In Katholieke gezinnen trof je met Kerstmis voor een halve eeuw terug geen kerstboom in huis.
Deze sfeermaker hoorde uitsluitend in Protestantse gezinnen thuis en niet bij de Roomsen. Dáár stond ter herinnering aan het Kerstgebeuren een kerststalletje of kerstgrot met Maria, Jozef, het kindje Jezus, herders, schapen en een schapendoes om de kudde bij elkaar te houden. In de stal stonden een os en een ezel die met hun warme adem het kinderke warm hielden. Boven de stal hing een Engel met de tekst: "Gloria in Exelcis Deo" Ere zij God in den Hoge!
De wijzen uit het oosten, Caspar, Melchior en Balthasar, met het goud, de wierook en de mirre, werden er pas met Driekoningen op 6 januari bijgezet, zo óók de kameel en drijver. Tegenwoordig zie je overal al Lapse Kerstmannen rondlopen, terwijl Sinterklaas op zijn schimmel de Route du Sud nog niet eens bereiken kan vanwege de grote kerstdrukte op des Herenwegen richting Spanje.
Vroeger had je met Kerstmis de Nachtmis, de Dageraadsmis en de Hoogmis. Je volgde er minstens twee van en ging er op zijn paasbest naartoe! Uit de Nachtmis zat de familie aan de feestelijk versierde kersttafel aan de heerlijke in roomboter gebraden verse worst van de eigen slacht. Stukjes brood werden in de jus getipt en op tafel was ook krentenmik en rozijnen brood en bij ons thuis genoten we ook van rijkelijk met poedersuiker bestrooide sneetjes kerststol. De Weihnachtstol is eind 18de eeuw in Holland ingebracht door mijn grootvader bakker Nol, die vanuit het "Duitse" Ubbergen dit specifieke Duitse spijsbrood al vroeg in Huissen bakte en verkocht.
Volgens Duits gebruik werden er voor het vieren van Oud en Nieuw in onze bakkerij worstenbroodjes gebakken, waarnaar we in eigen klantenkring weinig vraag hadden, máár binnen onze familie en kennissenkring veel liefhebbers hadden, die dan hoever ze ook in den vreemde vertoefden per postpakket met deze heerlijke broodjes verrast werden. Tegenwoordig is de hele kerstviering in handen van de commercie beland.
Gisteren zag ik in Angeren al een verlichte kerstpiek buiten op de schoorsteen van een huis pronken, overal kom je verlichte gevels tegen, kerstversiering bij de voordeur en de tuin en zelfs op auto's prijken weelderig versierde kerstboompjes.
Tegenwoordig ontvang je ook kerstkaarten en powerpointjes, waarop mannen met een wél heel bijzondere kerstpiek zich presenteren, vergezeld van dames in niemendalletjes.
Kerstmis is een bont spektakel van alles en nog wat geworden! Vroeger stuurde we elkaar een minuscuul kerstkaartje met een postzegel van 2 cent erop, waarop met gouden letters stond: "Zalig Kerstfeest en Nieuwjaar" én was je protestant, dan wenste je elkaar Gezegende Kerstdagen en Nieuwjaar toe. Vroeger schoten we het Oud-op-Nieuw met carbid uit.
Hiervoor werd een leeg busje van de maggiblokjes of buisman gebruikt, gaatje er achterin, wat vochtig carbid er binnenin, dekseltje erop, lucifers bij het gaatje...én met een luide knal vloog de deksel er dan af, waarbij we de grootste lol hadden! Toen we wat ouder waren hebben we hiervoor ook wel eens melkbussen gebruikt, waarmee je een knal kon produceren met een dergelijk zware luchtdruk dat er in onze buurt wel eens ruiten van gesprongen zijn. Niet aan te raden! Tòch was het lang niet zo gevaarlijk als tegenwoordig dat illegale vuurwerk wat op de markt gebracht wordt of opgehaald ergens uit het buitenland. Ik ben er geen voorstander van dat de Regering tzt. over zou gaan tot een verbod van het ontsteken van vuurwerk met de jaarovergang.
Aanbevelenswaardig zou het wel zijn dat, enkele weken voorafgaande aan dit gebeuren, aanschouwelijk onderwijs gegeven moet worden op TV en schoolgemeenschappen om te laten zien hoe men op een veilige manier met vuurwerk om kan gaan.
Ons café was vroeger met oudjaar 's avonds vanaf 10 uur gesloten en in onze tijd had niemand er behoefte aan de Kerst en Nieuwjaarsdagen buiten de deur door te brengen.
Onze harten waren tijdens die dagen met weemoed gevuld en als met Oudjaar de kerkklokken het Nieuwjaar aankondigde, dan zonken we op de knieën om een Tientje van de Rozenkrans te bidden om God te bedanken voor al het goeds van het afgelopen jaar en spraken de hoop uit dat het komende jaar ook weer fijn zou wezen. In 2009 krijgen veel mensen het moeilijk en mogelijk zullen grote bedrijven door de regering financieel gesteund worden, maar de kleintjes en particulieren met weinig inkomen niet.
Laten we elkaar in de buurt daarom helpen, dan zal voor ons allen 2009 een Gezegend en Zalig Nieuwjaar kunnen worden!
|