Parkeren:
Naast de kerk van Nieuwmoer, Kerkstraat 6.
Zondag
24 november 2019. De zomer is alweer lang voorbij. De dagen zijn al duidelijk
korter geworden, de klok is een uur terug gedraaid en de T-shirts en korte
broeken verdwijnen voor enkele maanden in de kast. Dat wil niet zeggen dat we
bij de pakken blijven zitten. Bewegen moeten we! Tijd voor de geneugten van een
wandeling langs trage wegen, bossen en weiden. Genieten van de verre weidse
uitzichten. Met de auto rijden we noordwaarts, richting Nederlandse grens.
Nieuwmoer lijkt ons het best geschikt om lang te parkeren. De gemeente is de
kleinste van de vijf dorpskernen van Kalmthout in de provincie Antwerpen.
Tijdens WOI lag een groot deel van de gemeente Nieuwmoer in een soort
niemandsland, afgesloten van de rest van de wereld door langs de ene kant de
rijksgrens met Nederland en langs de andere zijde de Dodendraad. We parkeren in
de Pastorijhoef (straat) tegenover de voormalige pastorie. Gebouwd in de eerste
helft van de twintigste eeuw. Rechts van ons, tussen het groen werd een kopie
van een Lourdesgrot gebouwd, waar Bernadette Maria zag verschijnen. Een
nostalgisch moment. De site oogt mooi door de gekleurde bladeren van de
talrijke bomen rondom de grot.
We
wandelen naar de kerk. De plaats waar deze kerk staat is de oorspronkelijke
kern van Nieuwmoer. In de vijftiende eeuw werd ze Blijdenberg genoemd. Hier
stond een kapel die opgericht werd door de drie stichters van het dorp
Nieuwmoer: Hendrik van Smaelvoort, Claus van Driels en Godevaert Sanders. Toen
Nieuwmoer in 1842 een zelfstandige parochie werd, werd de kapel vervangen door
de huidige, O.L.Vrouw Hemelvaart kerk met een klein houten torentje, gebouwd in
1844-1854. De toren werd in 1909 vervangen door het huidige exemplaar. Bij de kerk
vinden we nog het monument voor Jozef Tilborghs (1830-1910). Geboren te
Nieuwmoer en hoofdzakelijk schrijver van orgel- en religieuze vocale werken. Aan de overzijde werd het monument van de Den
Turfsteker op een hoge arduinen sokkel geplaatst. Een kunstwerk van Elsa van
Loon. Langs het Heilig Hart van Christus wandelen we tot aan de achterzijde van
de kerk en slaan de Jos (Jozef) Tilborghsstraat in tot aan knooppunt 18.
Hopelijk staan de bordjes op punt.
Eens
uit het centrum hebben we mooie weidse uitzichten. De skyline toont ons
loofbomen die stillaan mooie kleuren krijgen. De spitse kerktoren van Nieuwmoer
is nog duidelijk zichtbaar. Hier is rust en ruimte in overvloed. Ten oosten van
Nieuwmoer naderen we het grensoverschrijdend natuurreservaat De Maatjes. Het
natuurgebied bestaat uit rietvelden, broekbosjes en natte weilanden en trekt
vooral veel weide- en rietvogels aan. We worden hier als het ware getroffen
door landelijke stilte, enkel gebroken door natuurlijke geluiden van de
omgeving. De lucht is herfstblauw. De zon staat bijna op zijn laagst en de
zonnestralen kunnen we slechts met dichtgeknepen ogen doorkijken.
De
verschillende soorten bomen zorgen voor schitterende herfstkleuren. Naast ons
pad bakenen nog enkele paddenstoelen de weg af. We volgen een aanwijzingsbord
naar de uitkijktoren De Klot. Achter hoge bomen, struiken en verdord riet
horen we het luide gaggelen van ontelbare ganzen. Met honderden waggelen ze op
een uitgestrekte weide. De ganzen voeden zich op de akkers met restjes van
aardappelen en bieten. De grote groep Grauwe ganzen blijven hier overwinteren.
Een open schuilhut nodigt uit om een warm kopje koffie te drinken. We hadden
speciaal een thermosje meegenomen om ons af en toe te verwarmen. Maar van koude
is helemaal geen sprake. Het herfstzonnetje heeft nog kracht om ons te
verwarmen.
Op
de hoek van de Hanne Wiewauweg en de Sneygaertseweg staat een reconstructie van
de Dodendraad, een verwijzing naar het woelige verleden waarin de smokkelaars
en de bezetters elkaar te slim af wilden zijn. Het weidse polderlandschap en de
natuur maken het moeilijk te geloven dat het ooit minder vredig was in dit
gebied. We staan vlakbij de zeven meter hoge uitkijktoren De Klot die
gerealiseerd werd door Gitok Kalmthout. De benaming: De Klot verwijst naar
een klomp, een kluit veen of turf. Dit collosale complex werd voor het publiek
opengesteld op zondag 21 juni 2015. De benaming De Klot verwijst naar een
klomp veen en turf dat hier tussen 1250 en 1750 op grote schaal werd ontgonnen.
Zeven infoborden brengen de rijke geschiedenis van dit gebied tot leven.
We
wandelen verder langs trage wegen, smalle asfalt paden en weidse uitzichten. We
genieten van de stilte in dit grote landschap. In het midden van een groene
weide land een witte reiger. Het dier zoekt naar muizen, kleine vogels, mollen,
amfibieën of insecten. We maken een ruime cirkel rond de Sneygaertshoeve. De
vierkantboerderij herinnert aan de tijd dat het boerenleven het karakter
bepaalde. Nu is het een B&B geworden dat gelegen is in een rustige en
groene landbouwomgeving. De weg voor ons is eindeloos lang. We komen niemand
tegen. Zelfs geen tractor. Hoog in de lucht, tegen de wind in, hangt een
torenvalk te bidden. Hij of zij spot een prooi. Het is een fascinerend
schouwspel van één van de kleinste roofvogels van ons land. Trefzeker duikt de
valk naar beneden. Pech, nog voor de vogel beneden is zien we hem weer hoogte
maken en verderop blijft hij weer klapwiekend met zijn vleugels stil hangen in
de lucht. Sommige grachten zijn afgeboord met schilderachtige knotwilgen. Of
zijn het essen?
Via
de wandelknooppunten staan we snel terug in het centrum van Nieuwmoer bij de
kerk. In de schaduw van de kerk drinken we nog iets in het gezellig dorpscafé
Den Turfsteker. Een alcoholvrij biertje want we moeten nog rijden.
