BRON GVA Standpunt

Dit weekend meldde de openbare omroep dat de voorbije weken de Europese normen qua toegelaten concentraties van fijn stof in de helft van alle meetstations in Vlaanderen is overschreden. Dat heeft onder meer te maken met het droge weer met weinig wind, waardoor de stofdeeltjes laag bij de grond blijven hangen. Europa dreigt met zware boetes, want in principe mag de norm nooit worden overschreden.

Tien jaar geleden wisten we nauwelijks wat fijn stof was. Inmiddels is ook aan de Universiteit Antwerpen de nodige kennis opgebouwd. Zo vertelde UA-pneumoloog Wilfried De Backer vrijdagavond in het ATV-programma Conclusies over een onderzoek dat is uitgevoerd in de Craeybeckxtunnel en waarin concentraties tot 100 microgram fijn stof per kubieke meter zijn gemeten. Dat is twee keer zo hoog als de maximaal toegelaten Europese norm.

Vooral tunnelmonden zijn haarden van fijn stof. Het is niet eenvoudig om de stofdeeltjes die een uitweg zoeken, af te zuigen.

Maar het gaat niet alleen om de uiteinden van de tunnels: het hele havengebied en bij uitbreiding de complete Antwerpse agglomeratie is een van de minst gezonde oorden van Europa.

Met fijn stof valt niet te spotten, zegt prof. De Backer. De toxische koolstofdeeltjes zijn mee verantwoordelijk voor de longziekte COPD, die nu al de vierde doodsoorzaak is en waaraan in België liefst 700.000 mensen - al dan niet bewust - lijden. Zijn waarschuwing komt op het juiste moment, na een week waarin de overheid de start van de MER-procedure (het onderzoek naar de milieueffecten) rond Oosterweel heeft aangekondigd.

Hoe schadelijk wordt de aanleg van het nieuwe tunnelcomplex en de beruchte paperclip met 19 rijvakken in de buurt van het Sportpaleis? Qua ruimtelijke ordening is de gekozen oplossing zeker een verbetering in vergelijking met de vroegere plannen, maar wat is de impact op het leefmilieu en de gezondheid van de bewoners van de Luchtbal, Antwerpen-Noord, Merksem en Deurne-Noord? Wie binnen een straal van 500 meter van de tunnelmonden woont, loopt een groot risico op fysieke schade door fijn stof.

Enkele jaren geleden leek fijn stof nog vooral een politiek wapen van de actiegroep Ademloos in de strijd tegen de Lange Wapper. Inmiddels hebben tal van geleerden ons wijzer gemaakt. De politici kunnen hun ogen niet langer sluiten voor deze zorgwekkende realiteit.

door Lex Moolenaar