Fietsknooppunten:
554 - 515 - 258 - 257 - 272 - 255 - 264 - 552 - 266 - 60 - 30 - 275 - 277 - 555
- 554 = 41,9 km.
Parkeren:
IJzerlei 21 Leopoldsburg.
Woensdag 17 juli 2019. Het is 08:20u en de
huidige temperatuur bedraagt 17°C. Voor vanmiddag beloven de weergoden nog 25°
à 26°C. Het is één strakke blauwe lucht en momenteel nog windstil. Tijd voor
een fietstocht. Met de fietsen achterop de drager rijden we naar Leopoldsburg. Het
verkeer valt goed mee zodat we een half uur later op de voornoemde parking
staan gestationeerd. Met onze fietsen houden we de parking links van ons en vlakbij
is knooppunt 554. In de Koning Leopold III-laan werd een beeldje geplaatst van
De Soldaat. Het is een kunstwerk van Hilde Fransen dat op 10 september 2010
onthuld werd ter gelegenheid van 175 jaar Kamp Beverlo en 160 jaar
Leopoldsburg. Rechtdoor spotten we de grote kiosk van Leopoldsburg waar nog
regelmatig openlucht evenementen plaats vinden. De
Onze-Lieve-Vrouw-Tenhemelopneming kerk staat in de schaduw van talrijke bomen
waardoor het gebedsgebouw is onttrokken aan de omgeving. Alleen de toren is van
ver zichtbaar omdat deze boven de kruinen van de bomen uitsteekt. Het is
onmogelijk om de volledige kerk op foto vast te leggen. De militaire kerk werd gebouwd
in baksteen en arduin. De rondbogige glasramen in de koorgang zijn kopieën van
glasramen uit de kathedraal van Chartres in Frankrijk. De kerk werd ingewijd op
12 juni 1903 en behoort tot de grootste van de provincie door haar 1 400
zitplaatsen en 1 000 staanplaatsen. Vlakbij de appartementsblok werd een
massieve rotsblok in de grond gezet in de schaduw van een grote boom. Een
herdenkingsplaatje werd aangebracht dat ons vertelt dat op deze plek een
meiboom werd geplant. Verderop in de Koning Leopold III-Laan houden we nogmaals
halt bij een monument dat ons vertelt dat deze laan ingehuldigd werd door Zijne
Majesteit Koning Boudewijn op 21 september 1985.
We wijken even af en rijden de laan ten einde.
Rechtsaf in de Koningin Louisa Marialaan en komen langs het Paviljoen van de
Commandant van de Genie dat in 1869 werd gebouwd. Dit gebouw valt op door zijn
bekoorlijkheid in bouwstijl. De verdieping is volledig omgeven door een
sierlijke gaanderij en tegen de regen beschermd door een uitspringend dak. Op
het hoogste punt prijkt een belvedere en in de gevel zijn fraaie motieven
ingemetseld met gekleurde bakstenen. Het is niet direct duidelijk of het
paviljoen nog in gebruik is. Er is nochtans sprake om er een museum in onder te
brengen. Rechtdoor voor een bezoek aan het Belgisch Militair Kerkhof. Door de
Kampenaars wordt het nog wel eens het Duitse kerkhof genoemd. Het kamp was
tijdens WOI immers een belangrijke troepenopleidingsplaats voor de bezetter. In
het militair hospitaal werden zwaar gewonde Duitsers verpleegd. Velen onder hen
stierven en werden begraven op deze begraafplaats. Na WOI werden er Belgische
militairen en oorlogsslachtoffers begraven. In 1945 werden de Duitse
stoffelijke resten naar de grote Duitse begraafplaats in Lommel overgebracht.
Vooraan op de begraafplaats liggen ongeveer 800 slachtoffers van WOI. Op het
achterste gedeelte bijna 400 uit WOII. Helemaal achteraan zijn de graven van 29
gefusilleerde waaronder 22 ongeïdentificeerde weerstanders die in het Gemeentebos,
kort bij Hechtel, werden neergeschoten tijdens WOII. Op de begraafplaats staan
twee kleine gebouwtjes (Mausolea). Het eerste is het mausoleum voor de
onbekende krijgsgevangenen van beide wereldoorlogen, het tweede is dat van de
onbekende politieke gevangenen van WOII. Wat verder staat nog een oude waterput
die dateert van 1850.
Als we de begraafplaat verlaten moeten we
rechtsaf en de Koning Leopold II-laan volgen tot bij de ingang van de militaire
begraafplaats van het Brits Gemenebest. De begraafplaats werd in 1948 in
gebruik genomen. De militairen die hier hun laatste rustplaats kregen
sneuvelden vooral tijdens de opmars naar Arnhem tijdens WOII Operatie Market
Garden. Het bekendste graf (4B13) is dat van de Britse majoor Lord Robert
Cavendisch (markies van Hartington). Hij sneuvelde in Heppen bij de
bevrijdingsgevechten aan het hoofd van een compagnie van de Coldstream Guards.
Hij was getrouwd met Kathleen Kennedy, de zus van John F. Kennedy, voormalig
president van Amerika. In totaal rusten hier 724 Britten, 31 Canadezen, 8
Australiërs, 27 Polen, 4 Nederlanders en 2 onbekenden.
We rijden terug en houden halt op de hoek van
het Koning Albert I-plein en de Leopold III-laan. Op deze plaats werd in 1903-1904
het gebouw voor de posterijen opgetrokken ter vervanging van het eerste
postkantoor dat gebouwd werd in 1838 op de plaats van de oude pastorij. Al voor
de aanleg van steenwegen reden er postkoetsen, die dagelijks de regio Diest en
Hasselt verbonden. In die tijd duurde een reis heen en terug bijna een hele
dag. Vanaf 1835 was er een dagelijkse postkoetsdienst tussen het kamp en
Brussel en vanaf 1936 kon je ook iedere dag met de postkoets naar Herentals
reizen. In de winter werd deze rit slechts eenmaal per week gereden. Het grote
postgebouw staat momenteel te koop.
Verderop, in dezelfde laan, staan we stil voor een
prachtig gebouw met kapel dat één geheel vormt met de straat. Het is de kapel
van het Karmelklooster. Op deze plek werd in 1843 een nieuw kerkje, buiten het
militair domein, ingewijd ter vervanging van een klein parochiekerkje van 1837
dat door een orkaan vernield werd. In dit kerkje was er slechts plaats voor 300
personen wat veel te weinig was voor de grote militaire gemeenschap. In 1906,
na de bouw van de grote nieuwe kerk, kocht een handelaar het kleine kerkje en
gebruikte het als stapelplaats. In 1924 werd in Leopoldsburg onder impuls van
priester Eduard Poppe een gemeenschap van de zusters Karmelietessen gesticht.
De zusters richtten de stapelplaats in als kloosterkapel. Voor het gebouw werd
op 9 december 2005 het borstbeeld ingehuldigd van Koning Leopold I (1790-1865)
door Z.K.H. Prins Filip.
We rijden vervolgens vlak naast de
oefenterreinen van het Belgische leger in
Leopoldsburg. In de periode van 1831 tot 1839 heerst er tussen België en
Nederland een gewapende vrede. De Nederlandse koning Willem I erkent echter
onze onafhankelijkheid niet. Dit verplicht het leger om paraat te blijven en de
grens met Nederland te bewaken. Vanaf 1832 worden kleine Belgische
observatiekampen opgericht langs de grens. Deze kampen kosten handen vol geld
en beantwoorden niet aan de doelstellingen van de eerste Belgische koning.
Leopold I wil immers één groot kamp dichtbij de Nederlandse grens, waar
infanterie, ruiterij en artillerie samen kunnen oefenen. In oktober 1834 komt
hij met enkele generaals op verkenning naar de Grote Heide van Beverlo. De
koning is onmiddellijk gewonnen om in deze desolate vlakte een enorm kamp te
bouwen. De grond is goedkoop, het gebied is dun bevolkt en er is genoeg
drinkwater. Begin 1835 keurt het parlement de bouw van Het Kamp van Beverlo
goed. In nog geen vier maanden tijd worden meer dan 400 barakken van Diest
overgebracht naar Beverlo, meer dan duizend tenten rechtgezet en honderden
strohutten gebouwd. In augustus van dat jaar komen de eerste 20 000
soldaten op oefening en het Kamp is geboren. Handelaars vestigen zich rond de
basis. Deze pioniers vormen de kern van het latere Leopoldsburg dat als kind
van het kamp in 1850 het levenslicht ziet.
We fietsen op het fietspad naast de drukke N73.
Net voor het informatiekantoor staat nog steeds het oud militair hospitaal. De
plaats waar in 1835 de ambulancecompagnie haar tenten en wagens neerzette en
het domein er omheinden. Enkele gebouwen voor het personeel, een keuken en
stallen voor de paarden worden gebouwd waardoor het hospitaal vorm krijgt. De
eerste definitieve gebouwen zijn uit 1841 en de eerste hospitaalzalen uit 1850.
Een nieuwe methode van laagbouw met afzonderlijke paviljoenen maakt dit complex
uniek. Onderling verbonden door een gang, sloot het geheel een centrale
binnenkoer en tuin in. Het hospitaal was als dusdanig zeer modern voor zijn
tijd en dwong in Europa, algemene bewondering af. In 1901 kreeg het hospitaal
een speciale afdeling voor tuberculozen. In 1913 werd het complex uitgebreid
met 8 ziekenzalen, een apotheek en een administratiegebouw. 1 000 zieken
en gewonden konden er verzorgt worden. Vanaf augustus 1914 bezetten de Duitsers
het hospitaal. Zij brenger er elektriciteit aan. Na de oorlog neemt ons leger
het hospitaal terug over. In 1923 wordt er een kloostergebouw en een kapel aan
toegevoegd. De Duitsers nemen de instelling tijdens WOII over en blijven zelfs
nog een hele tijd na de bevrijding. Pas op 20 december 1948 verlaten de laatste
krijgsgevangenen samen met hun Duitse dokters het hospitaal. Op 1 januari 1949
wordt het complex opnieuw militaire infirmerie en vanaf 1951 tot 1971 terug
volwaardig militair hospitaal voor de Belgische strijdkrachten. Vanaf 1982 is
er het Museum van het Kamp van Beverlo in ondergebracht.
Wat verder houden we halt bij het majestueuze Tacambaro
monument. In 1867 werd de zuil van Mexico in alle stilte ingehuldigd wegens
de hevige beroering die de expeditie had veroorzaakt in het land. De zuil
draagt de namen van de manschappen die gesneuveld zijn tijdens de veldtocht van
1864/1865 in de veldslagen van Tacambaro, Loma en Morelia. In 1864 werden twee
bataljons (ongeveer 1500 militairen) gerekruteerd door Mexico. Ze werden
geïntegreerd in een voornamelijk Frans bezettingsleger. In Mexico was een
keizerrijk tot stand gekomen door toedoen van Frankrijk, Engeland en Spanje. De
kroon van dat nieuwe rijk werd toegewezen aan Maximiliaan van Oostenrijk en aan
zijn echtgenote prinses Charlotte van België, dochter van koning Leopold I. Al
snel, na zijn troonbestijging geraakte keizer Maximiliaan in zware moeilijkheden
en werd hij geconfronteerd met een algemene opstand. Leopold I stuurde zonder
raadpleging van het parlement het expeditiekorps ter hulp omdat zijn dochter in
nood verkeerde. Het detachement geraakte verwikkeld in hevige gevechten. Het
meest bekende wapenfeit is dat van Tacambaro op 14 april 1865. Niet alleen de
gevechten maar ook ziekten waren verantwoordelijk voor de zware verliezen.
Keizerin Charlotte keerde terug naar België in 1866. Het detachement scheepte
terug in begin 1867 en keizer Maximiliaan werd in juni 1867 door de
opstandelingen gefusilleerd.
Achter de omheining staan talrijke militaire
voertuigen gestationeerd in elke vorm die je maar kan bedenken, maar militairen
krijgen we niet te zien. Misschien heeft het iets te maken met het verlof. Rechts
zien we het vliegveld van Leopoldsburg dat een onderdeel is van het militaire
kamp. Aeroclub Sanicole vzw kreeg in 1971 een vergunning om hier een vliegveld
uit te baten. Het wordt gebruikt door paras en A109 helikopters.
We fietsen voor een gedeelte door het centrum
van Hechtel zelf. Een smalle asfaltstraat met aan beide zijden prachtige
villas. Als we er Wikipedia op na lezen komen we te weten dat Hechtel een
klein landbouwdorpje was met een rijke geschiedenis. De gemeente werd in 1977
samengevoegd met Eksel. We nemen van op afstand een foto van de kerk. Links van
ons zien we, in de verte, de boomtoppen van het Bosreservaat In de Brand. Het
wordt beheerd door het Agentschap voor Natuur en Bos. Een prachtig domein met
verschillende wandel-mogelijkheden.
Voorbij knooppunt 258 slalommen we tussen hoge
bomen waarvan de takken met bladeren voor de nodige schaduw zorgen. Het is er
zelfs frisjes. Eksters roepen, alsof ze andere vogels waarschuwen dat er
fietsers in aantocht zijn en mogelijk een gevaar betekenen. De talrijke schapen,
vlakbij in de groene weide antwoorden terug. Eens uit centrum van Hechtel rijden
we weer langs het militair domein. Als we de Grote Nete dwarsen fietsen we door
Locht, een gehucht van Hechtel-Eksel.
Door Locht loopt de N715 van Hasselt naar Lommel en Eindhoven.
We rijden noord west tussen het militair
domein. Als we op de Kiefhoekstraat fietsen rijden we pal naast het Slijkven
dat vroeger een rijk heidegebied was dat vervolgens bebost werd. Vanaf 2010
werd begonnen met ontbossing en werd de grond afgegraven. Het twaalf hectaren
grote gebied wordt opnieuw een heidegebied. Op het eind van de straat is
knooppunt 272. Tijd voor onze meegebrachte picknick. We zetten ons op een dikke
boomstam die eigenlijk dienst doet als fietsstalling die niemand gebruikt. Het
is hier druk van fietsers en wandelaars. We hebben, hier in Limburg, al
letterlijk door het water gefietst en sinds kort kan men ook door de bomen
fietsen. Hier, bij knooppunt 272, aan het Pijnven in Bosland werd een
constructie gebouwd met 449 unieke kolommen in weervast staal, die de stammen
van de dennen symboliseren. Zo gaat het geheel mooi op in de omgeving. Met het
nieuwe pad wil de provincie zich nog meer op de kaart zetten als fietsparadijs.
Het lijkt of vandaag iedereen hier de bomen in wil fietsen. Gelukkig is het
slechts toegankelijk in één richting. De klimming is goed te doen, niet te
steil. Op het hoogste punt houd iedereen halt voor een foto. Iedereen blijft
keurig rechts zodat het doorgaand verkeer geen hinder ondervindt. Terug beneden
rechtsaf naast het Domeinbos Pijnven dat zonder meer een paradijs is voor
stevige boswandelingen.
Verderop nodigt een mooie picknicktafel uit om
even te verpozen. Bij een kopje koffie hebben we een prachtig panoramazicht
over de vlindervallei. Rondom onze rustplaats werd op 18 maart 2007 feestelijk
een nieuw bos aangeplant. Dit gebeurde in het kader van de campagne Kom Op
Tegen Kanker. De boompjes werden aangekocht en geplant door bewoners, verenigingen
en bedrijven uit Hechtel-Eksel, Lommel en Overpelt ten voordele van het
Kankerfonds. Sofie van Mol en Marcel Vanthilt zijn de trotse meter en peter van
dit stukje bos. Het zorgt niet alleen voor een aantrekkelijk landschap. De
natuurlijke structuur biedt ook meer leefgebied voor tal van zeldzame
diersoorten in deze vallei. Bijvoorbeeld vlinders maken hiervan graag gebruik
om zich op te warmen en bloemen te bezoeken. De ideale bosrand ziet er dan ook
uit als de vleugelranden van de gehakkelde aurelia.
We houden halt bij de Duitse begraafplaats te
Kattenbos dat in 1959 in gebruik werd genomen. Het is er uitzonderlijk druk vandaag
door een theater- en muziekvoorstelling van Stage of Mind. Het evenement gaat
van start om 15:00 uur. Momenteel is men nog bezig met de opbouw en het
opstellen van de rekwisieten. Er komen tot 30 jongeren uit verschillende landen
die via deze voorstelling zich uitdrukken over oorlog, vrede, mensenrechten en
diversiteiten. Wij bezoeken de begraafplaats die nu bruin oogt door de
langdurige droogte. Nergens zien we bloemen of kransen. Dit is een terrein van
16 ha groot waar 38.000 soldaten van WOII rusten. Er bevinden zich ook een
kleiner aantal (483) gesneuvelde soldaten van WOI. Sinds 2015 kan men in het
plaatselijke fietscafé Hof Ten Vrede iets verfrissend drinken. We zetten ons
in het zonnetje en drinken elks een streekbiertje Oudstrijder. Daarna fietsen
we verder. Het Ford Lommel Proving Ground is een testbaan van Ford. Een terrein
van 3,22 km² dat aangelegd werd in 1964 maar later nog werd uitgebreid.
Na knooppunt 264 rijden we over de N746 en
fietsen tussen de Molse Nete en het Kattenbos. De Molse Nete is een rivier die
ontspringt nabij het Lommelse Kattenbos en in westelijke richting stroomt. Ze
doorkruist het Kanaal van Beverlo en stroomt dichtbij Geel in de Grote Nete.
Vlakbij het Kattenbos vindt men de Kattenbosserheide, één van de weinige
overgebleven heidegebieden. In de Zandstraat, even verder, stoppen we voor een
ijsje en een drankje bij Sandens ice cream. Zij zorgen alle dagen voor 27 verse
ijssmaken. Terwijl moeder de vrouw afkoelt met een tiramisu- en amaretto ijsje geniet
ik van het abdijbier Steenbrugge Blond. Een bier van hoge gisting met
nagisting in de fles. Na onze sanitaire stop komen we even verder bij de ingang
van het Kattenbos. We worden aangenaam verrast door een groot mooi kunstwerk.
Het is een rups die een mooie vlinder wordt. Tijdens een tocht van 2,2 km door
het Kattenbos spot de wandelaar nog enkele mooie kunstwerken. Wij fietsen
verder. We rijden voorbij een akker waar groene kool verdort is. Hier wordt
duidelijk niet gesproeid. Andere groenten, in de buurt, staan er tip top bij.
Niet overal krijgt de zon kans om het water te laten verdampen.
Na knooppunt 552 fietsen we op de Oude Vosvijvers.
Een asfaltweg met luxueuze open bebouwing. Links mooie vergezichten door de
hectaren landbouwgronden. Op schaduw moet je hier niet rekenen. Op het eind van
de straat bevinden we ons in Gelderhorsten. Een gehucht van Lommel dat enkel
bestaat uit een straat met enkele zijstraten. Er is wel een voormalige kerk en
een Mariakapel.
We dwarsen het kanaal van Beverlo dat een
aftakking is van het kanaal Bocholt-Herentals. Het is tevens één van de zeven
Kempische kanalen tussen Maas en Schelde. Met de bouw, van het kanaal, werd
gestart in 1854 om militaire redenen. In 1830 werd de kazerne van Leopoldsburg
opgericht en via het kanaal werd het garnizoen bevoorraad van zwaar militair
materiaal. Onderweg zien we hectaren groen loof van aardappelen in bloei staan.
Volgens mij kan er geoogst worden.
We fietsen aan de rand van het natuurreservaat
Keiheuvel. Een gebied van 108 ha unieke duinen en bossen waarvan ongeveer de
helft beschermd is omdat er zon waardevolle planten en dieren opgroeien en
bloeien. We rijden ondertussen op het grondgebied van Balen. We rijden niet
echt door het centrum maar steken de Grote Neet over en volgen even de
Zwellingsloop tot bij de molen. De Zwellingsloop is een kunstmatige
zijloop van de Grote Nete. De Topmolen
is de enige molen van het bovenslag type in de provincie Antwerpen. Dit
betekent dat het water geleid wordt tot boven het kleine wiel, dat voorwaarts
draait. In tegenstelling tot de andere watermolens van de streek, die allen
onderslagmolens zijn. De watermolen werd in 1850 opgericht. In 1935 werd hij
volledig heropgebouwd in steen, samen met het molenhuis. De molen werd voorgoed
stilgelegd in 1958.
Linksaf aan knooppunt 30 waar we ons even in de
provincie Antwerpen bevinden. Op Schoorheide (straat) hebben we langs beide zijden
een prachtig panorama. Schoorheide is een gehucht van Balen. Hier bevond zich
oorspronkelijk de Schoorse Heide. Aan knooppunt 275 moeten we het kanaal van
Beverlo dwarsen via brug 5 Balen Zwaling. We fietsen langs het kanaal op het
grondgebied van Leopoldsburg. We vertragen ter hoogte van de grote jachthaven.
Pleziervaartuigen liggen hier te pronken en te schitteren in de late
namiddagzon. Goedkoop om uit te varen is het blijkbaar niet want sommige eigenaars
zitten met familieleden te zonnen op het dek terwijl het jacht zachtjes
schommelt tegen de kade.
Na knooppunt 277 houden we halt bij een
arduinen grafzerk van Louis Goetz. Sergeant kandidaat officier Louis Goetz
maakte deel uit van de Derde Gemotoriseerde Eenheid die tijdens de
bevrijdingsgevechten van september 1944 in stelling lag rond Heppen. Men
vermoedde dat de vijand in de loop van de nacht van 11 op 12 september een 88
mm antitankkanon in versterking had gekregen in de omgeving van Oostham. Een
verkennings-patrouille drong zich dus op. Sergeant Goetz meldde zich vrijwillig
om de patrouille te leiden. Op 12 september, tijdens de patrouille, liet hij
rond 19:30 uur de mannen van zijn sectie in dekking gaan in een gracht en stak
alleen de Engestraat in Heppen over. Hij vorderde nog enkele tientallen meter
verder in het open weiland om de positie van de vijand beter te kunnen bepalen.
Plotseling werd Cadet Goetz dodelijk getroffen in het hart door de kogel van
een vijandelijke scherpschutter.
We fietsen naast de spoorlijn Hasselt-Mol. Hier
krijgen we een mooi zicht op het stationsgebouw van Leopoldsburg. In 1878
stoomde de eerste trein Leopoldsburg binnen. Dit gebeurde na jarenlange
onderhandelingen waarbij het Kamp twee andere kansen had verkeken: eerst de
lijn Hasselt-Neerpelt langs Wijchmaal, later de lijn Mol-München Gladbach.
Uiteindelijk kreeg de gemeente een station op de lijn Diest-Mol. Oorspronkelijk
was het in rode baksteen maar vanaf 1950 werd het gebouw overschilderd. Het
vroegere goederenmagazijn werd afgebroken en ruimde plaats voor een parking.
Het is 17:30 uur als we terug bij onze auto staan.
|