Bron : De Morgen

Jeroen Verelst, Wetstraatredacteur van De Morgen en auteur van 'Een brug te ver? Hoe de Lange Wapper aan het wankelen ging', is niet helemaal zeker dat de Lange Wapper ook écht helemaal dood is.

De Vlaamse regering kiest voor een tunnel in plaats van het Lange Wapperviaduct om de Antwerpse ring te sluiten. Tenzij de tunnels onhaalbaar, onbetaalbaar en niet snel realiseerbaar zijn: in dat geval grijpt de regering alsnog terug naar de brug. 'Maar welke politicus durft die Wapper nu nog op de agenda zetten?'
 
Met zijn vijven zaten ze gisterochtend op de voorstelling van het Oosterweelakkoord te blinken, netjes op een rij: minister-president Kris Peeters (CD&V), zijn vice-minister-presidenten Ingrid Lieten (sp.a) en Geert Bourgeois (N-VA) en de vakministers Hilde Crevits (CD&V) en Philippe Muyters (N-VA). De Vlaamse regering had de gordiaanse knoop in de Oosterweelverbinding bij nacht ontward, bijna 48 uur voor de deadline vanavond zou aflopen. Zeg nu nog eens dat Peeters II geen beslissingen neemt. Geen steigerend paard dat het leiderschap van de minister-president kapot krijgt.
 
Het akkoord zou geen schoonheidsprijs winnen, daar gingen alle waarnemers van uit. Een dossier dat een regering meer dan een jaar in een houdgreep heeft en tot spontane volkswoede leidt, dat krijg je niet elegant opgelost. Zie B-H-V. Daar dringen kunstgrepen en cosmetisch opknapwerk zich op. Zo ook bij de Oosterweelverbinding.
De Vlaamse regering kwam tot een "dubbel besluit". Daarmee gaf Peeters toe, zij het vermoedelijk onbedoeld, dat hij de Oosterweelverbinding nog altijd niet uit de voeten gekregen heeft. In maart 2009 nam hij immers ook al een dubbel besluit, eentje waarmee hij het zichzelf en zijn regering een jaar later nog veel moeilijker maakte. Het hoeft absoluut niet op dezelfde manier af te lopen, maar het dubbel besluit van maandagnacht is potentieel opnieuw bijzonder gevaarlijk. De minister-president speelt met vuur.
 
Deel één van het dubbel besluit is behoorlijk revolutionair. De Vlaamse regering geeft toe dat de Lange Wapperbrug - tien jaar lang een heilige koe voor een kringetje politici, ingenieurs en aannemers - niet de beste oplossing is voor de mobiliteit en de leefbaarheid in Antwerpen. Ze durft terug te komen op beslist beleid. Uiteraard is er gegeven en genomen, er is bijvoorbeeld niet geraakt aan het tracé van de Oosterweelverbinding, maar de grootste hindernis wordt platgegooid. Maar van afbraakpolitiek is geen sprake. De Lange Wapper wordt niet alleen begraven, hij wordt meteen vervangen door tunnels. Vier stuks. Tenzij...
 
Gezocht: onafhankelijke studie
En daar knelt het schoentje. Er is een fameuze 'maar' ingebouwd in deel twee van Peeters' dubbel besluit. Als de tunnels technisch niet haalbaar blijken, te duur uitvallen of niet snel genoeg kunnen geboord worden, grijpt de Vlaamse regering toch terug naar de Lange Wapper. Niet voor niets een kwelgeest in de Antwerpse legendes, heel erg moeilijk klein te krijgen. De sp.a is er gerust in dat de tunnels de lakmoesproef moeiteloos zullen doorstaan. Anders had Janssens nooit zijn fiat gegeven aan het akkoord dat partijgenote en viceminister-president namens de socialisten onderhandelde.
 
Misschien zijn Janssens en de zijnen iets té gerust. Want de laatste jaren werd er langs alle mogelijke kanten met cijfers en studies gegoocheld, naargelang de bron waren bruggen en tunnels plots honderden miljoenen euro's duurder of goedkoper. Moraal van het verhaal: probeer in dit dossier nog maar eens een onafhankelijke studie te vinden. Zelfs de mensen van de BAM, die geacht waren om de bevelen van de Vlaamse regering uit te voeren, ontpopten zich tot superlobbyisten. Peeters stond de laatste weken zelf versteld van de batterij experts-met-een-mening.
 
Komende zomer moet blijken of de tunnelplannen kunnen doorgaan. Het risico bestaat dat dan opnieuw een rondje studies interpreteren losbarst. Voor de sp.a is de vergelijkende test tussen tunnels en brug een detail, de N-VA benadrukt wel heel expliciet dat er vooral "nog geen definitieve beslissing is genomen". Kopman Bart De Wever was gisteren zichtbaar minder gelukkig dan zijn Antwerpse opponent Janssens, die zichzelf ook subtiel als morele overwinnaar presenteerde. Als Peeters niet oppast, zit het spel binnen drie maanden terug op de wagen. De potentiële clash zit in zijn dubbel besluit ingebakken.
 
Veel zal afhangen van de verhoudingen binnen de Vlaamse regering. Zitten die goed, dan zal geen enkele partij geneigd zijn om het Oosterweeldossier voor de derde keer op de spits te drijven. Dan zal niemand vallen over een paar miljoenen of een paar maanden verschil. Zit er tegen dan een haar in de boter - en met dossiers als B-H-V, het plaatsgebrek in de scholen of de penibele budgettaire situatie is die kans niet denkbeeldig - dan zal N-VA geneigd zijn om de Lange Wapper weer vanonder het stof te halen. En dan wordt Peeters weer gedwongen om kant kiezen.
 
Vraag is of er nog politieke winst valt te halen uit het doen opflakkeren van de Oosterweeldiscussie. Peeters en zijn ministers waren zichtbaar opgelucht dat ze deel één van het dubbel besluit toch al achter de rug hebben, maar ze zijn niet de enigen. Ook de publieke opinie zit op zijn tandvlees. Politieke achterhoedegevechten rond de Lange Wapper zijn een riskante gok. Wie de brug terug op de agenda zet, kan ze wel eens op zijn eigen kop krijgen. Tenzij het natuurlijk echt zonneklaar zou zijn dat de tunnels onhaalbaar of onbetaalbaar zijn. Blijken ze een betere optie dan de Lange Wapper, of liggen ze in balans: beginnen graven. Het mag zo stilaan afgelopen zijn.