|
Phoenix gaat Mars onderzoeken
|
De 420 miljoen dollar kostende Phoenix Mars Lander van de NASA is enkele dagen terug klaarblijkelijk succesvol geland op de Rode Planeet, zo was rechtstreeks op NASA TV te volgen. Op 26 mei om 01.53 uur Belgische tijd precies kwam, met een kwartier vertraging omwille van de te overbruggen afstand, de melding dat de onbemande sonde geland is op de noordelijke pool van onze buurplaneet. Meteen barstte een feestje los in het vluchtleidingscentrum, het Jet Propulsion Laboratory van de NASA in het Californische Pasadena. En reden tot feesten hadden ze ... |
Perfect
In de stoutste dromen kon het nooit zo perfect zijn verlopen zoals deze expeditie tot nu toe is verlopen, beaamde projectmanager Barry Goldstein. Hij was in shock van contentement. Alle verwachte signalen werden doorgestuud. Dit was compleet. Hét van hét.
De sonde en de NASA kregen in de laatste fase van de vlucht voor de communicatie een handje toegestoken door de sondes Mars Odyssey en Mars Reconnaissance Orbiter van de NASA, alsmede de Mars Express van de Europese zusterorganisatie ESA. Op de planeet rijden ook nog altijd de robotjeeps Spirit en Opportunity rond. Die dingskes weten blijkbaar van geen ophouden.
Een minuut na de landing werd de radio afgezet om energie te sparen. De volgende cruciale fase na de delicate afdaling en afremming in de Martiaanse atmosfeer was het uitklappen van het ronde zonnepaneel. Dit diende twintig minuten na landing te gebeuren om het opgewaaide stof eerst te laten zakken en de energiebron niet te vervuilen. Omstreeks 02.30 uur Belgische tijd was nog geen bevestiging dat het uitklappen was gelukt.
Leven
Op de noordelijke pool van Mars, die nooit eerder bezoek kreeg van Planeet Aarde en waar bevroren water is, moet de Phoenix in het bijzonder op zoek gaan naar sporen van (al of niet vroeger) leven. Dit gebeurt onder meer met een robotarm annex schopje om een meter diep te graven. Het wordt daarbij ook de eerste keer dat de mens met water op een andere planeet zal omgaan.
De Phoenix werd op 4 augustus 2007 met een Delta-II draagraket van op Cape Canaveral gelanceerd. Met de Phoenix erbij zijn internationaal slechts 6 op 12 landingen op de planeet gelukt.
|
Phoenix toont al meteen eerste beelden van Mars
 
Deze geanimeerde simulatie toont de Phoenix op Mars. De beelden die volgen werden vannacht, kort na de landing gemaakt.
De Phoenix Mars Lander heeft na een reis van 680 miljoen kilometer en een succesvolle landing de eerste beelden van de Rode Planeet doorgezonden. Het is voor het eerst dat we een zicht krijgen op de noordelijke regio van de Mars.
Het is de bedoeling dat de Phoenix met een robotarm gaten in de ondergrond van de planeet gaat graven, op zoek naar sporen van water en eventueel leven.
Meer foto's via : http://www.nasa.gov/ |
Marsoppervlak verbergt ouder en ander Mars
Onder het oppervlak van Mars ligt een ouder, verweerder gezicht van de planeet begraven. Dat tonen de resultaten van de MARSIS-radar van de Europese sonde Mars Express, zo heeft het Europese Ruimtevaartbureau ESA bekendgemaakt.
Onder het oppervlakte
MARSIS is de eerste radar die onder het oppervlak van een planeet kan kijken. De observaties duiden er sterk op dat zeer oude inslagkraters, met een diameter van 130 tot 170 km, onder de gladde, lage vlaktes van het noordelijk halfrond van Mars begraven liggen. De techniek maakt gebruik van echo's van radiogolven die onder het oppervlak doordringen.
Naast het vinden van tot nu toe onbekende inslagkraters is ook bevestigd dat enkele subtiele, ruwweg ronde, topografische depressies in het laagland te maken hebben met inslagen.
Begrijpen Aarde
Onderzoek naar hoe Mars zich heeft ontwikkeld, helpt bij het begrijpen van de vroege Aarde, beklemtoont ESA. Sommige tekenen van de krachten die een paar miljard jaar geleden aan het werk waren zijn op Aarde moeilijker te ontdekken omdat veel ervan zijn vernietigd door tektonische activiteit en erosie.
De nieuwe ontdekkingen brengen planeetwetenschappers ook dichter bij het begrijpen van een van de hardnekkigste mysteries over de geologische evolutie en geschiedenis van Mars.
Noordelijk en zuidelijk halfrond
In tegenstelling tot op Aarde is er op Mars een treffend verschil tussen de noordelijke en zuidelijke halfronden. Vrijwel het volledige zuidelijke halfrond bestaat uit ruw hoogland met veel kraters, terwijl het grootste deel van het noordelijke halfrond gladder en lager is.
Aangezien de inslagen waardoor kraters worden veroorzaakt overal op een planeet kunnen voorkomen, worden de gebieden met minder kraters over het algemeen gezien als jongere oppervlakken waar geologische processen de littekens van de inslagen hebben uitgewist.
Oude korst
Het oppervlak van de noordelijke vlakten van Mars is jong en glad, bedekt met grote hoeveelheden vulkanische lava en sediment. De nieuwe gegevens van MARSIS geven aan dat de onderliggende korst zeer oud is, met name uit het Vroege Noachian tijdvak.
Dat tijdvak duurde van het ontstaan van de planeet tot ongeveer 4 miljard jaar geleden. Tijdens het Vroege Noachian ontstonden in het hele zonnestelsel zeer veel inslagkraters.
Vroeg
De resultaten geven aan dat de korst van de noordelijke laaglanden net zo oud is als de oudste blootgestelde zuidelijke hooglanden, die ook zijn gedateerd op het Noachian tijdvak, en dat de tweedeling tussen de noordelijke en zuidelijke hemisferen waarschijnlijk heel vroeg in de geschiedenis van Mars is ontstaan.
Leven op Mars
Recent zou er nog vloeibaar water op Mars zijn geweest
Op sommige plaatsen op Mars lijkt er tijdens de laatste zeven jaar nog water te hebben gevloeid, zo heeft de NASA zopas op een persconferentie bekendgemaakt.
Duizenden ravijntjes
De sonde Mars Global Surveyor, die sinds 1997 rond de Rode Planeet wentelt, heeft foto's genomen van duizenden ravijntjes op hellingen of op de wanden van kraters. Twee van die sleuven lijken te zijn ontstaan tijdens de missie van de succesrijke sonde, waarvan de laatste weken echter niets meer is vernomen.
De plaats waar ze zijn ontstaan, hun morfologie en hun kleur laten al jaren vermoeden dat het gaat om vloeiend water. Sommige van die opnames kunnen slaan op gleuven die er al miljoenen jaren zijn. Maar in ieder geval zijn twee van die sleuven opgemerkt in 2005 op plaatsen waar er zelfs in 1999 nog niets was. Er zijn meer bepaald afzettingen van materiaal waargenomen. Dit wijst erop dat er nog recent water heeft gevloeid op onze buurplaneet, aldus de vorsers.
"Deze observaties geven het sterkste bewijs tot nog toe dat er af en toe nog water vloeit op het oppervlak van Mars", zei wetenschappelijk leider van het Marsprogramma van de NASA, Michal Meyer.
Warm en vochtig
Indien het om vloeibaar water gaat, wat als een voorwaarde voor vroeger of nog bestaand leven geldt, blijft de vraag open van waar dat water komt.
Het is al duidelijk geworden dat Mars ooit warm en vochtig is geweest, en dat er nu op de barkoude planeet nog waterijs aanwezig lijkt te zijn.
Marsjeep maakte eerder al panoramische foto van krater
De Amerikaanse Marsjeep Opportunity heeft de Victoriakrater op de Rode Planeet bereikt en heeft een adembenemende panoramische foto doorgestuurd, zo heeft de NASA bekendgemaakt. Na een reis van 21 maanden bereikte de onbemande jeep de Victoriakrater die ongeveer vijf keer groter is dan een stadion. Op een panoramische foto is aan de overzijde een rand van 79 meter hoogte te zien, met tussen het zand vrijliggende rotsen. Heel duidelijk te zien is ook hoe wind op de zandige kraterbodem een golfachtig patroon heeft getekend.
Net als zijn tweelingbroer Spirit is de Opportunity in januari 2004 op onze buurplaneet geland. Beide robots hebben de kennis over de Rode Planeet gevoelig opgedreven en zijn aan een zoveelste verlenging van hun aanvankelijk voor drie maanden geplande missie toe. |
Mars Orbiter stuurde vorig jaar al opwindende beelden naar Planet Earth
De eerder in een baan rond de Rode Planeet gekomen Amerikaanse sonde Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) heeft eerste, spectaculaire, testbeelden doorgestuurd. De MRO is de technologisch meest geavanceerde Marsverkenner ooit.
Opwindende foto's
Drie camera's maakten een reeks zeer scherpe foto's die volgens de NASA "opwindend" zijn en die een "aanlokkelijke voorbode" vormen van de beelden die de onbemande sonde gaat maken wanneer zij in november aan haar eigenlijke wetenschappelijke missie begint. Op de website is www.nasa.gov/mission_pages/MRO/main is zo een haarscherpe foto van het Marsoppervlak te zien.
Landingsplaatsen zoeken
In de komende maanden gaat de onbemande MRO van de atmosferische wrijving van Mars gebruik maken om verder af te remmen, om in een bijna cirkelvormige en operationele baan terecht te komen. Hoofddoelstelling van de 720 miljoen dollar kostende missie is, naast het gebruikelijke Marsonderzoek, het zoeken naar geschikte landingsplaatsen voor robots en mensen. Er is geen landing voorzien.
Superscherpe camera
De sonde beschikt over de scherpste camera die de NASA ooit de ruimte heeft ingestuurd. Hij moet vanop iets meer dan 310 km hoogte, merkelijk lager dan de drie sondes die nu rond Mars cirkelen, objecten ter grootte van een schrijftafel duidelijk kunnen opmerken. De twee andere camera's staan ten dienste van meteorologie.
|
Gesteenten op Mars zijn niet gevormd door water
De vorm die bepaalde rotsen of gesteente op Mars hebben aangenomen en waarvan werd gedacht dat die door de aanwezigheid van water is te verklaren, heeft een andere oorzaak, zo staat vermeld in het wetenschappelijke vakblad Nature. De vorsers gewagen van vulkanische activiteit en de inslag van meteorieten.
Geen water op Mars
In een eerste artikel schrijven de Amerikanen Thomas McCollom en Brian Hynek van de Universiteit van Colorado dat afzettingen op gesteente in de vlakte Meridani Planum gevormd kunnen zijn geweest door vulkanische as. Mogelijk kwamen er later nog wijzigingen door de inwerking van een kleine hoeveelheid water en zwaveldioxide.
Het veranderen van uitzicht van de rotsen had niet de aanwezigheid van vloeibaar water over een langere periode nodig, en ook geen klimaat dat fel afwijkt van het huidige op Mars, aldus McCollom. Het is dus de vraag of de omstandigheden er wel waren om leven te laten ontstaan.
Vraagtekens achter mogelijk leven
In een tweede artikel meent een team rond Paul Knauth van de Arizona State University dat de inslag van een meteoriet hetzelfde type sedimentaire lagen heeft kunnen veroorzaken als werd opgemerkt door de robotjeep Opportunity. De structuren zijn volgens Knauth niet te verklaren door de aanwezigheid van een meer of een oceaan. Ook deze vorser zet vraagtekens achter mogelijke vormen van leven op Mars.
|
Veel meer water op Mars dan gedacht
De Europese ruimtesonde Mars Express heeft nieuw bewijs gevonden dat water eens overvloedig stroomde op de planeet Mars. Maar ook nu nog bevinden zich vlak onder het oppervlak grote hoeveelheden kostbaar ijs - een voorwaarde voor leven op de buurplaneet van aarde.
Onder de bodem van de noordpool komt veel ijs voor, afgezet in dunne laagjes. Het gaat om ,,bijna puur, koud waterijs", nauwelijks vervuild door stof. Onder deze ijslagen ligt veel zand, dat mogelijk ook ijs bevat, meldden wetenschappers woensdag op een persconferentie bij het Europees ruimtevaartagentschap ESA.
De deskundigen kregen de gegevens van de grote radararm aan boord van Mars Express. Het Europese apparaat vloog in juni en juli drie maal over de noordpool en keek met de radar tot een kilometer onder het marsoppervlak. Met een ander instrument, de Omega, vonden onderzoekers op grote schaal kleilaagjes. De kleisoort, phyllosilicaten genoemd, wordt gevormd als vulkanisch gesteente lange tijd in water wordt gedompeld.
Zij concluderen dat Mars tot circa 3,5 miljard jaar geleden was bedekt met oceanen. In die tijd was Mars nog maar jong, vermoeden wetenschappers. De planeet zou net als aarde ongeveer 4,6 miljard jaar geleden zijn ontstaan.
Vorig jaar kwam vast te staan dat er op Mars water voorkomt. Het bewijs is echter nog niet volledig en vooral geleverd door foto's van het marsoppervlak - genomen door robots en satellieten. Die laten vooral een wanhopig droge en stoffige planeet zien.
De aanwezigheid van water op Mars is onder meer belangrijk voor Amerikaanse ruimtevaartplannen. Washington wil over circa 20 jaar de eerste mens naar de Rode Planeet sturen. Een toekomstige basis zou water uit de grond kunnen halen, in plaats van het helemaal mee te nemen van aarde.
Het is nog steeds een grote vraag hoe het water van Mars is verdwenen. Een van de theorieën stelt dat planeet circa 3,5 miljard jaar geleden zijn magnetisch veld kwijtraakte. Dat beschermde de planeet eerder tegen schadelijke zonnewind: een stroom van geladen deeltjes uit de zon die door het hele zonnestelsel heen zwerft. Maar hoe dat veld verdween is een tweede onopgeloste vraag. | | |
