Vrijdag 7 augustus 2015. Het wordt een stralende dag met volop zonneschijn en een aangename temperatuur van 27°C in het binnenland. Prachtig weer om naar de kust te rijden en de Frozen zandsculptuur in Oostende te bezoeken. Onze kleinkinderen, Joey en Yuna zijn blijven slapen en moeten vroeg opstaan. Dat zijn ze niet gewend bij Bomma en Bompa. Om 10:30u plaats ik de auto op de betaalparking Churchillkaai, vlakbij het station van Oostende. Te voet wandelen we langs de Visserskaai richting strand. We passeren menig monument, zoals de rechthoekige granieten herdenkingssteen voor de 26 Canadese slachtoffers die op 14 februari 1945 in de haven per ongeluk gedood werden door een explosie in de Torpedo Boat Flotilla. Verderop staan we stil bij het kleine granieten zuiltje dat hier opgericht werd ter herinnering aan de eerste landingsschepen die op 25 september 1944 in dit dok manschappen en materieel ontscheepten ter bevrijding van ons land. Dit dok werd op 3 april 1948 herdoopt in Montgomerydok door veldmaarschalk Sir Bernard Montgomery.

Bij de viskramen staan mensen in de rij aan te schuiven. Meeuwen houden een oogje in het zeil en wachten hun kans af. Bij Visboetiek Markt staat de ketel warme Wullok te pruttelen op het vuur. Een Wullok is één van de grootste huisjesslaksoorten uit de Noordzee. Een hongerige voorbijganger vraagt een bakje 'Escargot chaud'. De geur van verse vis prikkelt de smaakpapillen. Het is druk op de esplanade. Veel wandelaars haasten zich richting strand.

We laten Weststaketsel rechts liggen en haasten ons langs de fonteinen. Enkele kinderen zijn al kletsnat van door of tussen de waterstralen te lopen. Het is er weer voor. Het Nationaal Monument voor de Zeelieden op het Zeeheldenplein werd opgericht in 1953-'54 op de plaats waar voorheen  de oude vuurtoren stond. Op paasmaandag wordt aan dit monument een jaarlijkse hulde gebracht voor de slachtoffers van de zee. Langs de Albert I-promenade staan reuze grote rode rotsblokken opgesteld. Ze zijn precies uit een vliegtuig gevallen en hier op de promenade beland. De kunstwerken zorgen voor heel wat wrevel onder de bewoners van Oostende.

We verlaten het Zeeheldenplein langs trapjes en komen bij het internationaal zandsculpturen-festival op het strand van Oostende. 30 mensen uit 12 verschillende landen hebben gewerkt aan deze sprookjeswereld in zand. Mannen en vrouwen uit: Canada, Australië, Mexico, Spanje, Rusland, Frankrijk, België… om er maar een paar te noemen. Er werd meer dan 6.000 ton, of 200 vrachtwagens speciaal zand gebruikt om 150 sculpturen van 2 tot 6 meter hoog te maken. Dit zand is weer- en windbestendig. Strandzand waait weg bij droogte. Sculptuurzand is rivierzand uit de Waalse Ardennen, gevonden in een grot en is waarschijnlijk vijftig miljoen jaar oud. We wandelen op de, speciaal voor dit evenement, aangelegde paden langs de beeldengalerij met beroemde Disney figuren. Elk beeld wordt door onze kleinkinderen kritisch bekeken. Een massa foto's wordt op de gevoelige plaat vast gelegd. Hier en daar ligt een pak zandstrand op de kunstwerken. Bij de boef van opa Duck werd een nieuwe lap in z'n broek gemaakt. Hersteld met nieuw zand. Het zijn stuk voor stuk prachtige kunstwerken. Bij de cars sculptuur worden net herstellingen uitgevoerd. Weer en wind is sterker dan sculptuurzand. Naderhand wordt op het aangebouwd terras iets fris gedronken. Er staat een trampoline met veiligheidsnet waar ze zich leuk kunnen uitleven.

Na de picknick op het terras wandelen we terug naar de auto om de tas met strandspullen op te halen. Daarna keren we terug tot bij de fonteintjes. Ze kunnen het niet laten om ook tussen de waterstralen door te lopen. Het is reuze mooi weer en we laten ze hun gang gaan. Een uur later is het afgelopen. Ze bibberen van de kou en ze moeten afgedroogd worden. We nemen plaats op het strand. We voetballen, tennissen en maken een zandkasteel. Joey wordt bijna helemaal ingegraven en er wordt vooral van de zon genoten. Om 15:15u wordt het tijd om weer te vertrekken. Na een ijsje stappen we in de warme auto.

We rijden naar Adinkerke, een deelgemeente van De Panne. In de Heldenweg parkeren we de wagen, zo veel mogelijk in de schaduw, bij de Militaire begraafplaats. Naast de ingang staat het monument dat hulde brengt aan de dapperen van Adinkerke en Veurne-Bewesterpoort. De tekst gaat verder als volgt: “Ter verheerlyking van den Moed en de Zelfopoffering getoond voor de bevryding van het verdrukte Vaderland 1914 – 1918”. Op de begraafplaats rusten Belgische soldaten en één Franse soldaat van de Eerste Wereldoorlog en de 67 Britse zerken zijn van beide Wereldoorlogen. In totaal liggen er 1717 Belgische soldaten waarvan er drie onbekend bleven. De enige Franse militair werd begraven onder een Belgische zerk met Franse vlag. In het dorp, bij de kerk, waren tijdens WOI verschillende medische posten. Er werden gewonde soldaten verzorgt. Maar niet alle soldaten konden geholpen worden. Ze stierven soms voor ze ter plaatse waren. De meeste slachtoffers werden gewond tijdens gasaanvallen.

In het schuilhuisje zoeken Joey, Yuna en ik naar bloedverwanten. Die zijn er gelukkig niet. Bomma en Yuna zoeken tussen de Belgische zerken naar de Franse militair. Op verzoek van nabestaanden bleven er nog 6 heldenhuldezerken op de begraafplaats staan.

– 'Waarom zijn deze gebruikt bompa?’ Vraagt Joey nieuwsgierig. Bomma en Yuna komen erbij staan en luisteren aandachtig mee naar het antwoordt. Voor 1925 werden sommige doden begraven onder  heldenhuldezerken, sommigen onder een houten-  of een verroest ijzeren kruis. Daarom besliste men om alle Belgische soldaten een nieuwe stenen zerk te geven. In 1925 echter werden 130 Vlaamse heldenhuldezerkjes verbrijzeld, vermengd met rode baksteen en verwerkt in de bestrating van de begraafplaats. Yuna vindt de zerk met Franse vlag. Na enkele foto's verlaten we de dodenakker en rijden naar Ieper.

Het is 18:00u en we eten eerst een hapje in een plaatselijke frituur op een schaduwrijk terras. We willen om zeven uur bij de Menenpoort staan om de Last Post mee te maken. Tegen de gevel van het Flanders Field Museum werd een nieuw monument bevestigd: “In Memoriam alle burgers van of in Ieper slachtoffers van de oorlogen 1914 – 1918 en 1939 – 1945. We hebben een klein stoeltje bij om Joey te laten zitten en Yuna neemt plaats in haar duwwagentje. Een uur recht staan is voor hen nog niet evident. We hebben een mooie plaats, vooraan, bij de ijzeren ketting. Zoals steeds komt er veel volk naar de Menenpoort.

Om het wachten in te korten vertel ik hen de interessantste dingen: “Deze poort werd in 1927 gebouwd op de fundatie van een andere poort die werd afgebroken in 1862. Langs deze straat trokken duizenden Britten naar het front en was dit dus een uitverkoren plek om dit monument te bouwen. Op de muren staan 54.896 Britse soldaten vermeld die gesneuveld zijn tijdens WOI. Zij waren onherkenbaar en sommigen werden nooit teruggevonden. De Menenpoort werd te klein om alle soldaten te vermelden. Vanaf 16 augustus 1917 werden de Britse vermisten vermeld op het Tyne Cot Memorial. De grote begraafplaats die je bezocht hebt met Bommi en Bompi. De doden op beide monumenten hebben geen graf en liggen ofwel ergens verloren in de velden, of op een oorlogsbegraafplaats in de Westhoek met vermelding: Known Unto God (alleen bekend door God). Sinds 1928 wordt hier elke dag om 20:00u de 'Last Post' geblazen door klaroenblazers van de Stedelijke Brandweer. Omdat wij deze slachtoffers nooit zouden vergeten”.

Na de plechtigheid gaan we nog iets drinken in de nabijheid van de Menenpoort. Als alles rustig is gaan we terug en leggen Joey en Yuna samen een zelfgemaakte hartkrans bij de poppy kransen van daarstraks. Langs 52 trappen gaan we naar boven. Langs deze zijde hebben we nog nooit geweest. Hier werd een maquette geplaatst in 1993. Het toont ons de ligging van Ieper, Passendale, Armentiers en nog meer dorpen die in de frontlinie lagen tijden WOI. De zon begint te zakken en het wordt tijd om terug te keren. Maar we moeten langs de kermis.