|
Beste Lezers,
De maand november heeft nog benamingen zoals slachtmaand, de bloedmaand en de nevelmaand. Logische namen, want in de maand november werden de meeste dieren geslacht om eten te hebben in de winter. Jachtmaand is ontstaan omdat er veel gejaagd word in november.
Traditioneel zijn in onze contreien Allerheiligen en Allerzielen christelijke feestdagen. Allerheiligen viert altijd op 1 november de nagedachtenis aan alle heiligen en martelaren (mensen die stierven in naam van het geloof). Met Allerzielen worden de overledenen herdacht en wordt een requiemmis opgedragen.
Gisteren, 31 oktober, vierde men Halloween (afgeleid van -All hallows eve- of de avond voor Allerheiligen), de dag waarop veel mensen een pompoen uithollen en er een brandende kaars inzetten, hun huis met heksen op bezemstelen versieren, al dan niet als griezel of heks vermomt een nachtelijke wandeling maken of een griezelfeestje bijwonen.
Toch is Halloween niet louter een bedenksel van -de commercie-. Het is een feest dat zijn oorsprong vindt in het heidendom. Tweeduizend jaar geleden vierden de Kelten (die toen nog grote delen van Europa bevolkten) op 1 november Samhain, een feest dat het einde van de zomer en het begin van de duisternis en de kou inluidde.
Het was hun jacht- en oogstfeest, hun Nieuwjaar, hun dodenfeest. Er werden grote vuren aangestoken (de zogenoemde bonfires) en stropoppen verbrand, om zo de ronddolende boze geesten te verdrijven.
Het heidense feest raakte eerst vermengd met de Romeinse cultuur (toen Rome het land van de Kelten veroverde en koloniseerde). Samhain viel samen met het Romeinse oogstfeest Pomona.
Later, bij de opkomst van het christendom, werd daaraan de christelijke gewoonte toegevoegd om op 2 november, met Allerzielen, de doden te herdenken.
n Engeland, Wales, Schotland en Ierland placht men op die dag in lompen rond te lopen en om soulcake ofwel zielenbrood te smeken.
In de loop der eeuwen verwaterde het heidense ritueel tot een traditie, waarbij kinderen en volwassenen vermomd van huis tot huis trekken met een kaars in een uitgeholde pompoen (de Jack-'o- Lantern) en om snoep of een andere traktatie bedelen (Trick or Treat)
De hongersnood in Ierland, in de tweede helft van de 19e eeuw, dreef de Ieren naar het nieuwe continent, naar Amerika. Ze namen Halloween mee. Het feest ging zo deel uitmaken van de Amerikaanse cultuur. En het waaide tenslotte, in een nog meer verwaterde vorm, naar onze contreien over.
Het is een dag om te griezelen geworden, om pret te hebben, om bang te zijn en bang te maken. Met het begin van de winter, met de doden, met de oogst heeft Halloween niets meer te maken.
Ieder zijn ding denk ik dan. Ik hoop alleen dat dit griezelen blijft zoals het nu is, dat het binnenkort geen werkelijkheid wordt.
We zeggen een goede nacht, veel juksel en een kort armpje. Is dat ook griezelen?
Grtjs
Hugo
Nota: in memoriam Hugo Camps
|
