ONDER DE KERKTOREN STAAT VOORLOPIG NOG DE CASINO

Het café ´De Casino is een monument in het centrum van Huldenberg, meer nog, een begrip voor de lokale samenleving. Het staat al 250 jaar juist onder de kerktoren van de O.-L.-Vrouwekerk.

Het staat nu vast dat het gebouw gesloopt wordt. Na het Hospice, de hoeve Van Bruystegem, de hoeve Stroobants, het pachthof Sneessens (Pijlijzer), het café van Jef Stoel en de Mariakring is het één van de laatste historische gebouwen die tot nu toe de plaats moet ruimen voor vaak een modern appartementsgebouw.

Op het dorpsplein van Huldenberg stonden niet alleen historische gebouwen maar ook fraaie huizen die een eenvormige stijl vertoonden. Ze stamden uit dezelfde bouwperiode: op de zijgevel van de Casino lezen we het opschrift A(NN)O 1768, een jaar dat getuige is van een bloeiperiode in ons dorp ; de baronnen de Baudequin de Peuthy zwaaiden hier in die jaren de scepter; ze slaagden erin, na een lange periode van armoede en verwoestende godsdienstoorlogen de Huldenbergse verenigingen nieuw leven in te blazen. Bewijs hiervan is deze oude postkaart uit de periode van voor wereldoorlog I ; ze toont duidelijk dat alle huizen toen gebouwd waren in een eenvormige classicistische stijl. Jammer genoeg zijn ze haast allemaal verdwenen of verbouwd, de Casino wordt één van de laatste.

Op deze postkaart van voor 1914 ziet men de fraaie uniformiteit van stijl van de huizen op het gemeenteplein. Het centrum van Huldenberg was tot dan gedurende 150 jaar een perfect classicistisch dorp gebleven.

Classicisme is een stroming afkomstig uit Frankrijk die een terugkeer naar klassieke Griekse en Romeinse voorbeelden nastreefde, als reactie op de dolle barok- en rococostijl. Dominant aanwezig zijn monumentaliteit, witte gebouwen met duidelijke contourlijnen en vooral symmetrie. Als men de Casino bekijkt, dan merken we dat ramen symmetrisch rond de ingangsdeur ingevoegd werden. De postkaart toont goed aan dat tussen 1768 en 1914 de huizen op het plein hun uniform classicistisch karakter gedurende 150 jaar bewaard hadden. De afbraak begon nadien.

De Casino speelde in die periode een sleutelrol in de bevoorrading en de sociale contacten van het dorp. Het is voor ons moeilijk te bedenken dat de Casino een afspanning, een ´relais' was voor postkoetsen en diligences. Toen reden er nog geen auto's of motorvoertuigen. Het paard deed het zware werk. Daarom was er trouwens rechtover de kapel van de Heilige Familie aan de ingang van het dorp een pomp waar zowel voetgangers als dieren even konden uitrusten en hun dorst lessen. Vanaf de jaren 1920 stopte hier de autobus van Theo die tussen Overijse en Leuven pendelde. De Casino was het tref- en verzamelpunt van Huldenberg.

Waarom het café ´De Casino' genoemd werd, blijft nog een raadsel. In Overijse had een herberg een gelijknamige naam. Het woord ´casino' komt uit het Italiaans ; het was oorspronkelijk in Italië een huis waar gezellige bijeenkomsten werden gehouden ; men kon er dansen, naar muziek luisteren, kletsen en een gokje wagen. Het woord is onzijdig, men zegt ´het casino' terwijl het café in Huldenberg ´de Casino' is. De betekenis heeft een evolutie gekend: ´casino¡ is ook het verkleinwoord van ´casa¡ (huis), dus huisje. Maar let goed op de uitspraak in het Italiaans : als je de klemtoon op de ´ i ´ plaatst, dus als je ´casino zegt, dan spreek je over een bordeel. Als je de klemtoon op de ´ o ´ legt, dus als je casino zegt, dan spreek je over een gokplaats. En in Huldenberg zeg je ´de casino ´ met de klemtoon op de ´a´.

In ieder geval was de Casino voor wereldoorlog I een combinatie van drankgelegenheid, relais, herberg, feestzaal, winkel en misschien ook gokplaats.

De winkel hebben nog veel Huldenbergenaars gekend ; hij is tot 1969 blijven bestaan. Iedereen wist dat je ´Bij Gilam¡ (een bijnaam voor Guillaume of Guglielmus), een klein winkeltje, veel kon kopen. De ingang van de winkel bestaat nog altijd, aan de zijkant van de Casino, onderaan de trap die naar de kerk leidt.

Postkaart uit de jaren 1947-48. Naast de Casino : een schuur en varkenstallen. De huisjes links zijn afgebroken toen men de weg (toen de Langestraat) rechttrok. Op de muur een opschrift voor de terugkeer van koning Leopold III tijdens de koningskwestie.

Om het café te betreden heb je enkele treden die toegang geven tot een grote plaats, met een toog waar achteraan gewonnen bekers blinken. In de open ruimte staan tafels en stoelen, tegen de muur banken met tafeltjes. De indeling heeft zijn oorspronkelijk karakter bewaard. Nog altijd mooi is de oorspronkelijke vloer met tegeltjesmotief.

In de garage ernaast hangt aan het plafond het souffleurshokje, de ´buisschouw¡, dat uitgeeft op de historische zaal van de eerste verdieping, boven het café. Konden de muren hier spreken, dan zouden we geschiedenisboeken kunnen schrijven want deze ruimte was wat men nu pleegt te noemen een ´polyvalente zaal¡. Hier vonden in het verleden allerlei activiteiten plaats : feesten, toneelopvoeringen, repetities, soupers, vergaderingen van verenigingen, hier leefde Huldenberg. Wellicht werd deze zaal reeds gebruikt voor de feestelijkheden van de handboogschuttersgilde die baron de Baudequin de Peuthy als beschermheer had. De Koninklijke muziekmaatschappij ´De ware vrienden heeft er zijn locatie ; hier werd in 1869 het huidige Koninklijke Sint-Ceciliakoor opgericht. En de zaal werd ook de trekpleister voor talrijke andere verenigingen : de Casino Boys, de toneelkring BisArt, de voetbalclub Huldenberg, de vissersclub en zelfs de Spaarkas ´De Vooruitziende Spaarders.

Maar één mysterie heeft de Casino nog niet prijsgegeven. Onder het café, in een overwelfde kelder, zou er ooit een tunnel uit lang vervlogen tijden vertrokken zijn. Sommigen zeggen naar het kasteel, anderen beweren naar de kerk. Misschien zal met de sloopwerken het geheim van de Casino onthuld worden !

Jean-Pierre Van Binnebeek

Bronnen

Internet – Café Casino bij Herman.

Met de hulp van en dank aan Herman Vanderveken, Christiane Vanderveken, Paula Ackermans, Léon Kumps en Jef Dekeyser.

Christiane en Herman wensen via deze weg iedereen te bedanken die in de loop der jaren bijgedragen heeft tot het succes van de Casino.

"Vrienden, familieleden en trouwe klanten, we zullen jullie nooit vergeten voor de mooie jaren en de toffe momenten die we samen meegemaakt hebben in ons historische café. Van harte dank voor alles wat u voor ons gedaan hebt."