Veltwijcklaan

De straat noemde in het verleden ‘Hofstraat’. Ze kreeg haar huidige naam in 1931 die verwijst naar het ‘Hof van Veltwijck’ dat destijds een ‘Hof van Plaisantie’ of een lusthof was. Veltwijck was de oudste bekende bewoner van het hof en was mogelijk de bouwer van het kasteel in de helft van de zestiende eeuw. Vanaf 1930 werd Veltwijckhof het gemeentehuis van Ekeren.

--Op het nummer 1 staat het ‘Hof van Mertens’. Het gebouw werd opgetrokken voor de heer Clement Mertens in 1884. Langs de Veltwijcklaan was het domein afgesloten door ijzeren hekken. Boven de poort was de kasteelbenaming ‘De Gulden Poort’ aangebracht. Een tweede in- en uitgang was er in de Steenstraat. De gemeente Ekeren kocht het kasteel aan in 1920. Vanaf dan werd het gebruikt als gemeentehuis tot 1930. Daarna werd het ‘Hof van Mertens’ de zetel van het vredegerecht en vanaf 1970 deed het gebouw dienst als politiekantoor. Vanaf half april 2014 bevindt de politie zich in een nieuwbouwcomplex op het Kristus Koningplein. Een infobord vermeld dat Vespa het kasteel verkoopt. In de herfst van 2015 koopt een anoniem immobiliënkantoor uit Ekeren het kasteel op. Welke plannen er zijn wordt niet vermeld.

--Op het gelijkvloers van pand nummer 5 begon Joeri De Waele een uitvaartcentrum in 1998. Begrafenissen en crematies onder één enkele naam: ‘Funuralco bvba’. Joeri De Waele is de zoon van de bekende Ekerse huisarts Dokter Albert De Waele. Een paar jaar later verhuist Joeri naar de Steenstraat. Vanaf 2013 start ‘immo Sinjoor’ zijn vastgoedkantoor in dit pand.

--Nummer 9 is sinds 1998 een bloemenzaak met de naam ‘Potsierlijk’ met eveneens een verkoop van cadeaus. Het gebouw bevind zich vlak naast het voormalige postgebouw.

--De woning, nummer 11, dateert van 1910. Het werd gebouwd voor een gemeentesecretaris. Begin 1929 verhuist het postkantoor met personeel vanuit het Groot Hagelkruis 7 naar dit gebouw. Na de nodige renovaties is het een gezinswoning geworden. Boven de balkondeur van het eerste verdiep zien we nog steeds het logo van de posterijen.

--In pand nummer 13/1 woont momenteel Herman Spiessens. Een kinesist die mensen verzorgt en behandeld via bewegingen. Op het naamplaatje staat: ‘Kinesitherapie en Ostheopathie’.

--De oude rijkswachtkazerne, nummer 19, werd gebouwd in 1887 volgens de decoratieve muurankers op de voorgevel. Het spreekt voor zich dat het gebouw in de loop der jaren meermaals werd gerenoveerd en gerestaureerd. Hier was jaren het doplokaal gevestigd. Nadat op 15 december 2005 de stempelcontrole werd afgeschaft kreeg het gebouw tegen de straat een nieuwe facelift. In 2012 – 2013 werd het gehele complex totaal omgevormd tot jeugdcentrum.

Het is totaal niet meer te zien aan pand nummer 21. Hier was begin 1900 tot eind veertig, begin jaren vijftig van vorige eeuw een kruidenierszaak gevestigd van de familie De Bie.

--Het pand op nummer 23 is steeds een café geweest. Achter de gelagzaal was een vergaderruimte dat in vroegere tijden meermaals dienst deed als pastorie en zelfs als bakkerij. De naam van het etablissement veranderde gedurig. Zo werd het achtereenvolgens café ‘Au Courrier’, dan ‘Antverpia’, en als laatste en meest bekende naam was wel café ‘Den Boterham’. Genoemd door de nieuwe eigenaar die overkwam naar Ekeren-Centrum nadat hij zijn vorige zaak nabij Luithagen in Wilmarsdonk sloot. In de jaren zestig, van vorige eeuw, werden achteraan in het zaaltje tekenfilms gedraaid voor de jeugd. Vanaf 1988 tot en met 1994 kon men terecht bij ‘Manuella en Rudy’. Vervolgens namen Marco en Mieke Desmet – Torfs de zaak over tot 1997. Tot 2003 was het de beurt aan Gisele Van Steen om te tappen. Het café bleef in de volksmond steeds ‘Den Boterham’ noemen. Zelfs toen in 2005 de naam veranderde in café ‘Excited’. In 2008 veranderde de zaak voor de allerlaatste keer van naam. Het werd café ‘The New Kid’ genoemd tot de officiële sluiting in 2009. In dat jaar nog begint de aannemer met de sloopwerken van het zeventiende -eeuwse gebouw. Op de plaats staat nu een modern appartementsblok.

--Op nummer 27 prijkt het 16^de-eeuwse kasteel ‘Hof van Veltwijck’. De Antwerpse poorter Aert van Veltwijck kocht het gebouw met domein 450 jaar geleden. In de loop der eeuwen werd het kasteel en de voorgebouwen verschillende malen gerenoveerd en aangepast aan de normen van de eigenaars. In het gebouw werden sinds 1930 een deel van de gemeentelijke en later de stadsdiensten gevestigd. Onder de overdekte gaanderij werd in die periode, 1930, een gedenkplaat aangebracht in witte hardsteen voor de Ekerse kunstschilder Ferdinand Pauwels. Dit jaar (2015) werden er verschillende festiviteiten georganiseerd om 450 jaar Veltwijckpark te vieren.

Tijdens mijn carrière aan de gemeente Ekeren en Stad Antwerpen hadden wij het genoegen om, af en toe, tijdens de zomermaanden de buitenzijde van het kasteel en voorgebouw op te schilderen. Ramen, luiken en deuren afkrabben, afbranden, schuren en vernissen. Pure nostalgie waar ik telkens mee geconfronteerd word tijdens een wandeling in het Veltwijckpark. In die tijd kwam moeder de vrouw, samen met kleinzoon Joey, dan al eens dag zeggen. Hij was toen drie geloof ik of toch bijna. Ik keek er steeds reikhalzend naar uit. Soms de enige momenten om Joey te zien. Meestal was hij net weg als ik thuis kwam of ik kon nog net ons kleinkind een zoentje geven in zijn autostoeltje voor ze weg reden, naar huis. Joey vond dat bezoek aan bompa ook leuk al begreep hij nog niet goed wat ik daar deed. Dat bezoek deed zich herhaalde malen voor zodat ons kleinkind mij meer aan het werk zag op het domein van het kasteel dan thuis in de zetel. Een jaar later wandelt Joey met nonkel Danny en huisvriend Filip naar het districtshuis van Ekeren. Ze willen Joey iets van geschiedenis bijbrengen en vragen hem: “Weet jij wat dit hier is Joey?” Filip gebaart met een zwaai van zijn arm dat het hele domein omvat. Het kind knikt met het kleine hoofd en antwoord zonder pinken: “Ja, hier woont Bompa!”. De vrienden zijn eerst stom verbaast en schateren het daarna uit als ze het antwoord begrijpen. Joey zag bompa bijna meer hier dan thuis.

--De in de volksmond genoemde villa ‘Geniets’ op nummer 31 is gebouwd in 1901 op de plaats van drie oude woningen die werden afgebroken. De opdrachtgever, barones de Borrekens, was tevens eigenares van kasteel Veltwijck. De barones verhuurde in 1903 de villa aan de familie René Van de Poel. In 1920 werd de villa bewoond door dokter Van Humbeek en hun dochter Maria. Sinds 1930 werd de gemeente Ekeren eigenaar en in 1933 kwam de pas afgestudeerde dokter Geniets inwonen bij de familie Van Humbeek. In 1937 verhuisde weduwe Van Humbeek en haar dochter naar de Zuster Nathaiestraat 39. Vanaf nu gaat het pand door als ‘Villa Geniets’. Dokter Geniets, getrouwd in 1935, bleef in de villa wonen tot 1940. Hij verhuisde naar Steenstraat 39 waar hij in 1993 overlijdt. Tijdens WOII werd vanuit de villa de bevoorrading van de bevolking georganiseerd. Tijdens de laatste eeuwwisseling was hier de zetel gevestigd voor sociale zaken en planologie. In het voorjaar van 2013 opent de vernieuwde ‘Villa Geniets’ officieel haar deuren.

(Op 13 juli 1930 wordt het allereerste Wereldkampioenschap voetbal in Uruguay georganiseerd. De wedstrijd Frankrijk – Mexico wordt gewonnen door Frankrijk met 4 – 1).

--Op nummer 33 was het clubhuis Germinal gevestigd met als uitbaters Edmonda en Freddy. Het chalet was gebouwd op terrein ‘A’ van het Veltwijckstadion. De voetbalploeg Germinal is ontstaan in 1920 en plaatste zich in een mum van tijd in eerste categorie. Na verloop van tijd, 1998, wordt het stadion niet meer gebruikt en moet gesloopt worden omdat het voor een deel in natuurgebied ligt. In 1999 noemt de ploeg: ‘Germinal – Beerschot Antwerpen’ en ze spelen op ’t Kiel. De hoofdtribune en het chalet werden reeds in 2009 met de grond gelijk gemaakt. De overige tribunes en staanplaatsen werden enige jaren ervoor al gesloopt. In 2011 wordt de clubnaam nogmaals gewijzigd in Germinal – Beerschot. De club houd op te bestaan door faillissement in 2013.

--Nummer 67 is een mooi herenhuis dat opgetrokken werd in de beginjaren van 1930.

--Pand, nummer 73, werd gebouwd in 1922 met witte en gele bakstenen in de gevel als decoratie. Van 1983 tot 1991 was de zaak gevestigd van Berpress. Ontstoppingen, reiniging en ontgroening.

--In het pand met nummer 75 verkocht men van 1978 tot en met 2012 ‘Luxe Tin’. De uitbaters beschikten over een ruime keuze van geschenken aan de hoogste kwaliteit en aan de uiterst laagste prijzen.

--Het pand met nummer 85 was, van 1978 tot en met 1995, garage Verachtert gevestigd. Een verdeler van Mitsubishi met drie jaar waarborg. In 2001 tot 2006 komt zwembadaanleg ‘Ponton Vof’ in dit pand tot ze naar Hoevenen verhuizen. ‘Lingerie in a box’ is hier al een tijd gevestigd. De winkel is niet alle dagen open. Slechts op maandag, woensdag, zaterdag en zondag kunnen klanten hier terecht.

--In het mooie pand met nummer 91 woont dermatoloog M. Eerdekens. Een arts die huidziekten als specialiteit heeft.

--Op nummer 97 werd een halfopen bebouwing neergezet in 1927. Een bordje vermeld L. Kuylen. Boven de inkomdeur is een bas-reliëf aangebracht van een molen.

--Ook nummer 99 is een noemenswaardige woning van 1927.

--Ter hoogte van nummer 107 staat de Bistkapel. Op deze plaats heropgebouwd in 1898 in opdracht van Alexis Moretus. De allereerste kapel dateert van begin 1600. Ze werd verwoest tijdens de Franse revolutie en in 1808 heropgebouwd bij de spooroverweg. Opdat de spoorweg moest verbreedt worden werd de Bistkapel naar deze plek verplaatst.

--Nummer 115 is een halfopen bebouwing van 1920 met een O.L. Vrouwenbeeld. Dat jaar, namelijk op 26 juli 1920, wordt Bob Davidse geboren. De Vlaamse Tv-presentator, beter bekend als ‘Nonkel Bob’, werd net geen 90 jaar. Hij overlijdt in februari 2010.

--Nummer 127 bevindt zich op de hoek met de Bistkapellei. Deze nieuwbouw is niet alleen een gezellige gezinswoning maar tevens een tandartspraktijk van Koen van den Broeck.

Vlak voor de Veltwijckbrug werd een rotonde aangelegd waarvan de werken werden aangevat op 2 februari 2004. Een maand later, 4 maart 2004, is er paniek in Ekeren. Door een gekantelde vrachtwagen, geladen met broom, komt een giftige gaswolk vrij en moeten meer dan 3000 bewoners tijdelijk hun woning verlaten.

--Naast de Veltwijckbrug komen we bij nummer 222, het stationsgebouw van Ekeren. Het eerste gebouw dateert van 1854. Het was een tijdelijk houten gebouwtje waar treinreizigers op en af stapten richting Nederland of Antwerpen. In 1882 werd dit mooie gebouw opgetrokken. Sinds 1997 zit het kunstcollectief ‘Tracé’ in het voormalige stationsgebouw. Het cultuurstation bestaat vandaag 18 jaar en biedt het hele jaar door een waaier aan workshops aan zoals: modeltekenen, schilderen, brons gieten, smeden…etc. te veel om op te noemen. Vanaf hier keren we terug richting centrum langs de pare zijde van de Veltwijcklaan.

--Ter hoogte van nummer 180 zien we nog een glimp van het landhuis dat werd gebouwd in 1832 door Edouard Moretus Plantin. Hij verkocht het domein in 1921 aan G. della Faille de Leverghem. Het hele domein is sinds 1967 van de Antwerp International School. Ze vierden in 2012 hun 45 jarig bestaan. De school is trots met haar 36 verschillende nationaliteiten.

--Op nummer 134 stond voorheen het huis dat de gemeente Ekeren aankocht in de jaren 60, van vorige eeuw, voor de administratieve diensten en planologie. De school ‘De Waterval’ kocht het pand en begon er les te geven vanaf 1 september 1995 onder het motto: “Ervaringsgerichte basisschool”. Op 12 september 2009 huldigt de school haar nieuwe gebouw in.

--De monumentale woning, nummer 130, is de voormalige ‘Villa Martha’. In 1891 gebouwd voor Maria van Gestel. Tijdens WOI werd de villa ingepalmd, of opgeëist, door de Ortskommandatur. In 1918 kocht notaris-burgemeester Jozef De Weerdt de woning. In 1959 werd de villa aangekocht door de COO, de vroegere OCMW. Nu is het een gemeenschappelijke woning met 8 plaatsen voor volwassenen voor wie het zelfstandig wonen niet mogelijk is.

Op de hoek met de Oosterlinckhoflaan staat de nog enige pilaar die toegang verleende tot het ‘Hof Oosterlinck’. Op de pilaar is een aandenken geplaatst met een afbeelding van het hof. De herdenkingsplaat wordt gesponsord door verschillende winkels van Ekeren.

--De herenwoning, nummer 118, noemt nog steeds ‘Villa France’. Het gebouw werd opgetrokken in 1892. In 1935 werden er renovatiewerken uitgevoerd en werd het hof omgevormd tot een meergezinswoning door J De Graef. In 1974 was ‘Rijschool Eeman’ hier tijdelijk gevestigd. De zaak verhuisde naar de August Scheyvaertslaan. Vanaf dan heeft dokter Arnold De Pape een praktijk als dierenarts in dit mooi gebouw.

--Het pand met nummer 116 werd eind 1935 gebouwd.

--Nummer 98 was in 1975 van ‘Van Loo’ containers.

--Tussen de nummers 94 en 98 stond eerlang een boerderij met koeien en varkens. In 1960 begon een zekere René De Schutter op deze plek met een kruidenierszaak. Al wat hij verkocht van vlees kwam van zijn boerderij. Van 1976 tot 1983 vond men hier ‘Maretrail BBC, burelen en directie van de werkhuizen in de Zomerweg aan de Haven. Daar wordt aan onderhoud, herstelling en verhuring gedaan van chassis en containers. Vanaf 1984 en tot op heden kunnen mensen hier terecht bij ‘Traiteur Delboo Rudi’. De naam ‘De Kabouter’ klinkt bekend in Ekeren.

--De nummers 90 en 92 zijn twee naast elkaar gebouwde woningen van een belastingconsulent met als zaakvoerder Wouters Philippe.

--Op nummer 78 vinden we, nog voor 1975, ‘Café Schuttershof’. In 1987 veranderd de naam in ‘Café Veltwijck 2000’.

--Achter de gevel van huisnummer 76 is een ‘Tandtechnisch Labo’ gevestigd.

--Het nummer 68 heeft een voortuin. De woning is een verzekeringskantoor van ADVIP. Voorheen was dit een KBC verzekeringskantoor.

--Het prachtige gebouw, die nu de nummers 60, 58 en 56 dragen, werd gebouwd in 1810. Het voormalige kasteel werd tijdens WOI gebruikt als schoolkolonie voor zwakke kinderen. In 1957 werd bij het gebouw een oude eik geveld met een omtrek van 7,20 meter en kreeg het kasteel de naam ‘Hof De Oude Eik’. In de 20^ste eeuw werd het hof gerestaureerd, gerenoveerd en aangepast tot een meergezinswoning, waarvan één met commerciële functie. Er was een ‘Seca’ benzinestation van 1989 tot 1999.

--Tussen de nummers 56 en 48 komt een doodlopende straat met de naam ‘Germinalstraat’. Een straat met een rijk voetbalverleden. Bouwwerken Versnel bouwt hier weldra 12 woningen en 12 appartementen. Op het nummer 48 was vroeger, rond 1980, een bloemisterij met de naam ‘Rozentuin’ gevestigd. Later komt in de plaats van het tuincentrum, voor een gedeelte, restaurant en Grand-Café ‘Het District’. De historische voorgevel werd behouden en kreeg een modern industrieel aangebouwde serre dat sfeer geeft voor stijlvol tafelen. De horecazaak opent zijn deuren in 2009.

--Het nummer 36 was in 2013 een hoekpand van Mobistar. CLP is de naam en verkoopt alle GPS toestellen. Najaar 2015 wordt begonnen met renovatiewerken.

--Hoekpand nummer 18 is een verzekeringskantoor van DVV- en immo Matrix.

--Op nummer 10 is huis- en sportarts dokter Hans Wagemans gevestigd.

--Het nummer 6 is een winkelketen van de ‘Socialistische Mutualiteit De Voorzorg’. Een vakbondswinkel van het ABVV.

--De brede woning, nummer 4, is de huisartsenpraktijk van de heer en mevrouw dokter Op De Beek Guido en Pauline.

--Decennialang was op nummer 2 café ‘De Notenboom’ gevestigd. De bekendste uitbaters waren van 1970 tot 1992 Wils-Lambrechts. Van 1993 tot 1996 neemt Julien Kins en Chris De Groodt de zaak over. Vanaf 1997 komt Jeannine Verschueren naast Julien achter de tapkast staan. Op zondag 5 oktober 2014 nemen Jeannine en Jules, na 22 jaar, officieel afscheid als uitbaters van het café. De fakkel wordt doorgegeven aan Nick, een jongeman uit Kapelle, die speciaal overkomt naar Ekeren om het caféwerk verder te zetten.

De Waelse Dreef

Het grindpad loopt evenwijdig met de Veltwijcklaan en start in de Zuster Nathaliestraat bij een houten bareel. Links hangt het vernieuwde Mariakapelletje aan de stam van een boom dat in oktober 2012 ingezegend werd door pastoor Paul Verhulst. Het eerste kapelletje dateert van oktober 1943. ‘De Waelse Dreef’ werd genoemd naar Leopold De Wael, burgemeester van Antwerpen. Hij verbleef rond 1845 op het Veltwijckhof. Links, in de dreef, voorbij de ingang van het kasteel is de toegang van de ‘Koninklijke Wipmaatschappij De Hoop’. De vereniging werd opgericht op 1 oktober 1837 door notaris Adriaenssens. Aanvankelijk bedoeld voor de Ekerse notabelen en meer gegoede burgers. In 2008 werd tijdens een zware storm de mast omver geblazen. Deze werd vakkundig hersteld. Dit jaar, 2015, bestaat de maatschappij 178 jaar. ‘De Waelse Dreef’ eindigt bij de Lindenlei.

Lindenlei

De straat kreeg haar naam na besluit van het schepencollege van 27 december 1955. Vroeger noemde de straat: ‘Lindenstraat’. Genoemd naar de vele lindenbomen die hier groeiden. Ik begin met een citaat uit het dagboek van Frans Bresseleers: “Ekeren in de Tweede Wereldoorlog, 15 augustus 1943. De bewoners van de Lindenstraat (Lindenlei) hebben een klein kapelletje met beeldje van O.L. Vrouw geplaatst aan een boom op de hoek der Lindenstraat en de Waalsedreef. Dit gebeurde als dank, omdat er slechts één kindje gedood werd toen op 4 mei L.L. verscheidene zware bommen vielen in de omgeving van de Lindenstraat. Het beeldje werd heden processie-gewijs vanuit de kerk overgebracht. Dit is het eerste van 25 Mariakapellekes die tijdens het verder verloop van de oorlog in de Ekerse straten zullen geplaatst worden.” Elk jaar, zelfs nu nog, wordt in april het kapelletje versiert met bloemen voor de maand mei (Mariamaand). Ikzelf heb deze site enkele jaren mogen opschilderen tijdens mijn schilderscarrière bij de gemeente Ekeren en na de fusie bij de stad Antwerpen. De bloembak wordt nog alle jaren voorzien van kleurige voorjaarsbloemen.

--Het nummer 11 wordt, mijn inziens, onterecht het ‘Peperkoekenhuisje’ genoemd. Het huis werd gebouwd door Cois Storm. Hij versierde de gevel met allerlei mensen en dieren in bas-reliëf: zoals vogels, spinnen, paarden, een olifant en kameel. Maar ook een thema met beroepen: zoals smid, landbouwer en een mijnwerker. De kunstenaar stierf in zijn huisje op 85 jarige leeftijd. Daarna bleef het eigendom lang leeg en verwaarloost achter. Zeven jaar geleden kocht het echtpaar Van Eyck de woning.

--Achteraan nummer 33 was van 1977 tot en met 1983 bierhandel ‘De Polder’ gevestigd. Men kon hier alle soorten bieren en frisdranken verkrijgen, zelfs buitenlandse bieren.

--Op nummer 51 was een zaak gevestigd met de naam ‘Figelux bvba’. Iets voor elektriciens.

--Wie aanbelt bij nummer 59 komt terecht bij de muzikanten ‘Entre’acte Kwartet’.

--Nummer 63 was tijdens de jaren 1978 tot 1987 Stobbaerts-Van Herck gehuisvest. Een depot van Brouwerij Campina, het bier der Bierpruvers. In 1988 tot 1991 wordt de naam drankencentrale ‘De 3 Akers pvba’ op dit adres opgericht.

--Op nummer 65 woont Cruysweegs Philip waar men terecht kan voor alle schrijn- en timmerwerken.

--Nummer 66, vlak naast de ‘Oude Landen’, is een stadsgebouw dat leegstaat sinds juli 2013. Het is eraan te zien trouwens. Het gebouw werd opgetrokken door de gemeentearbeiders zelf in de helft van de jaren 60 van vorige eeuw. Ons Rina haar broer, Hubert, is er begonnen met een schilderscarrière in 1969. Ikzelf vervoegde hem in 1981. Menige collega’s hebben we zien komen en gaan. Ik denk aan Jan Haverhals, Fons Huybrechts, Willy Peeters, Ludo Van Dorst, Fons De Roeve, Hubert Meurs, Louis Putcuyps, Gust Janssens, Walter Venninckx, de gebroeders Marc en Hugo Duvivier, de vele Stanny’s, Guy, René, Camiel, Paul… enzovoort. Er zijn er nog wel meer die ik vergeten ben. In 2013 is het voorgoed gedaan. We moesten zo snel mogelijk verhuizen, want in september 2013 zouden hier de eerste kinderen les krijgen in de lagere school met de naam ‘Oude Landen’. Men moest echter het plan laten varen wegens de te hoge kosten om het gebouw aan te passen. In november 2015 zoekt men een geschikte aannemer die het gebouw moet herinrichten voor het technisch centrum van de Groendienst.

Tekst: Luc Verschooten. Foto’s: Rina Meurs. Bron: Jaarboek 10 Heemkring Ekeren 1992. Ekeren jaarboek 24 van 2006. Alle Facebookvrienden, de jaarboekjes van de Carnavalsvereniging Bierpruvers en Ekeren Onroerend Erfgoed.