Wandelknooppunten: 18 – 17 – 86 – 87 – 1 – 2 – 4 – 5 – 1 – 87 – 86 – 17 – 18 = 9,7 km.

Parkeren: Naast de kerk van Nieuwmoer, Kerkstraat 6.

Zondag 24 november 2019. De zomer is alweer lang voorbij. De dagen zijn al duidelijk korter geworden, de klok is een uur terug gedraaid en de T-shirts en korte broeken verdwijnen voor enkele maanden in de kast. Dat wil niet zeggen dat we bij de pakken blijven zitten. Bewegen moeten we! Tijd voor de geneugten van een wandeling langs trage wegen, bossen en weiden. Genieten van de verre weidse uitzichten. Met de auto rijden we noordwaarts, richting Nederlandse grens. Nieuwmoer lijkt ons het best geschikt om lang te parkeren. De gemeente is de kleinste van de vijf dorpskernen van Kalmthout in de provincie Antwerpen. Tijdens WOI lag een groot deel van de gemeente Nieuwmoer in een soort niemandsland, afgesloten van de rest van de wereld door langs de ene kant de rijksgrens met Nederland en langs de andere zijde de Dodendraad. We parkeren in de Pastorijhoef (straat) tegenover de voormalige pastorie. Gebouwd in de eerste helft van de twintigste eeuw. Rechts van ons, tussen het groen werd een kopie van een Lourdesgrot gebouwd, waar Bernadette Maria zag verschijnen. Een nostalgisch moment. De site oogt mooi door de gekleurde bladeren van de talrijke bomen rondom de grot.

We wandelen naar de kerk. De plaats waar deze kerk staat is de oorspronkelijke kern van Nieuwmoer. In de vijftiende eeuw werd ze Blijdenberg genoemd. Hier stond een kapel die opgericht werd door de drie stichters van het dorp Nieuwmoer: Hendrik van Smaelvoort, Claus van Driels en Godevaert Sanders. Toen Nieuwmoer in 1842 een zelfstandige parochie werd, werd de kapel vervangen door de huidige, O.L.Vrouw Hemelvaart kerk met een klein houten torentje, gebouwd in 1844-1854. De toren werd in 1909 vervangen door het huidige exemplaar. Bij de kerk vinden we nog het monument voor Jozef Tilborghs (1830-1910). Geboren te Nieuwmoer en hoofdzakelijk schrijver van orgel- en religieuze vocale werken.  Aan de overzijde werd het monument van de Den Turfsteker op een hoge arduinen sokkel geplaatst. Een kunstwerk van Elsa van Loon. Langs het Heilig Hart van Christus wandelen we tot aan de achterzijde van de kerk en slaan de Jos (Jozef) Tilborghsstraat in tot aan knooppunt 18. Hopelijk staan de bordjes op punt.

Eens uit het centrum hebben we mooie weidse uitzichten. De skyline toont ons loofbomen die stillaan mooie kleuren krijgen. De spitse kerktoren van Nieuwmoer is nog duidelijk zichtbaar. Hier is rust en ruimte in overvloed. Ten oosten van Nieuwmoer naderen we het grensoverschrijdend natuurreservaat ‘De Maatjes’. Het natuurgebied bestaat uit rietvelden, broekbosjes en natte weilanden en trekt vooral veel weide- en rietvogels aan. We worden hier als het ware getroffen door landelijke stilte, enkel gebroken door natuurlijke geluiden van de omgeving. De lucht is herfstblauw. De zon staat bijna op zijn laagst en de zonnestralen kunnen we slechts met dichtgeknepen ogen doorkijken.

De verschillende soorten bomen zorgen voor schitterende herfstkleuren. Naast ons pad bakenen nog enkele paddenstoelen de weg af. We volgen een aanwijzingsbord naar de uitkijktoren ‘De Klot’. Achter hoge bomen, struiken en verdord riet horen we het luide gaggelen van ontelbare ganzen. Met honderden waggelen ze op een uitgestrekte weide. De ganzen voeden zich op de akkers met restjes van aardappelen en bieten. De grote groep Grauwe ganzen blijven hier overwinteren. Een open schuilhut nodigt uit om een warm kopje koffie te drinken. We hadden speciaal een thermosje meegenomen om ons af en toe te verwarmen. Maar van koude is helemaal geen sprake. Het herfstzonnetje heeft nog kracht om ons te verwarmen.

Op de hoek van de Hanne Wiewauweg en de Sneygaertseweg staat een reconstructie van de Dodendraad, een verwijzing naar het woelige verleden waarin de smokkelaars en de bezetters elkaar te slim af wilden zijn. Het weidse polderlandschap en de natuur maken het moeilijk te geloven dat het ooit minder vredig was in dit gebied. We staan vlakbij de zeven meter hoge uitkijktoren ‘De Klot’ die gerealiseerd werd door Gitok Kalmthout. De benaming: ‘De Klot’ verwijst naar een klomp, een kluit veen of turf. Dit collosale complex werd voor het publiek opengesteld op zondag 21 juni 2015. De benaming ‘De Klot’ verwijst naar een klomp veen en turf dat hier tussen 1250 en 1750 op grote schaal werd ontgonnen. Zeven infoborden brengen de rijke geschiedenis van dit gebied tot leven.

We wandelen verder langs trage wegen, smalle asfalt paden en weidse uitzichten. We genieten van de stilte in dit grote landschap. In het midden van een groene weide land een witte reiger. Het dier zoekt naar muizen, kleine vogels, mollen, amfibieën of insecten. We maken een ruime cirkel rond de ‘Sneygaertshoeve’. De vierkantboerderij herinnert aan de tijd dat het boerenleven het karakter bepaalde. Nu is het een B&B geworden dat gelegen is in een rustige en groene landbouwomgeving. De weg voor ons is eindeloos lang. We komen niemand tegen. Zelfs geen tractor. Hoog in de lucht, tegen de wind in, hangt een torenvalk te ‘bidden’. Hij of zij spot een prooi. Het is een fascinerend schouwspel van één van de kleinste roofvogels van ons land. Trefzeker duikt de valk naar beneden. Pech, nog voor de vogel beneden is zien we hem weer hoogte maken en verderop blijft hij weer klapwiekend met zijn vleugels stil hangen in de lucht. Sommige grachten zijn afgeboord met schilderachtige knotwilgen. Of zijn het –essen?

Via de wandelknooppunten staan we snel terug in het centrum van Nieuwmoer bij de kerk. In de schaduw van de kerk drinken we nog iets in het gezellig dorpscafé ‘Den Turfsteker’. Een alcoholvrij biertje want we moeten nog rijden.