middeleeuws denk ik, maar de nieuwe poort met daar achter een kerk is later gebouwd op de oude stadspoort. Wel een bewaarde toegang tot de stad. Ik volg mijn weg en als ik de Tritonfontein opmerk weet ik dat ik niet ver van de Trevifontein ben met zijn honderden toeristen. Ik moet er langslopen om te zien of er water stroomt want onlangs was dat blijkbaar niet het geval. En ja, water en veel toeristen. Ik vervolg mijn weg via Pantheon, Piazza Navona om zo de basiliek van St Pieter te zien opduiken. Snel een paar foto’s om het einde van mijn reis te formaliseren en dan de laatste stempel gaan halen naar het bureau. De reis zit erop, officieel, maar ik moet nog wel wat stappen. Mijn doel is het Clarrissenklooster te bereiken voor de middag maar dan moet ik nog 3,8 km stappen. Het is een plaats waar pelgrims welkom zijn en daar het overmorgen Franscicusdag is, 4 oktober, het misschien een gepast moment  om met zijn volgelingen (zusters) samen te vieren. Ik ben er om 11u 45, veel later dan de 10 u dat ik voorzien had maar heb wel een prachtige voormiddag gehad. Ik heb nieuwe delen van deze grootstad ontdekt zowel de weg naar St Pieter als erachter want ook daar heb ik even mijn ogen opengetrokken. Mijn weg leidt mij via een groot “park” naar het Clarissenklooster. Park tussen aanhalingstekens want het is in feite een brok natuur dat de romeinen kunnen gebruiken om te ontspannen. Er wordt gelopen, gewandeld met of zonder hond, gefietst of gepicknick maar niets wordt onderhouden, geen wegen (of natuurlijke) om geordend te wandelen en afgezoomd maar paadje links en rechts kriskras over het terrein. Er komt veel volk op af met ook veel verkeer natuurlijk. Ik moet de muur volgen die het park afscheid van de stad met diverse ingangen en ook een kerk met catacombe. Ik wist niet dat hier ook een necropolis was, veel minder bekend dan andere maar ook toegankelijk al zijn er weinig bezoektijden. Als ik aankom word ik heel vriendelijk onthaal door 2 zusters die mij alles uitleggen om er te verblijven. Ik moet ook op de foto voor de collectie vermoed ik en ze helpen mij bij het uitvissen van eetgelegenheden en winkel. Als ze mij vertellen dat ze een tweeling zijn, wordt er gelachen en  worden de fototoestellen opnieuw boven gehaald want ik denk dat ik iets uniek meemaak. Alleen als ze hun mondmasker afzetten kan je de gelijkenis goed zien. Met hun habijt en mondmasker kan je alleen de ogen zien en die verraden wel iets maar je denkt niet verder na. Ik kan hier blijven tot morgen middag en naar de mis gaan en dan daal ik naar Trastevere waar ik de 2 laatste nachten van deze reis verblijf. Alles rust en vree !!! 

Het onderbewustzijn heeft mij deze nacht wakker gehouden. Of was het misschien het late eten dat pas begon om 19u die mij de das heeft omgedraaid. In mijn achterhoofd bezig zijn met de route die ik niet heb en moet vertrouwen op Mr Smartphone.  De 2 italiaanse pelgrims vertrekken zoals zij geplant hebben rond 7 u terwijl ik nog aan het ontbijten ben. Ik ruim alles op en kan wat later ook de straat op. De laatste stad verlaten voor de metropool Rome. Met verbazing sta ik te kijken hoe ze nog prachtige wegen ter voorschijn toveren. De stad ligt gezien vanuit Rome ook op een heuvel maar dat merk je pas als je de wegen volgt die u eerst laten dalen om nadien terug te klimmen. Een natuurlijke beschermingswal uit de middeleeuwen. Ook de naburige Mentana en andere steden zoals Marino of Albano waar ik langs gestapt ben bij vorige vertrekken uit Rome hebben zo een verdedigingslinie. Wel geen verkeer meer en rustig stappen naar ons doel. Rustig is misschien wat overdreven want als ik een ander koppel pelgrims zie staan kijken rond hun stop ik om kennis te maken. Zij zoeken de weg en denk ik de weg te weten, behalve dat mijn weg naar rechts gaat en er nog een weg verscholen ligt achter een rietkraag . Ik volg mijn zogezegde weg maar wordt snel teruggefloten door boeren die me mijn vergissing melden. Ik ga nu meer opletten maar onze weg wordt onderbroken door panelen dat de weg private eigendom is en wordt beschermd door een horde honden die blaffend de weg versperren. De andere pelgrim neem een stuk grasland naast de straat met een buffer tussenin van struiken. Eenmaal voorbij het hondendefensie wal keren we onder goedkeuring terug naar de straat. Wat verder zien we weer verbodstekens verschijnen en vraag ik een fietser of we door kunnen die zijn fiat geeft. Later zal ik begrijpen dat al die barrières geplaatst zijn door een instituut voor natuurbescherming dat deze omgeving moet beschermen tegen autoverkeer  met zijn sluikstortproblemen. Ik loop nog eens verkeerd maar dat brengt me door een akker met mooi panorama rondom mij. De weg kronkelt zich tussen de heuvels en zo hebben wij wandelaars mooie zichten en moeten we niet heuvel op en af. Als ik voorbij de controlepost van de natuurbescherming stap weet ik dat hun weer vruchten aflevert want vanaf het volgend kruispunt duikt het eerste afval op. De straatkanten liggen bezaaid met allerlei afval en dan nader ik de stad. Ik heb nog lang kunnen genieten van Campagnia zoals de italianen dat noemen maar moet nu afscheid nemen van dit deel Italië. De keerzijde is dat ik snel kan stoppen voor een Cornetto con Cioccolato en werkelijk het was de beste van de maand en moet je achter niet meer zoeken want alles is er in grote hoeveelheden. Ik kom aan bij mijn gastenverblijf en stap morgen naar het centrum van de stad. Meer een wandeling  dan stappen, want de rugzak zal wat minder wegen en het is maar 12 km, om de sfeer van de stad op te snuiven en langzaam rondom te kijken.

Hier was het goed slapen, in de verkeerloze straten. Ik had rond 9u al wat ramen open gezet zodat het wat kon tochten tussen de verschillende kamers. Niet veel tocht maar ik voelde het wel. De nacht is dan ook als schim voorbij gegaan, zonder al te veel woelen. Ik kon doen en eten wat ik wou zonder iemand tot last te zijn. Om 8u30  ben ik dan vertrokken om eerst te zien hoe ik morgen zou lopen en nadien even naar Mentana te gaan op beleefdheidsbezoek daar de route normaal langs daar gaat. Onderweg kijk ik wat rond en soms verschiet ik als ik zie hoe mensen hier leven en werken. Ik loop langs een garage en merk een wijnpers op. Als ik naar binnen gluur valt mij op in welke toestand hier wijn wordt geperst en gemaakt. In vergelijking met Cantina’s dat ik onderweg ben langsgelopen valt het hier dik tegen en is alles smerig. Maar ook dat is nog altijd Italië  met verschillende snelheden. Ik volg een drukke weg waar het opletten is voor de vele voertuigen. Mentana is een stuk kleiner dan Montorotondo en heeft nog wel een beetje de charme van weleer bewaard zijnde een stadje op een heuvelflank waar een kasteel op stond. Een paar torens met kantelen zijn blijven staan alsook enkele steegjes die nog steeds bewaard worden. Verder wordt de stad doorklieft met de enige hoofdstraat. Ik ben blij dat ik naar Montorotondo uitgeweken ben want hier is bijna niets, maar wel een bar voor de cappucino. Ik stap terug, doe boodschappen en lees wat tot ik word geroepen door de gastvrouw die komt koken voor het avondeten. Ik kan wat bijpraten, eten en gaan rusten want rond 14 u worden de nieuwe pelgrims verwacht voor hun ceremonie en dan wil ik wel gewassen zijn en op mijn gemak koffie kunnen drinken. In de namiddag ga ik even naar het kerkhof lopen om enkele schatten te zoeken en genieten van een ijsje terwijl ik naar de moeders en hun kroost kijk die ook smullen van dat heerlijk lekkers, vandaag bij de siciliaan. Om 19 u eet ik tesamen met de andere pelgrims en ga ik weer op een bankje gaan zitten om de sfeer op te snuiven want morgen in Rome zal het veel minder zijn, of misschien juist niet !    

Het was mij deze morgen wel duidelijk dat ik het grote Italië  had verlaten voor het drukkere Italië. In de kamer waar ik sliep waren de ramen niet geïsoleerd nog van enkel glas waardoor het net leek of ik op straat sliep. Veel lawaai van het verkeer en passanten hielden mij uit mijn slaap. Om 6 u werd ik wakker en was blij dat het al zo laat was zodat ik in de morgen toch nog 2 uur extra heb geslapen. Dus maar opstaan en een koffie zetten tijdens mijn voorbereidingswerken. Om 7u  kon ik gaan ontbijten en dat heeft de slechte nacht doen vergeten. Ik denk dat de gastvrouw zich daar ook bewust van was want dit was bijna een Belgisch buffet. Heel lekker en gevarieerd maar na een maand stappen in Italië  met alle varianten op “ Collazione” eet ik s'morgens  niet zoveel en is het ook een gewoonte geworden. Ik proef toch van alle lekkers op de tafel en kan dan goed voorzien vertrekken. Tussen de bussen en auto’s door vind ik de straat die mij uit de chaos bevrijd. Montelibretti is zo’n Belgisch dorpje die uitgegroeid is en niet aan de verkeerstroom kan wennen, spijtig want ooit moet het ook een lief stadje zijn geweest. Blij dat ik op rustige wegen kan wandelen met hun rust en wijdheid geniet ik van het landschap dat weer veranderd. Daar de gronden minder hellend zijn en minder rotsachtig neemt de landbouw het over en worden vruchtbare akkers ingezaaid met granen of worden er diverse teelten op gewonnen. Ook boomgaarden voor vruchten als perziken nemen de plaats in van olijven. Ik wandel over glooiende wegen die mij naar Rome leiden. Hier kan ik met moeite mijn fototoestel bovenhalen want zoveel speciaals is er niet te bekennen. Een oude toren staat op mijn route aangevinkt als fotogeniek en het landschap natuurlijk. Geen dorpen onderweg en dus geen koffie maar wel een picknick plaats waar ik rustig wat fruit kan eten. Mijn etappe is niet zo lang en de weg gemakkelijk zodat ik snel de stad nader en dat zie je ook aan het zwerfvuil. In Italië halen ze elke dag afval op van s'morgensvroeg en elke dag, zelfs op zondag, ander afval zodat zoveel mogelijk kan gerecycleerd worden en toch rijden de mensen rond om het weg te gooien. De natuur verandert snel in een stort en het verkeer wordt ook weer drukker. Ik ben blij als ik de stad binnen wandel en het verkeer vertraagt. Ik vind gemakkelijk de weg naar mijn slaapplaats en kan zoals afgesproken met de vrijwillige gastvrouw inchecken rond 11u30. Ze had mij telefonisch gevraagd of ik s'avonds zou aanschuiven aan het avondmaal, waar ik positief op had geantwoord, en dus was ze alles aan het voorbereiden voor mij alleen want ik ben de enige gast vanavond. Zij maakt alles klaar, geeft de “speciale” stempel, duid alles aan, ontvangt de donativo (je betaald wat je wilt naar best vermogen) en vertrekt terug naar Rome! Ik vraag of ik niet deze middag kan eten en deel de portie in 2 delen. Eentje voor deze middag en de rest morgen want ze heeft nog geen boekingen voor morgen en dan komt ze niet. Allemaal goed! Ik vraag haar ook of ze geen adressen in Rome kent waar ik kan overnachten en ze helpt zoveel ze kan. Ik ga rusten om nadien goed voorbereid boodschappen te gaan doen en een ijsje te eten want hier is er concurrentie en dat loont voor de klant. Bij valavond ga ik de deur uit om nog wat de sfeer op te snuiven van deze stad en zijn inwoners en ik heb geluk in het oude stadsdeel te verblijven want  het is hier blijkbaar de ‘date’ omgeving. Vele komen hier opgetipt naartoe voor hun date en je kan je daar wel iets italiaans bij voorstellen. Bij 30 ° lopen ze hier dan met jeans, hoge laarzen en mooie jas rond terwijl ik het liefst in zwembroek zou willen in een windje zitten om af te koelen. Denk daar nog pizza en aperitivo bij en de sfeer is goed en rustig, zalig om te gaan slapen.       

De zusters waren op tijd met hun ontbijt alhoewel ik alleen was op dit vroege uur, 7 u. Ik kreeg als attractie het voorbij komen van alle zusters, maar met tussentijden, op weg naar  hun kapel. Allemaal goedlachs en mij een goede Cammino  wensend. Ik kon de weg op of beter de heuvel want vanaf dat ik de deur toetrok mocht ik een boswegje opstappen dat klimmend naar het eerste dorp, Fara in Sabina, liep. Sabina(land) wijst naar het deel van Lazio waar ik nu wandel en die ook een herkennigslabel is voor hun olijfolie en andere streekgebonden producten. Niet heel steil maar na 10 minuten is het al zweten geblazen en dat voor bijna een uur. Weeral loont het de moeite deze wegen te bewandelen alleen al voor het panorama. GPX toont de weg en zo kom ik in de eerste stad boven op de heuvel. Het moet destijds een rijke nederzetting geweest zijn als ik naar de gebouwen kijk maar zoals in vele steden weinig leven. Hier een vergezicht over twee valleien, de ene waar ik vandaan kom nog heel heuvelachtig, de andere richting Rome al weeral  wat vlakker. Het landschap verandert ook totaal. Gisteren was ik nog deels in Umbrie/ Abruzzen met hun hogere heuvels met bossen en landbouw in de valleien en nu bevind ik mij in Puglia. Net een droom! De bossen van beuken of eiken hebben plaats gemaakt voor bossen, wouden van olijfbomen, zo ver men kan zien. Een andere tint groen en ook meer wegenis om al die percelen te bewerken en  bereiken. Mooi. De weg is hier ook weinig aangegeven en zelfs met Mr Smartphone  kan je nog van je pad verdwalen, dus opletten want alle olijfbomen hebben hetzelfde blad en vruchten. Als ik een keer controleer of ik juist loop merk ik dat ik toch een afslag , tractorsporen tussen 2 rijen bomen, ben voorbijgelopen. Ik tracht de weg terug te vinden door de olijfgaard in te lopen maar het helpt niet. Het deel tussen weg en boomgaard is ondoordringbaar en nog tamelijk  breed ook. Dus een deel terugkeren. Alle grond dat ze kunnen beplanten hebben ze ook gedaan, de rest dat te steil is laten ze aan de natuur over en wordt dan ook wild met bramen en struiken. Al ik het volgend dorp binnenloop kan ik naar de bar voor de pauze en merk ik op mijn route dat deze naar een bepaald punt gaat en terug komt. Meestal is dat voor een monument of gebouw die gezien moet worden maar hier in Canneto Sabino is het voor de grootste olijfboom van Europa. Te zien op internet want ik ben er niet naartoe gelopen. Ik wandel verder door het olijfwoud als ik plots een stem hoor die mij roept en mij wijst dat ik verkeerd loop. Ik moest het pad verlaten om mij tussen de bomen een weg te zoeken, zonder aanwijzingen want die zijn er niet. Zonder Mr … niet te vinden. Ik denk dat die man elke dag zijn ronde doet om verdwaalde geesten terug op het juiste pad te zetten. Ik had geluk in ieder geval. En zo geraak ik aan de voet van de stad waar ik ga overnachten. Een klimmetje en ik ben in het oude gedeelte met de resten van de oude burcht en verdedigingsmuur.  Montelibretti is echt op een kam gebouwd met 1 langgerechte straat waar het leven zich afspeelt en die naar het nieuwere gedeelte gaat. Het is dus niet moeilijk om het adres te vinden. Gemakkelijk ook om te gaan eten of boodschappen te doen maar wel druk omdat al het verkeer er langs moet maar ook de bewegingen naar scholen toe. Ik begin de rust en stilte al te missen en het lichte vogelen gesjirp. Van hieruit nog 51 km tot Rome. 

Ik was eerst nog eens gaan foto’s nemen met de verlichting aan wat een andere sfeer gaf aan de omgeving rondom het restaurant. De vrouwen in de keuken die pizza’s  bakten in hun speciale oven maakte het beeld nog mooier. Alles lijkt hier authentieker maar er wordt ook hard gewerkt. Mijn mooie kamer lag achter de keuken en dus kon ik gemakkelijker een glimp opvangen van de werkzaamheden zonder de mensen te storen. Ze hadden mij gevraagd om welk uur ik wou ontbijten en ik had voorgesteld 6u30 om toch op een redelijk uur te kunnen vertrekken.  Heerlijk geslapen met het geluid van de krekels uit de omgeving en de lichtjes van de woning ver in het dal. Om 6u30 ging ik kijken of ik al kon ontbijten en zoals ik wat verwacht had was het huis voor mij alleen. Lang heeft het niet geduurd voor ik beweging hoorde in mijn omgeving en kon ik mij aanmelden. De eigenaar was wakker en het ontbijt stond klaar. Zoals het verwacht, kon ik hier een cappuccino bestellen maar het formaat was spectaculair. Ik wist niet dat het mogelijk was zo’n grote cappuccino te krijgen en natuurlijk toverde dat een glimlach op ons beide gezicht dat hij maar al te gretig vereeuwigde met zijn smartphone. Heel lekker en groot genoeg om geen tweede te moeten bijvragen. Na nog wat uitleg over de route, de stempel en obligate foto’s voor zijn plakboek kon ik vertrekken. Ook hieraan kan je zien waar het hart voor slaat! Zijn uitleg klopte als een bus en via toch wat drukkere wegen bereikte ik mijn eerste stadje Poggio Mirteto. De stadjes liggen nog steeds op heuvels, leuk voor foto's,  maar zijn al veel gemakkelijker te bereiken. Het is 9u30 en ik kan al een pauze gebruiken, de wegen van de voorgaande dagen samen met het mindere slapen beginnen hun tol te eisen. Een veel drukkere stad en ik nader natuurlijk Rome. Ik volg mijn weg en ben snel aangekomen op mijn eindbestemming de Abbazia van Farfa. Een benediktijnenklooster waar er al een tijdje geen paters meer zijn. Naast het oude klooster hebben de zusters Brigitten hun onderkomen en daar kan ik terecht voor de nacht. Daar ik op tijd ben kan ik nog mijn was doen voor ik ga eten om 13 u in het klooster. Het is bij de zusters een vakantiebestemming en alles is erop ingericht, klaar en netjes. Het eten is lekker en verzorgt en voldoende. De zusters zorgen ervoor dat alles blinkt en dat doen ze met een glimlach zodoende oor je hier een opgewekte stemming bijna zoals op een feestje. Na de siësta ga ik wat foto’s nemen in de twee steegjes dat het dorpje rijk is. Al de winkels zijn gesloten want zoveel bezoekers komen er niet meer zo laat op het seizoen en al zeker niet in de week. Juist een antiquair/houtbewerker en een stoffenwinkel zijn actief samen met de bar/trattoria die obligaat open blijft om de hongerige en dorstige te laven. Verder de kerk bezoeken en proberen wat mooie kiekjes te schieten in de valavond maar met de nieuwe lampen(led) in oude armaturen valt dat dik tegen. Die lampen geven heel wat meer licht dan die oude, sfeervolle oranje lampen. Niets aan te doen maar overal in Italië is de omzwaai ver ingezet en hebben vele historische plaatsen een andere mate uitschijning s'avonds, spijtig.       

Daar ik gisteren de laatste grote heuvel overgestoken ben zie het landschap er nog wel golvend uit maar niet meer rotsachtig en steil. Na mijn snel ontbijt ben ik weg de GPX in de hand. Zo’n stad verlaten met al zijn steegje is dikwijls een gok maar met de GPX verminder je een aantal percenten van verkeerd lopen. 1000 trapjes van de via Roma lager kom ik op een gewone weg die ik een ganse tijd ga volgen. De weg voor mij alleen, zondag en vroeg, en tamelijk vlak zodat ik beelden van mijn reis kan ophalen en verfrissen. Hier geen merktekens meer en dus loop ik met mijn smartphone als handschoen. Mijn leidraad in het mooie Italië is het rode lijntje op mijn scherm. Ik zou niet weten hoe ik hier anders mijn weg zou  moeten vinden, met steeds op een kaart te kijken en veel verkeerd lopen. Waarom ik als titel “alleen eiken “ schreef is het feit dat het me opgevallen is, vorige dagen al en nu nog meer, dat langs de weg alleenstaande eiken staan, in de meest grillige vormen maar groot en heel oud. Men zou hier de weg verleggen om geen schade aan te brengen aan zo’n boom. Ik denk dat het een diepe genegenheid is naar die bomen dat men ze hun leven laat leiden. Als je er begint naar te kijken kom je ze veel langs de wegen tegen maar ook op belangrijke plaatsen. Al mijmerend over de eik en het landschap bewonderend die golft en aan Toscane doet denken verlaat ik Umbrie met zijn hoge heuvels en loop Lazio in, de provincie van de stad Rome. Heel aangenaam lopen dikwijls op een kam met panorama’s links en rechts en het is alleen als ik van de ene hoofdweg naar de andere moet via binnenweg/vallei dat ik asfalt verlaat voor kiezelweg en de weg duikt naar het beekje in de vallei en natuurlijk terug uitklimmen. Even doorstappen en het hindernisje is genomen. Er is er maar één  te kruisen maar zonder Mr Smartphone had ik de weg niet gevonden. Geen aanwijzingen en ik moest ook de weg verlaten en achter beplanting gaan loeren om een ander boswegje te vinden, gewoon de rode lijn volgen van de GPX en de voeten plaatsen, geen weg maar pad die een beek kruist en langsheen akkers. Heel mooi om er te wandelen als je de weg vindt. Na 3 uur stappen wijst GPX dat ik op een knooppunt nader van verschillende wegen en dat is dan ook het knooppunt van allerlei handelszaken voor de omgeving met een drukte van je welste. Geen dorpsplaats maar een parking in het midden van al die wegen maar waar ook een bar is voor de koffiepauze. Het is bijna vechten voor een cappucino en cornetto, maar aangenaam op zijn zondags. Van hier is het niet ver meer lopen naar de stad waar ik overnacht. Ik bereik het oude centrum juist wanneer de mis uit is en haast mij naar de kerk om mijn stempel te halen bij de pastoor. In de kerk is een plezante drukte van de mensen die de pastoor helpen bij zijn vieringen. Dan mijn weg zoeken naar de B&B , La Vecchia Quercia ( de oude eik), maar dat verloopt zo maar niet want mijn aandacht wordt getrokken naar verschillende muurschilderingen. Hoe een klein stadje groot kan zijn!!! Ik bereik mijn rustplaats op tijd voor de golf restaurantbezoekers het domein overnemen. Ook hier sta ik te kijken hoe in een klein gehucht een restaurant kan leven maar je voelt zo het hart kloppen van de eigenaar. En dat alleen niet voor zijn zaak maar ook voor de pelgrims die er onderdak zoeken. Hij heeft het zelf klaar gespeeld in verschillende publicaties  of boeken te prijken. Ik kan eten voor de golf aankomt en kan gaan rusten met een mooie natuurlijke schilderij voor mij.  Deze namiddag rusten en dankzij internet ook even naar België wippen voor het wereldkampioenschap wielrennen. De cirkel van de eik is rond voor deze etappe. Het was een mooie weg vandaag met een grote wijsheid, doet iets met dat hart.