|
Zaterdag 30 september 1944
Al vroeg zwaar granaatvuur. Alleen die gasten van Houterman uit Bemmel gaan de kelder uit. Mijn vader is zich aan het scheren in de huiskelder bij de familie Wouters en luistert naar de BBC berichten, maar die laten alleen de herkeninningstoon horen en zitten nog niet in de ether. In feite mag je geen radio hebben én overlopen de Duitsers je met een dergelijke apparatuur, dan kun je in het ergste geval een kogel door je kop gestuurd krijgen. De grote radio met in de onderbouw van de kast een koffergrammofoon en ook die mooie uit de keuken hebben we in het begin van de oorlog in moeten leveren en die staan allemaal bij hotel "De Gouden Engel" verzegeld opgeslagen. Op verschillende plaatsen zijn de muren op de binnenplaats, gelegen tussen bakkerij en feestzaal weer danig geraakt door granaatscherven. Tegen half elf komen er een zestal Tigers aangereden, die een stuk van de betonnen omheining van ons land aan het plat walsen zijn. Het zijn SS'ers van het Todeskopf korps. De bij ons ingekwartierde Weermacht soldaten maken zich er boos over. Even later, na een paar demonstratieve draaiingen over de weg, rijden ze richting Bemmel. In vergelijking met de Shermans-, Churchill-, en Cromwel-tanks van de geallieerden, zijn zówel De Duitse Panters evenals de Tigers met hun 14 cm bepantsering beter en sterker uitgerust en bewapend. Alleen in de flank zou je met de Piat eventueel deze monsters mogelijk buitenspel kunnen zetten. Tegen drie uur 's middags wordt het wat rustiger. In de Zandsedwarsstraat zie ik Chris Levels en "Cherry" Kersten lopen. Even horen waar mijn vriend Piet zit:,, Die mag van oom Giel niet naar buiten Eef, zegt Chris.",, Ik ook niet, maar zodra iedereen flink bang is geworden, knijp ik er van tussen, antwoord ik terug."Even kijken of ze bij Piet van Frans allemaal nog boven water zijn! Pater Meier is vandaag niet bij Lies op de thee, máár die zal met dat zware granaatvuur op het Zand wel veilig in het klooster te Huissen-stad zijn gebleven. Zo tegen vieren lopen we gedrieën bij de gierput van Doorman, als er plotseling een gepantserd verkenningsvoertuig stopt. Een soort koepeltje gaat open en ik hoor voor het eerst van mijn leven Engels praten! ,, Hier "Moffen" roepen we terug."! Vóórdat ze de kans krijgen om de koepel te sluiten en zich tegen de Duitsers te verzetten, hebben deze de drie Engelse soldaten al te pakken. Aan de kant van Nolda, in het huis van Lieske Helsen, worden ze even later ondervraagd. Ondanks de bewaking om het pand zie ik op het moment van verhoor toch nog kans om wat tjoklatrepen die bij het ruitloze raam op de vensterbank lagen te kaaien. Dat één van die "Bollen" me met zijn geweerkolf tegen mijn achterwerk sloeg, nam ik op de koop toe. Zo tegen half zeven zie ik dat de Tommy's in een luxe en zwaar gecamoufleerde DKW auto worden afgevoerd. Na een vrij lang appèl, tussen Harrie Reijmers en Hent van Wissen in, trekken zowel de Wehrmacht soldaten evenals de SS'ers met volle bewapening richting Bemmel. De Oberstleutnant, die mijn slaapkamer ingepalmd heeft en als oppas en hulp een meisje uit onze buurt heeft gecharterd is kennelijk de commandant van deze grote groep. Wat deze Duitser prachtig kon was op zijn viool het ave Maria van Gounod spelen!
Zondag 1 oktober 1944
De dag begint met mistig weer en ook nu nog steeds zwaar granaatvuur. Zo tegen negenen is er weer volop zicht! Bij Berend Roelofs vegen ze het bloed van de keukenstoep, een teken dat er weer volop door de Duitse doktoren is gewerkt om de gewonden te behandelen en indien noodzakelijk te opereren en tevens kun je eruit opmaken dat er verlopen nacht zware schermutselingen aan het front hebben plaats gevonden. Onze waakhond Max die ik nog steeds verzorg en te eten breng is erg onrustig wat duidt op naderend onheil. Ja " jong", het kolenhok is te vol, anders kon je dáár, net als voorheen bij onweer, een tijdje vertoeven om tot rust te komen. De vraag is of de Duitsers dat toestaan, want buiten al die munitie ligt daar ook gepekeld vlees, groenten, koekjes en van alle lekkers opgeslagen. Kapelaan De Vries komt in de schuilkelder een kort zondagspreekje houden. Als hij weg is gaat moeke zich met de verzorging van de kleine Nel bezig houden. Dinie helpt haar een handje. Mijn vader is in geen velden of wegen te bekennen, dus ga ik met Nol Helsen maar eens overal wat rondschuimen. Bij Hent "De Knots" hangen de zwaar gehavende kassen vol druiven en met de vele septemberzon die we gehad hebben zijn ze heerlijk zoet gerijpt. Onze goede voornemens worden verstoord door zwaar granaatvuur; dus geen gefluit meer, alleen links en rechts daverende inslagen en opspattend stof en rondvliegende scherven; dus vluchten en proberen het er levend vanaf te brengen! Achter het huis van de ouders van "Jan de Oebel" vinden we dekking en horen we aan het gerammel op het dak dat ook daar de granaatscherven weelderig rondzweven. Op de foto's hieronder ziet u nog wat Duitse tanks, een verwoest marktplein van Arnhem en een zwaar gehavende binnenstad van Tiel. Verder ziet u ook de kop met als datum 26 september 1944 van een vluchtpamflet! De inzetfoto is een vliegende Stirling!
Hoe gevaarlijk ze ook zijn, tanks hebben me altijd geboeid!
Beroemde Wittmann tankbemanning met 159 uitschakelingen
Boven: vochten aan Oostfront en Frankrijk-niet deze streek!
Ook nu het helemaal weer opgebouwd is blijft de herinnering!
In de buurt van Rijn, ijssel, Waal en Linge is hard gevochten!
|
