Maansverduistering in België en Nederland
De eerstvolgende maansverduistering is op 16 augustus 2008.
Dit is evenwel een gedeeltelijke eclips, en is zichtbaar (behalve het begin) vanuit Nederland en België.
De volgende totale maansverduistering (waarvan de totaliteit zichtbaar is in de Benelux) is op 15 juni 2011.
Een andere verduistering die veertien dagen geleden nog te zien was in onze streken zichtbaar, was de
gedeeltelijke zonsverduistering op 1 augustus 2008.
Hoe ontstaat een maansverduistering?
Een maansverduistering treedt op als de Aarde zich precies tussen de Zon en de Maan bevindt.
 |
Zo'n eclips kan worden bekeken door iedereen op Aarde voor wie de Maan zich op dat moment boven de horizon bevindt. Maansverduisteringen komen veel vaker voor dan zonsverduisteringen. Die zijn immers slechts in een heel smalle strook op Aarde te zien. |
Maansverduisteringen doen zich voor als de Maan zich in een van de snijpunten bevindt van zijn baanvlak met dat van de Aarde zoals aangegeven in de tekening en bovendien alleen bij Volle Maan.
Welke typen maansverduisteringen zijn er?
De umbra, de schaduwkegel van de Aarde, is veel groter dan de hele Maan. Daarbuiten bevindt zich nog de penumbra, of halfschaduw. Dit levert een van de volgende typen maansverduisteringen op. Het overzicht werd gemaakt met behulp van eigen opnamen.
- Situatie 1: een gedeeltelijke maansverduistering, alleen door de penumbra.
- Situatie 2: een totale maansverduistering, alleen door de penumbra.
- Situatie 3: een gedeeltelijke maansverduistering door de umbra en de penumbra.
- Situatie 4: een totale maansverduistering door de umbra (die zijn het mooist).
|
Maansverduisteringen duren veel langer dan zonsverduisteringen, tot bijna 6 uur. Het spreekt voor zich dat dit uitstekende mogelijkheden biedt, zowel voor het waarnemen als voor astrofotografie. Daarvoor is een gewone camera met telelens op een statief voldoende.
Tip! Het is jammer als je achteraf moet constateren dat alle opnamen over- of onderbelicht werden. Het is dus zeer verstandig om van elke fase die je fotografeert, minstens 4 of 5 opnamen te maken maar elk met verschillende belichtingstijden. Zo ben je er zekerder van dat er altijd wel wat opnamen moeten zijn met een perfecte belichting.
Wat is te zien tijdens een maansverduistering?
Hoe sterk de Maan verduisterd wordt, hangt af van de aard van de eclips. Als de verduistering plaatsvindt door de halfschaduw of penumbra, wordt het licht in zijn algemeen alleen iets minder helder en fletser. Pas bij een verduistering in de umbra, krijgt de Maan de prachtige tint zoals de onderstaande opnamen tonen. De kleur is precies zoals die ook met het blote oog te zien is. Het fotograferen is gemakkelijk. Een standaard camera op een statief is voldoende. Ook kan gebruik worden gemaakt van een telelens. Al te sterke vergrotingen zijn immers helemaal niet nodig!
Het begin van een eclips is niet echt opvallend. De Maan komt eerst in de halfschaduw. Het licht komt wat getemperd over. Hoe dichter de Maan bij de Aarde staat en hoe dieper de Maan door het centrum van de umbra gaat, hoe donkerder de eclips uiteindelijk wordt.
Wat sterk opvalt als de kernschaduw over de Maan begint te trekken, is de grote diameter van de schaduw van de Aarde op onze hemelse metgezel. De Maan is slechts een kwart van de Aarde.
| Als de Maan de umbra of kernschaduw binnengaat, wordt de verduistering pas echt spectaculair. De rand van de Maan die nog het langst zonlicht ontvangt, blijft lichter van kleur en is minder getint. Dit verschijnsel zal zich ook voordoen als de verduistering wel volledig door de umbra plaatsvindt maar helemaal aan de rand daarvan. |
|
|
Maansverduisteringen worden beïnvloed door de breking van de zonnestralen door de atmosfeer van onze Aarde. Deze lichtbreking bedraagt zo'n 35 boogminuten. Via deze omweg zal er toch nog wat licht in de schaduwkegel of umbra van de Aarde kunnen vallen. Daarom is de Maan, zelfs gedurende een totale verduistering, nooit helemaal donker.
 |
Onze dampkring breekt het zonlicht. Het blauwe en gele deel van dat zonlicht, wordt door de Aardse atmosfeer meer geabsorbeerd dan het rode deel. Dat verklaart de rode, oranje of soms roestbruine kleur van de Maan tijdens een totale eclips. Die kleur is overigens niet altijd precies hetzelfde. |
|
Natuurlijk spelen de weersomstandigheden een rol maar er is nog een andere oorzaak. Het komt wel eens voor dat grote hoeveelheden stof en as uit vulkanen, zeer hoog in de Aardse atmosfeer terecht komen. De lichtbreking wordt daardoor verminderd waardoor veel minder van het rode deel van het Zonlicht de Maan kan bereiken. Dat levert een meer roestbruine en vooral donkerder eclips op dan gebruikelijk. De zeer donkere eclips van enige jaren geleden, kort na de uitbarsting van de Pinatubo-vulkaan op de Filippijnen, was hiervan een goed voorbeeld.
| 
