Zondag vandaag en druk aan het werk. Wat me er trouwens aan doet denken: Jezus zei dat niemand mocht werken op zondag en dat iedereen dan naar de mis moest gaan. Dat de mensen die de missen moesten doen daar nooit vragen bij gesteld hebben, daar kunt ge toch ook niet aan uit.
27-08-2010
Klein peetje
Vorige week een behoorlijk lang interview gedaan (zes bladzijden) met de CEO van Spadel, Marc du Bois. De grote baas van 't spawater, zeg maar. Het gesprek was interessant en het was ook vrij goed te doen om de babbel samen te vatten in een vlotte, leesbare en zelfs boeiende tekst. Alles in kannen en kruiken, denk je dan. Niet dus. Want tijdens het interview had de perswoordvoerder -die heel de tijd naast de CEO was blijven zitten- al gevraagd of hij het interview zou mogen nalezen voor het gepubliceerd zou worden. "Ik mag het toch even nalezen voor het verschijnt?" Het is de verschrikking voor elke journalist. Je kan er niet neen op antwoorden, want dan mag er simpelweg niks verschijnen. Je antwoordt dus met tegenzin ja, en je hoopt maar dat je tekst min of meer onveranderd door de keuringscommissie komt. Dat was deze keer niet het geval. Het interview moest passeren bij dienst communicatie, de dienst marketing én de juridische dienst. En elk van de drie diensten had wel zijn aanmerkingen: de scherpe kantjes eraf, de vervelende dingen eruit en wat promotalk er bij in. En klaar is Kees. En daar sta je dan als journalist. Met een tekst waar je te verlegen voor bent om je naam eronder te zetten. Je zou de tekst liever niet dan wel laten verschijnen, maar je staat machteloos. Een uitgever heeft je betaald voor de opdracht en je moet 'leveren', met of tegen je goesting. Dat het voor de journalist serieus balen is om op die manier te moeten werken, is al erg. Véél erger is nog dat deze manier van werken een tendens is en dat je je heel ernstig kunt afvragen hoe het gesteld is met de persvrijheid. Twintig jaar geleden vroeg niemand om een tekst te mogen nalezen. Een jaar of tien geleden is dat begonnen en niet altijd ten onrechte. Voor heel technische teksten kan het geen kwaad dat ze nog eens door een specialist worden nagekeken. Helaas bleef het daar niet bij. Teksten worden tegenwoordig niet meer 'nagelezen': ze worden steeds vaker gewoon herschreven. Alinea's die enige vorm van kritiek of scepticisme bevatten worden geschrapt en de ene of de andere marketeer mag er een alineaatjes voor in de plaats zetten. Ik kan me daar serieus kwaad in maken. Niet alleen omdat de stiel van het schrijven tekort wordt gedaan, maar vooral ook omdat op den duur alle kranten en tijdschriften alleen nog interviews en reportages bevatten die eerst zijn 'gelezen en goedgekeurd' door iedereen die er eventueel aanstoot aan zou kunnen nemen. Persvrijheid? Die is er nog nét. Maar met een steeds kleiner wordend peetje.
