1 september. De nieuwe uitleenregeling van de Antwerpse bibliotheken is van start gegaan.

Het retributiereglement werd  vereenvoudigd. Alles gratis, geen beperking in aantallen per drager (boek, CD, DVD,...) enkel een verhoogd lidgeld.

Dit maakt het voor de baliemensen in de bibliotheek veel gemakkelijker. Zij dienen enkel rekening te houden met het totaal maximum te ontlenen dragers en geen leengelden meer te ontvangen. Maximaal 3 weken ontleentermijn en geen verlenging mogelijk.

Geen kasverschillen, geen discussies met klanten omtrent "onduidelijke" tarieven.

Deze argumentatie is, in synthese, de basis van het nieuwe reglement zoals goedgekeurd in de gemeenteraad van 25 mei 2010.

Dat hierover niet goed werd nagedacht door de achtbare leden van de gemeenteraad is duidelijk.

Geldverrichtingen.

Stel, U als volwassene ontleent 30 stuks en U brengt deze 5 dagen te laat binnen (= langer dan 3 weken) dan dient U 30 Euro te betalen. Deze retributie moet betaald worden, wat een geldverrichting is. Discussies over betalingen blijven dus van tel.

Men verwacht zelfs dat op jaarbasis evenveel zal ontvangen worden voor zulke bedragen als momenteel voor boetes. Het aantal geldverrichtingen aan de balie zal dus zeker niet afnemen.

 Wordt de bib een videotheek?

Het nieuwe reglement is een duidelijk voordeel voor de leners van muziek- en beeldmateriaal. Gebruikers die enkel boeken of strips ontlenen hebben geen enkel voordeel bij de nieuwe regeling. Gebruikers van de wijkbibliotheken met een zeer beperkt aanbod aan beelddragers betalen enkel meer. Daarenboven is de kans groot dat zij zich tot andere bibliotheken dienen te wenden om tijdig hun ontleende materialen terug te brengen.

De aangehaalde motivatie, namelijk dat boeken (die tot 1 september gratis voor 4 weken konden geleend worden én nog eens konden verlengd worden met 4 weken) duurder zijn in aankoop dan beeld en muziekdragers, doet niets ter zake. Voor vele gebruikers is dat immers de reden dat zij naar de bibliotheek gaan.

Door de nieuwe regeling wordt het juist zeer interessant om beeld- en muziekdragers te ontlenen. Dit terwijl lezen dient ondersteund te worden door de bib.

Wat met de vakantieregeling?

Over de bestaande vakantieregeling, waarbij in de maanden juli en augustus een verlenging van de ontleenperiode wordt toegestaan, wordt in de nieuwe regeling geen woord vermeld. Wat zijn hier de plannen?

 Aanbod gewaarborgd?

 Stel, iemand ontleent 30 DVD's of strips in éénmaal. Of een gezin ontleent het maximale aantal DVD's of strips. Dan wordt de bib plots van een groot deel van haar aanbod "beroofd" voor andere gebruikers. Kan een bib het aanbod waarborgen voor alle gebruikers nu er geen "rem" meer staat op het soort van ontleende drager (boek, DVD, CD, strip,...). Het aantal van 30 stuks (voor volwassenen) maakt hierin immers geen onderscheid meer.

OPROEP

Over deze zaken schrijven, spreken, zagen... heeft geen enkel effect.

Daarom stel ik voor om de nieuwe regels strikt toe te passen doch beperkt tot één bibliotheek.

Wie voelt zich geroepen om mee een BIB-Jacking te organiseren?

Op één afgesproken dag gaan we dan in de gekozen BIB elk afz?nderlijk het maximaal gereglementeerd aantal werken ontlenen. Tien volwassenen kunnen zo 300 dragers meenemen, 20 volwassenen ... enz.

Indien we deze actie (misschien enkele malen?) doen wordt het effect van deze nieuwe regels zeer duidelijk gemaakt.

Om dan minstens terug te kunnen gaan naar de toestand van voor 1 september...

DOEL VAN DE OPROEP

1. Niet meer en niet minder dan wat er in het werkdocument van Locus en Bibnet "7 Uitdagingen voor de lokale bib" van 11/06/2009 werd geschreven.

Wat is LOCUS?

Vanaf 1 januari 2009 is LOCUS het steunpunt voor bibliotheken, cultuur- en gemeenschapscentra en lokaal cultuurbeleid in Vlaanderen. Vlaams cultuurminister Bert Anciaux nam het initiatief voor dit nieuwe steunpunt dat de krachten van VCOB, het vroegere steunpunt voor bibliotheken, en Cultuur Lokaal, vroeger steunpunt voor lokaal cultuurbeleid en cultuur- en gemeenschapscentra, bundelt.

LOCUS ondersteunt de gemeenten bij de uitbouw van een integraal en kwaliteitsvol cultuurbeleid en bij de opmaak en de uitvoering van een gemeentelijk cultuurbeleidsplan. Het steunpunt is een autonome organisatie en werkt in het kader van een beheersovereenkomst met de Vlaamse regering.

De doelstellingen van LOCUS leest u in het beleidsplan.

Bibnet is een projectorganisatie van de Vlaamse Overheid. Met Bibnet wil de Vlaamse Overheid er voor zorgen dat bibliotheken ook in een digitale omgeving een meerwaarde kunnen betekenen voor hun publiek. De Vlaamse Overheid neemt met dit initiatief rechtstreeks de verantwoordelijkheid op, voor de positionering van de Vlaamse openbare bibliotheken in de digitale wereld.

2 punten uit dit veelzijdig document :

Zonder klanten geen bib!

In elke omgeving geldt steeds weer dat een organisatie haar bestaansrecht ontleent aan haar klanten. In een tijd van hyperconcurrentie, ook in de domeinen waar de bibliotheken actief zijn, kan de bib beter alles inzetten op het werven en het behouden van klanten of gebruikers. Dit betekent niet dat ze moet vervallen in een gehaaid graaien naar leden, maar wel dat ze zich moeten focussen op haar unieke troeven. Indicatoren als het 'aantal gebruikers' en 'het aantal ontleningen' zullen niet langer volstaan als belangrijkste succesparameters: ook klantenloyaliteit en klantenbehoud worden belangrijke criteria.

Een bibliotheekgebouw is fysiek nabij

De fysieke nabijheid van de bibliotheek is één van haar strategische troeven. De aanwezigheid in deelgemeenten en wijken is een van de belangrijke redenen waarom de drempel om een bibliotheek binnen te gaan, relatief laag is in vergelijking met die van andere culturele organisaties.

De fysieke spreiding versterkt haar lokale legitimering. In kleine plattelandsdorpen, maar ook in sommige stedelijke buurten, is de bib vaak een van de weinige publieke voorzieningen die nog overblijft. Dit verklaart de gehechtheid van de inwoners aan de bib. Discussies over filialen en uitleenposten zijn daarom nooit louter een verhaal van economische haalbaarheid. De maatschappelijke legitimering van bibliotheken kan vergroot worden door een koppeling te maken tussen de bibliotheekinfrastructuur en andere vormen van publieke dienstverlening.

2. Tevens een uitvoering van de werkelijke bedoeling van  Artikel 2, 5° van het decreet op het lokale cultuurbeleid waarin een openbare bibliotheek wordt omschreven als "een basisvoorziening waar elke burger terecht kan met zijn vragen over kennis, cultuur, informatie en ontspanning. Ze bemiddelt actief bij het beantwoorden van deze vragen. De openbare bibliotheek is actief inzake cultuurspreiding en cultuurparticipatie; ze werkt in een geest van objectiviteit en vrij van levensbeschouwelijke, politieke en commerciële invloeden"

Guido Staes

SLP Ekeren