|
Beste Lezers,
Zuiderse toestanden zijn het, 26°C zo rond tienen, dat beloofd dan toch wel. Maar eens te meer viel het weeral mee, een zacht briesje zorgde voor de afkoeling. Hier en daar een park gaf ook verfrissing, maar zo rond 14u was het dan toch 28°C. (het is nu nog altijd 25°C)
Vanmorgen was 9°C echter eerder aan de frisse kant. Vertrokken om 06u ging het dan ook goed vooruit en tegen achten kon alles in zomer uitrusting gebeuren.
Bij het naderen van de voorsteden van Wroclaw dacht ik nog amai, het gaat super. Wist ik veel dat het nog moest beginnen.
Sredska, Komaunautov, Lotnicza en Legnica zijn de toegangswegen langs de industriezones, administratieve buildings en de blokken met de nodige winkels/supermarkten waarlangs ik heen moest.
Respectievelijk 4,5 2,5 3 en 3 km lengte is dus een mooie afstand om tot de kern door te dringen. Maar het moet gezegd, die kern is wel de moeite waard.
Morgen ga ik op verkenning, als de stad nog vrij is van toeristen en allerlei kraampjes en toestanden.
Niet alleen de stadskern, ook het Ostrow Tumski eiland en de daarbij horende Kathedraal zal ik met een bezoekje vereren. En dan overschrijd ik de Oder, ooit een zeer belangrijke scheidingslijn. (zie een klein beetje geschiedenis onderaan)
Hopelijk kan ik daar iets of iemand vinden zodat ik meer info kan vergaren ivm de Poolse pelgrimsweg naar Czestochowa.
In ieder geval, alle blauwe punten en lijnen op de reisweg zijn al verdwenen.
Voor vandaag doe ik niks meer, zelfs geen pintje gaan drinken in de oude stad, die ligt amper 300 meter hier vandaan.
Ja, ik neem morgen een dag verlof, dat zal eens deugd doen. (en mijne baas is akkoord, goeie vent hé)
Grtjs
Hugo Peregrinus
Fotos : Hoeveel Napoleons zijn er geweest of is die nu echt overal blijven slapen; Bouwwoede in Polen, zowel industrieel als woningbouw (in de buurt van de grote stad) Ytong; 2 kamers = 136000Zl = 32650; Spik splinter nagel nieuw; Concureer hier maar tegen; Voetgangers of Fietsers, waarheen? En die verkeersplaat met 40 op is om te lachen; Zelfs in de voorstad nog Sklep(jes) niettegenstaande om de hoek een Biedronka is en recht tegenover een grote bakkerij; CIAO is geen CAO en het is nog zeker 10km; Zoiets op de Heysel? Dan moet de ring verlegd of Wemmel ontruimd.
Een beetje info ivm de rivierengrens.
.....De volgende stap in de verkleining van Duitsland en zijn terugtrekking tot de huidige Oder-Neisse grens, was het gevolg van de verloren Tweede Wereldoorlog. Op de Conferentie van Teheran van november 1943 besloten de westelijke geallieerden met de Sovjet-Unie om Duitsland aanzienlijk te verkleinen, te beginnen met Oost-Pruisen, geheel Opper-Silezië en de voormalige Vrije Stad Danzig. Twee derde van Oost-Pruisen werd toegewezen aan Polen, de rest aan de Sovjet-Unie. Op de Conferentie van Jalta in februari 1945 werd de wens van de Sovjet-Unie gehonoreerd om Duitsland nog verder tot de rivieren Oder en Neisse te verkleinen ten gunste van Polen, dat daarmee compensatie zou krijgen voor de in 1939 vanwege het Molotov-Ribbentroppact door de Sovjet-Unie geannexeerde oostelijke provincies, annexaties waarvan de Sovjet-Unie nu te kennen gaf ze niet meer te willen terugdraaien. Echter, het precieze nieuwe grensverloop was niet bepaald. De Britten en de Amerikanen hadden eerst nog de helft van Oost-Pommeren tot aan Kolberg (na 1945 Kołobrzeg) bij Duitsland willen laten en wat Silezië betreft willen uitgaan van de (oostelijke) Glatzer Neiße, wat het grootste deel van Neder-Silezië inclusief het grootste deel van de hoofdstad Breslau (na 1945 Wrocław) ook bij Duitsland gelaten zou hebben. Maar er waren twee rivieren met de naam Neiße, die tweehonderd kilometer van elkaar verwijderd lagen. De Sovjet-Unie ging, zonder daarover een discussie te willen voeren, uit van de Oder en de westelijke Lausitzer Neiße, waarmee de afstand van het gehele oostelijke deel van Pommeren (Achter-Pommeren) en vrijwel geheel Silezië aan Polen een feit zou worden. Men liet de grenskwestie rusten omdat de prioriteit op dat moment lag bij het coördineren van de laatste oorlogsinspanningen.
Toen de Sovjet-Unie in maart 1945 het gehele gebied in kwestie bezet had, kon zij haar verdelingsplan een voldongen feit laten worden, en formaliseren door na enkele maanden haar gezag aan het burgerlijk bestuur van Polen over te dragen.
Inmiddels was de verdrijving van de bevolking al volop aan de gang. Met name de gebieden die onmiddellijk aan de nieuwe grens lagen werden met geweld 'gezuiverd' (etnische zuivering, zoals in de Neumark), teneinde alvast een ontvolkte zone te scheppen en deze snel met een nieuwe Poolse bevolking te kunnen vullen.
Duitsland leverde hiermee uiteindelijk ruim een vijfde van zijn grondgebied in, bestaande uit Oost-Pruisen, Opper- zowel als bijna geheel Neder-Silezië en de ten oosten van de Oder gelegen delen van Brandenburg en Pommeren. En zelfs wat meer dan dat, want de aan de westelijke oever van de Oder gelegen belangrijke havenstad Stettin (na 1945 Szczecin) werd met een stuk westelijk voorland, tegen de afspraken met de Engelsen en Amerikanen in, door de Sovjets ook in juli 1945 aan de Polen overhandigd.
Toen werd het inmiddels geïnstalleerde gemeentebestuur van Duitse communisten met de bevolking de stad uitgedreven. Maar overigens werd wel strikt de hand gehouden aan de rivierloop van de Oder en de Neisse, zodat de westelijke en oostelijke delen van de steden Frankfurt (Oder), Guben, Forst, en Görlitz, gescheiden raakten, en een Saksische enclave ten oosten van Zittau rond het stadje Reichenau (sindsdien Bogatynia) ook aan Polen werd toegewezen.
Na de Tweede Wereldoorlog verloor Duitsland een kwart van zijn grondgebied en opgeteld bij het verlies na de Eerste Wereldoorlog kwam het totaal daarmee op een derde.
....Nationale en etnische zuivering
De territoriale veranderingen werden gevolgd door bevolkingsverschuivingen op grote schaal, waaronder de verdrijving en uitwijzing van bijna alle Volks- en Rijksduitsers van het nieuwe Poolse grondgebied voor zover zij al niet gevlucht waren, en in dat geval mochten zij niet terugkeren. In totaal ging het om negen miljoen mensen afkomstig van het nu Pools geworden grondgebied.
De één miljoen Duitse staatsburgers die konden aantonen dat zij etnisch Pools waren omdat dat zij ook (een) Pools (dialect) konden spreken, mochten zich aanmelden voor een examinering ter verkrijging van het Poolse staatsburgerschap.
Voor de herbevolking van de nieuw verworven gebieden werd gebruikgemaakt van teruggekeerde Poolse dwangarbeiders uit Duitsland, en van in 1939 gevluchte Polen die terugkeerden uit de Sovjet-Unie. Ook werd een beroep gedaan op etnische Polen die voor de oorlog waren geëmigreerd naar de industriegebieden in het westen van Duitsland en het noorden van Frankrijk en naar Wallonië. Maar vooral ging het om Polen uit de oostelijke Poolse provincies die de Sovjet-Unie in 1939 had geannexeerd ten oosten van de Curzonlijn en die nu, in 1945, internationaal werden erkend als Sovjet-grondgebied. Zij moesten kiezen tussen een Sovjet-staatsburgerschap of een vertrek en werden in dat laatste geval ook vluchtelingen. De meesten van hen werden doorgestuurd naar de voormalig Duitse gebieden.
Pas in 1980 werd het vooroorlogse bevolkingsaantal in die voormalig Duitse gebieden bereikt. Inmiddels hadden deze een grote verandering ondergaan door het opheffen van kleine dorpen en van kleine boerenbedrijven en opruimen van verwoeste stadswijken.
Historisch waardevolle binnensteden werden in de regel gerestaureerd toen daarvoor weer middelen beschikbaar waren. Inmiddels waren delen van die binnensteden al wel tot ruïne vervallen.
Op 7 juli 1950 kwam tussen de DDR en Polen het Verdrag van Görlitz (Verdrag van Zgorzelec) tot stand waarin de nieuwe grens bilateraal werd erkend, overigens met als aanduiding: Oder en Neiße, en zonder de stad Stettin als uitzondering te noemen. De Bondsrepubliek wees het verdrag af en bleef de afgestane gebieden bestempelen als tijdelijk onder Pools bestuur. De westelijke mogendheden namen afstand door het verdrag niet te erkennen omdat zij als contractgerechtigden er niet bij betrokken waren geweest.
In 1990 zou de Bondsrepubliek in een verdrag met Polen ook met de nieuwe grens instemmen, als een van de voorwaarden die Frankrijk, Groot-Brittannië en de VS stelden aan hun erkenning van de Duitse hereniging.
|
