De kloosterkapel van het Keyhof te Huldenberg.

Honderd jaar geleden, in 1909, werd de huidige kloosterkapel van het Keyhof in gebruik genomen.  Wij grijpen deze unieke gelegenheid aan, om dit stijlvolle architecturale kunstwerk in het grootste gebouw van Huldenberg in de kijker te stellen.

Het Keyhof en de aankomst van de zusters Annonciaden

Voor 1870 waren de hoeve Keyhof en de bijhorende gronden in het bezit van de familie de Morassin de Ramoussin uit Ghlin in Henegouwen.   Rond 1870 kocht Auguste-Joseph d�Overschie de goederen.   Hij liet er, onderaan de hoeve, een kasteeltje bouwen dat bestemd was voor zijn zoon Charles-Emmanuel. 

                              
                     Achter dit gebouw (daterend uit 1926) verschuilt zich het kasteeltje (foto archief Keyhof)

Vanaf zijn geboorte was het duidelijk dat voor hem een mooie toekomst weggelegd was.  De zaken namen echter een andere wending; zijn leven kende een dramatisch einde: hij pleegde zelfmoord op 24 september 1877.   Na zijn dood bleef het kasteel onbewoond.

                                                
                   Charles-Emmanuel d�Overschie (uit de collectie van Ren� d�Overschie � eigen foto)         

In 1879 kwam het liberaal kabinet van Fr�re-Orban aan de macht.  De schoolwet van 1879 werd uitgevaardigd waarbij het godsdienstonderricht in de gemeentescholen geschrapt werd.

De nieuwe regering had ook katholieke congregaties in het vizier.  Zo werden alle middelen gebruikt om de Annonciaden, die in Ranst gevestigd waren, uit hun klooster te zetten.

Toen in 1880 Victor d�Overschie, die de goederen van zijn vader ge�rfd had, het kasteeltje ter beschikking stelde van Mgr. Deschamps, kardinaal-aartsbisschop van Mechelen, stelde deze laatste de congregatie voor om naar Huldenberg te verhuizen.  De zusters grepen deze kans met beide handen.

                                 Victor d�Overschie (uit de collectie van Ren� d�Overschie � eigen foto)

In april 1881 werden in het Keyhof het moederhuis en het noviciaat van de Annonciaden gevestigd.  Kort daarna werden nieuwe gebouwen aan het kasteel toegevoegd, o.a. een verblijf voor de novicen.  De zusters openden er tevens een lagere school en een bewaarschool.

De bouw van twee kapellen in minder dan 30 jaar tijd.

Het landgoed bevatte tevens een huiskapel die duidelijk te klein was en die voor de kloostergemeenschap niet kon dienen.  Daarom werd kort na hun aankomst een andere kloosterkapel gebouwd op de plaats van de huidige kapel. 

De congregatie groeide snel aan en het nieuwe bedehuis werd weldra te klein : er werden plannen gemaakt om een groter gebouw op te trekken met de hulp van architect Philips Van Boxmeer en aannemer Louis Resseler, beiden uit Mechelen.  Zodoende kon de nieuwe kapel in 1909 in gebruik worden genomen.  De kapel is toegewijd aan O.-L.-Vrouw van de Boodschap; dit is een duidelijk teken dat de congregatie nauw betrokken is bij de spiritualiteit van de Menswording. 

�Gods Woord werd mens en leefde te midden van ons�.

�Overweeg bovenal het mysterie van de menswording van Gods Woord.�

                                                                                       Johanna van Frankrijk

Deze spiritualiteit is verwoord in de constituties.

Annonciade zijn

Is je laten raken

Door het Mysterie van Gods Menswording,

Open en ontvankelijk

Voor de werking van Gods Geest om

Zoals Maria

Jezus tot leven te brengen in de wereld.

Tracht daarom in te treden

In de evangelische houding van Maria.

Laat haar gelovige overgave je inspireren

Om, altijd opnieuw, aandachtig te zijn

Voor het roepen van God.

                                                                           Constituties p.12

Jean-Pierre Van Binnebeek

(Wordt vervolgd)

Onze dank gaat naar de zusters Annonciaden van het Keyhof voor hun hartelijk onthaal, in het bijzonder eerwaarde zuster E. Brants voor het ter beschikkingstellen van de nodige documentatie.

Dank tevens aan Valère Fransen voor de unieke foto�s en aan pastoor-deken Jaak Bertmans voor het herlezen van de teksten.

Bronnen:

Het archief van Keyhof te Huldenberg.  Verschillende documenten, o.a.

                - de kapel, ruimte van spiritualiteit van menswording         

                - Zusters annonciaden van Huldenberg

                - Monumentendag 1996 � Kapel van Keyhof

De getuigen van het verleden van Neerijse. 2005. Van Binnebeek � Hallet

Schilderijen uit de collectie van Ren� d�Overschie

Verschillende documenten van Internet, o.a. Benediktiner Erzabtei St. Martin zu Beuron im oberen Donautal
Foto's Val�re Fransen, Keyhof, Jean-Pierre Van Binnebeek 

De kloosterkapel van het Keyhof te Huldenberg - 2

Honderd jaar geleden, in 1909, werd de huidige kloosterkapel van het Keyhof in gebruik genomen.  Wij grijpen deze unieke gelegenheid aan, om dit stijlvolle architecturale kunstwerk in het grootste gebouw van Huldenberg in de kijker te stellen.

(Wenst u het eerste deel van dit artikel te lezen, dan gaat u best naar het menu onder 'Monumenten: Keyhof'.)

Een eclectische kloosterkapel

De tweede helft van de 19^e en het begin van de 20^e eeuw worden gekenmerkt door het actualiseren van vroegere stijlen, de zog. neostijlen.  Op kerkelijk gebied waren het neoromaans en de neogotiek aan de orde van de dag.  Men aarzelde ook niet om verschillende stijlen te mengen; het eclecticisme vierde hoogtij.  Ook kerken ontsnapten niet aan de nieuwe mode. 

De kloosterkapel van Keyhof is een smeltkroes van verschillende bouwstijlen die niettemin een harmonisch geheel vormen.  Samen met het nieuwe kasteel van Sint-Agatha-Rode (dat toevallig ook in 1909 gebouwd werd) is de kapel het mooiste voorbeeld van de eclectische architectuur tijdens de eeuwwende in onze gemeente.

De gotische structuur valt het meeste op. De pilaren zijn gotisch maar worden onderbroken door horizontale ornamenten en Korinthische kapitelen. Zij monden uit naar de zijbeuken toe in spitsbogen maar daar bevinden zich ook accolade-vormige tudorbogen.  De vensters zijn gotisch.

Ook de altaren en de kruisweg hebben dezelfde stijl.

Het gewelf daarentegen is een tonvormige rondboog.

                                           Eclecticisme in de kloosterkapel van het Keyhof te Huldenberg (eigen foto)

Schenking

De congregatie kreeg een financi�le schenking van mevrouw le Grelle, daarbij financierde deze dame nog het hoofdaltaar en de kruisweg.

                                 
                                                                                  (Foto V. Fransen)

Het neogotische hoofdaltaar is gewijd aan O.-L.-Vrouw van de Boodschap.  Het wordt beheerst door het calvariekruis.

Rechts merken we een retabel van de Boodschap van de engel Gabri�l en van de verloving van de H. Johanna (1464-1505).

Zij huwde op jonge leeftijd met haar neef Lodewijk van Orl�ans (de latere Lodewijk XII). Het huwelijk werd ontbonden nadat haar man koning en zij koningin werden; Jeanne de Valois trok zich terug te Bourges en stichtte de orde van de Annonciaden.

Links wordt de verschijning van Jezus aan Margaretha-Maria Alacoque (1647-1690) uitgebeeld. 

Zij was een Frans religieuze, mystica en heilige.  Zij leed als kind aan kinderverlamming en zou daarvan op onverklaarbare wijze zijn genezen.  Zij zou in deze tijd reeds visioenen hebben gehad. In 1671 trad zij toe tot de Orde van Maria Visitatie.

Bovenaan zijn de vier grote kerkvaders afgebeeld.  Van links naar rechts, H. Ambrosius met de mijter, H. Gregorius met de tiaar, H. Hi�ronimus met de kardinaalshoed en H. Augustinus met het vlammend hart.

Onderaan vinden we de patroonheiligen van de familie le Grelle: H. Aleydis, H. Bathilda, H. Edmondus en H. Lydia.

       
                                                                                     (eigen foto)

Het zijaltaar is toegewijd aan de H. Jozef en vertoont centraal een Mariabeeld en ernaast twee taferelen: de boodschap en de geboorte.

We vinden er volgende tekst:

 Ave gratia plena Dominus tecum, et verbum caro factum est.  Mater Dei, ora pro nobis

 Wees gegroet vol van genade, de Heer is met u, en het woord is vlees geworden,  Moeder van God, bid voor ons

In 1909 werd tevens de kruisweg in bas-reli�f uitgevoerd.  Men schrijft hem toe aan F. De Vriendt uit Lier.

              

(Wordt vervolgd)

Jean-Pierre Van Binnebeek

Onze dank gaat naar de zusters Annonciaden van het Keyhof voor hun hartelijk onthaal, in het bijzonder eerwaarde zuster E. Brants voor het ter beschikkingstellen van de nodige documentatie.

Dank tevens aan Val�re Fransen voor de unieke foto�s en aan pastoor-deken Jaak Bertmans voor het herlezen van de tekst.

Bronnen:

Het archief van Keyhof te Huldenberg.  Verschillende documenten, o.a.

                - de kapel, ruimte van spiritualiteit van menswording         

                - Zusters annonciaden van Huldenberg

                - Monumentendag 1996 � Kapel van Keyhof

Van Binnebeek � Hallet. De getuigen van het verleden van Neerijse. Leuven 2005.

Schilderijen uit de collectie van Ren� d�Overschie

Verschillende documenten van Internet, o.a. Benediktiner Erzabtei St. Martin zu Beuron im oberen Donautal 

De kloosterkapel van het Keyhof te Huldenberg - 3

Honderd jaar geleden, in 1909, werd de huidige kloosterkapel van het Keyhof in gebruik genomen.  Wij grijpen deze unieke gelegenheid aan om dit stijlvolle architecturale kunstwerk in het grootste gebouw van Huldenberg in de kijker te stellen.

(Wenst u de eerste delen van dit artikel te lezen, dan gaat u best naar het menu onder 'Monumenten: Keyhof'.)

De glasramen

De glasramen dateren uit de bouwperiode.  Zij zijn in neogotische stijl uitgevoerd en hebben hun eigen symboliek.

In het hoogkoor, achter het hoofdaltaar, bemerken we driemaal twee hoge ramen waarboven nog drie rozetten prijken.  De hoge ramen refereren naar de mariale spiritualiteit van de orde.

                               (eigen foto)

Centraal worden het H.Hart van Jezus en van Maria uitgebeeld.

                           
                                                                       (foto V. Fransen)

Links staan de H. Laurentius en Sint-Jozef afgebeeld.

Sint-Laurentius is ��n van de patroonheiligen van de congregatie.  Hij wordt afgebeeld met in de rechter hand de martelaarspalm, in zijn linker hand een schrift en linksonder het rooster waarop hij werd verbrand. (Hij zou, volgens de legende, gezegd hebben dat hij op een gegeven ogenblik aan ��n kant gaar was en omgedraaid willen worden).  De heilige Laurentius wordt voorgesteld in een rode mantelpallium.

Sint-Jozef draagt zoals altijd een baard en een lang blauw gewaad.  Hij wordt afgebeeld met zijn attributen: de timmermanszaag en de bloeiende lelietak.  Dit attribuut verwijst naar de zuiverheid maar ook naar de legende over de keuze van Maria: toen Maria niet wist met wie ze in het huwelijk moest treden, liet de hogepriester alle gegadigden hun wandelstok in een bak met nat zand steken; de stok van Jozef begon onmiddellijk te bloeien.

    
                                                          (foto V. Fransen)

Rechts bevinden zich de H. Johanna en Sint-Franciscus van Assisi.

De heilige Johanna is in blauw-groene kloosterkledij.  Zij omarmt met haar twee handen het kruis en met haar voet vertrapt zij de koninginnetroon.

Sint-Franciscus van Assisi is ook een patroonheilige van de congregatie.  Hij draagt een donker bruin habijt, omgord met een koord met drie knopen: gelofte van armoede, kuisheid en gehoorzaamheid en een kap op de rug.  Tegen de borst drukt hij een kruis, op de rug van zijn handen zijn duidelijk de stigmata te zien.

 
                                                      (foto V. Fransen)

De rozetten bovenaan verwijzen naar de eucharistie:

(foto�s V. Fransen)

  
   Het lam Gods- het misoffer                    Het kruis- het kruisoffer            De pelikaan- de offerspijs

   Sicut agnus ad occisionem ductus          Omnia trahan ad me ipsum      Comedetis carnes et saturabimini

In de zijbeuk rechts wordt in een dubbel glasraam de boodschap van de engel aan Maria uitgebeeld.

De aartsengel Gabri�l, verkondiger van Gods besluiten, verschijnt gekleed in lange blauwe tunica, zoals het hoort een scepter in de hand, met onderaan de klassieke spreukband waarop staat: Ave Maria, gratia plena, Gegroet Maria, vol van genade.  Dit wordt de aanzet van het weesgegroet dat verder in de kerk kan gelezen worden:

Dominus tecum: benedicta tu in muli�ribus,

Et benedictus fructus ventris tui Jesus,

Sancta Maria Mater Dei,

Ora pro nobis peccatoribus, nunc et in hora mortis nostrae, Amen.

Als tegenhanger merken we in de ramen van de linker zijde van de kerk de tekst van het Angelus :

Angelus Domini nuntiavit Mariae

Et concepit de Spiritu Sancto

Ecce Ancilla Domini. Fiat mihi secundum verbum tuum

Et verbum caro factum est . Et habitavit in nobis

Maria wordt knielend, biddend voorgesteld met boven zich de duif (de Heilige Geest) en naast zich een bloeiende lelie.(foto V. Fransen)
 
         

Verder in de zijkapel wordt onze aandacht gevestigd op de rozetten die boven de ramen prijken.

Zij stellen de tien deugden van Maria voor, zoals zij in het evangelie staan.

Links merken we:

Een passiebloem (medelijden), een zonnebloem (gehoorzaamheid), een kroon-imperiaal (godsvrucht), een palmtak (geloof) en een purperen roos (geduld).

Rechts in de kapel staan in de rozetten

telkens een engel met lelie (reinheid), granaatbloem (armoede), tulp (liefde), violet (nederigheid), blauwe hyacint (voorzichtigheid).(foto�s V. Fransen)

(wordt vervolgd)

Jean-Pierre Van Binnebeek

Onze dank gaat naar de zusters Annonciaden van het Keyhof voor hun hartelijk onthaal, in het bijzonder eerwaarde zuster E. Brants voor het ter beschikkingstellen van de nodige documentatie.

Dank tevens aan Val�re Fransen voor de unieke foto�s en aan pastoor-deken Jaak Bertmans voor het herlezen van de teksten.

Bronnen:

Het archief van Keyhof te Huldenberg.  Verschillende documenten, o.a.

                - de kapel, ruimte van spiritualiteit van menswording         

                - Zusters annonciaden van Huldenberg

                - Monumentendag 1996 � Kapel van Keyhof

JP. Van Binnebeek � R. Hallet. De getuigen van het verleden van Neerijse. Leuven 2005.

J. Claes, A. Claes, K Vincke. Sanctus. Meer dan 500 heiligen herkennen. Davidsfonds. Leuven. 2004

Schilderijen uit de collectie van Ren� d�Overschie

Verschillende documenten van Internet, o.a. Benediktiner Erzabtei St. Martin zu Beuron im oberen Donautal   

De kloosterkapel van het Keyhof te Huldenberg - 4

Honderd jaar geleden, in 1909, werd de huidige kloosterkapel van het Keyhof in gebruik genomen.  Wij grijpen deze unieke gelegenheid aan om dit stijlvolle architecturale kunstwerk in het grootste gebouw van Huldenberg in de kijker te stellen.

(Wenst u de eerste delen van dit artikel te lezen, dan gaat u best naar het menu onder 'Monumenten: Keyhof'.)

                                                                                               Beuroner stijl

Dankzij het herstel van een monastieke traditie kende de tweede helft van de 20^ste eeuw een vernieuwing die gepaard ging met nieuwe buitenlandse invloeden. 

Vanuit Solesmes werd in 1863 de benedictijnenabdij van Beuron in Zuid-Duitsland door schilder en beeldhouwer pater D. (Peter) Lenz gesticht en van hieruit werd de abdij van Maredsous gebouwd. Daaruit ontstond in 1899 in Leuven de abdij Keizersberg.

                                       
                        Pater Desiderius Lenz (1832-1928), stichter van de Beuroner Kunststijl.

                                                                              (foto internet)

Beuron is o.m. gekend omdat er in de bibliotheek van de Benedictijnenabdij 200 middeleeuwse gedichten en gezangen gevonden werden, die aanleiding gaven tot �Carmina Burana�, het kunstwerk van Carl Orff.  

De �Beuroner Kunstschule� is in de geschiedenis van de christelijke kunst van de 19^e eeuw van cruciaal belang. In 1868 riep Desiderius Lenz in zijn klooster een religieuze kunstschool in het leven; Deze school richtte zich tegen het individualisme van de religieuze kunst van die tijd en tevens tegen het schijnrealisme van sommige strekkingen.

Hij geloofde, met de hulp van de esthetische geometrie, in een proportieleer, die gebaseerd was op het vastleggen van �goddelijke� geometrische wetten;   deze kunst was terug te vinden Egypte, bij de Grieken, de Byzantijnen en in de vroeg-christelijke kunst.  De godsdienstige motieven moesten, volgens hem, aanzetten tot aanbidding en gebed. Het beeld was symmetrisch opgebouwd en beperkt tot de essentie, met amper enig perspectief.

Verder in de tijd verwaterde deze kennis.  Deze stijl werkte meer inspirerend dan vernieuwend. 

Zijn idee�n schreef hij neer in het boek "Zur �sthetik der Beuroner Schule�.

                        Esthetische geometrie in de Beuroner kunststijl  (bron internet)

De Beuroner kunst manifesteerde zich vooral in de beeldhouw- en schilderkunst.

            
                       Mariabeeld, bijgenaamd �Maria mit der Kugel�, marmerkleurig geverfd gips,
                         naar ontwerp van D. Lenz (circa 1900-1925) (bron internet)

Oscar Algoet (1862-1937)

In 1921, twaalf jaar nadat het bedehuis in gebruik genomen was, werden in de kapel schilderingen aangebracht. Zij werden in Beuroniaanse stijl uitgevoerd. 

De schildering van de kapel is ��n van de meest opvallende elementen die bijdraagt tot het eclectisch geheel van het bedehuis.

Er is een beroep gedaan op Oscar Algoet, een neogotische schilder uit Leuven.  Oscar Algoet heeft op zijn actief de decoratie van zowel kerkelijke als burgerlijke gebouwen in en buiten Leuven. Hij was een kenner van de middeleeuwse kunst ; daarnaast ontwierp hij tal van interieurs in verschillende recentere stijlen.

Vandaag is de kloosterkapel van Keyhof ��n van de enige plaatsen in Belgi� waar de Beuroner stijl in al zijn pracht te bewonderen valt.

In het volgende deel worden tot in de details de schilderingen van de kapel besproken.

(wordt vervolgd)

Jean-Pierre Van Binnebeek

Onze dank gaat naar de zusters Annonciaden van het Keyhof voor hun hartelijk onthaal, in het bijzonder eerwaarde zuster E. Brants voor het ter beschikkingstellen van de nodige documentatie.

Dank tevens aan Val�re Fransen voor de unieke foto�s en aan pastoor-deken Jaak Bertmans voor het herlezen van de teksten.

Bronnen:

Het archief van Keyhof te Huldenberg.  Verschillende documenten, o.a.

                - de kapel, ruimte van spiritualiteit van menswording         

                - Zusters annonciaden van Huldenberg

                - Monumentendag 1996 � Kapel van Keyhof

JP. Van Binnebeek � R. Hallet. De getuigen van het verleden van Neerijse. Leuven 2005.

J. Claes, A. Claes, K Vincke. Sanctus. Meer dan 500 heiligen herkennen. Davidsfonds. Leuven. 2004

Schilderijen uit de collectie van Ren� d�Overschie

Verschillende documenten van Internet, o.a. Benediktiner Erzabtei St. Martin zu Beuron im oberen Donautal 

De kloosterkapel van het Keyhof te Huldenberg - 5

Honderd jaar geleden, in 1909, werd de huidige kloosterkapel van het Keyhof in gebruik genomen.  Wij grijpen deze unieke gelegenheid aan om dit stijlvolle architecturale kunstwerk in het grootste gebouw van Huldenberg in de kijker te stellen.

(Wenst u de eerste delen van dit artikel te lezen, dan gaat u best naar het menu onder 'Monumenten: Keyhof'.)


De beuroniaanse schildering

Laten we de beuroniaanse schildering van dichterbij bekijken.

We beginnen met het gewelf waar we verschillende medaillons ontwaren.  Boven het koor zijn de vier emblemen van de evangelisten afgebeeld : de engel, de os, de leeuw en de arend met de vier openingswoorden van hun evangelie:

                                                                                                                                                            
                     De arend (Johannes)                    
                     "In principio erat Verbum"                     
                     'In het begin was het woord�.                    
                             (foto V. Fransen)

                          

                                                                                                                                                                       
                       De engel (Matthe�s)   
                       ï¿½Liber generationis�
                       'Het boek van de generatie'

                       Of �Geslachtslijst (van Jezus-Christus)

                               (foto V. Fransen)

                           



                        De leeuw (Marcus) 
                        ï¿½Initium Evangelii�
                        Het begin van het Evangelie�
                         (foto V. Fransen)

                        



                               De os (Lucas)
                               "Quoniam quidem multi"
                                'Reeds velen hebben getracht'
                                     (foto V. Fransen)

                              


(wordt vervolgd)

Jean-Pierre Van Binnebeek

Onze dank gaat naar de zusters Annonciaden van het Keyhof voor hun hartelijk onthaal, in het bijzonder eerwaarde zuster E. Brants voor het ter beschikkingstellen van de nodige documentatie.

Dank tevens aan Val�re Fransen voor de unieke foto�s en aan pastoor-deken Jaak Bertmans voor het herlezen van de teksten.

Bronnen:

Het archief van Keyhof te Huldenberg.  Verschillende documenten, o.a.

                - de kapel, ruimte van spiritualiteit van menswording         

                - Zusters annonciaden van Huldenberg

                - Monumentendag 1996 � Kapel van Keyhof

JP. Van Binnebeek � R. Hallet. De getuigen van het verleden van Neerijse. Leuven 2005.

J. Claes, A. Claes, K Vincke. Sanctus. Meer dan 500 heiligen herkennen. Davidsfonds. Leuven. 2004

Schilderijen uit de collectie van Ren� d�Overschie

Verschillende documenten van Internet, o.a. Benediktiner Erzabtei St. Martin zu Beuron im oberen Donautal

De kloosterkapel van het Keyhof te Huldenberg - 6

Honderd jaar geleden, in 1909, werd de huidige kloosterkapel van het Keyhof in gebruik genomen.  Wij grijpen deze unieke gelegenheid aan om dit stijlvolle architecturale kunstwerk in het grootste gebouw van Huldenberg in de kijker te stellen.
(Wenst u de eerste delen van dit artikel te lezen, dan gaat u best naar het menu onder 'Monumenten: Keyhof'.)

                                                                               De Beuroner stijl (vervolg)

Boven het middenschip nemen we de beeldnamen voor Maria waar.  Deze beeldnamen zijn aanroepingen uit de litanie van O.-L.-Vrouw.  Links zien we volgende afbeeldingen:

Rosa Mystica

De mystieke roos

         

Porta coeli
De deur des hemels

         

Oliva Specio
De enigmooie olijf

         

Domus aurea
Het gulden huis

         

Sicut Lilium
Een lelie gelijk

         

Fons aquarium
Bron van water

         

Cantate Dominum
Zingt de Heer

         

(wordt vervolgd)

Jean-Pierre Van Binnebeek

Onze dank gaat naar de zusters Annonciaden van het Keyhof voor hun hartelijk onthaal, in het bijzonder eerwaarde zuster E. Brants voor het ter beschikkingstellen van de nodige documentatie.

Dank tevens aan Val�re Fransen voor de unieke foto�s en aan pastoor-deken Jaak Bertmans voor het herlezen van de teksten.

Bronnen:

Het archief van Keyhof te Huldenberg.  Verschillende documenten, o.a.

                - de kapel, ruimte van spiritualiteit van menswording         

                - Zuster annonciaden van Huldenberg

                - Monumentendag 1996 � Kapel van Keyhof

JP. Van Binnebeek � R. Hallet. De getuigen van het verleden van Neerijse. Leuven 2005.

J. Claes, A. Claes, K Vincke. Sanctus. Meer dan 500 heiligen herkennen. Davidsfonds. Leuven. 2004

Schilderijen uit de collectie van Ren� d�Overschie

Verschillende documenten van Internet, o.a. Benediktiner Erzabtei St. Martin zu Beuron im oberen Donautal 

De kloosterkapel van het Keyhof te Huldenberg - 7 

Honderd jaar geleden, in 1909, werd de huidige kloosterkapel van het Keyhof in gebruik genomen.  Wij grijpen deze unieke gelegenheid aan om dit stijlvolle architecturale kunstwerk in het grootste gebouw van Huldenberg in de kijker te stellen.
(Wenst u de eerste delen van dit artikel te lezen, dan gaat u best naar het menu onder 'Monumenten: Keyhof')
                                           
                                                                                                                                                             De Beuroner stijl (vervolg)

Boven het middenschip nemen we de beeldnamen voor Maria waar.  Deze beeldnamen zijn aanroepingen uit de litanie van O.-L.-Vrouw.  Rechts zien we:

MR

Maria Koningin

Tiga Jesse
Twijg van Jesse

       

Stella Matutina

De morgenster

       

Cedrus exaltata

De verheven ceder

Turris Davidica

De toren van David

Electa ut Sol

Uitverkoren als de zon

In chordis et organo

met snarensspel en orgel

       

(wordt vervolgd)

Jean-Pierre Van Binnebeek

Onze dank gaat naar de zusters Annonciaden van het Keyhof voor hun hartelijk onthaal, in het bijzonder eerwaarde zuster E. Brants voor het ter beschikkingstellen van de nodige documentatie.

Dank tevens aan Val�re Fransen voor de unieke foto�s en aan pastoor-deken Jaak Bertmans voor het herlezen van de teksten.

Bronnen:

Het archief van Keyhof te Huldenberg.  Verschillende documenten, o.a.

                - de kapel, ruimte van spiritualiteit van menswording         

                - Zuster annonciaden van Huldenberg

                - Monumentendag 1996 � Kapel van Keyhof

JP. Van Binnebeek � R. Hallet. De getuigen van het verleden van Neerijse. Leuven 2005.

J. Claes, A. Claes, K Vincke. Sanctus. Meer dan 500 heiligen herkennen. Davidsfonds. Leuven. 2004

Schilderijen uit de collectie van Ren� d�Overschie

Verschillende documenten van Internet, o.a. Benediktiner Erzabtei St. Martin zu Beuron im oberen Donautal 

De kloosterkapel van het Keyhof te Huldenberg - 8

Honderd jaar geleden, in 1909, werd de huidige kloosterkapel van het Keyhof in gebruik genomen.  Wij grijpen deze unieke gelegenheid aan om dit stijlvolle architecturale kunstwerk in het grootste gebouw van Huldenberg in de kijker te stellen.

De boom van Jesse

We zetten onze zoektocht verder, meer bepaald op de muren van de kapel die met schilderingen uit dezelfde periode als die op het gewelf bedekt zijn.

E�n van de opvallendste schilderingen is de boom van Jesse ; hij bevindt zich vooraan links in de kapel en is een bijbelse benaming voor de nakomelingen van (de Hebreeuwse naam) Isa� (vertaald in het Grieks en het Latijn als Jesse).

De boom verbeeldt de geschiedenis van het volk waaruit Jezus is geboren.  Uit zijn wortels ontspringt de boom met op zijn takken de twaalf koningen van Juda als volgt weergegeven:  David,  Salomon, Asa, Roboam, Josaphet, Joas, Osias, Joathan, Manasse, Ezechias, Josias en Joachas.  De top van de boom wordt gevormd door Maria.  In Jesaja 11,1 staat: "Een twijg ontspruit aan de stronk van Isa� (Jesse), een telg ontbloeit aan zijn wortels�.

Verder ontdekken we als schildering:

- symbolen van de eucharistie omringd door druivelaars: de kelk met hostie en het Christogram (koor);

- de werktuigen van het lijden: trektang en hamer, geselkolom en roede, kruis met spons en speer, doornenkroon, drie nagels, omkranst met gestileerde passiebloemen (schip);

- Maria�s naam (SM) en de koninginnekroon, omkranst met Franse lelies, die verwijzen naar de H. Johanna.

In september 1923 heeft kardinaal Mercier de kapel tot kerk geconsacreerd.

Jean-Pierre Van Binnebeek

Onze dank gaat naar de zusters Annonciaden van het Keyhof voor hun hartelijk onthaal, in het bijzonder eerwaarde zuster E. Brants voor het ter beschikkingstellen van de nodige documentatie.

Dank tevens aan Val�re Fransen voor de unieke foto�s en aan pastoor-deken Jaak Bertmans voor het herlezen van de teksten.

Bronnen:

Het archief van Keyhof te Huldenberg.  Verschillende documenten, o.a.

                - de kapel, ruimte van spiritualiteit van menswording         

                - Zusters annonciaden van Huldenberg

                - Monumentendag 1996 � Kapel van Keyhof

JP. Van Binnebeek � R. Hallet. De getuigen van het verleden van Neerijse. Leuven 2005.

J. Claes, A. Claes, K Vincke. Sanctus. Meer dan 500 heiligen herkennen. Davidsfonds. Leuven. 2004

Schilderijen uit de collectie van Ren� d�Overschie

Verschillende documenten van Internet, o.a. Benediktiner Erzabtei St. Martin zu Beuron im oberen Donautal 

De kruisweg in de kloosterkapel van Keyhof te Huldenberg
Huldenbergs patrimonium

De kruisweg in de kloosterkapel van Keyhof is wellicht de meest indrukwekkendste van de gemeente.
Hij werd geplaatst in 1909, het jaar waarop de kapel het daglicht zag.

De kruisweg, uitgevoerd in bas-reli�f, is waarschijnlijk van beeldhouwer Frans de Vriendt (Lier 1829 - Borgerhout 1919).  Hij is dus van dezelfde beeldhouwer als die van de O.L.Vrouwkerk van Alsemberg, geplaatst op 3 november 1878.




 
Kruisweg in de O.L.Vrouwkerk te Alsemberg.  F. de Vriendt wordt afgebeeld in statie 7, 13 en 14.  Hierboven statie 13.

Hieronder de kruisweg van de kloosterkapel van Keyhof in Huldenberg.
Info Zr Denise Van Deuren
foto's Val�re Fransen & Jean-Pierre Van Binnebeek

In de kloosterkapel van Keyhof staat een mooie 'Boom van Jesse' afgebeeld.  Hieronder een toelichting rond de betekenis van deze boom.

De �boom van Jesse�

De voorstelling van de (�stam-�)boom van Jesse gaat terug op de grote profeet Jesaja. Hij hanteert als eerste voor de ouderlijke band tussen Isa� en David de aan de plantkunde ontleende beeldspraak van de afstamming (11,1-2): �Een twijg ontspruit aan de stronk van Isa�, een telg ontbloeit aan zijn wortel. De geest van Jahweh rust op hem, een geest van ��.

Volgens de geslachtslijst van Jezus bij  Matte�s en Lucas is Isa� de stamvader van de heilige Jozef, de wettelijke vader van Jezus. Beide evangelisten geven in de aanvang van hun evangelie een om aan te geven dat Jezus wel degelijk de langverwachte Messias is, door God beloofd aan Zijn volk.

Vermits Jezus op de allereerste plaats gezien moet worden als de (unieke) Zoon van God, waarbij dan het (maagdelijke) moederschap van Maria betrokken wordt, wordt deze stamboom (van Jozef) al zeer snel toegepast op zijn echtgenote Maria!

Deze genealogische lijst wordt dan ook meestal voorgesteld als stamboom van Jezus/Maria en staat populair bekend als �De boom van Jesse� [(D) die Wurzel Jesse]. De �boom van Jesse� is de symbolische stamboom van Christus. Uit Jesse, vader van koning David, groeit de geslachtsboom der koningen van Juda op, met bovenaan de twijg die Maria is en de bloem die Jezus is.

Voorstellingswijze van de stamboom

* �Jesse� - ligt of zit onderaan de boom te slapen.

      - uit zijn zijde groeit een boomstam of �rank. Bijzondere betekenis: Isa� slaapt zoals

Adam sliep wanneer Eva uit ��n van zijn ribben gevormd werd. Aldus betreft het hier typologisch een voorafbeelding van de Stichting van de Kerk, die gebeurde toen Jezus op het kruis stierf, waarbij Hij de Geest gaf en waarbij water en bloed uit Zijn zijde vloeide.

* Boom: - aantal stengels: ofwel ��n rank die opwaarts uitloopt op Maria en Kind

                               ofwel twee ranken die zijdelings oplopen en zich dan terug verbinden

                                  in de figuur van Maria met Kind.

* generatiefiguren: In de takken van de stamboom staan en/of profeten, koningen of sibyllen;

                                 heel af en toe hoort ook Virgilius erbij.

* Het aantal generaties, al dan niet elkaar opeenvolgend, is zeer gevarieerd:

- Het aantal van (3 x 14=) 42 generaties dat Matte�s aangeeft tussen Jesse en Jezus, is te groot om monumentaal weer te geven.

- Meestal bedraagt hun aantal 12, zeker bij een tweedeling van de boom (6 op elke tak). Wanneer het 12 koningen betreft worden zij in verband gebracht met de 12 apostelen �de steunpijlers van de Kerk� (typologisch).

 - Soms blijft het aantal beperkt tot 2.

Rudi Mannaerts - Toerismepastoraal Antwerpen