Hieper de pieper de ...... pipe.....

In het vorige artikel kon je lezen dat ons koningshuis klant was bij Pipe, en dat de beroemde coureur Etienne Hautvast er ook kind aan huis was. Dit moedige ons aan ons eens te verdiepen in dit stukje Belgisch erfgoed. Pipe, ook gevestigd in Brussel, achter station Zuid.  Het moet wel een stevige concurent van het eerder genoemde merk Vivinus geweest zijn. Ze zaten  al in 1898 een auto te producere in het Luikse toen ‘Usines des Moteurs à Grande Vitesse’ genaamd, maar pas vanaf 1900 onder de naam Pipe in Brussel. De officiële omdoping tot Usine Pipe S.A. kwam er in 1903 en men bleef auto’s bouwen tot 1922, met een dikke onderbreking tijdens WO I.  De benaming Pipe werd gekozen omwille van de buizen fabriek van de ouders van de oprichters, de gebroers Goldsmidt.

De allereerste wagens waren kopiën van Panhard&Levassor met 2 cilinder motoren van 6pk. Ze experimenteerden ook met een magnetische koppeling, bedacht door Jenatzy, maar dit werd nooit commercieel.  Racewedstijden waren in die tijd de beste reclame, en ook Pipe stortte zich in dit avontuur. Haut vasthouden moeten ze gedacht hebben toen ze Etienne aanwierven, welke in 1901 nog reed voor Vivinus (côtes de la citadelle à Namur). De eerste sportwagen was er al in 1902, met 15 pk, en nam deel aan de beruchte rally Parijs – Berlijn. Van 1902 tot en met 1904 namen ze deel aan circuit des Ardennes.   In 1903 deden ze Parijs Madrid met een 90 PK sterke motor. Aan deze monsterrally, het spectakel van de eeuw, namen maar liefst 275 equipes deel onder wie 7 Belgen. Pipe was er met 4 auto's. Jaques Guders eindigde op de 33ste plaats met nr 94 en Van der Poele eindigde 40ste met startnr 126. (zie foto) Paul Rivière en Lucien Hautvast haalden de einstreep niet, samen vele vele anderen. Datzelfde jaar op circuit des Ardennes finischten Hautvast, Guders en Van den Poele met hun Pipe op plaatsen 11-16 en 18.

In 1904 kwam er een 60 pk met cilinderinhoud van 13,5 liter te verdelen over 4 cilinders.  Tijdens de Gordon Bennet van 1904 werd Hautvast 6de met een Pipe. Dat jaar reden  ook 3 Pipes Circuit des Ardennes  met aan het stuur Hautvast, de Crawhez en Augières. Ook Jenatzy schreef aanvankelijk in met een Pipe, maar schakelde toch over op Mercedes en werd hiermee 2de.  Hautvast werd weer 6de en de andere 2 gaven op. Nog in 1904 reed Hautvast mee in de 'citadelle a Namur' en 'Spa-Malchamps.'

In 1905 maakten ze gebruik van Truffault schokdempers, kopkleppen op 28/32 en 50 pk modellen.  Er waren merkdealers in Parijs, Londen, Moskou en Riga (Letland). En van 1905 tot 1909 werd Pipe in licentie gebouwd door NSU.  Het succes was echter van niet al te lange duur, en de domper werd er kompleet opgezet toen in 1907 de Duitse ‘Mercedes’ ingenieur Otto Pfänder om het leven kwam tijdens een testrit voor de ‘kaizerspreis’ (circuit des ardennes). In 1907 werd Hautvast ondanks deze tegenvaller 2de in deze rally, vlak na Nazzaro met Fiat.  Het grootste succes voor Pipe ooit. Dat jaar reden ze ook nog de Gordon Bennet.  De productie werd stilgelegd op het moment dat er zo’n 300 stuks per jaar de deur uitgingen.

Tot 1910 rolden er nog enkel vliegtuig/luchtschipmotoren naar buiten, maar bij NSU werden wel nog auto’s onder licentie gebouwd tot 1909. Het betrof een 40 pk en  was de enige 6 cilinder ooit gemaakt door Pipe. Deze had 6500cc, kettingaandrijving, lederen conische koppeling, wielbasis 328 cm. Topsnelheid was echter slechts 100 km/h.  Enkel verkrijgbaar als ‘Double Phaeton’ model.

 Hier zouden we graag meer van zien ! Geen overlevenden? We hebben wel enkele foto's.  (zie vervolg 2 en 4)

In 1910  namen ze de draad terug op met een 12 en een 80pk, en schakelde men over op cardanaandrijving ipv kettingoverbrenging. Deze 80 pk had een impressieve kopklepmotor van 11 liter en toch nog volledig omsloten kettingaandrijving, die steevast een zelfgenoegzame blik toverde op de gezichten van de chauffeurs. Deze versie was verkrijgbaar tot 1912. Op het eerste zicht leek het op een V motor, maar in feite waren het gewoon twee 2 cilinders op een onconventionele manier geplaatst in het frame. Zie ook foto hieronder.

 In 1910 kwamen ze ook op de proppen met een sportwagen met maar liefst 175 pk die 200km/h tevoorschijn kon toveren. Pure sensatie in die tijd. (Zie foto in vervolg 4 voorlaatste foto)

 De eerste wereldoorlog stak een dikke stok in de wielen, de fabriek werd volledig verwoest, met als gevolg dat er tot 1921 geen auto's meer geproduceerd werden. Dat jaar kwamen er 2 modellen, een 3 en 9 liter. Maar het succes bleef uit en in 1922 al ging de poppenkast alweer definitief dicht. Er werden enkel nog vrachtwagens gemaakt, tot 1930 toen  de oprichters Alfred en Victor Goldschmidt de boeken neerlegden. Het bedrijf werd overgenomen door Brossel, en omgedoopt  tot Bovy-Pipe onder de Bovy afdeling.

Pipe, niet te verwarren met een ander Belgisch merk Pieper, is een zeer zeldzame krent in de oldtimerpap. We kunnen ons niet herinneren er ooit een gezien te hebben in het echt, of we moeten er overheen gekeken hebben. Maar ze zijn er wel, al is het dan zeeeer zeldzaam. Mocht er dus een lezer nog ergens een Pipe achter kant of stoel hebben staan, of foto’s, verhalen Etc. wij zien ze heel graag komen om het Belgische verhaal nog completer te maken. Ondertussen hebben we een contact in Riga, Letland, waar ooit een dealer van Pipe zat. Hopelijk komt er daar nog iets uit de bus.

Keep watching. Prohibited copy Pictures and text.