|
PROVINCIERAAD VAN ANTWERPEN
Vergadering van 28 februari 2013
Motie
Agenda nr. 13/1 Motie voor de
onmiddellijke invoering van
noodmaatregelen als
kortetermijnoplossing voor de
fileproblemen op de Antwerpse
ring, ingediend door de
heer Diederik Vandendriessche
(Groen). Goedkeuring.
Geachte voorzitter, geachte collegas
De Antwerpse ring is de drukste verkeersader in Vlaanderen. De
Kennedytunnel
trekt het meeste verkeer. De Liefkenshoektunnel is het enige volwaardige
alternatief. Maar daar geldt een tolheffing die een ontradend effect
heeft. De
Liefkenshoektunnel wordt dan ook zwaar onderbenut: er passeren slechts
19.000
voertuigen per dag, tegenover 27.000 wagens per dag in de Waaslandtunnel
en
maar liefst 123.000 voertuigen per dag in de Kennedytunnel.
Over de Oosterweelverbinding bestaat intussen nog veel discussie. De
milieueffecten van het oorspronkelijke
tracé en van de verschillende
alternatieve tracés die opgenomen werden in de zogenaamde Trechternota, zijn in onderzoek.
Dit MER zou in de loop van dit jaar rond moeten zijn. Maar of met de MER-studie
alle
problemen opgelost zullen zijn, is nog maar zeer de vraag. De kans is
veel groter
dat bij alle tracés vragen en problemen zullen opduiken of forse
milderende
maatregelen zullen worden voorgesteld. Bovendien zal opnieuw de vraag
opduiken
naar verbanden met andere grote dossiers uit het Masterplan 2020, zoals
de A102
Ekeren-Wommelgem of de R11 bis Wommelgem-Wilrijk. En vermits deze
dossiers
zich nog in een veel priller stadium bevinden, er nog geen definitieve
keuzes
gemaakt zijn en al zeker geen milieu-effectrapportering gebeurd is, is
de kans op
verdere vertraging zeer groot. Ondertussen gaat het kostenplaatje voor
de
Oosterweelverbinding enerzijds en voor het hele Masterplan anderzijds
serieus de
hoogte in. Volgens het Rekenhof gaat het inmiddels om een totale kost
van meer
dan 7 miljard de vraag is of het uitgeven van zoveel geld gewenst
is, maar ook
of dit nog mogelijk is. Los van de technische vragen en voorbereiding,
is er ook het
politieke debat. Velen verwachten geen echte doorbraak voor de
verkiezingen van
2014, zoals ook de verkiezingen van 2012 voor uitstel hebben gezorgd.
Hoe dan ook resten er ons dus nog ettelijke maanden, misschien zelfs
jaren, voor
aan de bouw van de Oosterweelverbinding effectief begonnen wordt.
En dat is een probleem, want het mobiliteitsprobleem op de ring neemt
niet af,
maar eerder toe. Terecht vragen veel Antwerpenaars én mensen die voorbij
Antwerpen moeten, dat er op korte termijn iets zou ondernomen worden om
het
congestieleed aan te pakken. Vandaar ons voorstel om een reeks
noodmaatregelen
te nemen die onmiddellijk kunnen ingevoerd worden. Zodat op heel korte
tijd
soelaas kan geboden worden. Tegelijk kan dan het effect van deze
noodmaatregelen bestudeerd worden en meegenomen worden in de verdere
uitwerking van definitieve maatregelen. Eén van de vragen die steeds
meer gesteld wordt,
is of de Liefkenshoektunnel niet tolvrij kan worden
gemaakt, zeker nu de tunnel afbetaald is.
Velen zien dit als een definitieve
oplossing.
In de Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken van het
Vlaams Parlement vond al in 2010 een gedachtewisseling plaats waar de
Leuvense
transporteconoom Stef Proost de maatschappelijke kosten-batenanalyse
toelichtte
die hij maakte over de aanleg van de Oosterweelverbinding in Antwerpen
(Parl. St.
Vl. Parl. 2009-10, nr. 54/8). Volgens hem zou een nulscenario zonder
aanleg van
een Oosterweelverbinding, maar met een optimale aanwending van de
Kennedy- en
de Liefkenshoektunnel en met inzet van een slimme verkeerssturing beter
scoren.
Ook als men dit niet gelooft, lijkt het toch wijs om het schrappen van
de tol op het
terrein uit te testen. Vandaar het voorstel op 15 maart 2011 van Vlaams
parlementslid van Groen, Dirk Peeters, om ten minste gedurende een
proefperiode
de tol aan de Liefkenshoektunnel op te schorten. De meerderheid in het
Vlaams
Parlement wou echter niet ingaan op ons voorstel in die richting. Onze
resolutie ter
zake werd weggestemd.
Een van de argumenten om de opheffing van de tol te verwerpen, was toen
dat uit
studies van het Vlaams Verkeerscentrum (VVC) zou blijken dat een
tolvrije
Liefkenshoek weinig effect heeft op het fileleed op de Ring. Dat is
althans wat
Vlaams minister van Mobiliteit Hilde Crevits lange tijd beweerd heeft.
Maar intussen
is de studie (uit maart 2010) echt boven water gekomen en nu blijkt dat
ze net het
tegendeel aantoont. Het tolvrij maken van de Liefkenshoektunnel ontlast
de
Kennedytunnel, is de eerste zin van de samenvatting van het rapport. In
daluren
leidt dit tot minder incidenten op de zuidelijke Ring en in de
ochtendspits
verminderen ook de zogenaamde voertuigverliesuren (files dus).
Verderop in de
tekst lezen we ook nog: De verkeersbaten concentreren zich niet
uitsluitend op de
file in de Kennedytunnel. Het VVC berekende bovendien dat de
verkeersbaten tot
vier maal groter zijn dan de inkomsten uit de tolheffing.
Alle excuses om een experiment met een tolvrije Liefkenshoektunnel af te
wijzen,
zijn nu dus van tafel geveegd. Vandaar dat we ons voorstel opnieuw
willen
voorleggen, ditmaal in de Antwerpse provincieraad.
Collegas, kan het debat niet best beslecht worden, door de
tolvrijstelling effectief
uit te testen? In een eerste fase kan worden onderzocht wat de
mobiliteitseffecten
zijn van het tolvrij maken van de Liefkenshoektunnel. In een tweede fase
kan
worden onderzocht wat daarbovenop het effect is van de invoering van een
snelheidsbeperking op de ring. En ten slotte kan ook onderzocht worden
wat het
effect is van een slimme kilometerheffing op de ring, waarbij
verkeersstromen
zodanig worden gestuurd dat het verkeer wordt gespreid. Antwerpen kan
zich
kandidaat stellen voor het proefproject met een kilometerheffing voor
personenwagens dat de Vlaamse regering sowieso plant. Temeer daar bij de
invoering van een kilometerheffing (voor vrachtwagens en/of
personenwagens)
bestaande of geplande tolheffingen sowieso moeten worden herdacht.
De evaluatie van deze experimenten kan dan worden meegenomen in de
definitieve
besluitvorming over de nog aan te leggen nieuwe infrastructuur. Als
tegelijk de
plannen voor een degelijk en uitgebreid openbaar vervoer, voor extra
fietswegen
én voor extra investeringen voor goederenvervoer over spoor en over
water worden
uitgevoerd, zou het best kunnen dat de nog aan te leggen
weginfrastructuur veel
beperkter kan zijn dan wat nu voorligt. Dat zijn belangrijke keuzes,
aangezien een
euro maar eenmaal kan worden uitgegeven.
Collegas, het is duidelijk dat de congestieproblemen op de Antwerpse
ring alleen
nog maar zullen toenemen in de huidige omstandigheden. Ondertussen zal
de
uitvoering van (delen van) het Masterplan 2020 nog enige tijd op zich
laten wachten. Daartegenover staat dat het wenselijk is de effecten van het
tolvrij maken
van de Liefkenshoektunnel op het terrein te onderzoeken, omdat dit
aanzienlijke
efficiëntiewinsten zou kunnen opleveren. De Vlaamse regering zou voor de
gederfde
inkomsten met de NV Tunnel Liefkenshoek een billijke compensatieregeling
kunnen
overeenkomen, in het verlengde van wat ook vroeger al gesuggereerd werd
(schaduwtol) of vergelijkbaar met de regeling die geldt voor de
tijdelijke
vrijstellingen van tol in geval van calamiteiten.
Daarom denkt onze fractie dat het zinvol is om als Antwerpse
provincieraad hier
een duidelijk standpunt over in te nemen en aan de Vlaamse regering voor
te
stellen om
bij wijze van experiment de tolheffing aan de Liefkenshoektunnel
tijdelijk op
te schorten;
de effecten van het tolvrij maken van de Liefkenshoektunnel nauwkeurig
te
meten en te evalueren;
te onderzoeken of ook andere ingrepen kunnen uitgetest worden (zoals
een
snelheidsbeperking of een kilometerheffing op bepaalde trajecten);
over de resultaten van deze experimenten in volle openheid te
berichten en
deze mee te nemen in de uitwerking van definitieve oplossingen;
in elk geval versneld werk te maken van duurzame modi, zoals het
openbaar
vervoer, fietswegen en goederenvervoer over spoor en over water.
Diederik
Vandendriessche,
Provincieraadslid
(Groen).
|
