Hoe kunnen we samen verder?

De aartsmoeilijke aanloop naar de regeringsvorming heeft de wonden blootgelegd van de institutionele crisis waarin ons land momenteel verkeert. We moeten verder durven kijken dan de incidenten van vandaag en openlijk durven stellen dat het huidige systeem niet langer werkzaam is. De opeenvolgende staatshervormingen hebben er voor gezorgd dat de huidige bevoegdheidsregels onvoldoende transparant en duidelijk zijn. De bevoegdheidsverdeling is te versnipperd, waardoor een efficiënt bestuur wordt verhinderd. Telkens gewesten of gemeenschappen een initiatief willen nemen, lopen ze vast op federale regels.

Het actuele debat rond de splitsing van het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde wordt dikwijls smalend afgedaan als een symbooldossier, terwijl de ‘echt’ belangrijke thema’s achterwege worden gelaten. BHV is echter uitgegroeid tot een supergevoelig dossier omdat het aanleunt bij de te ontwarren knoop, die enerzijds geldt voor de volgende stappen die moeten ondernomen worden en anderzijds voor de blokkeringmechanismen die dit land bedreigen.

De grote socio-economische en maatschappelijke uitdagingen waar we vandaag voor staan, zullen enkel een antwoord krijgen, wanneer we de moed hebben onze staatsstructuur grondig te hervormen door zoveel mogelijk basisbevoegdheden bij de deelstaten te leggen. Enkel wel omlijnde bevoegdheidsdomeinen blijven best op federaal niveau. Zo ontstaat een nieuwe politieke structuur die eenvoudig is en dicht bij de mensen staat.  Federale loyauteit vereist dat de deelstaten elkaars grondgebied en taalstatuut onvoorwaardelijk aanvaarden en eerbiedigen. Deze loyauteit rechtvaardigt ook een financiële solidariteit via objectieve en omkeerbare overdrachten tussen de deelstaten. Alleen op die manier kan België een blijvende meerwaarde bieden voor zowel Vlaanderen, Wallonië als voor Brussel. Het confederale model zal op die manier zorgen voor een efficiënt bestuur dat midden de mensen staat. Het zwaartepunt ligt bij de deelstaten, de federale overheid beperkt zich tot een klein aantal bevoegdheden.

Het is de enige uitweg, want de huidige situatie dreigt ons van crisis naar crisis te leiden, precies omdat het onmogelijk is twee verschillende (maar evenwaardige) democratieën in één beleid te vatten. Politieke keuzes worden daardoor onduidelijk. Onvrede over de afgedwongen halve oplossingen (de zogeheten “compromissen”) groeit en financiële onverantwoordelijkheid wordt de norm.  De wortels van de institutionele problemen zitten zeer diep en hebben lang niet alleen betrekking op het taalvraagstuk. Zolang de kwaal niet bij de diepe wortels aangepakt wordt, zal de malaise blijven voortbestaan. Dan dreigt zelfs de nu nog bestaande mogelijkheid van een win-win oplossing verloren te gaan.

Laat ons daarom samen uitgaan van gezonde en heldere principes, zoals die in de meeste federale staten worden toegepast, zonder enige territoriale of taalkundige expansiedrang. Laat ons de chantagetaal achterwege laten en de hand durven uitsteken om van dit land een samenwerkingsverband van verantwoordelijke deelstaten te maken, ten bate van iedereen. Samen werken vanuit de eigen sterkte geeft de beste resultaten !

23-05-2008 om 13:18 geschreven door Michel