Deze woedde van 1568 tot 1648 en kan gerekend worden tot de belangrijkste periode van onze vaderlandse geschiedenis. Door de opvolging van Karel V werden de Nederlanden, die voorheen bestond uit zeventien provincies en gevormd waren onder het huis der Bourgondiërs Oostenrijks bezit. Karel V die zo'n beetje heel Europa bestierde droeg in 1555 de Nederlanden over aan zijn zoon Philips die als koning de scepter zwaaide over Spanje. Benoemd tot stadhouder over de gewesten Holland, zeeland, Utrecht, Overijssel, Gelderland, Drenthe en Groningen was Willem van Oranje, die voorheen gediend had onder Karel V, de vader van Philips II. Nederland was in die tijd zeer verdeeld en er heerste een soort geloofsstrijd tussen enerzijds de Calvinisten en anderzijds de katholieken. Ze gunden elkaar het licht in de ogen niet en een leger van vrijheidsstrijders, beter bekend als de Geuzen gingen in 1566 (Beeldenstorm) over tot het alles kort en klein slaan in kerken en kloosters. In 1572 waren het de vrijheidsstrijders op zee, de Watergeuzen, die tijdens de Spaanse aanwezigheid van troepen in de directe omgeving nogmaals enkele wrede acties tegen de katholieken uitvoerden door veel kloosterlingen en geestelijken te vermoorden en door Den Briel te bestormen ook hier weer flink uit de band te springen door alles wat katholiek was te liquideren. Voor de Roomse Spaanse vorst Philips was dit de druppel die de emmer deed overlopen en hij gaf de inmiddels naar Holland gestuurde Hertog Alva opdracht om orde op zaken te stellen. Deze koning was het ook een doorn in het oog dat die Hollanders boven de rivieren zich bezig hielden met concurrerende handel tegen de Spanjaarden en eveneens aan die Hollandse edelen in al die gewesten in Holland had hij een verschrikkelijke hekel. Om die heidense Hollanders te knechten werd na veel schermutselingen en ondermijning van het gezag de Raad van Beroerten ingesteld en iedereen die maar verdacht was of mogelijk handlanger van een verboden organisatie ging 'Ad Patibulum'; werd dus opgehangen! Alva voerde in de Nederlanden ook een belastingstelsel in dat zware druk legde op vooral de boerenbevolking. In feite had stadhouder Willem van Oranje niets meer in de melk te brokkelen en toen de Spanjaarden her en der binnen de Nederlanden en de gewesten overal interne oorlogjes gingen voeren tegen alles en nog wat, keerde hij zich tegen alles wat Spaans was. In 1572 kwamen de opstandige Staten van Holland onder leiding van Stadhouder Willem in Dordrecht bijeen en spraken af dat ze dit alles niet meer namen en zich gezamenlijk gingen verzetten. Inmiddels waren er ook goede contacten gelegd met Frankrijk en Engeland en in 1588 kregen de Spanjaarden een koekje van eigen deeg toen de Hollandse vloot in samenwerking met de Engelsen de trotse Spaanse onoverwinnelijke Armada in een zeeslag volslagen vernietigde. In 1596 sloten de Nederlanden een bondgenootschap met Frankrijk en Engeland, dat vruchten afwierp in de vorm van een Twaalfjarig bestand met Spanje, hetwelk al min of meer een erkenning inhield van een zekere onafhankelijkheid en duurde van 1609 tot 1621. De strijd tegen de Spanjaarden, die begonnen was met de slag bij Heiligerlee in 1568 en vele andere veldslagen met als bekendste de slag op 2 juli 1600 bij Nieuwpoort, eindigde officieel op 15 mei 1648 toen in het Duitse Münster vrede met de Spanjaarden werd gesloten en de door de Spanjaarden veroverde gebieden in de Zuidelijke Nederlanden weer toegewezen werden aan de Zeven Verenigde Staten van Holland en de Unie-leden. Nederland is door de geschiedenis heen altijd een verdeeld land geweest met in het verleden allemaal ridders, veldheren, stadhouders en grootgrondbezitters die allemaal het bewind voerden over een bepaald afgebakend gebied. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog en wel in 1579 werd in Atrecht (Utrecht) een verbond gesloten dat bekend staat als de Unie van Utrecht. Hierbij aangesloten waren het Belgische Gent, Brugge, Het Brugse Vrije, Lier en van de Nederlandse plaatsen Nijmegen, Arnhem, Venlo, Amersfoort, Zutphen en verder de gewesten Friesland, Gelre, Holland, zeeland, Utrecht, de Groningse Ommelanden en een gedeelte van Drenthe. Aanvankelijk had zich ook Den Bosch aangemeld, maar doordat het hierna volledig bezet werd door de Spanjaarden was dit niet mogelijk, maar werd 's Hertogenbosch als bezet gebied wel beschouwd als medelid. Een stad als het Belgische Leuven bijvoorbeeld stond helemaal aan de kant van de Spanjaarden en die waren in die regio heer en meester in deze ook toen al belangrijke katholieke stad van het hedendaagse België. Tijdens zo'n langdurige oorlog waren veel mensen schatrijk geworden en een groot gedeelte straatarm. De economie heeft door uitbuiting van de oude garde die zich na de vrede van Münster weer in het pluche genesteld had langdurig in het slop gelegen. Tot de Franse Revolutie is dit zo gebleven en het was de Hollandse 'revolutionair' Pieter Vreede (nazaat is nu toezichthoudend burgemeester van Lingewaard) die min of meer door een staatsgreep in 1789 een soort volkswet heeft gecreëerd en dus al in een eerder stadium dan Thorbecke (in 1848) ons al een soort grondwet gaf waarop min of meer onze huidige democratie gebouwd is. Vandaag zijn we wereldwijd weer in een economische impasse verzeild geraakt, maar ik heb goede hoop dat we die over een viertal jaren weer op orde hebben. De geschiedenis blijft zich herhalen en er zijn vette en magere jaren en belangrijk is, om een oorlog en geweld te voorkomen, dat we eerlijk blijven delen en op die manier zal Nederland weer herrijzen!
|