Op Nederland 2 loopt in augustus de 'Scandinavische filmzomer'. Elke vrijdag en zaterdag worden films getoond afkomstig uit Denemarken, Zweden, Noorwegen of Finland. Een aanrader voor iedereen die zelfs maar een klein beetje van film houdt. Wie vroeg naar bed wil, neemt de films best op, want meestal beginnen ze pas na elf uur. Je zou je kunnen afvragen waarom Scandinavische films zo goed zijn. Volgens mij zit Dogma 95 er nog altijd voor iets tussen; de filmbeweging waarvan Lars Von Trier en Thomas Vinterberg de voortrekkers waren. In hun manifest schreven ze dat Dogma-films de hoogste graad van eerlijkheid en zuiverheid moeten hebben. Er mogen geen rekwisieten worden gebruikt, aan het decor mag niets worden veranderd. Aan de filmlocatie waar wordt gedraaid, mag met andere woorden niks weggelaten of toegevoegd worden. Zelfs geen licht. De film mag ook nergens worden ondersteund door muziek. Muziek is alleen toegelaten als die op de locatie in een natuurlijke vorm aanwezig is: bijvoorbeeld in een café, op een kermis of een concert. De film mag zelfs geen 'oppervlakkige' (lees: bij de haren getrokken) actie bevatten. Geen moorden, geen achtervolgingen waarbij 70 politiewagens sneuvelen... De film moet zich ook in het hier en nu afspelen. Een historische kostuumfilm kan dus per definitie nooit een Dogma-film zijn. Zelfs flashbacks of flashforwards zijn uit den boze. Wie een statement wil maken, overdrijft bijna altijd in de principes die hij hanteert en in de wetten en reglementen die hij opstelt om zijn statement duidelijk te maken. Dat geldt zeker ook voor de dogma's van Dogma 95. Zo kun je het verbod om de regisseur te vermelden op de aftiteling (want de regisseur is geen kunstenaar; hij heeft gewoon een werkelijkheid vastgelegd) gerust als belachelijk beschouwen. Een film wordt er immers niet beter of slechter van, of niet meer of minder geloofwaardig, als je de naam van de regisseur gewoon vermeldt. Dat de regels veel te streng en te beperkend waren, was al snel duidelijk. Heel veel 'echte' Dogma 95-films -die tegen geen enkele van de opgelegde regels zondigde- zijn er niet gemaakt. Von Trier en Vinterberg zélf lieten hun Dogma-idealen trouwens al snel varen. Maar de invloed van de Deense filmbeweging op films die in het Hoge Noorden worden gemaakt, is nog altijd duidelijk merkbaar. Vergelijk zelfs detectiveseries zoals Beck, Varg Veum of Wallander met wat in de rest van de wereld wordt gefabriceerd en je merkt dat ze echter zijn, geloofwaardiger, realistischer... Al zondigen ze tegen alle principes van Dogma 95 en hebben ze daar in wezen zelfs helemaal niks mee te maken, toch denk ik dat Dogma 95 nog altijd verantwoordelijk is voor die échtheid. Niet de regeltjes die Dogma 95 oplegde, maar wel de intentie om eerlijke films te maken. Dat zit er in Scandinavië nog altijd diep in gebakken.
