Groot Hagelkruis

Groot Hagelkruis is een oud toponiem uit 1561 met vermelding 'thagelcruys'. Volgens de legende woedden eeuwen geleden geweldige hagelbuien in deze omgeving. Na een zware hagelbui smolt de sneeuw geleidelijk weg, maar op één plaats bleef de hagel liggen in de vorm van een kruis. De dorpelingen trokken processiegewijs naar het wonderkruis en de hevige hagelbuien hielden op.

– In de eerste winkelzaak, op nummer 1 van het Groot Hagelkruis, was rond 1973,  ‘Foto Gaston Ruttens' gevestigd. Hier kon je terecht voor alle fotowerken, tot 1995 ongeveer. Meer dan twintig jaar. Daarna en tot op vandaag (2015) werd dit pand 'Perfect Present', een lunchroom en geschenkenwinkel. Hier vind je moeiteloos dat perfecte geschenk, uitgebaat door Sylviane en Lou Roman, winnaars van de Zilveren Glimlach 2013.

--De nieuwbouw werd opgetrokken na afbraak van de panden 3 en 5. Nummer 5 was in de jaren zeventig, van vorige eeuw, nog de pastorij gevestigd. De plaats waar menig koppeltje hun ondertrouw heeft gedaan.

--Het huis nummer 7 lijkt op het eerste zicht nog hetzelfde als 100 jaar geleden. Tot eind 1928 was hier het postkantoor van Ekeren gevestigd. Daarna verhuisd het naar Veltwijcklaan 11. Eind 1938 word het pand verhuurd aan de pas afgestudeerde dokter Albert Huyskens. In 1957 verhuisde hij met zijn echtgenote Maria Philippo, naar de Alfons Jeurissenstraat. Na een carrière van 50 jaar als huisarts, stopt hij met zijn praktijk en overlijdt hij in april 1987. Het pand nummer 7 wordt in 1957, na de verhuis van dokter Huyskens, verhuurd aan E.H. Jozef Plateau. Vervolgens was het de beurt aan een ‘Kinesisten’ echtpaar ‘Eric De Croock-Carine Aerts. Het koppel bleef tot het begin van 1990 in het huis, maar verhuisden dan naar nummer 113 in dezelfde straat. Ze kochten daar de woning van de familie Verbaenen-Van Alsenoy. Vanaf dan wordt het pand een gezinswoning.

– Het pand nummer 9 is een gewoon huis, gelegen op de hoek van de Frans Lenaertsstraat. Hier was vanaf 1978 tot 1989 het verzekeringskantoor van Koen De Bie waar je terecht kon voor leningen en hypotheken.

Na plaatsing op mijn ‘Blog’ krijg ik via Facebook uitgebreide informatie van Dirk De Bie: “In 1920 wordt dit pand aangekocht door Eduard De Bie, grootvader van Dirk, en vestigt hier als bankier de eerste kredietbank van Ekeren. In die tijd een gewaagde onderneming. In de jaren 60, meer dan veertig jaar later, gaat Eduard op pensioen. Zijn zoon, Koen De Bie, neemt de verzekeringspolissen van zijn vader over en bouwt de zaak verder uit. Koen De Bie blijft dan in het pand wonen. In 1972 wordt het huis grondig gerenoveerd met een kantoor tot 1989. Dat jaar verhuist Koen De Bie naar een groot winkelpand in Dorpstraat 19”.

Onder het bladerdek van een boom staat het arduinen Hagelkruis op een sokkel. Het werd heropgericht in oktober 1981. Links van het Hagelkruis spelen de kleuters in de speeltuin van de  'Basisschool Sint Lambertus'. De kleine ukjes jubelen en kraaien van plezier. De jongens en meisjes van verschillende origine maken geen onderscheid tussen autochtonen en allochtonen.

– Het nummer 37, was een groot herenhuis dat toebehoorde aan de welstellende familie Michielsen. Na de dood van haar man trok weduwe Michielsen met haar zoon Marc een 100 meter verder in een wit geschilderde villa. Marc werd tandarts en bouwde links naast de woning een bloeiende praktijk uit. Helaas, hij overleed op vrij jonge leeftijd van 41 à 42 jaar. In 1983 tot en met 1987, begon Angelique in het voormalige herenhuis van de Michielsen een zaak. Op deze prachtige locatie werd alle textiel, voorkomend uit faillissementen, verzekeringen, enz… verkocht. Helaas, het huis werd afgebroken. Op de plaats vind je een groot groen tapijt.

Even verder, over de nummers 86 en 88, leidt een dreef naar het Hagelkruispark waar eind 2014 en begin 2015 een nieuwe speeltuin werd aangelegd.

– In nummer 95, kwam de zaak 'Piranha' pvba. De verhuur en verkoop van speedboten tussen 1978 en 1982 verliep redelijk goed. In 1990 en '91 wordt hier 't Botenhuis uitgebaat. Inkoop, verkoop en herstellingen van boten en motoren. Tussen 2001 en 2006 komt firma 'Dakrubbercentrale' NV van Bob Louman in deze nieuwbouw. 'De' plat dak specialist met naadloze rubberfolies, nieuw en renovatie. Ook voor terrassen en vijvers.

– In pand nummer 109, was café 't Zonneke gevestigd, bij Jeanine & Roger, vanaf 1975. Het Bock en Palmbier vloeide overvloedig. Op 29 maart van 1975 luisterden de stamgasten naar het laat avond journaal op de radio. Enkel de biljarters interesseerde het niet. Het getik stoorde de luisteraars en een ‘sssssst’ volgde dan uitdrukkelijk. De stem van de presentator was duidelijk te horen: ‘…en dan nu het sport. Vanmiddag werd de tiende editie gereden van de Amstel Gold Race in Nederland. De ééndaagse wielerwedstrijd voor profrenners werd gewonnen door onze landgenoot Eddy Merckx’.  Een daverend applaus barstte in het lokaal los. Een van de stamgasten hief zijn glas naar de toog en riep: ‘Tourneé generale, Roger!’

Op 1 april 1988 nemen Sam en Louisa het café over en behouden de naam ’t Zonneke. Op het raam werd in zeven haasten ‘Bij Sammylou’ geschilderd, verwijzend naar de beide voornamen van de uitbaters. In 1989 echter verlaat Sam al reeds de zaak en haar partner. Louisa heeft dan nog even de zaak verder gezet tot ze failliet werd verklaard. (Info van Sam Ongena). Vervolgens werd de zaak overgenomen tot 1995 door Maria en Omer om de stamgasten te vermaken. Vogelpikclub 'Altijd raak' trok enorm veel volk. De naam ’t Zonneke bleef steeds behouden. Ria nam de zaak over tussen 1996 en 2003. Daarna kwamen Irene en Roger voor een jaar of twee de zaak open houden. Als laatste werden Carina en Peter baas over het café. Dat was van 2008 tot 2009. Na het sluiten van de zaak werd het pand gerenoveerd tot woning. Slechts aan de beide vitrines is te zien dat hier ooit een café was. De naam 't Zonneke is nog niet verwijderd. (2015)

– Vanaf 1993 bouwde Karin, op nummer 113, een groots 'Schoonheidsinstituut' uit. Tot en met vandaag (2015) kan je hier terecht voor pedicure, manicure, zonnebank...etc.

– Eveneens op nummer 113, kwam 'Pajero' van 1995 tot 2006 het schoonheidsinstituut van Karin versterken met een sport- en ontspanningscentrum. Conditie- en krachttraining en familiesauna. Na 2006 nam Karin ook deze lokalen over om haar zaak uit te breiden.

– Het nummer 115, is een half vrijstaande woning met decoratieve puntgevel. Het pand werd gebouwd rond 1900. Het staat al jaren leeg en te verkommeren. De ramen boven staan open en verschillende vogels vliegen binnen en buiten. Het voortuintje is eveneens verwaarloosd. Een gietijzeren hek sluit alles af.

– Wat verder, in nummer 125, woont hoogstwaarschijnlijk de allerlaatste landbouwer en veeboer van het centrum. Het hoge herenhuis dateert van de eerste helft van de twintigste eeuw. Achteraan werd een stenen schuur gebouwd. Plaats genoeg om het hooi te stapelen en te bewaren.

– De villa of het landhuis, op het nummer 131, dateert uit de 19de-eeuw en heeft een ruime tuin. Een gedeelte is parking van 'Eetcafé Ballantines'. De garage naast de woning werd gebouwd in 1933. Luc Somers laat weten dat er tijdens de jaren tachtig, van vorige eeuw, een dancing was gevestigd. Dancing ‘Trialon’ herinnert hij zich nog, doch verdere info hebben we niet. Ongeveer tien jaar geleden vormt de benedenverdieping de 'Mini-creche' 't Bengeltje met 16 opvangplaatsen voor baby's en peuters van 0 tot 3 jaar.

– Op nummer 135 was een bescheiden postkantoor gevestigd. Wegens besparingen werd alles overgeplaatst naar het postkantoor op de Bist.

– Nummer 147 was begin jaren zeventig, van vorige eeuw, café ‘Sportgalm’. Het laatst werd deze zaak vernoemd in 1977, in het programmaboekje van de Bierpruvers. Nicole en Rudy openden hun delicatesse zaak 'Edelkost' in 1990. Tot en met 2008 kon je hier terecht voor charcuterie en een ruime keuze van Iglo diepvries producten. Na de sluiting werd het geen handelszaak meer.

– Op nummer 155 was vooreerst een kruidenierszaak gevestigd. De grutter, zoals men de kruidenier in die tijd noemde, verkocht in zijn winkel droge levensmiddelen zoals: keukenkruiden, specerijen, koffie, thee, cacao, tabak, stijfsel en zeep… om maar een beetje op te noemen. Door de opkomst van de supermarkten tijdens de jaren zeventig verdwenen stilaan de kruidenierszaken uit het straatbeeld. Dit bericht kwam van Sandra Jans.

Nadien kwam in dit pand een zaak waar bier getapt en frisdranken werden geserveerd. Het pand kreeg de naam ‘Café Plezanten Hoek’ tijdens de mooie jaren zeventig van vorige eeuw. Er werd rond het jaar 2000 gestart met 'Frituur 't Hoekske'. In 2003 wordt de naam veranderd in 't Frit-uurtje. Hun slogan: 'met vers stoofvlees en verse goulash'. (2015)

– De zaak op nummer 187 noemde voorheen 'Brasserie Restaurant Triton', vanaf 1984 tot 2013. Na de nodige aanpassingswerken wordt het Brasserie 'Sapore'. Toen we laatst er voorbij wandelden bemerkten we Gaston Berchmans in de zaak. Goede reclame voor Brasserie 'Sapore'. (2015)

-In het pand met nummer 164 bevond zich tijdens 1972 tot 1983 ‘Café Sportlokaal’.

– Op nummer 150, was eerlang bakkerij 'Bervoets-Gijsen' gevestigd met als specialiteit: volkoren brood, speculaas en pistolets. Alles vervaardigd met 1ste-rangs grondstoffen van 1980 tot en met 1986. Vanaf 1988 tot 1992 komt hier Brood en Banketbakkerij 'Janssens'. In 2003 is het de beurt aan Bakkerij Ceuppens, niet alleen voor brood en gebak, maar ook charcuterie is verkrijgbaar. Tot op vandaag (2015) staat er een broodautomaat ter beschikking.

– Het nummer 146-148 is een enorm groot complex waar vroeger ateliers of werkhuizen van Ed. Brandt en Co gevestigd waren. Een firma met kuiperij, ijzer- en messing gieterij, in dit pand werd duchtig gelast voor de scheepsbouw. In 1991 werden de magazijnen, kantoren en de conciërgewoning omgebouwd tot wijk- en dienstencentrum van het OCMW Antwerpen.

--Op nummer 130 woonde de heer Joris De Bruyn. We schrijven 18 juli 1941. Joris wordt wegens Duits vijandige gezindheid door de ‘Feldkommandantur 520’ te Antwerpen tot 9 maanden opsluiting veroordeeld. Hij wordt door de Duitsers naar de ‘Colonie’ te Merksplas overgebracht. Joris Marinus De Bruyn was weerstander sinds 1941 en maakte deel uit van de NKB.

– In het brede winkelpand met de nummers 86 en 88, was rijwielhandel 'Alfons Cycles' gevestigd. De zaak werd uitgebaat door De Herdt-Segers. Fons repareerde de fietsen in zijn herstelplaats van 1979 tot en met 1998. Vanaf februari 2015 wordt het nummer 88 een 'Open kunst Atelier'. Wie hier passeert wordt vermaakt met kunstige schilderijen voor de enorme vitrines. De kunststukken werden geschilderd door Jos Laureys. Echtgenote Renée is schrijfster. In deze woning wil het koppel de liefde voor kunst delen met alle geïnteresseerden.

– Het nummer 78 is een half open bebouwing. Een breed gerenoveerde woning met verdiep. Langs de straatkant zijn uitsluitend ramen. De ingang is via het steegje te bereiken. Hoe het pand eruit zag in de jaren zeventig van de twintigste eeuw is niet duidelijk. Vaststaat is dat er tussen 1974 en 1978 een winkelpand was met algemene voeding van 'Clementine'. Een zaak met, voor die tijd althans, een uitgebreid gamma aan voedingswaren zoals: zuivelproducten, conserven, bokalen met groenten...enz. Voor de kindjes: chocolade, snoep en koeken.

Frans en Maria plaatsen hun fietsen op de stoep tegen de gevel van hun woning. Het is een warme dag in juni en ze besluiten een fietstocht te maken. Ze kijken er enorm naar uit. De winter was te nat en te koud om te fietsen. Ze houden hun conditie wel op peil op hun home trainer, maar dat is toch niet hetzelfde. Frans sluit de woning goed af. Vanmorgen heeft hij de knooppunten op een bikepointer geschreven: 13-14-85-79-74-76-77-13, goed voor bijna 24 kilometer. Voor knooppunt 13 moeten ze eerst naar de Driehoekstraat. Ze laten eerst bus 77 van 'De Lijn' passeren en dan vertrekken ze richting centrum. In de woning ernaast gluurt Jozefien langs haar hagelwitte gordijnen naar het tweetal. Ze zucht en gaat dan weer in haar zetel zitten en kijkt verder naar de herhaling van thuis.

– Op het nummer 44 was Mariën aanbouwkeukens gevestigd vanaf 1974. Zijn slogan was: 'Vrijblijvende prijsopgave'. De eerste keukens waren nog erg eenvoudig, kasten van hout en/of formica, met legplanken en laden. Ook toen zorgde men voor een feilloze afwerking en een degelijke houtkwaliteit. Mariën sloot zijn zaak in 1991. In 1994 start 'Antigar bvba' hier een zaak in zetelgarniering, gordijnen en overgordijnen. Ook deze zaak is al enkele jaren gestopt. Achter de etalage staat nog een antiek stuk werktuig van de garnierder.

--Peter Brosens woonde in huisnummer 26 en wist te vertellen dat op het nummer 22, twee huizen verder, kunstschilder Roger Colignon heeft gewoond. Hij verhuisde naar Lange Sterrestraat 23. In 2013 exposeerde Roger zijn kunstwerken in het Trace Cultuurstation van Ekeren. De man is recentelijk komen te overlijden.

– Op de hoek Groot Hagelkruis/ Van de Wouwerstraat, nummer 18, was nog in de jaren 80 van de 20ste-eeuw drogisterij, 'De Winter', een handelszaak met verven, kruiden, cosmetica, oplosmiddelen en poetsgerief zoals: borstels en emmers.

Op een warme zomerse vrijdagavond komen drie jonge mannen vanuit de Van de Wouwerstraat gewandeld. Ze lachen en praten door elkaar en het lijkt alsof ze niet echt naar elkaar luisteren. Ze gaan café Arena binnen. Het is niet echt een jongeren café, maar ze zijn niet echt van plan lang te blijven. Deze kroeg is slechts een tussenstop. Hier willen ze enkele biertjes drinken en als het helemaal donker is willen ze naar het centrum van Antwerpen rijden. De uitgaansbuurt in die tijd.

– In winkelpand nummer 16 was vooreerst kruidenierszaak ‘Den Ballon’ gevestigd dat uitgebaat werd door ‘Sander’. De winkelruimte werd te klein en in de plaats kwam Café ‘Arena’. Hier werden van 1975 tot 1982 pintjes getapt door een uitgeweken Nederlander: Louis. Daarna namen An & Luc de zaak over  en stichten biljartclub 'Arena'. Na een grondige renovatie kwam vanaf 1991 t/m 2015 Elegance in dit pand. Een 'Dameskapsalon' van Leo Laurijssens.

– Het pand ernaast, nummer 14, was beter geschikt voor kruidenier ‘Sander’ en hij verhuisde zijn zaak, 'Den Ballon' naar hier.

– Op nummer 8, was enkele jaren 'een huis in de rij' vzw gevestigd. (1989-1992). Een hulporganisatie onder de categorie: gezondheid en welzijn. Waar je mensen in vertrouwen kan spreken, ongeacht je leeftijd of overtuiging. In 2013 kwam de Oxfam Wereldwinkel. De zaak brengt een wereld vol eerlijke handel. Je vindt voedingswaren, kunstnijverheid of cosmetica van eerlijke handelaars. (2015)

– Achter het nummer 6/1, prijkt het Ekers Hof, bij Lydie Van Thielen en Patrick Fischer. Het gebouw dateert van 1960 en kreeg een gezellige gelagzaal, biljarts en TV. Op het eerste verdiep bevind zich een stemmige feestzaal voor demonstraties en huwelijksfeesten. In deze ‘kleine’ zaal hebben ons Rina en ik onze eerste danspassen geleerd toen dansschool ‘Emka’ de zaal huurde. Later verhuisden ze naar de Ertbrandstraat te Kapellen. De grote Akerzaal achteraan is polyvalent en geschikt voor groepsfestiviteiten, bals en banketten. Op 25 januari 2013 opende het vernieuwde parochiecentrum 'Ekers Hof' haar deuren.

– Op het nummer 2 staat sinds 1877 de Maria- of Sint Lambertuskapel. Het interieur van de kapel werd prachtig verbouwd in 2004. Het gebouw is weliswaar geen winkel, maar toch de moeite waard voor enkele woorden. De C-koren van Ekeren, opgericht in 1968, houden nog steeds hun wekelijkse repetities in de kapel. Wie er ook passeert, blijft seconden lang staan luisteren voor hij of zij verder stapt. Wat ik niet meer weet, of de communicantjes van Ekeren nog steeds van hieruit naar de kerk wandelen, voor hun communiefeest.

Klein Hagelkruis

Het Klein Hagelkruis was destijds een kleine straat of een pad (‘t paddeke) in de wijk 'Hagelkruis'.

– Op nummer 16 was café 'Vereniging' van 1982 tot en met 1986. In dit etablissement kijken de stamgasten naar het scherm van een TV. Het is 27 september 1985. Er worden beelden getoond van een gewapende overval in Overijse. De bende van Nijvel heeft vandaag weer eens een brutale overval gepleegd op een warenhuis van Delhaize, en weer werden er mensen in koelen bloede vermoord. Waar gaat dat eindigen? 

– In 1980 begon Chris en Roger een frituur hier in de wijk. Vanaf 1982 tot 1987 was het de beurt aan Richarda. Hoogst waarschijnlijk gaat het hier om een rijdende frituur, een barak of caravan. In 1990 neemt Swa en Maria de zaak voor een jaar over en als laatste bakt Ariane ze bruin in 1992 tot en met 1997.

– Op de hoek met de Vuurkruisenstraat/Klein Hagelkruis was in de jaren zeventig, van vorige eeuw, een gezellig café. De naam is mij totaal ontgaan, maar hier kwamen de gemeentearbeiders tijdens hun ochtendbreak hun warme koffie drinken. Sommigen onder ons toch. Het zwarte goud stond te pruttelen op de ouderwetse houtkachel in het midden van de gelagzaal. Vooral tijdens de wintermaanden was het hier 's ochtends een gezellige drukte. Was de koffie op? Prompt zette de waardin er verse. Een fluitketel op de kachel en een blok hout erin. Je hoorde het gietijzeren mormel branden. De filtertrechter met papieren zakje werd op de koffiekan geplaatst met vijf schepjes gemalen koffie. Nadat de fluitketel iedereen doof maakte van het scherpe lawaai, goot ze het kokende water op de koffie. Meteen vult het lokaal zich met het aroma van verse koffie.

Later, in 1996, was hier een jaar lang 'The Maxx' gevestigd. Een zaak die stoffen en naaigerei verkocht. Ook kleding zoals: schoenen, regenjassen, speelgoed en tapijten. Nu staat hier een moderne nieuwbouw met appartementen.

– Het pand nummer 62 en 64 noemde men in de vorige eeuw ‘de Withoef’. Ze is wat achterin gelegen en werd in de 16de of 17de-eeuw gerenoveerd. Vanaf 1982 heeft de hoeve dienst gedaan als basis van de lokale radiozender, ‘radio Titanic’. Sinds 1998 is op deze locatie ‘Eetcafé Ballantines’ gevestigd met een gezellig tuinterras. Er is parking vooraan en een ruime parkeergelegenheid in het Groot Hagelkruis. (2015).

De onpare zijde van de straat bezit nog enkele arbeiderswoningen uit de 19de-eeuw, herkenbaar aan de kleine woningen zonder verdiep.

– Op nummer 23 vond men vanaf 1977 tot 1987 Clubslager Coppens V. met specialiteit: fondue, gourmet en koude schotels. Charcuterie uit eigen werkhuis.

--Op nummer 43 was tijdens de gouden jaren zeventig, van vorige eeuw, café ‘De Kraan’ gevestigd.

– Het hoekpand, met nummer 69, was café 'Groenenhoek' dat uitgebaat werd in de jaren zeventig door de familie Maes. Zoon Pol was in die tijd Belgisch kampioen tandem rijden op de piste. Freddy Helsen, zijn beste vriend, zat dan achterop. Met dank aan Marc De Mulder.

Begin jaren tachtig werd de zaak overgegeven, maar wie de zaak uitbaatte is niet geweten. De naam ‘Groenenhoek’ bleef behouden. Francine & Charles namen de kroeg over in 1984 en 1985. Ook Leentje probeerde het vanaf 1986. De zaak hield op met bestaan in 1997 en werd als opslagplaats gebruikt tot 2001. Daarna werd het pand gerenoveerd tot woning.

--Wat verder in de straat was, volgens Marc De Mulder, een kolenboer gevestigd. In de volksmond ‘bij Swa brood’ genoemd.

– Op nummer 71, een huis in de rij, startte in 1977 Anne met een kapsalon. In 1979 verhuist ze naar Pastorijveld om aldaar haar cliënteel nog beter te dienen.

Tot zover ‘Groot- en Klein Hagelkruis’. Tekst: Luc Verschooten. Foto’s: Rina Meurs. Bron: Ekeren tijdens WOII door FR. Bresseleers en H. Kanora van 1947. Met speciale dank aan de Bierpruvers. De programmaboekjes waren en zijn van onschatbare waarde. Met speciale dank aan Peter Brosens. Ook dank aan de vele facebook vrienden die mij met raad bijstaan. Opnieuw bijgewerkt: 05/12/2015.