Fietsknooppunten: 74 – 73 – 56 – 55 – 77 – 45 – 46 – 47 – 48 – 50 – 51 – 53 – 54 – 74 = 34,8 km.

Parkeren: Vagevuur (straat) in Lepelstraat (dorp), vlak voor knooppunt 74. Alternatief is de parking voor de kerk in de Kerkstraat.  

Zondag 15 september 2019, prachtig weer. Mooie strakke blauwe lucht zonder wolken en weinig wind. De boordcomputer geeft nu al 20°C aan. Dat beloofd voor vanmiddag. We rijden naar Nederland, naar de provincie Noord-Brabant dat relatief vlak is en dus uiterst geschikt is om er te fietsen. De vele fietsknooppunten brengen ons door pittoreske dorpjes waar het lijkt alsof de tijd er stil is blijven staan. Waar een mens nog heerlijk kan genieten van de rust en de omliggende natuur. De knooppunten brengen ons langs de belangrijkste bezienswaardigheden maar soms, heel soms wijken we van onze route af om dat ietsjes meer te zien. Met de auto houden we halt in het kleine dorpje met de eigenaardige naam Lepelstraat. Het behoort tot de gemeente Bergen op Zoom en telt iets minder dan 2 000 inwoners. We plaatsen de auto aan de onpare kant in de straat Vagevuur en met de fietsen laten we de auto rechts liggen en rijden richting knooppunt 74 aan het eerstvolgende kruispunt. Linksaf in Vossepad voor een eerste foto van een klein monument dat in een groen plantsoen werd geplaatst. De drie bronzen beelden staan voor “Saamhorig en eendrachtig, sterk en diepgeworteld.  

In de Kerkstraat werd in 1948 de huidige Sint-Antonius van Paduakerk gebouwd met een opmerkelijk voorportaal. In 1874 werd op deze plek al een kerk gebouwd ter vervanging van een oude schuurkerk. De architect ontwierp in feite een kruisbasiliek met een 63 meter hoge toren. Op 28 oktober 1944 werd de kerk echter verwoest toen terugtrekkende Duitsers het gebouw opbliezen om te voorkomen dat de geallieerden de hoge toren als uitzichtpunt zouden gebruiken. In 1948 dus werd de huidige kerk herbouwd, maar zonder hoge toren en met een ander voorfront. In het jaar 2.000 werd ernaast een kapel bijgebouwd die eveneens gewijd werd aan de heilige Antonius van Padua (1195-1231). Naast de kerk werd een beeld geplaatst met het opschrift: “Het vaderlandt ghetrouwe tot in den doot”. Dit monument herdenkt de gesneuvelde soldaten uit het dorp Lepelstraat tijdens WOII.  

Linksaf aan knooppunt 56 en langs een smal asfaltpad dat omzoomd is met loofbomen. Links zien we een lange rij met serres staan. Er worden allemaal tomatenplanten in gekweekt die door een klimkoord met een speciale knoop bovenaan een metaaldraad vastgemaakt worden. Bovenaan staan de valramen open om de serre te luchten. De bloedrode rijpe tomaten hangen onderaan. Tijd om te plukken. Eens op de Ligneweg fietsen we tussen de groene natuur waar het rustig fietsen is. De zon trok zich daarnet even terug achter een nevelsluier. Nu begint ze er terug door te komen en dat maakt het onmiddellijk een paar graden warmer want er staat een frisse bries. Maar we klagen niet hoor! We zijn al blij dat het droog blijft. Rechts van ons is een muur van loofbomen en links een prachtig weids panoramazicht over weiden en velden. We naderen Steenbergen.  

Steenbergen is een stad die groeide in de veertiende en vijftiende eeuw, dankzij zoutwinning en handel met Antwerpen, Brugge en Gent. Aan knooppunt 77 wijken we af naar knooppunt 81. Er wordt momenteel een loopwedstrijd “De 10 door Dik&Dun” gehouden. Met de fiets aan de hand slalommen we eerst tot bij het ‘Oud Gemeentehuis’ van Steenbergen. Het allereerste stadhuis werd aangekocht in 1821. Het diende als commandeurswoning en als kapiteinslogement. Het gebouw werd echter door een felle brand verwoest in september 1936. Het pand kon niet meer gered worden en werd afgebroken. Dit voormalige Stadhuis werd gebouwd  in 1939. Het koppel Elly en Johan kregen in 2011 de kans om het gebouw over te nemen. Omdat het voormalige Stadhuis nog steeds een gewilde trouwlocatie is zorgen zij ervoor om er een onvergetelijke dag van te maken. Verder worden er ook nog exposities, vergaderingen en workshops georganiseerd. Op het dak staat nog een koepeltorentje met uurwerk. Voor het gebouw werd een bronzen standbeeld geplaatst van een heraut die op zijn trompet blaast. Het verbeeldt de oude stadsomroeper die met luid klaroengeschal het bruidspaar aankondigt. Het beeld is van de hand van kunstenaar Léon Vermunt.  

Volgende straat linksaf tot bij de Sint-Gummaruskerk waar het net vandaag opendeurdag is. Bij het binnengaan worden we ontvangen door twee vrijwilligers die ons graag te woord staan. We worden de kerk rondgeleid en krijgen de volledige geschiedenis te horen van het gebouw. Alles onthouden gaat natuurlijk niet maar laat ik proberen een korte versie te geven. De versie van Wikipedia. De geschiedenis van de kerk gaat terug tot de late dertiende eeuw toen de eerste kerk werd gesticht. Deze vroege kerk werd rond het jaar 1505 vervangen door een lange kruiskerk, gewijd aan Sint-Jacob. De kerk werd overgenomen door de protestantse gemeenschap en in 1820 gesloopt en vervangen door de huidige Witte Kerk. De katholieken hielden in de schuren rondom Steenbergen hun diensten tot 1707, tot er een schuilkerk in de Kleine Kerkstraat werd opgericht, opgedragen aan de heilige Gummarus van Lier. In 1831 werd midden op de Grote Markt een kerk gebouwd voor de katholieken, maar bleek al snel te klein te zijn. In 1900 werd begonnen met de bouw van de huidige kerk die in 1901 voltooid werd. Ze werd grotendeels verwoest tijdens WOII. Alle torens stortten in en het schip brandde uit zodat ook het glaswerk verloren ging. De restauratie begon in 1946. In 1960 werd de 83 meter hoge toren voltooid. Het interieur is gewoonweg fantastisch. Te mooi voor woorden. We zijn er bijna een uur binnen geweest maar onze fietsen riepen en we rijden terug naar knooppunt 81.  

Linksaf richting knooppunt 78 tot op het Kerkplein met de “Witte kerk” die een ellenlange geschiedenis heeft. Deze protestantse gemeenschapskerk werd gebouwd in 1831, na afbraak van de voormalige katholieke Sint-Jacobuskerk die dateerde van 1505. Vanaf het begin van de twintigste eeuw werd het gebouw wit geschilderd en kreeg ze de bijnaam ‘Witte Kerk’. Na de restauratie van 2007 werd de kleur verandert in geel. Over de kerk werd het ruim 4 meter hoge tufstenen zuilmo-nument opgericht ter herinnering aan alle slachtoffers uit Steenbergen die door het oorlogsgeweld en door het verzet zijn omgekomen. Een kunstwerk van beeldhouwer Niel Steenbergen. Het monu-ment werd op 14 augustus 1958 onthuld. Hier op het pleintje staan enkele zitbanken en we maken er gebruik van om in het zonnetje te picknicken. Het is middag. 

Nadien rijden we terug naar knooppunt 77. De loopwedstrijd is inmiddels afgelopen en kunnen we gewoon fietsen. We nemen nog een foto als we langs de ‘Steenbergsche Haven’ fietsen op de West-Havendijk aan de Steenbergse Vliet. Het  oudste gedeelte dateert van de veertiende eeuw. Rechtsaf aan de parking en we verlaten daar het centrum van Steenbergen.  

We rijden bijna frontaal op de site Fort Henricus. Het fort, dat aangelegd werd in 1626, bestaat uit een vijftal volle bastions omringd door een gracht met water. In het fort konden tot 450 soldaten terecht. Met zijn 11,5 ha was dit het grootste fort in het Zuidwesten van de Republiek der Nederlanden. Het fort diende ter verdediging van de haven van Steenbergen. In 1809 werd het fort voor het laatst in paraatheid gebracht door Napoleon in verband met een mogelijke Britse invasie in Zeeland. In 1816 raakte Fort Henricus buiten gebruik en werd het afgebroken. De grond werd gebruikt als akker. In 2008 werd begonnen met het gedeeltelijk te restaureren. Vanaf mei 2019 werd een houten brug geplaatst om de toegankelijkheid te verbeteren. Vroeger was deze toegangsbrug breed en functioneel, bedoeld voor paard en kar.  In geval van nood ging de ophaalbrug omhoog, sloten de poortdeuren en ging een ijzeren valhek neer. Nu verschaft de brug een vrije doorgang tot het binnenterrein. Daar bevindt zich in de zomer een kleurrijk palet van inheemse bloemen. Wilde bijensoorten halen er nectar en stuifmeel. Voor de uitkijktoren moeten we over deze brug die net als de Mozesbrug ontworpen is door Ro&Ad architecten. Als we bovenop de toren staan kijken we uit over de Graaf Hendrikpolder, met in de verte het Steenbergsche Vliet. Massa’s krijsende meeuwen vliegen over en weer en beneden ons zien we de brug waar we net overheen zijn gestapt en toegang geeft aan het voormalige Fort Henricus.  

Terug naar onze fietsen om knooppunt 46 verder te volgen. We rijden door het dorpje De Heen dat gesticht werd in 1614 te midden van een zeekleipoldergebied. We slaan even rechtsaf, in de Heensedijk, om een paar foto’s te nemen van jachthaven “De Schapenput”. Aan de overzijde werden zeven watervilla’s gebouwd die verhuurd worden. Langs de kant van het water zijn ze volledig omheind zodat kinderen niet in het water kunnen vallen. De particuliere haven werd in een prachtig natuurgebied aangelegd in 1785 en heeft een capaciteit van 150 ligplaatsen. We fietsen terug en slaan rechtsaf. De toren van de kerk trekt onze aandacht en we slaan onmiddellijk linksaf tot bij het chalet van Camping De Uitwijk. Hier is plaats om onze fiets te stallen. Langs een smal kassei pad  kunnen we naar de Onze Lieve Vrouw ten Hemelopneming kerk wandelen. Op 8 november 2014 werd de kerk gesloten en ontwijd. Het gebouw kwam in het bezit van een dorpsbewoner die hemel en aarde verzette om zijn plannen te realiseren. Samen met zijn vrouw zet hij zich in om de kerk leefbaar te houden met kunst en culturele activiteiten. We kunnen vanaf het portaal de kerk aanschouwen. Over de ingang van de kerk werd een zitbank geplaatst waar je vriendelijk wordt uitgenodigd om plaats te nemen. We wandelen terug en drinken iets fris op het terras van het chalet. Schol! 

In de verte spotten we een molen met wieken. Een mooi beeld maar hij staat te ver weg om ernaar toe te fietsen. Aan knooppunt 46 wijken we even af naar knooppunt 80 tot aan de sluis. Hier staat nog een oude Duitse bunker, die deel uitmaakte van de Atlantikwall, met een trap naar een uitkijkpunt. We hebben zicht over het Volkerak, de Dintelse en Heense gorzen en de polders van Steenbergen. De trap is 15 meter lang en 1.20 meter breed. We kunnen er mooie foto’s maken. De bunker maakt deel uit van “Het Benedensas”, een gerestaureerd historisch sluizencomplex uit 1824. In de bunker werden enkele informatieborden aangebracht over de waterpoort. Terug naar knooppunt 46. Verderop fietsen we tussen de akkers met weidse panoramazichten. Rondom ons is er alleen maar natuur wat de klok slaat. Vaak houden we halt om even stil te staan om te genieten van al dat groen rondom ons. De meeste akkers zijn geoogst. De grond werd omgeploegd en lijkt te wachten tot er opnieuw gezaaid of geplant wordt. We houden even onze adem in om gericht te luisteren. Maar geen enkel geluid komt ons tegemoet. Het lijkt zelfs alsof de vogels hun snavel stijf dicht houden om ons te laten genieten van de stilte. Een auto komt ons echter met hoge snelheid tegemoet. Gedaan met de nostalgische momenten en we springen opnieuw op ons stalen ros. We hebben nog wat kilometers voor de boeg. We fietsen verderop parallel met de N257 en bereiken na vijf kilometer knooppunt 47. 

Na een paar kilometer fietsen op de Zeelandweg-West bereiken we het “Schelde-Rijnlandkanaal” dat we een tijdje gaan volgen. Op 13 mei 1963 werd het verdrag voor de aanleg van dit kanaal ondertekend en in 1975 geopend. De Schelde-Rijnkanaal loopt van Antwerpen naar het Volkerak en is onderdeel van de Schelde-Rijnverbinding, de vaarroute tussen Antwerpen en Rotterdam. Het kanaal wordt druk bevaren. Het is een komen en gaan van schepen die volgeladen zijn met tonnen materiaal in containers of gewoon zand dat in een punt uit het ruim steekt.  

Na knooppunt 50 bereiken we Nieuw-Vossemeer waar het net vandaag kermis is. De Voorstraat is afgesloten voor het oliebollenkraam, de kindermolen en het viskraam. Het is druk van kinderen die kris kras de straat afrennen om toch maar het eerst bij een attractie te komen. We besluiten om met de fiets aan de hand verder te gaan. Nieuw-Vossemeer is een dorp in de gemeente Steenbergen. Het Vossemeer was de naam van een groot water dat zich vroeger aan weerszijden van de verdwenen rivier ‘Eendracht’ uitstrekte. Het dorp leed enorm veel schade na de watersnoodramp van 1953. Vijftig inwoners verdronken. Op de plaats, waar de zee door de dijk naar binnen drong is een herdenkingskruis opgericht ter herdenking van de slachtoffers. Het monument was echter moeilijk bereikbaar en men plaatste in 1996 een nieuw aandenken in de Voorstraat en nadien verhuisde het weer naar Hoogte (straat) ter hoogte van nummer 17.  

Op het pleintje, in de Voorstraat, werd het standbeeld geplaatst van Merijntje Gijzen. Een van de bekendste inwoners van het dorp was de schrijver A.M. de Jong (1888-1943). Voor hij werd vermoord door SS’ers schreef hij een serie boeken over Merijntje Gijzen. Een jongetje dat in het dorp leefde en allerlei avonturen beleefde. Naast het beeld werd ook het A.M. de Jong-Museum gesticht in 1974. Het toont voorwerpen die betrekking hebben de schrijver en zijn tijdgenoten. In een zaal worden oude films getoond, waaronder “Marijntje Gijzens jeugd” uit 1936. Aan de ingang van het museum werd een hoge paal in de grond geplant door “Het Scheldekwartier”. De witte cijfers op een blauwe achtergrond zijn ingedeeld per tien centimeter en bij 4,75 m geeft het de hoogte aan van het water tijdens de watersnoodramp van 1953. Indrukwekkend en hallucinant. Aan de overzijde werd een grote kapel gebouwd. Dit gebouw werd opgetrokken in 1910 als het Klooster Nazareth, gesticht door de Franciscanessen van Oirschot. Toen deze na de watersnoodramp niet terugkeerden werden ze opgevolgd door de zusters van Barmhartigheid van Ronse. Toen ook zij vertrokken fungeerde het gebouw van 1976 tot 1997 als gemeentehuis. Thans is het een kinderdagverblijf. In de Achterstraat werd in 1873 de Johannes de Doperkerk gebouwd. Rond 1795 werd er al een eerste parochiekerk gebouwd. Een schuurkerk die tot 1843 in gebruik was. Rond die tijd werd een nieuwe kerk in gebruik genomen op het plein achter de huidige kerk en gesloopt nadat de huidige kerk in gebruik werd genomen. Deze kerk werd nog in 1929 uitgebreid.  

Na de Schoolstraat verlaten we het centrum van Nieuw-Vossemeer. Verderop fietsen we door Notendaal, een buurtschap van Steenbergen met boerderijen en enkele huizen. We worden uitsluitend omgeven door landbouwgronden met spectaculaire vergezichten. Vervolgens belanden we in Kladde, een gehucht van Bergen op Zoom. Vervolgens rijden we opnieuw Lepelstraat binnen. Onze fietsenteller staat op 40 kilometer.