De teerling is (weer) geworpen.

Binnen afzienbare tijd zullen nog zes buurtbibliotheken gesloten worden. Met hand en tand verzetten talrijke scholen, buurtcomités, gebruikers van de wijkfilialen en politiekers, hand in hand met de mensen van de bib-actie, zich tegen deze schijnbaar onafwendbare teloorgang. Ondanks hun inspanningen, die reeds verschillende jaren aan de gang zijn lijken de meeste Antwerpenaren hier niet van wakker te liggen.

Er wordt natuurlijk geen brug gebouwd, geen historisch gebouw platgelegd, er verdwijnen geen parkeerplaatsen. Dit is een ingreep die je pas merkt als het te laat is. Net zoals uw buurtwinkel, uw postkantoor uw bemand politiebureau, de dienst bouwvergunningen: wijken worden slaapwijken waarbij de sociale samenhang volledig verdwijnt.

Mijn "roots" liggen in Merksem waar ik een frequent gebruiker was van de bibliotheken. In mijn directe omgeving waren al zo 5 filialen te vinden, weliswaar niet allen (toen nog) door de gemeente uitgebaat. Buiten de parkbibliotheek was er zowat bij elke parochiezaal een bib.

Een verhaal van verval en verzet

Op 10 juli 2001 luidde de doodsklokken voor talrijke bibliotheken in Vlaanderen. Het decreet 'houdende het stimuleren van een kwalitatief en integraal lokaal cultuurbeleid' bepaalde dat de vrije openbare bibliotheken, niet meer erkend werden (=gesubsidieerd) door de Vlaamse Gemeenschap. 

In Merksem verdwenen toen reeds enkele bibs, bvb. Aan de Garve in de Van Praetlei.

 Artikel 2, 5° van dit decreet op het lokale cultuurbeleid definieert een openbare bibliotheek als "een basisvoorziening waar elke burger terecht kan met zijn vragen over kennis, cultuur, informatie en ontspanning. Ze bemiddelt actief bij het beantwoorden van deze vragen. De openbare bibliotheek is actief inzake cultuurspreiding en cultuurparticipatie; ze werkt in een geest van objectiviteit en vrij van levensbeschouwelijke, politieke en commerciële invloeden."

 In 2005 deed het Antwerps stadsbestuur er nog eens een schepje bovenop. Een nieuw "spreidingsplan" werd voorgesteld. Het spreidingsplan zou een evenwichtige spreiding voorzien van openbare bibliotheken over heel de stad en al haar districten. De toenmalige directie van de bibliotheken heeft samen met de raad van bestuur van de bibliotheek (die evenwichtig zou bevolkt zijn door gebruikers en leden van diverse politieke fracties uit alle districten) dit spreidingsplan opgesteld. Het werd een sneuvelnota waarbij het voortbestaan van 13 filialen op de helling kwam te staan : Sint-Anneke (Linkeroever), Sint-Andriesplaats, Brederodestraat, Isabellalei, Zurenborg, Schijfstraat (Kiel), Mariaburg (Ekeren), Vredegerecht (Borgerhout), Groenenhoek (Berchem), Zwarte Arend, Morchhoven (Deurne), Nieuwdreef (Merksem) en Maantjes (Merksem).

De eerste acties vonden hun doorgang en het spreidingsplan werd onder druk van deze acties herzien. SLP nam hierin, onder leiding van Luc Van Berlo met de Bib-actie, het touw in handen.  De druk van de acties bleef niet zonder gevolg.

Uiteindelijk sloot 1 bib definitief en werden van de andere filialen de openingstijden drastisch beperkt.

In 2010 werd het retributiereglement aangepast: verlenging niet meer mogelijk, lidgelden werden verhoogd. En weer reageerde de mensen van de Bibactie onmiddellijk. Dankzij verschillende acties is verlengen ondertussen weer mogelijk.

Nu staan we weerom voor een grote sanering.  Na een interne doorlichting in 2009 werd op 22 oktober 2010 een toelichting gegeven door de strategisch coördinator. Hierop besliste het college om 7 buurtbibliotheken te sluiten: Isabella, Zurenborg, Hedera, Morckhoven, Zwarte Arend, Mariaburg en Felix.

Op 17/12/2010 werd beslist in het College dat Felix per 1 februari 2011 definitief werd gesloten.

Ik ben dan ook zo vrij om de aanhef van een artikel van Schepen Heylen[1] te gebruiken. De titel van dit artikel is een "to the point" samenvatting van wat ik wil bereiken: "Meer BIB voor meer mensen".

Alleen ben ik het niet eens met de wijze waarop 't Stad ons tracht te bewijzen dat ze door de genomen maatregelen dit daadwerkelijk bereiken.

Men tekst is ook vrij lang. Maar ik wil niets vergeten of verstoppen. Het probleem bij korte antwoorden voor een complex probleem is dat je al snel verzand in een welles-nietes discussie waarbij elk woord in vraag wordt gesteld of waarbij snelle conclusies worden genomen die men dan onmiddellijk aan pers en publiek te grabbel gooit. Het spijtige is dat deze one-liners dan als waarheid worden overgenomen. Blijkbaar willen niet te veel mensen zich de kop breken over de correcte inhoud.  

[1] Het hart op de tong - 20/01/2006 - website Philip Heylen