dinsdag 30 maart 2010
Auteur: Peter De Lobel, Wim Winckelmans
Bron :De Standaard
Mislukken is geen optie, de Vlaamse regering zocht gisteren koortsachtig naar een oplossing voor de Oosterweelverbinding. De factuur voor alle extra's die het overleg moeten smeren, dreigt te ontsporen.
1. Waarom zit het Oosterweeldossier zo vast?
Politiek Vlaanderen is totaal verdeeld over de Antwerpse mobiliteitsproblemen en de mogelijke oplossingen. De Lange Wapper is dé splijtzwam. Tot 2008 was er geen vuiltje aan de lucht, maar toen zette de actiegroep Ademloos het fijn stof op de agenda. De Antwerpse burgemeester Patrick Janssens (SP.A) had oor voor het verhaal en ontpopte zich kort daarna tot virulent tegenstander van de Lange Wapper. Een rol die hij sindsdien met verve speelt. Bij de vorming van de Vlaamse regering, in juli 2009, werden de randvoorwaarden (zie punt 4) herbevestigd, maar voor een concrete afspraak over de Lange Wapper was het water te diep.
In de aanloop naar het referendum van oktober vorig jaar groeide de polarisering dag na dag, compleet met moddergooien aan beide kanten. SP.A en Groen! wilden een tunnel, CD&V, N-VA en Open VLD zouden een Lange Wapper bouwen. De uitslag - 60 procent 'neen', 40 procent 'ja' - kon de gemoederen niet bedaren. Een duidelijke afwijzing, riepen de brugtegenstanders. Te lage opkomst klonk het in het ja-kamp.
De Vlaamse regering kocht tijd door het hele Oosterweelverhaal naar een resem werkgroepen te sturen, maar ook daar werd maandenlang amper vooruitgang geboekt. Beide kampen hebben zich diep ingegraven in hun loopgraven.
Het compromis moet voor iedereen voldoende lekkers bevatten om een knieval verteerbaar te maken of minstens te camoufleren. Vandaar dat het canvas verbreed wordt, met nieuwe versies van het Masterplan.
2. Wat is er nu veranderd na het referendum?
De aansluiting van het viaduct van Merksem op de Lange Wapper, met 18 rijstroken, was een van de grootste problemen in de oorspronkelijke plannen. Veel neen-stemmen in het referendum vinden daar hun oorsprong. Daarom is een totaal nieuwe oplossing voor Merksem uitgewerkt, waarbij doorgaand verkeer ondergronds gaat en de omgeving van het viaduct ingrijpend wordt hertekend.
Het Masterplan uit 1998 is ook fors geüpgraded, eerst naar een Masterplan Plus en na een bijkomende ingreep naar Masterplan 2020. De modal shift naar het openbaar vervoer wordt daarin veel belangrijker. Randparkings met aansluiting op het openbaar vervoer, verkeerslussen in de binnenstad en mobiliteitsplannen voor bedrijven moeten meer mensen uit de wagen krijgen. De aansluiting van de E34/E313 op de Ring blijft een aandachtspunt.
Voorts is er nood aan een ontsluiting van het nieuwe voetbalstadion aan Petroleum-Zuid en worden de heraanleg van de De Keyserlei en de Scheldekaaien mee in het plan opgenomen. Ook de Groene Singel krijgt een zetje. Al die bijkomende inspanningen maken het project aantrekkelijker voor Antwerpen.
Ook de Oostelijke bretel van Forum 2020, de verbinding tussen de E313 in Wommelgem en de E19 in Ekeren, ligt nu op tafel. Die is wel gekoppeld aan het geplande spoortracé T102 en is derhalve muziek voor een toekomst na 2020. Maar de beslissing moet wel nu genomen worden.
3. Hoeveel kost het nieuwe Masterplan?
Het Rekenhof waarschuwde begin dit jaar al dat de factuur voor het Antwerpse Masterplan serieus dreigt te ontsporen. Zonder de studiekosten van het Vlaams Gewest en de financieringskosten stond de teller toen al op 4,2 miljard euro. Van alle extra's die in de afgelopen weken aan het plan zijn toegevoegd was toen nog geen sprake.
Een volledig nieuwe aansluiting aan het Sportpaleis, met doorgaand verkeer in een tunnel, kost een half miljard extra. Voor een tunnel naast de geplande T102-spoorverbinding, is nog eens een miljard nodig. Voor de ontsluiting van het Waasland is 100 miljoen euro nodig. Als u hebt meegeteld, zit u nu aan 5,8 miljard.
En als de Lange Wapper er niet komt? Dan krijgt bouwheer Noriant sowieso een schadevergoeding van 1,3 miljoen euro.
4. Zet de regering eerdere afspraken op de helling?
De Vlaamse regering doet natuurlijk wat ze wil. Maar op 28 maart vorig jaar heeft ze wel een akkoord bereikt over de randvoorwaarden voor het Oosterweelproject, die tot nu toe heilig zijn gebleven. Alle voorgestelde alternatieven rijden zich hierop te pletter. Het akkoord is herbevestigd bij het aantreden van de nieuwe regeringsploeg.
Dat akkoord zegt dat het Masterplan in zijn geheel uitgevoerd moet worden. Het zegt ook dat de derde Scheldekruising er moet komen en dat die om redenen van capaciteit en veiligheid tweemaal drie volwaardige rijstroken moet hebben.
Tol op de Kennedytunnel voor personenwagens wordt niet wenselijk geacht. Daarnaast is de Vlaamse regering het ermee eens dat de Liefkenshoektunnel beter bereikbaar moet worden vanuit Frankrijk (E17) en het Waasland en dat er een automatisch verkeersgeleidingssysteem moet komen.
Zondag werd op vraag van de SP.A nagegaan of het mogelijk was om op de plaats waar de Lange Wapper moet komen, een tunnel te leggen met 2 keer 2 rijstroken. Dat zou in strijd zijn met het akkoord en dus met het Vlaamse regeerakkoord. De SP.A verzekerde gisteren alleen dat ze alle randvoorwaarden van het akkoord van 28 maart wil respecteren.
5. Wat als Kris Peeters geen oplossing vindt?
Dan is het crisis. Vooral bij de N-VA is het geduld helemaal op. De Vlaamse meerderheid is nu al sinds het aantreden van de nieuwe regering in de ban van de Antwerpse ring. Als na al die tijd nog altijd geen oplossing mogelijk is, heeft het niet veel zin om nog langer te proberen.
Alleen is het niet zo makkelijk om de Vlaamse regering ten val te brengen. Het Vlaams Parlement is een legislatuurparlement, dat niet vervroegd ontbonden kan worden.
Als alternatieven voor de huidige regering (CD&V, SP.A, N-VA) zijn een coalitie van CD&V, N-VA en Open VLD (68 zetels op 124) mogelijk, CD&V, SP.A en Open VLD (71 zetels) zijn een andere optie. Alleen blijft Open VLD erbij dat het niet in een Vlaamse regering wil treden. In dat geval zijn er geen andere coalities mogelijk. De mogelijkheid van een regering met Vlaams Belang of een gedrocht als CD&V, SP.A, Lijst Dedecker en Groen! telt niet mee.
|