Cynische humor, ik hou er wel van. En Rik Mercelis, gitarist van Eddy en de Schellekens, blijkbaar ook. "Véél plezier met deze film' fluisterde hij me toe in zaal 8, waar "Dawson, Isla 10" begon: een film over een concentratiekamp in Chili, gebaseerd op waargebeurde feiten.

Bloggers hebben glijdende uren. Dat heeft het grote voordeel dat je 's nachts al eens zwaar in de Gageleer kan vliegen zonder dat je 's morgens moet vrezen dat Marc Boonen aan de lijn hangt om te vragen waar je artikel blijft. Gisteren was het van dattum. Te veel Gageleer en te weinig karakter: een dodelijke combinatie. Maar het gaat al beter, dank u. Er is niet eens een Dafalgan Forte bij te pas moeten komen. Een boterham met Camembert en appel-rabarbersap in Kaffee Kopenhagen volstond. En het zien van een goeie film kan natuurlijk ook nooit kwaad.

'The loners' is veel meer dan zomaar een gevangenisfilm. Twee Russische soldaten in het Israelisch leger belanden in de cel omdat ze ervan worden verdacht wapens te hebben verkocht. Alsof dat nog niet erg genoeg is, is een van de geweren terechtgekomen bij de Palestijnse militante verzetsbeweging Hamas, die het gebruikte voor een aanslag waarbij vijf Israelische slachtoffers vielen.

De Russische vrienden gaan van de ene seconde op de andere van hemel naar hel. Terwijl ze wilden strijden en vechten voor hun vaderland, worden ze nu plots beschuldigd van landsverraad. Ze doen alles om aan hun lot -een strenge veroordeling voor een burgerlijke rechtbank- te ontkomen, maar bij elke stap die ze zetten, werken ze zichzelf dieper in de miserie, tot er zelfs in de verste verte geen uitweg meer te zien is.

Schitterende film, mooi -op waargebeurde feiten gebaseerd- verhaal, prachtig uitgetekende karakters van de hoofdpersonages. Ja, 'The loners' is veel meer dan zomaar een gevangenisfilm. Of had ik dat al gezegd?

Ik vind het altijd erg moeilijk om films te beoordelen meteen nadat ik ze gezien heb. Soms moet een film de tijd krijgen om te bezinken. Soms gaat-ie een eigen leven leiden, lang nadat je hem gezien hebt. Bij middelmatige of slechte films heb je dat niet. Die ben je na een dag al vergeten. Goeie films spoken rond in je hoofd. Blijven even nazinderen.

Vandaag heb ik gemerkt dat dat het geval is met de film 'Honey' die ik gisteren heb gezien. Die is blijven hangen. Mag ik bij deze mijn recensie van gisteren nog corrigeren en mijn fout rechtzetten?

Ik, de ondergetekende Roel Sels, verklaar bij deze officieel dat ik de film 'Honey' niet middelmatig vind, maar goed. En nu ik toch bezig ben met correcties: ik verklaar ook dat festivalmeter Tine Van den Brande niet lichtjes beneveld was na de openingsreceptie, maar bloednuchter. Tot slot wens ik ook officieel mede te delen dat je niet alles moet geloven wat ik zeg. Wie dat nog niet wist, weet het nu.

"Vrolijker word je er niet van, van die films van Open Doek. Ze hebben bijna nooit een happy end". Het is een opmerking die je vaak hoort. Ze is niet onterecht, maar moet toch wel genuanceerd worden.

Ten eerste snap ik de kritiek niet. Heel de wereld houdt van tearjerkers. Hoe meer zakdoeken er bovengehaald moeten worden, hoe beter de film. Er mag een hele film lang gesnotterd en gebleit worden, als het maar niet op het einde is. Dan moet alles ineens wel koek en ei zijn.

Ten tweede vind ik de kritiek niet echt kritiek. Geef mij maar een tragisch einde of een 'open einde' in plaats van een geforceerd en ongeloofwaardig happy end dat er nog snel aan gebreid werd omdat het nu eenmaal zo hoort. In het dagelijks leven is het ook niet altijd dolle pret, en voor mijn part mag een film daar gerust een weerspiegeling van zijn. De harde realiteit hoeft niet altijd verbloemd te worden met een 'en-ze-leefden-nog-lang-en-gelukkig'-slot. Bovendien kan je het regisseurs moeilijk kwalijk nemen dat ze via het medium film wantoestanden in hun land onder de aandacht willen brengen.

Maar ik laat me afleiden. Wat ik eigenlijk maar wilde zeggen, is dat in het Open Doek-aanbod ook een hoop films zitten waar je wél vrolijk van wordt. 'Unmade beds' is er zo eentje. Een jonge knaap gaat op zoek naar zijn vader en komt in een feestende jongerengemeenschap terecht in bruisend Londen.

Leuk, fris, speels, jong, vrolijk. Genieten van begin tot eind. Een feelgoodmovie volgens het boekje. En weet je wat je dan meemaakt? Dat je bij het verlaten van de zaal beseft dat het al een halve eeuw geleden is dat je zelf nog zo zorgeloos feestend door het leven ging en dat je een ouwe knar bent geworden. Eigenlijk word ik van die feelgoedmovies véél slechter dan van die dieptragische verhalen.

Maandag is de dag van de middelmaat geworden. Drie films heb ik gezien, toevallig allemaal in dezelfde zaal. Ik heb vandaag meer tijd doorgebracht in Zaal 6 van Utopolis dan thuis. Eerst 'Liberté', dan 'Rabia' en tot slot 'Honey'.

Drie goeie films. Niet minder maar ook niet meer dan dat. Daarmee bedoel ik dat ik geen spijt heb dat ik ze gezien heb, maar dat ze niet in mijn geheugen gegrift staan als memorabele prenten. 'Honey' van de Turk Semih Kaplanoglu kwam wellicht nog het meest in de buurt. Het is een bijzonder trage film en daar hou ik wel van. Niet alleen ontbreekt elke vorm van actie, er is bovendien ook geen filmmuziek om de beelden te ondersteunen. Een film in al zijn naaktheid, dus. Niet geschikt voor iedereen. Je moet daar voor open staan, vandaar dat de Open Doekers er ook de kwalificatie 'discovery' aan gegeven hebben. 'Film voor gevorderden', vrij vertaald.

'Honey' kwam wel degelijk in de buurt van een fantastische film, maar voor een film die het vooral moet hebben van de prachtige beelden had ik net iets meer ... euh ... prachtige beelden verwacht. En dan heb ik het over de indrukwekkende Turkse natuur. Die kwam wel aan bod, maar niet nadrukkelijk genoeg. Er werd naar mijn goesting te veel binnenshuis en in de school gefilmd en te weinig buiten.

Het zal wel aan mij liggen. Te veel in de school, te weinig buiten. Dat vond ik vroeger ook al.

Maandag. Een speciale dag. Vandaag krijgt Open Doek een ander karakter. Het wordt niet beter of slechter. Het wordt gewoon anders. Het openingsweekend zit erop. De bezoekersaantallen worden, op de schoolvoorstellingen na, zowat gehalveerd. Met een beetje zin voor overdrijving zou je kunnen zeggen dat de weekendtoeristen weg zijn en dat de cinefielen overblijven. De sfeer verandert daardoor lichtjes. Wie op een zaterdagavond naar de film komt, heeft niks anders omhanden. Wie op een dinsdagnamiddag naar de film gaat, heeft een missie. 't Is een ander niveau van beleving. Maar er zijn meer verschillen. De filmtoerist opereert doorgaans in groepjes van vier, de filmkenner is alleen of per uitzondering met twee. De filmtoerist maakt er na de film een gezellig onderonsje van met zijn vrienden; de filmkenner blijft gefocust, in afwachting van zijn volgende film. De kenner vindt pas rust na de laatste vertoning van de dag en is te moe om dan nog lang te blijven hangen. Filmtoeristen begroeten mekaar hartelijk, filmkenners geven mekaar beleefde knikjes van herkenning. Wie de bezoekers van Open Doek even gadeslaat, kan ze er zo uithalen: de toeristen en de kenners. En dat leidt onvermijdelijk tot misverstanden. Want er zijn altijd uitzonderingen die de regel bevestigen: ik, bijvoorbeeld. Ik ga heel graag op een doordeweekse namiddag naar Open Doek. Maar dat maakt van mij nog geen filmkenner. Ik ben gewoon een filmtoerist met veel tijd, al zal je dat aan mij niet zien: ik laat me de beleefde knikjes van herkenning welgevallen en knik hoffelijk terug.

Een mens maakt keuzes in zijn leven. Soms de juiste, soms de verkeerde. Tot op het laatste moment heb ik getwijfeld of ik zondag om halfzes naar 'From a whisper' zou gaan of naar 'The loners'. Het verhaal van 'The loners' sprak me meer aan, maar als onvoorwaardelijk Afrikaliefhebber koos ik uiteindelijk toch voor het Keniaanse alternatief. En daar heb ik nu spijt van, want ik vond 'From a whisper' 'gene vette' om het maar eens veel te bruut te zeggen, want zo erg was het nu ook weer niet. Ik denk gewoon dat 'The loners' beter was geweest, valla. Kiezen met het hart en niet met het hoofd: het is wel dapper, maar veel schiet je er niet mee op. Die les heb ik ooit nog eens gehad, maar ik was ze alweer vergeten. Een mens leert nooit.

Niet getreurd overigens, want om acht uur zag ik een documentaire waar ik zo vrolijk van werd dat ik nog dagen fluitend door het leven zal gaan. 'Kinshasa Symphony' is zo opgewekt, relativerend, frivool, humoristisch en hoopgevend dat je er met plezier een zonnige lenteavond voor opoffert. De camera volgt het 'Orchestre Symphonique Kimanguiste' in Kinshasa. Het orkest bereidt zich voor op de grootste happening uit zijn geschiedenis: een openluchtconcert in thuishaven Kinshasa voor enkele duizenden bezoekers.

De repetities verlopen niet van een leien dakje. De violist is tegelijkertijd de electricien die zijn instrument moet weg zetten als de stroom weer eens uitvalt. De orkestleider -een autodidact die nooit muziek gestudeerd heeft- maakt en herstelt zelf instrumenten, maar is het beu om gaten in een contrabas te moeten dichten met stopverf. En violen met remkabels van fietsen klinken niet zo goed als violen met échte snaren. De koorleden hebben het al niet makkelijker. Waar haal je de kracht vandaan om 's avonds te gaan zingen als je vijftien uur gewerkt hebt, je uitgemolken wordt door je huisbaas en je je zoontje naar het ziekenhuis hebt gebracht voor een herniaoperatie?

Toch is het niet de armoede die regeert, maar de hoop en de vastberadenheid om er ondanks alles iets van te maken. Op en top Afrikaans is dat. Als er problemen zijn, moet je er niet over zagen; je moet ze oplossen. Met de middelen die je hebt, ook al zijn er dat bijna geen.

Regisseur Claus Wishmann volgt vooral het instuderen van de Negende Symfonie van Beethoven. Dat zal wel een bewuste keuze geweest zijn, want de Negende is de 'Ode aan de vreugde'. Een toepasselijker lied was voor deze film simpelweg niet denkbaar. Hoewel de orkestleden die logica niet volgen; maak je geen illusies. Of zoals een van de koorleden het treffend formuleert: "Ze noemen de Negende Symfonie van Beethoven een 'Ode aan de vreugde'. Ik vind het gewoon een schoon liedje."

Zondag 25 april. De langste dag van het festival. Wie zin heeft om zich eens goed te laten gaan, kan vandaag zes films zien: om halfelf, halftwee, halfvier, halfzes, acht en halfelf. Ik ken niemand die dat doet. Vier wel. Da's voor zo ver ik weet het record.

Zelf hou ik het bij twee films. 'From a whisper' om halfzes en aansluitend 'Kinshasa Symphony. Afrika boven, vandaag! Joepie!

Ik zou er gemakkelijk nog een derde filmpje kunnen bijnemen, maar ik doe het niet. Een tiendaags festival is een beetje zoals een wielerklassieker van bijna 300 kilometer. Je moet doseren. Niet te veel krachten verspelen in het begin. 't Is nog lang. Wie na tien dagen Open Doek zegt dat hij toch wel blij is dat het gedaan is, heeft het volgens mij niet goed aangepakt: te enthousiast geweest in het begin en nadien leeggelopen als een platte 'tuup'.

Alleen de organisatoren en de vrijwilligers mogen op zondagavond 2 mei moegestreden zeggen dat ze content zijn dat het erop zit. De rest heeft geen recht van spreken.

Ik heb nog nooit een slechte Argentijnse film gezien. Je kunt dat toeval noemen, maar daar geloof ik niet in. Er is altijd wel iets dat de Argentijnse film verheft tot een ferm stuk boven de middelmaat: als het niet de overweldigende natuur is (de pampa's, de Andes, het regenwoud, Buenos Aires, Patagonië, ...) dan is het wel de passionele muziek of de tragische recente geschiedenis (de gevluchte nazi's, de dictatuur, de Falklandoorlog, de Dwaze Moeders, Evita Perron, de economische crisis, ...).

In Argentinië liggen de dramatische verhalen, de zwoele muziek en de schitterende beelden zomaar voor het oprapen. Ik denk dat zelfs Jan Verheyen daar een goeie film zou kunnen maken, al steek ik er mijn hand niet voor in 't vuur.

Ik heb al jaren de gewoonte om naar elke Argentijnse film te gaan kijken die Open Doek programmeert en daar wijk ik op dit festival niet van af. 'El secreto de sus ojos', 'La cantate de tango' en 'El último verano de la boyita' staan dus op het menu.

Daarnet heb ik 'El secreto de sus ojos' gezien, over hoe een misdaad als een rode draad door een (liefdes)leven kan lopen. Goed gevonden, die dubbele bodem, want het maakt van 'El secreto' een thriller en een romantisch drama tegelijkertijd.

Knappe film, sterk geacteerd, mooi verhaal, verrassend slot... Naar Argentijnse normen mag deze film van mij een 7 op 10 krijgen. En voor u gaat denken dat ik niet bijzonder gul ben met mijn punten ... omgerekend naar de normen die in de rest van de wereld gelden, is dat 9,5 op 10.

Wat een festivalbezoeker al niet lijden kan. Het filmfestival is nog geen volledige dag bezig en mijn minutieus uitgestippelde filmschema kan al integraal naar de prullenmand.

Om halfzes naar de film gegaan. Niet gezien dat er een zaalwissel was. In de verkeerde zaal gezeten. Naar buiten gewandeld. Juiste zaal binnen gelopen. Te laat gekomen. Terug buiten gelopen. Filmticketje gehaald voor een film om acht uur. Frietje gaan eten.

En gelieve nu even goed op te letten. Omdat ik door deze onverwachte omstandigheden vanavond om acht uur 'El secreto de sus ojos' zal zien, kan ik die film donderdagavond van mijn lijstje schrappen. En omdat ik donderdag niet naar 'El secreto de sus ojos' moet, kan ik dan wél naar 'Lebanon' gaan kijken, die ik eigenlijk voor woensdagavond had gepland. En omdat ik woensdagavond niet naar 'Lebanon' moet, kan ik dan naar 'Dawson 10'. Volgt u nog? Goed, we zijn er bijna. Omdat ik woensdagavond naar 'Dawson 10' kan, hoef ik die zondagnamiddag om halfvier niet te zien. En als ik zondagnamiddag niet naar de cinema moet, kan ik thuis naar Luik-Bastenaken-Luik kijken.

Heerlijk, die onvoorziene omstandigheden die zo af en toe opduiken tijdens het filmfestival.