Fietsknooppunten: 154 -155 -156 -132 -133 -127 -54 -57 -58 -549 -118 -115 -116 -117 -128 -139 -136 -152 -154 = 44,2 km.

Parkeren: Kerkhofplein Borgloon.

Vrijdag 19 april 2019. Witte donderdag. De dag waarop het laatste avondmaal van Christus met zijn apostelen wordt herdacht. Om 08:45u wijst de temperatuur al 17°C aan en de lucht is ‘Hemelsblauw’. Wij rijden voor een pittige fietstocht naar ‘de’ Limburg. In het voorjaar kleuren miljoenen bloesems het glooiende decor. Er zijn van die dingen die een mens zo blij kan maken als bloemen die de lente vrolijk komen bezoeken. Het is een spektakel dat slechts van korte duur is, maar dat maakt het alleen maar specialer. De fruitbomen bloeien maar een week of twee. Geen wonder dat het momenteel druk is in de omgeving van Borgloon. Het gezellige stadje Borgloon was ooit een versterkte burcht van waaruit de graven van Loon over hun graafschap regeerden. Toen de Franse revolutie een einde maakte aan het Ancien Régime werden alle privileges en titels van steden afgeschaft. Borgloon verloor zijn stadstitel. Op 19 juli 1985 zorgde een Koninklijk Besluit er echter voor dat Borgloon zijn titel van stad terugkreeg.

Het centrum van de stad Borgloon is een blauwe zone maar er is aan de bloesemtoerist gedacht. Vlak voor de dorpskern verwijzen borden naar vier of vijf verschillende locaties waar we langdurig kunnen parkeren. We rijden ze één voor één af omdat ze allemaal propvol staan. Het is duidelijk dat op zonnige mooie dagen zoals vandaag het Hageland overrompeld wordt door een mega toerisme voor de bloesems, fruitveilingen, wijndomeinen en andere fruitige locaties die hun deuren openzetten voor een sappige rondleiding.  Uiteindelijk belanden we naast de begraafplaats van Borgloon waar nog enkele plaatsen vrij zijn. Tussen de auto’s is het erg smal. Ik moet ons Rina eerst laten uitstappen voor ik mooi schuin tussen twee auto’s kan staan en zelf op een bijna normale manier kan uitstappen. Maar bon, er is geen alternatief. De temperatuur is intussen opgeklommen tot 20°C als we met de fiets vertrekken. De kerktoren steekt af en toe boven de daken van de huizen uit en is een baken om ons de weg te wijzen naar het rusthuis in de Graethempoort (straat). Ons vertrekpunt bij knooppunt 154. Het begijnhof van Borgloon ontstond rondom de kapel van het Johannietershospitaal te Graethem, bij de stadspoort. Deze Graethemkapel is de begraafplaats van Lodewijk I (+1171), graaf van Loon en zijn vrouw Agnes. De graftombe bleef bewaard tot 1860. Bij opgravingen werden de skeletten van Lodewijk I en zijn vrouw Agnes teruggevonden. In 1174 schenkt de weduwe het hospitaal aan de abdij van Villers. Enige tijd later vestigen er zich begijnen rond het hospitaal zodat rond 1258 er definitief een begijnhof komt. In 1654 worden de negen begijnhuizen door Lorreinse troepen platgebrand bij het beleg van de stad. Rond 1714 is het hospitaal zodanig vervallen dat het  wordt heropgebouwd aan de overzijde van de straat. In 1802 wordt het begijnhof een bejaardentehuis en twaalf jaar later wordt de kapel opengesteld voor de publieke eredienst. In 1911 wordt bij het ouderlingenhuis een nieuwe kapel gebouwd. Van het begijnhof rest enkel nog de kapel die deel uitmaakt van het hospitaal van het OCMW. De kapel fungeert thans als tentoonstellingsruimte. We houden de kapellen rechts van ons en volgen ons knooppunt.

Op de Markt werd het stadhuis gebouwd in 1680 met zuilengang. Een prachtig gebouw dat getuigd van een boeiend verleden. De eerste vermelding dateert echter van 1358 en was waarschijnlijk van de graven van Loon toen zij in Borgloon resideerden. Hier is de Dienst voor Toerisme ondergebracht. Moest de gerestaureerde schandpaal kunnen praten zouden we vele verhalen horen die onze haren ten berge deed rijzen. In de Papenstraat rijden we tot bij de parochiekerk Sint Odolphus en kloostergang. De oorspronkelijke kerk dateerde waarschijnlijk van 1047 en verving een ouder gebouw. Aan de kerk is duidelijk te zien dat ze in verschillende fasen gebouwd werd. Momenteel staat de kerk weer in de steigers. De glas-in-loodramen werden zorgvuldig verwijderd om gerestaureerd te worden en de opening werd tijdelijk dicht getimmerd met houten panelen. Achter de kerk werd de pastorie in 1824 op de plaats van een thans verdwenen kanunnikenhuis gebouwd.

Het kanunnikenhuis aan Speelhof 9 is een prachtig herenhuis uit de tweede helft van de zeventiende eeuw met een ellenlange geschiedenis. Het is nog altijd mooi onderhouden. Over het herenhuis werd het oorlogsmonument geplaatst tijdens het interbellum ter nagedachtenis van de gesneuvelden in de Eerste Wereldoorlog. Na WOII werd een extra gedenksteen bij geplaatst ter ere aan oorlogsslachtoffers  van WOII.

We houden rechts in de Tongersesteenweg tot aan de kapel van Sint Rochus die dringend moet gerestaureerd worden. Rochus van Montpellier is een Franse heilige die zijn vermogen schonk aan de armen en te voet vertrok naar Rome in 1317. Sint Rochus is de patroon tegen pest en besmettelijke ziekten. Naast de kapel werd een zitbank geplaatst waar we graag gebruik van maken om onze meegebrachte picknick te verorberen. Door de strakke wind blijven we niet te lang zitten. We nemen de volgende straat rechtsaf in de Grootloonstraat. We dwarsen de Sint-Truidersteenweg (N79). We blijven de Grootloonstraat volgen maar slaan onmiddellijk rechtsaf en nemen de oude kasseiweg. Het wordt puffen en blazen en vooral trappen. Weer ondervinden we dat onze conditie heel zwak is. Wij zijn rasechte plattelands rotten. Bovenaan rijden we terug op een betonbaan vergezelt van bloesemplantages. Aan de driesprong linksaf.

Spijtig dat het niet meer wordt aangegeven. Aan de volgende splitsing weer rechts en dan wandelen we door de grote drukte met de fiets aan de hand tot aan het fantastische doorkijkkerkje van de Nederlandse kunstenaar Gijs Van Vaerenbergh. “Reading Between the Lines” is een kunstwerk van 2011 en bestaat uit 100 op elkaar gestapelde lagen verroeste Cortenstaalplaat in de vorm van een authentiek kerkje. Binnenin zien we een prachtig lijnenspel. Buiten versmelt het kerkje helemaal met het landschap. Bij valavond moet het uitzicht nog mooier zijn als de zon tussen de luikjes lichtspelletjes speelt op het beton. Mensen blijven met hun kinderen massaal rond het kunstkerkje hangen. Ze kunnen hier vrij rondlopen, spelen en genieten van een mooi vergezicht. Een jongen van een jaar of tien laat net een drone op. Er is echter te veel wind op dit punt en vaak stort het kleine ding neer in het gras.

We rijden terug naar de Grootloonstraat en slaan rechtsaf om knooppunt 155 te volgen. Even verder heeft een goede ziel een oude antieke fiets langs de weg tentoongesteld. Het ijzeren geval heeft een groot wiel vooraan en een ‘klein’ wiel achteraan. Het levert een mooie foto op. We fietsen verderop door een holle weg tussen enorm veel groen waar we even verlost zijn van de wind die we blijkbaar altijd op kop hebben. We genieten tussendoor toch van de landelijke stilte die enkel onderbroken wordt door de natuurlijke geluiden van de omgeving. Soms fietsen we te snel over de slingerende smalle wegen. (Bergaf toch!) We hebben namelijk nog heel wat kilometers voor de boeg.  

Vanaf Groot-Loon passeren we regelmatig fruitplantages met een zee van bloesems. Rij aan rij pronken hele takken en kruinen met hun roze appelbloesems. Zover het oog reikt. Op de Loonderweg worden we massaal omringd door de natuur. Hier komt een mens tot zichzelf. We doen inspiratie op en blijven op dokters voorschrift in beweging terwijl we onze longen vol zuurstof fietsen. We houden halt voor een foto van een nieuw indrukwekkend aangelegde fruitplantage. Hectaren groot. De bebouwing neemt toe, we naderen Bommershoven, vlak voor knooppunt 156. Bommershoven is een deelgemeente van Borgloon en ligt in droog-Haspengouw op een hoogte tot 110 meter. In de Alfonsstraat werd het kasteel van Bommers-hoven gebouwd in 1761 op de plaats van een vroegere pachthoeve en brouwerij. Het gebouw heeft niet echt het uitzicht van een kasteel en lijkt meer op een groot herenhuis. Een 100 meter verder staat de Sint-Alfonskerk die werd opgetrokken tussen 1841 en 1844 op de funderingen van een oude Sint-Annakapel.

Eens uit het centrum fietsen we weer door een streek voor genieters. Een pittoresk landschap met een mix van akkers, weiden en uitbundig veel groen. Het is aangenaam om onder de stralende lentezon door dit mooie landschap te fietsen. Het is volop genieten. De maretakken zijn blijkbaar voorbehouden voor deze streek. Het is een bezienswaardigheid op zichzelf. In een bocht staat een oeroude kapel te verkommeren, omringd door onbebouwde akkers met aan de overzijde een appelplantage. De houten deur van de kapel heeft een houten afrastering met kleine mazen. We zien geen beelden binnenin de kapel en volgens mij is de kapel ten dode opgeschreven. In Terhove (straat) botsen we als het ware op ‘Kasteel Terhove’ aan de rand van de Mombeek. Oorspronkelijk lag hier een Romeinse villa. In de Middeleeuwen was hier een proosdij van de Abdij van Corbie gevestigd. We kunnen even genieten van het prachtige domein. De Mombeek stroomt links van ons, maar door het rijkelijke groen is dat niet te zien. Ze ontspringt in Widooie en stroomt na ongeveer 23 kilometer in de Herk rivier. De landbouw lijkt nog niet echt gestart. De akkers zijn netjes omgeploegd en in voren getrokken. Voor enig groen dat boven staat is het nog te vroeg. Vanaf maart werden de asperges al geplant en met aarde afgedekt. De rest van de akkers wachten tot na de ijsheiligen om beplant te worden.

Op de Kasteelweg genieten we van prachtige vergezichten aan onze rechterzijde. Ons pad slingert zich tussen de enorme hectaren landbouwgronden. Links groeit een kleine haag van enkele kilometers lang. Een smal asfalt pad ertussen leidt naar het kasteel van Widooie dat omgeven is door een prachtig domein. In 1559 werd het kasteel door abt Karel I van Bourbon in erfpacht gegeven aan Godfried van Bocholt. In 1588 is het kasteel eigendom van de patriciërsfamilie Vaes. Momenteel is het kasteel in het bezit van de familie van Ridder Norbert de Schaetzen. Hij erfde het kasteel van zijn vader en heeft het park en de arboretum uitgebouwd tot wat het vandaag geworden is. Een uitzonderlijk park in privé bezit. Het is uitsluitend toegankelijk voor evenementen. We naderen weer een fruitplantage. De weidse velden en onbewerkte bruine akkers wisselen af met prachtige vierkanthoeven die al of niet mooi gerestaureerd zijn. Verderop in de Bielenstraat bevinden we ons even in Vechmaal. Een dorp van Heers

We komen niet door het centrum maar slaan linksaf aan knooppunt 133. We rijden op het grondgebied van Tongeren. Aan het landschap valt dat niet op. Weer een stuk holle weg. In de Kerstboomstraat vinden we weer een fruitplantage met perenbloesem. Na de Romeinse Kassei (N69) fietsen we in de Tapstraat en rijden we even het kleine dorpje Lauw binnen, een deelgemeente van Tongeren. We rijden echter niet door het centrum. In de Ormelingerstraat steken we de taalgrens over. Aan de straatnaam is het nog niet te zien. Ten einde de straat moeten we rechtsaf en eerst dan verandert elk woord en elke zin in het Frans. We rijden op de Hesbeinsstraat op het grondgebied van Luik in het Waals Gewest.  Het Waals Gewest omvat de 5 Franstalige provincies met name Henegouwen (Hainaut), Waals-Brabant (Brabant Wallon), Namen (Namur), Luik (Liège) en Luxemburg (Luxembourg). De route leidt ons over de Jeker. De rivier die nabij Borgworm ontspringt en door een groot gedeelte van Haspengouw stroomt vloeit bij de Nederlandse stad Maastricht in de Maas. We fietsen op een smal betonnen pad tussen landbouwgrond. Heel in de verte zien we een kerktoren.

In de Rue Arbre Saint-Pierre is de prachtig onderhouden kapel opgedragen aan St-Pierre. Even voor knooppunt 57 fietsen we door het landbouwdorpje Thys, een dorp van de gemeente Crisnée. De Sint-Pieterskerk, rechts van ons, werd op het hoogste punt gebouwd.

Tussen knooppunt 57 en 58 we fietsen door het centrum van Crisnée. Het dorp ligt vlak aan de taalgrens en had in 1334 zelfs een Nederlandse naam: Gherstenhoven. We zien de Sint-Mauritiuskerk met begraafplaats op het hoogste punt van de omgeving. We dwarsen daarna de N614.

Bij knooppunt 58 bevinden we ons in Odeur of in het Nederlands Elderen met prachtige vrijstaande woningen. Zo te zien is er nog een zekere welstand in ons land. We fietsen voorbij de Sint-Severinuskerk en het kasteel van Odeur. We slaan linksaf om op, bij wijze van spreken, de taalgrens te fietsen. Links ligt Vlaanderen en rechts is Wallonië.  

Bij knooppunt 549 vatten we een tocht aan van 3,3 km. We bevinden ons eerst in Herstappe. In de Kerkstraat werd, hoe kan het ook anders, de Sint-Jan-de-Doperkerk gebouwd met hoge westtoren en achtzijdige naaldspits. De oorspronkelijke kerk van 1711 was in zo’n slechte staat dat men in 1858 besloot om deze te slopen. In 1869 wordt begonnen aan de huidige kerk. De Luykerweg is weer een holle weg. We fietsen verderop weer tussen hectaren akkers. Opvallend is dat het landschap hier niet verstoord wordt door windturbines en elektriciteitspylonen. Het kan hier evengoed 1919 of 1819 zijn, honderd of tweehonderd jaar geleden. Terug door een holle weg. We houden halt bij een picknicktafel. Een smal pad leid naar het “Heilige Huisje van Rutten”. Een kapel, te midden van de velden op een heuvel op het hoogste punt nabij Herstappe. De heuvel biedt een mooi uitgezicht over het voormalige slagveld van Haspengouw. De kapel, omgeven door de bekende lindebomen, werd gebouwd in de vijftiende eeuw ter nagedachtenis aan de veldslag bij Othée, die plaatsvond op 23 september 1408. Tijdens deze veldslag sneuvelden duizenden Luikse opstandelingen, die hier in de vallei van de Ezelsbeek door het Bourgondisch leger van Jan zonder Vrees werden verslagen. De kapel werd vaak bezocht door bedevaarders om bescherming tegen de ziektes van hun vee af te dwingen. In de verte zien we de kerk van Rutten en de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek van Tongeren.

Bij de eerste straat links moeten we afslaan en rijden naast de Ezelsbeek. De gronden bij de beek worden voornamelijk gebruikt als hooi- of weiland. Door haar lemige bodem is de grond geschikt voor akkerbouw. Teneinde rechtsaf zien we reeds de kerktoren van Rutten. We komen echter niet door het centrum. Rechtsaf aan knooppunt 118. We houden halt aan het beeldje van de ‘De zaaier’, geschonken door de Landelijke Gilde van Rutten in 1994.

In de Motstraat, tegenover de Sint-Evermaruszaal staat de “Sint-Evermaruskapel”. Deze kapel is het middelpunt van een volksverering van Sint-Evermaar, pelgrim-martelaar, die volgens de legende door Hacco, heer van Herstappe werd vermoord. In de kapelweide werd rond 968 het graf van Evermarus gevonden door de plaatselijke pastoor. Hij zou op die plaats een houten kapel hebben laten bouwen. Abt Wedericus van Burtscheid bouwde rond 1048-1075 op het graf een grotere kapel. Deze kapel dateert van 1784 en werd door kanunnik Hardy gebouwd op de plaats van de vroegere kapel. Binnenin zien we een schilderij op doek met de voorstelling van de marteldood van Sint-Evermarus. De Hagelindeweg brengt ons bij knooppunt 115 met haar sterk uit te kluiten kapel. Linksaf in de Boudewijnstraat. Na de picknicktafel rijden we weer over de Ezelsbeek. Nog meer fruitplantages met wit-roze bloesems. Rechts van ons ligt Tongeren waar we weer niet door het centrum rijden maar wel een spectaculaire foto kunnen nemen van de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek. Op het kruispunt Hossenstraat/Sint Rochusstraat staat de Sint Hubertuskapel van de twaalfde eeuw. De kapel is omgeven door een groen grasperk met op het voormalige kerkhof enkele oude grafkruisen die dateren van het eind van de zestiende en begin zeventiende eeuw. Deze plek was een bedevaartsoord tegen hondsdolheid en tandpijn. Na de Sint-Hubertuskapel komen we in Offelken. Een gehucht van Tongeren dat slechts 275 inwoners telt. Langs de oever van de Jeker werd een hippodroom aangelegd. Een van de weinige renbanen waar nog drafwedstrijden worden gehouden. Wat verder nodigt een zonnig terras ons uit om het innerlijke van de mens te versterken.

Na knooppunt 116 dwarsen we de Oude Jeker. In de Linderstraat werd een beeld geplaatst van de Heilige Maternus, langs de Jeker. Aangeroepen als beschermheilige tegen koorts en infectieziektes. We dwarsen nogmaals de Romeinse Kassei (N69). Voor knooppunt 128 zien we het “Provinciaal Instituut voor Biotechnisch Onderwijs”. Bij knooppunt 128 linksaf en rijden we Piringen binnen. Een kleine deelgemeente van Tongeren. Na de wit geschilderde kapel die gebouwd werd voor de Heilige Maria rijden we door de Tomstraat waar de opvallende Sint-Gertrudiskerk werd opgetrokken met massieve westertoren in silex. Het schip werd in 1819 gesloopt nadat deze in de achttiende eeuw bouwvallig was verklaart. Het vernieuwde gedeelte werd opgetrokken in baksteen en dateert van 1940. Voor de kerk rechtsaf. Vlakbij Beringen staan we voor de Mariakapel die afgesloten is. Door het glasraam in de deur lukt het om een foto te maken van het interieur. We houden de kapel links van ons als we verder rijden. Terug door een holle weg. Eens uit het centrum van Piringen worden we weer verwent door al het groen. We rijden op de “Weg Gors-Opleeuw” met rechts statige loofbomen en links hectaren landbouwgrond. Het is klimmen en dalen terwijl we genieten van de prachtige vergezichten. Ons pad is smal maar hier rijden amper auto’s. We dwarsen de Marmolbeek nadat we de oude spoorweg onderdoor zijn gereden die geheel in baksteen werd gebouwd. We naderen weer een bos en ik vraag me af of al die groene bomen een kasteel met grote tuin of park moet afschermen? Aan knooppunt 136 dwarsen we de Sint Annabeek en slaan linksaf om langs de Sint-Annabeek verder te rijden en bevinden ons in de Vallei van de Sint-Annabeek. Een klein gebied dat slechts een oppervlakte heeft van minder dan 10 hectare. Het is een lappendeken van wilgenstruwelen, rietveldjes en dottergraslanden. In de boomkruinen merken we de maretak op. Meer dan één zelfs. De Sint-Annabeek ontspringt ten oosten van Borgloon en mondt uit in de Mombeek te Gors-Opleeuw. We rijden over de N76 en laten het centrum van Kerniel rechts liggen. Een voormalige landbouwgemeente die geleidelijk aan zijn bedrijvigheid verschoof naar de fruitteelt. Langs de Steenweg op Borgloon bereiken we 152. We zijn terug in Borgloon. Onze fietsenteller staat op 50 km als we terug bij onze auto staan die trouw op ons gewacht heeft.