27/09/10 09u21 Een maquette van de nieuwe ring rond Antwerpen, die volgens stRaten-generaal pas in 2025 het licht zal zien.

Het Antwerpse bewonerscollectief stRaten-generaal stuurt een open brief aan het Vlaams Parlement. Over de bouw van een nieuwe autostrade (BAM-tracé) zijn Peter Verhaeghe en Many Claeys van stRaten-generaal allerminst positief. 'De Antwerpenaar zit niet te wachten op dat tracé'.

Na de regeringsbeslissing over de Oosterweelverbinding hebben de Antwerpse actiegroepen afgekeurd wat voorligt. Sommige observatoren waren verwonderd, want dat viaduct was nu toch weg? Anderen begrepen meteen waarom wij ook dit plan van de regering slecht vinden, maar vroegen ons: waarom leggen jullie de lat zo hoog? Want er is toch een en ander binnengehaald?

Het antwoord is simpel: we krijgen slechts één kans om het goed te doen. Het gaat hier om grootschalige, dure infrastructuurwerken die de volgende honderd jaar een antwoord moeten bieden op de mobiliteitsproblematiek en die tegelijk de stadsontwikkeling en de volksgezondheid ten goede moeten komen. De keuze van de projecten moet daarom meteen de juiste zijn. Dat is deze regeringsbeslissing niet, ondanks vooruitgang op twee vlakken.

Het viaduct is inderdaad weg. Dat biedt perspectief voor de ontwikkelingskansen van het noorden van de stad. In ons bezwaarschrift van december 2005 wezen we hier al op. We zijn blij dat deze argumenten nu eindelijk ook politiek onderschreven worden, al kan dat niet verbloemen dat ook bij tunnelaanleg het Sint-Annabos en het Noordkasteel ten dode opgeschreven zijn.

Verder wordt na vijftig jaar politieke aarzeling eindelijk de aanzet gegeven voor het bouwen van een grote ring rond Antwerpen. Het plan is om ten oosten van de stad een nieuwe verbindingsweg A102 te bouwen en die zuidwaarts door te trekken via een getunnelde autostrade onder de bestaande gewestweg R11.

Twee principes die jaren onbespreekbaar bleven worden ineens aanvaard. De Vlaamse regering erkent nu dat het oplossingsmodel bestaat uit een mix van tunnels bouwen (een techniek die omwonenden de verkeersoverlast bespaart) en het weghouden van doorgaand verkeer uit de stad. In het aanvaarden van die principes schuilt de grote doorbraak van deze regeringsbeslissing.

Zelf ondergraaft de regering evenwel al meteen de principes. Er schuilt namelijk een fundamentele contradictie in de beslissing. Men stelt dat doorgaand verkeer rond de stad leiden de oplossing is (A102 + R11), maar tegelijk beslist men om een nieuwe autostrade (BAM-tracé) te bouwen die doorgaand verkeer tot in het centrum van de stad zuigt en 18 rijstroken aan het Sportpaleis noodzaakt. Wat is het nu? Omleiden of door de stad? Of allebei?

Vasthouden aan het BAM-tracé blijft de heilige koe in de politieke besluitvorming. Men kan blijkbaar geen afscheid nemen van een fout tracé. Opvallend is dat men eerst het BAM-tracé zal bouwen en pas later - na 2020 - de halve grote ring. De Antwerpenaar trekt tweemaal aan het kortste eind: hij wordt opgezadeld met een tracé waar niemand op zit te wachten en heeft geen enkele garantie dat ooit nog die oostelijke bypass er komt. De bypass dient om te mitigeren wat de regering met het BAM-tracé niet opgelost krijgt. En toch wordt hij pas later aangelegd. Welkom in Absurdistan: in de regeringsbeslissing zit ook vervat dat we minstens nog tot 2025 in de file staan.

Wie zijn middelen ernstig wil besteden, begint met het bouwen van de bypass; dan riskeer je tenminste niet dat het bouwproject geschrapt wordt door een volgende regering. Een ware nachtmerrie voor Antwerpen is een BAM-tracé zonder halve grote ring.

De kostprijs van een Oosterweelverbinding met tunnel wordt nu afgeklokt op 3,05 miljard euro. De nieuwe verbindingsweg A102 kost 726 miljoen. Samen kosten deze bouwprojecten 3,776 miljard euro. Het alternatieve Meccanotracé (incluis A102) - dat doorgaande verkeersstromen om de stad heen leidt in plaats van erdoor - kost 2,557 miljard euro. Het verschil in kostprijs bedraagt 1,2 miljard euro. Met dat geld kun je de hele Antwerpse ring tweemaal overkappen of een ambitieus openbaar-vervoersnet uitbouwen.

Er wordt momenteel gedebatteerd over het feit dat Antwerpen 352 miljoen euro moet bijpassen om tunnels te krijgen waar de actiegroepen nooit om vroegen. Wij willen het debat aangaan over de vraag waarom de Vlaamse regering weigert 1,2 miljard euro te besparen door ineens ook voor een goede oplossing te kiezen. Minstens moet de regering uitleggen waarom ze zo veel geld op overschot heeft.

We richten ons tot de leden van het Vlaams Parlement: bestrijd het vasthouden aan het BAM-tracé. U hoeft daartoe niet de hele regeringsbeslissing te verwerpen. Focus op dat BAM-tracé, dat het voorwerp was van de volksraadpleging. Die volksraadpleging ging over 'het huidig voorziene tracé' en niet over een brug. Op de raamaffiches stond: 'BAM-tracé Stem Nee'.

Ook hier krijgt u maar één kans: na het parlementaire debat van vandaag gaat deze regeringsbeslissing een eigen leven leiden, tot ze opnieuw crasht. Want nu al staat vast dat dit BAM-tracé het wettelijk voorgeschreven openbaar onderzoek niet zal overleven. Daarvoor is de beslissing te incoherent en binnen de voorziene procedures ook te kwetsbaar.

Vlaamse parlementairen, u zetelt nog tot 2014. Bespaar uzelf jaren tijdverlies en dwing nu een goede start af. We herhalen hier wat we op tal van vergaderingen, infoavonden en persconferenties al zeiden: blij zijn met een beslissing omdat er een beslissing is, dat is een ongerijmd argument als je vastlegt hoe een stad meer dan een eeuw lang zal zijn ingericht.

Manu Claeys en Peter Verhaeghe, stRaten-generaal

De inhoud van deze brief wordt mee onderschreven door vzw Ademloos