DE KOUTER
Kouterstraat: Loonbeek
Kastanjekouter: Loonbeek      
Vossekouter: Huldenbergxml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

Lengte: Kouterstraat: 655 m
             Kastanjekouter: 279m

             Vossekouter: 552 m (vanaf grens met Overijse nog 293 m.

Wie wat West-Vlaams kent begrijpt het woordje         “KOUTEN”.

Het betekent :gezellig samen praten. Een ander woord is keuvelen.

Wie op de kouter werkte zal niet veel kunnen kouten hebben. Want er viel indertijd hard te werken.

Onze kouter komt van het Middeleeuws-Latijn “cultra”, dat op zijn beurt een latere vorm van “cultura“ is. De Romeinen gebruikten het woord agri-cultura: bewerken van de akkers.

Cultura  komt op zijn beurt van “colere” wat keren met de ploeg,  betekent.

En we zijn er.

Het is dus niets anders dan een stuk bebouwd land of bouwland of akker .

In Brabant is een kouter meestal een akkercomplex uit de Gallo-Romeinse tijd of de vroegste Middeleeuwen.

Het open kouterlandschap getuigt van een specifiek drieslagstelsel dat vanaf de middeleeuwen toegepast werd. Ze werden collectief beheerd waarbij telkens  voor één gedeelte ervan (1/3) een braakjaar werd ingelast. In dat braakjaar moest de kouter toegankelijk blijven voor het vee en de dorpskudde. (De grond kon rusten en werd door het vee op een natuurlijke manier bemest).

Kouter: het verticaal ijzer dat voor de ploegschaar staat. In het Frans le coutre. Hier is er dus ook verband.

Nu is de Kouterstraat in Loonbeek wel gelegen in een  betrekkelijke nieuwe verkaveling maar niets zegt ons dat er daar geen “kouters” of velden lagen. Goede georiënteerd  , betrekkelijk vochtig .

In Loonbeek is er nog een tweede kouter: De Kastanjekouter.

De betekenis van kouter weten we intussen al.

Zitten we daar met die kastanjes.

Ook hier willen we de kastanjes uit het vuur halen.

De  tamme kastanje is, al groeit ze hier sinds de Romeinen ze binnenbrachten, geen boom uit onze streken. Wel uit het Middellandse-Zeegebied.

De kastanjes die hier bij ons “rijpen” zijn stukken minder dik dan diegene die uit het zuiden komen. Ze hebben hier gebrek aan warmte.

Het is evenwel een zeer dankbare vrucht waarvan men in het zuiden dankbaar gebruik maakt om gepofte kastanjes, kastanjemeel, kastanjepuree en marrons glacés, zelfs lekker ijs te maken

De naam zou komen Castanea sativa. Sativa wil zeggen gekweekt.

Castanea komt van Kasanaia dit is een stad in Klein –Azië nl in Turkije (evenwel verdwenen).

Op onze Kouter zullen  zeker kastanjebomen gestaan hebben. Het was ook een holle weg die naar de hoger gelegen kouters leidde.

In Huldenberg op de grens met Overijse hebben we de Vossekouter.

Eén van onze mooiste hollewegen en beschermd als landschap.

Kouter kennen we dus al.

Het zal een gebied geweest zijn waar veel vossen zaten en die vormden een bedreiging voor het vee.

Vermoedelijk is de oorspronkelijke betekenis van vos, foks(e) (Fr), vùske (Tw) en fos (Fr) 'het dier met de staart'. Een oude Franse benaming voor de vos is 'goupil'. Deze naam is afgeleid van het Franse woord voor wijwaterkwast (goupillon), waarmee de staart van de vos werd vergeleken. Dikwijls komen allerlei kleurvariëteiten voor, vandaar dat jagers vossen met een bepaalde kleur of tekening van een bijnaam hebben voorzien. De meest gangbare vachtkleur draagt de rode vos, roodrok of goudvos. Net als enkele buitenlandse namen zinspelen deze op de roodbruine kleur. Een vos met een zwarte of donkerrode pluim aan de staart wordt brandvos genoemd. De berkevos heeft een witte staartpunt. In de rugvacht van de kruisvos is een donker gekleurd kruis te onderscheiden. In enkele namen komt zijn prooi naar voren: muizerd (jag), vogelvanger, kiekendief (Vla) en kippendief. Een mannetjesvos heet rekel of rikel(foks) (Fr), een vrouwtje moer(vos), teef (Fr) of voe (een verouderde jagersnaam). Een vossenjong wordt welp genoemd. Verschillende verhalen over de vos benadrukken diens spreekwoordelijke slimheid en zijn aandacht trekkende streken. Aan de dierfabels van xml:namespace prefix = st1 ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:smarttags" />La Fontaine dankt de vos zijn bekende bijnamen reinaard (zie Frans renard) en rein(tje) de vos.

Het gekke is dat men in Huldenberg spreekt van Vossekouter, in Overijse Vossekoten.

Kouten is het meervoud van ons dialectisch kot.  Het kan dus ook verwijzen naar de nesten  of met de juiste naam een vossenburcht. Maar aangezien een territorium in onze streken ongeveer  600ha of 6km² beslaat, maar het  kan ook gaan van 1km² tot 12km²,  zien we niet in dat er hier verschillende burchten waren.

De naam Vossekoten is volgens mij te wijten aan dialectische vervorming of zouden ze hier de R niet kunnen uitspreken hebben?

norbert mosselmans 2008

V.Nijs: kadastrale lengten